Naw i dri ar yr egwyl, a Gareth Edwards wedi cael ei rwystro rhag croesi am gais gan amddiffyn effeithiol rheng ôl Llanelli.

Fel ym mhob brwydr, rhaid i'r cadfridog doeth ymosod ac amddiffyn yn dactegol, a rhaid iddo drefnu ei fyddin yn y fath fodd, fel bod ei filwyr yn ymosod ar y mannau gwan yn amddiffynfa'r gelyn.

Ufudd-dod i draddodiad yw pwnc y llyfr: pwysigrwydd amddiffyn purdeb ffydd y tadau rhag cael ei wenwyno gan heresi uchel-Galfiniaeth.

Cymrodd hi chwarter awr arall i Gymru sgorio eto - Alan Bateman yn torri drwy amddiffyn America a rhyddhau ei gapten Mark Taylor i groesi.

NATO yn cynnal ymgyrch yn erbyn Slobodan Milosevic, Arlywydd Serbia, i amddiffyn Albaniaid Kosovo rhag ei bolisi o lanhad ethnig.

Heb os amddiffyn gwych ddaeth â'r fuddugoliaeth hon i Gaerdydd.

Ei ddiben yw amddiffyn y cyhoedd.

ond yn gyffredinol mae crefydd yn cael digon o gefnogaeth ac mae na ddigon o bobl rymus iawn i amddiffyn crefydd, ac mae'n cael digon o bropaganda sy'n ei ffafrio.

Mae hwn eto'n symudiad da am ei fod yn gwneud dau beth ar y tro - sef "datblygu% darn mawr ac amddiffyn ei Werinwr yr un pryd.

Ac y mae dylanwad mudiadau protest a chymdeithasau amddiffyn o'r tu mewn a'r tu allan yn ysgogi ymwybyddiaeth amgenach na'r gwerthoedd yr oedd 'cyfoeth ffermwyr Llŷn' yn ei gynrychioli.

` Yn fuan wedyn gwahoddwyd T. W. Jones, AS Meirion, a Goronwy Roberts AS i annerch cwrdd a drefnwyd gan y Pwyllgor Amddiffyn yng Nghapel Celyn.

Ar ben hynny yr oedd y Swyddfa Amddiffyn wedi atafaelu Neuadd Prichard-Jones i fod yn gartref tros gyfnod y Rhyfel i rai o drysorau celfyddyd y deyrnas.

Ceisiodd Llinos ei amddiffyn.

Ond dywedodd Ethiopia fod eu milwyr wedi chwalu amddiffyn Eritrea a chipio mannau strategol.

Cafwyd dau gyfarfod cyhoeddus nodedig yn Lerpwl, un ohonynt wedi ei drefnu gan Mrs Morovietz ar ran y Pwyllgor Amddiffyn; ond Cyngor Lerpwl a drefnodd y llall.

Dywedodd entomolegydd (person sy'n astudio pryfetach yn broffesiynol) wrthyf yn ystod un gaeaf caled fod y mathau sy'n gaeafu yn y ddaear yn treiddio'n ddyfnach fel y disgyn tymheredd pridd er mwyn ceisio amddiffyn eu hunain tuag at oroesi i dymor arall.

Y mae Geraint wedi'i addysgu, nid yn nyletswyddau marchog fel y bu rhaid gwneud yn achos Peredur wladaidd, ond fel llywodraethwr, a'i gyfrifoldeb ef bellach yw cynnal ei lys ei hun, amddiffyn ei derfynau ac ymgymryd â dyletswyddau arglwydd.

Syniad arall pwysig a ddaeth o Comisiwn Warnock oedd bod rhai plant i'w amddiffyn oddi fewn i'r sustem drwy datganiad o addysg arbennig (DAA), sef dogfen fyddai'n diffinio ac adnabod anghenion addysgol plentyn.

Nuno Gomes sgoriodd y gôl fuddugol yn yr ail hanner ac yr oedd amddiffyn Lloegr yn amlwg yn fregus iawn.

