Mae'r fflamau anferth yn cynhyrchu goleuni sy'n teithio trwy wagleoedd eang y gofod eithaf yn drybeilig o gyflym.

"Rydw i wrth fy modd yn gwrando ar stori." "Mi wyddost am y rhostir anial sydd yna y tu allan i bentref Plouvineg ac am y meini hirion anferth sydd yno?" meddai'r ych.

Wrth ffurfio ensym rhaid bod ynddi stor anferth o wybodaeth raglenedig er mwyn gallu penodi pa ddilyniant o asidiau amino sydd yn anghenrheidiol o blith llawer o wahanol drefniannau.

Weithiau mae'n edrych fel rhidyll symudol anferth o oleuni, fel yn 'Y Gogarth o Fangor Uchaf', lle mae'r haul yn llithro'n esmwyth trwy orchudd tenau o gymylau i oleuo'r môr.

Ar sedd gefn ei gar roedd 'na un o'r hetie anferth 'na maen nhw'n ei wisgo yn nhaleithie America.

Mae hen geyrydd cyntefig yn y wlad yn ogystal, gyda thomennydd anferth o bridd a cherrig yn eu gwarchod.

Yn y ddeunawfed ganrif ehangodd y stâd trwy adeiladu dwy gaer anferth ar ei dir, sef Caer Williamsberg a Chaer Belan ar geg orllewinol Afon Menai ger Dinas Dinlle.

Y tu ôl i'r drws mae dwy gist anferth.

Roedd het anferth o grwyn llewpart ar ei ben.

Disgwyliasai rywfodd iddo fod yn anferth.

Yn ddiweddarach, denodd Labour of Love, oedd yn dilyn bydwragedd a darpar famau, gynulleidfaoedd anferth, a daeth ail gyfres A Welsh Herbal, a gyflwynwyd gan David Bellamy ar gyfer Element, â llu o ymholiadau am daflenni ffeithiau a gwybodaeth bellach.

Dilyn y llwybr yna a wedi mynd i gornel y adeilad acw, yr adeilad anferth o dy flaen di fydd e, eglurodd myfyriwr.

Mae trysorau, yn ôl traddodiad, o dn rai o'r meini a diben y cerrig anferth yw gwarchod yr aur a'r gemau gwerthfawr.

Un o refeddodau mawr ei fywyd ef yw iddo wneuthur yn ei ystod y fath doreth anferth o waith o bob math.

Pan dry'r llwybr yn raddol i'r dde fe ddowch i olwg craig anferth ar ganol llwybr y rhewlif am Nant Gwynant.

Ymlaen wedyn trwy filltiroedd sgwâr o gaeau siwgwr a'r dail gwyrdd yn disgleirio efo galwyni o ddŵr yn cael eu lluchio drostynt trwy bibau anferth o Lyn Victoria.

Efallai i'r ymerodron hyn gredu y gallent orchfygu angau trwy godi cofadeiladau anferth iddynt eu hunain, a fyddai'n para wedi iddynt hwy orffen eu dyddiau ar y ddaear.

Ni wn am harddach tai na ffermdai unigryw yr Engadin - y pyrth mawr bwaog ar gyfer troliau, y ffenestri dyfnion ciwbig, y rhwyllwaith haearn, y patrymau a'r arfbeisiau a'r adnodau Romaneg ar wyngalch neu hufengalch y talcenni, heb son am banelau a nenfydau a meinciau pin y parlyrau gyda'u stofiau anferth addurnedig.

Sythodd ei gefn nes bod ei grys yn barod i hollti a dangos ei fol anferth.

Cawsom hyd i'r tŷ aros mewn lle prydferth wrth odre rhaeadr anferth gyda golygfa odidog ar draws Karamoja.

Os ydym wir o ddifrif am greu dyfodol i'r Gymraeg rhaid i'r Cynulliad ddeffro a sylweddoli pa mor anferth yw'r dasg o drawsnewid sefyllfa'r Gymraeg. 03.