A diben y seiadau, fel yr esboniodd Williams yn Drws y Society Profiad, oedd diogelu, amddiffyn, grymuso a chyfoethogi ysbrydoledd y dychweledigion.

Bydd Joe Calzaghe o Drecelyn yn amddiffyn ei Bencampwriaeth Pwysau Uwch-ganol y Byd am y pumed tro yn Wembley ar Awst 12.

Ateb Mr S oedd na hidiai ef fotwm am y gyfraith gan fod achos Waldo mor amhoblogaidd ac na feiddiai Waldo ei amddiffyn ei hun mewn llys barn.

Beth bynnag, mae'r giard yn amlwg yn amddiffyn fy ngwely i, oherwydd mae'n rhoi ei law arno, yn ysgwyd ei ben yn filain, ac yna'n troi ataf gyda gwen nefolaidd...

Gallai amddiffyn tŷ a theulu oddi wrth bob aflwydd ac yn aml gwneid croesau o fedw a cherddinen a'u gosod uwchben drysau tai.

Yn hytrach, cwmpasai holl oblygiadau perchtyaeth yn yr union ffordd y bu i lys y brenin daenu ei warchodaeth dros holl ddeiliaid y deyrnas ac amddiffyn eu buddiannau gorau, sef sicrhau heddwch a threfn a fyddai'n hybu cynnydd a golud gwlad ac yn clymu'r deiliaid hynny'n fwy ffyddlon i'r frenhiniaeth.

Ffurfiwyd pwyllgor i geisio amddiffyn buddiannau'r trigolion.

Cododd awydd ym mysg y deallusion i amddiffyn yr etifeddiaeth o harddwch, tawelwch ac o lecynnau ysbrydoliedig.

'Roedd yn rhaid sefydlu plaid wleidyddol newydd i amddiffyn yr Undebau.

Roedd Y Weinyddiaeth Amddiffyn wedi honni nad oedd y Ddeddf Cydraddoldeb Hiliol yn berthnasol i'r Gyrcas gan eu bod yn ymuno âr fyddin ac yn ei gadael hi yn Nepal nid ym Mhrydain.

Ble bynnag yr ewch y dyddiau hyn fe glywch son yn y clybiau a chan yr unedau rhyngwladol am yr hyfforddwyr syn arbenigo mewn amddiffyn. Maen elfen hanfodol i bob tîm a rwyn synnu bod digon o le gan rai chwaraewyr i ymarfer yng nghanol yr holl hyfforddwyr hyn.

Ni fyddai dim yn amddiffyn y Gwerinwr wedyn.

Bu'n amddiffyn ei dad am flynyddoedd; ac fe wyddai.

Ilicin yw'r gwenwyn sydd yn amddiffyn hâd y goeden gelyn, cemegyn sydd yn gallu achosi llesgedd, cyfog a dolur rhydd yn y sawl sy'n mentro ei fwyta.

Amddiffynodd Hughes ei arddull cyn i'r cyhuddiad gael ei wneud ar bapur, beth bynnag: "...nerth ac anwadalwch, a dyfnder yr argyhoeddiad ar fy meddwl fy mod yn amddiffyn y gwirionedd, yn unig a bair i mi lefaru gydag eofndra a hyder, a lle y tybiaf bod genyf y gwir, yn y peth y mae y rhai a hoffaf wedi methu ei ganfod, cydnabyddaf y rhodd, a gostyngedig ddiolchgarwch a gau allan ymffrost", meddai.

Gellir amddiffyn metel rhag ymosodiadau rhwd trwy ei orchuddio a phaent, olew, neu rai metalau nad ydynt yn rhydu.

Ni fydd hyn yn tanseilio hawl ein celloedd lleol a'n rhanbarthau i drefnu ymgyrchoedd i amddiffyn buddiannau cymunedau lleol yn ogystal â chefnogi ymgyrchoedd canolog yn yr ardal.

Yr elfen newydd a welwyd yn ystod cyfnod Jacob oedd ei fod ef ei hun, fel golygydd, yn manteisio ar dudalennau'r cylchgrawn i amddiffyn, neu ymosod os byddai galw, heb ofni cael ei ddal yng ngwe ffyrnig dadl.