(Fe glywsoch efallai am y cyfrifiadur newydd, anferth ei allu, a adeiladwyd yn yr Amerig.

Soniodd amdano'i hun un dydd yn troi oddi ar y llwybr mewn coedwig yn y wlad hon ac am ei draed yn taro ar draws beth feddyliai ef oedd yn golofn anferth wedi'i chuddio yn y dail a'r coed.

Cesglir hyn yn ôl tystiolaeth ddaearegol sydd yn awr ym meddiant y seryddwyr mai cyfres o lifeiriannau iâ anferth ynghyd â llifogydd anrhaethol fawr o ddŵr sydd wedi llunio neu foldio siâp arwyneb y blaned.

Ohono daeth tri dyn anferth, dau mewn crwyn ac yn cario gwaywffyn a'r llall fel rhywbeth allan o'r comics.

Deuthum o dan fy maich dirgel o boen yn ara' deg dros foroedd anwadal i Dde'r Iwerydd, mewn bad anferth a oedd yn ysbyty gloyw, nes cyr'aeddyd cyrrau moel a gerwin yr ynysoedd amddifad .

Ar yr ochr dde mae nifer o sachau, ac yn syth o'th flaen mae dau gwpwrdd anferth.

Un fawr oedd hi (du a gwyn wrth gwrs), a drysau anferth ar ei blaen, 'run fath â drysau wardrob oes 'Victoria'.

Gwawr las asur sydd i'r awyr, yn bwl i gyd ac yn llawn cymylau a'r rheini, fel coed anferth, yn symud â rhyw rym direolaeth.

'Yma, yn ein gwlad anferth, rydyn ni'n newid hanes.

Yr oedd tasg anferth o fawr o flaen y pwyllgor; trefnu ymgyrch trwy bob rhan o Gymru i oleuo ac addysgu a chreu argyhoeddiad ac at hyn trefnu'r gwaith manwl o fynd a ffurflen y Ddeiseb o dŷ i dŷ, nid yn y pentrefi Cymraeg yn unig ond hefyd yn yr ardaloedd poblog a Seisnig yn Sir Fynwy (Gwent erbyn hyn), Morgannwg a mannau eraill.

Cyhuddodd Cymdeithas yr Iaith y cwmni 'Cymreig' anferth 'HYDER' heddiw o danseilio cymunedau Cymraeg drwy israddio eu canolfannau yn y gorllewin - gan naill a'i orfodi eu gweithwyr i adael neu eu symud i ardaloedd di-Gymraeg.

Eisoes, roedd y bugeiliaid ar y bryniau pellaf wedi rhuthro'n ôl i'r dref gyda'r neges arswydus bod byddin anferth ar ei ffordd tuag yno, Cannoedd, os nad miloedd o filwyr.

O hynny y tyfodd y casgliad anferth a arddangosir mewn hen warws ar gei Caerloyw.

Ac yna, tua diwedd y tymor hwnnw, dyma hi'n codi yn storm anferth.

Gan mai am ryw ugain llath fwy neu lai y gall y gelyn ddilyn y trywydd cyn troi'n ôl i'r fan lle llamodd hi i'r wâl, hela ar y darn hwnnw'n unig y bydd ef gan fod y naid anferth wedi torri dilyniant y trywydd.

Yn yr un modd ag y bu ein hadran ddrama yn gosod sylfeini creadigol cryf ar gyfer y dyfodol trwy fuddsoddi'n helaeth yn natblygiad dawn ysgrifennu, rydym hefyd wedi meithrin talent yn y byd adloniant, gan fuddsoddi'n helaeth mewn projectau comedi newydd ar gyfer radio a theledu ac, ar yr un pryd, yn denu cynulleidfaoedd anferth i berfformwyr cyfarwydd megis Max Boyce, Peter Karrie ac Owen Money.

Anodd meddwl am neb llai penchwiban na'r dynion hynny sy'n llywio awyrennau anferth a chyflym o un pen i'r byd i'r llall.

Ar ddiwrnod cynta'r ffilmio; fe wrthododd ganiatâd inni ffilmio murlun anferth o Che Guevara yn Sgwâr y Chwyldro, gan esbonio fod y llun ar ochr pencadlys gwasanaethau cudd y wlad.

Ar ôl curo ar y drws anferth, teimlwn fod safnau uffern yn agor o'm blaen," meddai.

"Mae'n well i mi nofio oddi wrtho." Ond dilynodd y crwban anferth ef yn dawel gan edrych yn ddiniwed arno â'i ddau lygad enfawr.

Bu anferth o glec, a chwympodd yr awyren i'r ddaear.

Cododd ei law i geisio rhwystro'r peth rhag ei dagu, a gwelodd ugeiniau o lysywod anferth yn nofio o'i gwmpas.

Doedd neb am symud y blociau anferth o goncrit a rwystrodd y milwyr Sofietaidd rhag cipio'r adeilad bryd hynny.

"Doedden nhw ddim yn barod i ddatgelu'r cyfan o'u tystiolaeth a chawson nhw ddim o'u gorfodi i wneud hynny," meddai Michael Fisher, "Roedd thaid i'r rheithgor ymddiried ynddyn nhw - mae hynny'n rhoi grym anferth iddyn nhw, llawer gormod o rym."

Ni wyddai Hector druan hyn, ac onibai am archeb anferth Mrs Paton Jones a'i llythyr at y goruchwyliwr yn canmol yn frwd chwaeth a help gwerthfawr 'eich Mr Pennant' ni byddai'r stori hon gennyf i'w chroniclo, gan na chafodd Hector glywed gair am y llythyr.

Gig Anferth yng Nghlwb Nos Porky's, Aberystwyth.

Ynghanol y sgwâr mae'r Sukiennice, y neuadd arwerthu anferth sy'n gartref i werthwyr nwyddau di-rif sy'n cystadlu am sylw'r miloedd o dwristiaid sy'n tyrru yno bob haf.

Oherwydd cyfyngu'r goleuni o fewn craidd y ffibr mae'r atgyfnerthiad yn anferth.

Roedd ynunion fel cegin ffermdy - dresel, cwpwrdd tridarn, tan agored mewn basged haearn bwrw hanner ffordd i fyny'r wal, a goginiai gigoedd a physgod mewn dull barbiciw, crogai anferth o iau bren ar wal arall ynghyd a phob math o daclau gwneud menyn.

Daeth llefnyn mewn siwt ddu a chrys gwyn ag anferth o fwydlen iddo ac yna sefyll fel ystyllen wrth ei ochr.

Os dadleuir bod yn rhaid i fywyd fod yn gemegol gymhleth, rhaid dadlau hefyd nad oes ond carbon a all ffurfio'r nifer anferth o gyfansoddion angenrheidiol.

Darfu grwndi Martha Arabela; lledodd ei llygaid o fod yn ddwy hollt gul i fod yn soseri anferth.

Nid pawb fyddai'n deall apêl twll anferth llawn dþr, na'r tomenni llechi uchel o'i gwmpas, y 'chwydfa' chwedl R.

"Bu+m chwant rhoi'r gorau i'r gegin gawl a drefnwn yn y fan hon ond mae fy ngweithwyr yn dweud wrthyf mai'r cawl a'r bara sy'n cael eu rhannu gan y Genhadaeth yw'r unig fwyd a gaiff rhai o'r trueiniaid yno." Ar ôl iddi hi gyrraedd, yr hyn a welodd Pamela oedd anferth o ddyn a barf drwchus ganddo yn dringo i'r llwyfan i bregethu.

Mae BBC CHOICE Wales yn cynrychioli chwyldro, llam anferth i'r oes ddigidol, gwell ansawdd, dulliau newydd o weithio, talent newydd - gan ddyblu'r nifer o oriau o raglennu y mae BBC Cymru yn ei gwneud.