Ond fe'i cafodd Pamela'i hun yn amddiffyn yr efengylwyr heb ystyried ei sefyllfa'i hun ac meddai wrth y ferch, "Ti ddylai fod yr olaf i fynegi barn - y fath berson â thi."

Yna, yr oedd cariad at fy ngwlad, y mae ei hurddas yn cael ei amddiffyn yma, ac enw da'r holl genedl Frytanaidd, cenedl a bardduwyd a llawer gair enllibus yn hanes Polydore Vergil, ond y mae ei cham yn cael ei achub yma rhag ei enllibion ef'.

Mae'n bwysig i amddiffyn y croen rhag yr haul.

Fe wnaeth ef y rhain yn ieirll ar y Gororau nid yn unig er mwyn iddynt amddiffyn ei deyrnas ef ei hun rhag y Cymru ond hefyd er mwyn iddynt filwrio yn erbyn y Cymry a thrawsfeddiannu cymaint o'u tir ag a ddymunent neu ag a allent.

Byddai gosod bedwen wedi ei haddurno â rhubannau coch a gwyn i bwyso yn erbyn drws y stabal yn amddiffyn y ceffylau rhag eu rheibio.

Mae Gweinyddiaeth Amddiffyn Lloegr newydd gyhoeddi ei bwriad i ehangu mastiau a gwifrau ei pharatoadau rhyfel ar ochr Mynydd y Rhiw.

Bydd y dasg o geisio torri amddiffyn Lerpwl yn disgyn ar Dele Adebola.

Eithr ofer fu pob amddiffyn.

Mae Parciau Cenedlaethol i'w cael ym mhob rhan o'r byd ac wedi eu sefydlu i amddiffyn golygfeydd a bywyd gwyllt mwyaf gwerthfawr y gwledydd hynny.

Prydain yn amddiffyn Ypres.

Yn anffodus mae angen mwy na lwc ar amddiffyn Wrecsam.

Y mae'n bosibl mai un o'u hamcanion wrth osod sefydliad yn Llanio oedd amddiffyn y mwyngloddiau aur yn Nolaucothi.

Roedd y mes ffug yn gwneud yr un peth a'r rhai go iawn ac yn amddiffyn y tŷ rhag mellt.

Hiwmanist oedd Herder, un o'r Ewropeaid cyntaf i amddiffyn diwylliant yr Indiaid Cochion; ysbrydolwyd ef yn ifanc gan ganeuon gwerin y Latfiaid; a phroffwydai y byddai'r Slafiaid 'gynt mor hapus a diwyd ..

Wedi fy arswydo gan dlodi difenwol fy mhobl sy'n byw mewn gwlad gyfoethog; wedi fy nhrallodi gan y modd y cawsant eu hymylu yn wleidyddol a'u mygu yn economaidd; wedi fy nghynddeiriogi oherwydd y difrod wnaed i'w tir, eu hetifeddiaeth gain; yn pryderu tros eu hawl i fyw ac i fywyd gweddus, ac yn benderfynol o weld cyflwyno trefn deg a democrataidd drwy'r wlad yn gyfan, un fydd yn amddiffyn pawb a phob grwp ethnig gan roi i bob un ohonom hawl ddilys i fywyd gwâr, cysegrais fy adnoddau deallusol a materol, fy mywyd, i achos yr wyf yn credu'n angerddol ynddo, ac ni fynnaf gael fy nychryn na'm blacmêlio rhag cadw at yr argyhoeddiad hwn.

Mae nifer o anafiadau yng ngharfan Wrecsam a maen nhw'n gorfod dewis chwaraewyr allan o'u safle - mae McGregor, er enghraifft, yn gorfod chwarae yng nghanol yr amddiffyn yn hytrach na'i safle arferol o gefnwr de.

Y creadur hoffus a phell.' "Welis i 'rioed ddim byd yn bell ynddo fo.' 'Roedd Lleucu'n barod i amddiffyn ei thad-yng- nghyfraith i'r eithaf, ac 'roedd Sioned yn falch o'i chlywed yn gwneud hynny.