Chwyldro, llam anferth i'r oes ddigidol, diwrnod gwirioneddol hanesyddol, ansawdd gwell, amrywiaeth ehangach o opsiynau... dyma'r geiriau allweddol a ddefnyddiwyd i lansio BBC CHOICE Wales ar Fedi 23, 1998.

Byddai gan yr oruchwyliaeth nifer o raffwyr profiadol a medrus wrth law i archwilio wyneb y 'Ceiliog Mawr' a'r 'Negro' a mannau eraill lle byddai dyfnder mawr wedi i nifer o bonciau fynd yn 'un dyfn',John Morgan, Nant Peris, fyddai'n rhaffu'r clogwyn anferth a godai o Sinc Hafod Owen hyd at 'New York' .

Gwinwydd yn tyfu o bob tu iddi, a chlystyrau anferth o rawnwin du a melyn yn crogi wrth y prennau.

Ond yn lle'r gair 'glân' daeth tisiad anferth o'i thrwyn a chawod yn ei sgîl, nes bod Mam yn bagio a'i chefn at y wal.

Yn rhai creaduriaid y mae eu traed gwedi eu gwneuthur yn dra chryfion i gynnal corph anferth, amrosgo, fel yr elephant: yn eraill y maent gwedi eu haddasu i chwyrnder a chyflymder, megys yr ewigod a'r ysgafarnogod...yn eraill i rodio a chloddio, megys y wadd...ac yn eraill i rodio ac ehedeg, megys yr ystlum, a gwiwer Virginia...

Ond ambell i ddiwrnod byddai anferth o grât yn cyrraedd o waith Rover ar gyrion y ddinas.

Roedd Madog yn mynd i Lunden unwaith y mis, ynglŷn a'r holl deipio, fwy na thebyg, ac fe ddychwelodd un tro a'r peth odia welsoch chi gydag e - cerflun anferth ohono fe'i hunan.

Mae eisiau mynd yno nos Calan Mai a gwneud anferth o dwll.

Edrychai fel mynydd mawr, ei wallt fel brigau coed a'r un llygad yng nghanol ei dalcen fel olwyn cart; yn ei law daliai ordd anferth ac iddi flaen haearn, trwm.

I'r fan honno roeddwn i'n anelu ar fwrdd hen sgwner anferth, yng nghwmni tua chant o ymwelwyr, i weld llosgfynydd sydd, er yn dal i ffrwtian, yn ddiogel i'w ddringo.

Plorod anferth, coch a oedd nawr ac yn y man yn codi'n gop**aon melyn.

Cors anferth yn llawn anifeiliaid gwyllt, a thir brown cochlyd na welais liw tebyg iddo erioed.

Difyr oedd sylwi ar ffermwyr lleol yn cario llwythi anferth o datws mân i'r warchodfa i fwydo'r gwyddau, ond synnwyr cyffredin yw'r haelioni, ac ystryw i gadw'r adar newynog ar y warchodfa.

Anferth o gerrig ithfaen yn sefyll ar eu cyllyll yn y ddaear yw'r rhain, wedi eu gosod yno drwy ymdrech ugeiniau neu gannoedd o lafurwyr, mae'n debyg.

Seibiant eto hanner ffordd i fyny ac edrych i lawr dros wastadeddau sych anferth Karamoja o danom.

Ond heibio i'r tro nesa mae cawr anferth yn byw, a chei di ddim mynd heibio hyd nes iddo dy chwilio drosot i gyd.

A dyma nhw'n dod ac yn eistedd ar y llawr wrth ein traed ni, a chyda nhw roedd yna anferth o ddyn - 'Joe Louis' oedden nhw'n ei alw fo - ac roeddo'r un ffunud â'r bocsiwr ond mi fuaswn i'n cymryd fy llw ei fod o ddwywaith gymaint ag o.