Nid yw'r metel cromiwm yn rhydu, ac y mae haen o gromiwm yn amddiffyn bwmperi ceir a'u prif oleuadau, yn ogystal a'n celfi yn yr ystafell ymolchi.

'O'dd amddiffyn Cross Keys yn dda iawn i fod yn onest.

Gwyddai hefyd y byddai ei fam - fel rhyw fath o ymddiheuriad dros beidio â' i amddiffyn pan gosbid ef - yn gwthio chwecheiniog, neu hyd yn oed swllt, yn llechwraidd i'w law, ac roedd hynny'n ei blesio'n iawn ac yn tanseilio datganiad f'ewythr, "Wel, os na halwn ni ef bant i'r ysgol, rhaid ei gadw fe'n brin o arian a chadw disgyblaeth iawn arno." Pan ddechreuodd Dic fynd i Ysgol Ramadeg Derwen, i'r Dosbarth Cyntaf, roedd yn cael mwy o arian poced mewn wythnos nag a gawn i am fis pan oeddwn yn y Chweched Dosbarth.

ei oes i'r gorchwyl o geisio dehongli - ac amddiffyn - gorffennol ei genedl'.

Ond gyda hanner munud yn weddill, bu oedi yn amddiffyn Wrecsam a sgoriodd Connor ei ail gôl a Wrecsam yn edifarhau am fethu'r holl gyfleon.

Ceisiai'r santesau eu gorau glas i amddiffyn eu gwyryfdod ac osgoi'r dyletswyddau a ddisgwylid gan ferched yn y gymdeithas seciwlar.

Eu braint a'u dyletswydd gyntaf oedd gwasanaethu ac amddiffyn y wladwriaeth a'r Ymerodraeth Brydeinig.

Am hyn, y lle y bu fyw ar ffordd y byw, credaf bod Ioan Penny Evans yn rhan o hanes y Wladfa, ac yn rhan fawr o'r rhai sydd wedi amddiffyn y ffin i'n gwlad trwy fyw a gweithio yno ar hyd ei oes.

Ac ar ben hynny, hefyd, pan gredai hi fod cleient yn wirioneddol ddieuog, roedd y dasg o'i amddiffyn yn fwy beichus fyth.

Yr oedd Cyngor y Coleg wedi penodi Pwyllgor Amddiffyn rhag Cyrchoedd Awyr o dan gadeiryddiaeth yr Athro Ifor Williams ac aeth hwnnw ati i sicrhau nad oedd yr un llewyrch o oleuni i'w weld trwy ffenestri'r adeiladau.

Petai'r Gynhadledd yn derbyn y cynnig hwnnw'n bolisi, yr oedd rhai ohonom yn rhagweld ymosodiadau na fyddem yn gallu amddiffyn y Blaid rhagddynt, a byddai'n rhaid inni ei gadael.

Fe gododd hen ddadl arall ei phen yn Somalia - lle bydd un garfan yn cyhuddo gohebwyr o ymhyfrydu mewn dangos lluniau o ddioddefaint a'r llall yn wfftio'r syniad fod rhaid amddiffyn y gwylwyr rhag ambell i wirionedd yn enw chwaeth.

Trueni, mewn gwirionedd, nad oedd gen i amser i chwarae yr hyn syn cael ei alw yn Egg Invaders ller ydych chi, y chwaraewr, yn gondom syn saethu at hâd gwrywaidd er mwyn amddiffyn wy benywaidd rhag rhaib y dihiryn Sberman.

Dyna rybudd chwech o grwpiau cadwraeth Prydain sy'n galw ar y Llywodraeth i lunio mesurau i amddiffyn holl rywogaethau Prydain.

Treuliais rai diwrnodau yn y Weinyddiaeth Amddiffyn cyn hedfan i Wlad Iorddonen i dreulio gweddill y rhyfel yn fanno.

Ychydig ddyddiau cyn y Nadolig diwethaf, anfonais lythyr i'r Wasg yn amddiffyn penodiad Mr Graham Hulse yn gadeirydd Awdurdod Iechyd Gwynedd.

Traddodiad o ddioddef dirmyg ac erlid yw traddodiad amddiffyn politicaidd i'r iaith Gymraeg.

Anodd yw amddiffyn - gydag unrhyw arddeliad - Amrywiaeth Bywydegol ac, ar yn un pryd, sathru ar hawliau amrywiol wareiddiadau dynol.

Ymrestrodd amryw o wŷr amlwg yn y Brifysgol tu ôl i Newman, fel William Palmer, a fu'n llugoer ei deimladau tuag ato er pan gyhoeddwyd Remains Hurrell Froude, a Dr Pusey, a apeliodd am amser a chyfle i Newman gael ei amddiffyn ei hun, er nad oedd yn cytuno â rhai adrannau o'r Traethawd.

Mewn cyfres o erthyglau i'r Tyst ar Fonedd Dyn' aeth ati i amddiffyn syniadau Tom Nefyn am ymgnawdoliad ar dir esblygiad gan ddal ar y cyfle yr un pryd i amlinellu'r hyn a olygai 'traddodiad' iddo yntau:

Yn y gynhadledd cytunwyd ar ddau dealltwriaeth, un ohonynt ar Newid Hinsawdd sy'n ymdrech i reoli y difrod i'r atmosffêr, a'r ail yn Ddealltwriaeth ar Amrywiaeth Bywydegol (Biodiversity) - sy'n clymu llywodraethau'r Byd i amddiffyn ein rhywogaethau lu.

Dwi'n blês dros ben i ni gadw'r llinell amddiffyn yn gadarn drwy gydol y gêm.

Mynnai'r canoniaid fod Ferrar yn gohirio anfon papurau'r achos iddynt gyhyd ag oedd yn bosibl er mwyn ei gwneud yn anodd iddynt amddiffyn eu hunain a haerai Ferrar fod y canoniaid yn ei rwystro rhag gweld y dogfennau yn Nhyddewi a oedd yn diffinio hyd a lled ei waith a'i awdurdod fel esgob.

Wrth gwrs, nid oedd dim yn newydd yn y defnydd a wnaed o'r Ymofynnydd i amddiffyn safbwynt pan y'i heriwyd, nac yn ei ryddid i eraill ei ddefnyddio at yr un pwrpas; yn wir, ni allaf feddwl am un enghraifft pan wrthodwyd cyfle teg i ohebydd ddweud ei farn ar dudalennau'r cylchgrawn, boed y farn honno'n gam neu'n gymwys yng ngolwg y mudiad a'r golygydd.

Tynni dy gleddtyf i'th amddiffyn dy hun, ond mae'r dorf yn dy gyrraedd cyn i ti gael cyfle i'w godi uwch dy ben.

'Roedd na elfennau calonogol, roedd yr amddiffyn yn dda ac am yr awr gynta ni oedd y tîm gore.

Roedd yr amddiffyn yn dda, cadwon nhwr bêl yn dda a falle dylser tîm fod wedi sgorio mwy o geisiau a dweud y gwir - dau neu dri arall yn yr ail hanner, falle, meddai Geraint John o'r tîm hyfforddi.

Os gallwn ni whare i'n safon arferol rwyn credu gallwn ni roi probleme i amddiffyn Aberystwyth.

Yn y sefyllfa hon gwelir bwysiced yw diwylliant ac iaith Cymru fel gwrthglawdd i amddiffyn dynoliaeth ac urddas y bobl.

Pan fydd y Cyngor yn gweithredu mewn unrhyw lys barn neu unrhyw dribiwnlys arall boed fel pleintydd, diffynnydd erlynydd neu mewn unrhyw ffordd arall, awdurdodir Cyfreithiwr y Cyngor ac unrhyw gyfreithiwr arall a fo o bryd i'w gilydd yn gweithredu ar ran y Cyngor ac i bob swyddog arall a gyflogir gan y Cyngor i wneud unrhyw beth a fydd ei angen er mwyn hyrwyddo'r achos ar ran y Cyngor gan gynnwys, ond heb ragfarn i unrhyw beth arall a fyddai angen ei wneud, cymryd pob cam gweinyddol i ddwyn yr achos gerbron y llys ac yn y llys, ymddangos mewn achosion i gyflwyno achos y Cyngor, casglu tystiolaeth ar gyfer yr achos, rhoddi tystiolaeth yn y llys, gwneud affidafidiau, cymryd pob cam angenrheidiol i orfodi penderfyniad y llys, adennill costau ac amddiffyn yn erbyn a negodi costau a ganiateir yn erbyn y Cyngor.