Credir i'r eira, a fu'n gyfrifol am ffurfio capan mor enfawr, ddisgyn o gymylau o fewn atmosffer llawer gwlypach a thewach ei naws na'r atmosffer presennol a chesglir mai'r ffynhonnell fwyaf tebygol a allai gynhyrchu anwedd-dyfrllyd o'r fath ac i'r un graddau fyddai cefnfor anferth.

Cofiodd am y llongau anferth oedd wedi diflannu heb i neb glywed sôn amdanyn nhw wedyn, am donnau oedd yn uwch na phen uchaf goleudai, am fôr oedd yn medru torri concrit trwchus yn union fel petai'n blisgyn wy.

Byddai gan Picsi ei gath for anferth i frolio yn ei chylch am weddill yr haf.

Arhosodd y trên o'r neilltu am beth amser a dyma anferth o drên y Groes Goch yn mynd heibio'n araf.

tonnau'n chwyddo yn y pellter fel mynyddoedd mawr symudol, ac yn nesu a thorri'n gesyg gwynion anferth a chlecian a chwalu ar y Maen Du.

Cred rhai i'r afonydd hyn lifo i gefnfor anferth a fu'n sych ers tair biliwn o flynyddoedd!

Twf anferth y wladwriaeth a'r technegau modern a barodd fod yn rhaid gweithredu'n effeithiol os yw'r genedl i fyw.

Ond mae'n edrych yn debyg y bydd 'na frwydr anferth i adhawlio Stanley.

Dro arall, fel yn 'Eryri o Fangor', mae'r cymylau caws llyffant anferth yn gwneud i'r mynyddoedd edrych yn fychan.

Ond yn ôl llygad-dystion, doedd dim amheuaeth fod Iran wedi delio'n gyflym ac yn effeithiol â'r mewnlifiad anferth.

Ond prin yr oedd wedi camu deirgwaith pan ysgwydodd y tþ hyd at ei seiliau, wrth i'r drws gael ei ddymu'n ddidrugaredd ac wrth i lais bariton anferth daranu dros y lle.

Ar ganol dadlwytho'r geriach, tynnodd modur Americanaidd anferth i mewn.

'Mae o'n anferth!' meddai Bleddyn wedyn heb gymryd unrhyw sylw o'r hyn ddywedodd Alun.

O edrych oddi yno tua'r de fe welir y garnedd gerrig anferth ar ben Drygarn Fawr rhyw ddwy filltir i ffwrdd.

"Reit Llefelys, mae popeth yn barod, y twll, dysglaid anferth o fedd a sidan tenau - a drud hefyd os caf i ddweud - drosti.

Maent yn trawsnewid o un peth i'r llall, yn amrywio eu llwybrau, a'r cyfan yn symud ar gyflymderau mor anferth fel na ellir byth wybod yn fanwl, er enghraifft, ymhle'n union y mae electron, dyweder, ar ei chylchdro.

Byddai gwastadedd Bodychain wedi ei gau gan luwchfeydd anferth gan nad oedd dim i dorri ar lwybr y gwynt o gyfeiriad y Graig Goch a chymerai gryn wythnos i dorri llwybr trwy'r mynydd gwyn.

Yma cystadleuaeth rhwng ddau darw Brahmin anferth yw'r adloniant i gannoedd o bobol leol o bob oed gan gynnwys y merched (er eu bod hwy yn aros yn y ceir allan o olwg pawb).

Porthwyd ei ddiddordeb cynnar ef mewn enwau llefydd gan yr archif anferth o enwau a adawodd ei ragflaenydd ym Mangor, yr Athro Melville Richards, i'r Coleg.

Mae'n bosibl trefnu fod tonfeddi'r rhain yn cyfateb i'r gwahaniaethau rhwng lefelau egni'r crisial, ac mae'r datblygiad hwn wedi rhoi hwb anferth i faes ymchwil laserau cyflwr solid.

Ym mhen pella'r castell, roedd seithfed tþr, yn fwy na'r un arall, ac iddo ddeg ochr: pen anferth i gorff nerthol.