Maen union fel petair defnydd o amddiffyn cadarn, o warchod eich llinell gais, yn elfen gwbl newydd.

Dychmygwch beth fyddai canlyniad dibynnu ar ewyllys da yn hytrach na deddfwriaeth i amddiffyn yr amgylchedd.

Dyw'r ymosodwyr ddim yn ddigon galluog i ddryllior amddiffyn ac yn dilyn hyn gwelwch gemau anniddorol syn ein suo i gysgu.

Mae Prince Naseem Hamed wedi colli coron pwysau plu WBO y Byd oherwydd ei amharodrwydd i amddiffyn ei deitl yn erbyn Istvan Kovacs o Hwngari.

I genedl fel Cymru sydd heb ei gwladwriaeth ei hun y mae sefydliadau cenedlaethol, megis Prifysgol, Amgueddfa, Llyfrgell, Eisteddfod ac yn y blaen yn hanfodol at amddiffyn ei hunaniaeth.

Dangosodd yr Athro Petkov ymhellach fod ginseng yn amddiffyn y corff rhag effeithiau tyndra a straen.

Dywedodd ei fod yn rhyfeddu fod amddiffyn timaur undeb wedi cryfhaun sylweddol ond nododd ei syndod i hyn ddigwydd ar draul symudiadau ymosodol.

Mae'r chwaraewr sboncen o Gymru, David Evans, yn amddiffyn ei deitl ym mhencampwriaeth agored Prydain sy'n dechrau heddiw.

Ar ôl amddiffyn teitl pwysau uwch-ganol y WBO am yr wythfed gwaith nos Sadwrn, fe allai Joe Calzaghe fod ar drothwy'i ornest fwya erioed - gyda Roy Jones Junior, pencampwr byd y pwysau is-drwm.

Ceir enghreifftiau ddigon ganddo o'r modd yr anwybyddwyd ef a'i gynulleidfa a'i fudiad oherwydd culni a rhagfarn, ac fel y gwrthodai cylchgronau enwadol eraill roi gofod i hysbysebu cyfarfodydd a syniadau, heb sôn am gyfle i amddiffyn safbwynt a chael chwarae teg mewn dadl.

Oherwydd iddo barchu treftadaeth ei ardal y mae'n parchu'r iaith a chrefft y llenor: myn hefyd fawrygu ac amddiffyn ei dreftadaeth, a diddanu ei gyfeillion, a chofnodi'i edmygedd o'i etifeddiaeth hen.

I amddiffyn y Grîns maen ymddangos y bydd yr hyn syn cael eu galw yn specialist streaker spotters yn cymysgu âr gwylwyr.

Yr oedd yna gnewyllyn ymysg y Methodistiaid ar ddechrau'r ganrif yn eirias sylweddoli'r cyfrifoldeb a osodwyd arnynt i amddiffyn eu treftadaeth.

Arwydd o'r deffroad newydd oedd Streic Chwarel y Penrhyn ym Methesda ar droad y ganrif, anghydfod a oedd yn seiliedig ar ddymuniad y chwarelwyr i gael undeb effeithiol i amddiffyn eu hawliau, a gwrthwynebiad Ail Farwn y Penrhyn i'r dyhead hwnnw.

Y Drefn Addysg yn arfogi Cymry ifanc gyda'r wybodaeth, y medrau a'r profiad hanfodol i amddiffyn ein cymunedau lleol.

Nid oes ganddo syniad sut i amddiffyn ei hun am nad eglurir y rhesymau am ei drafferthion iddo.