Roedd Fidel yn ymwybodol iawn o bwysigrwydd addysg, a doedd e byth wedi anghofio'r modd y gwnaeth ei fam, na fu mewn ysgol erioed, ymdrech i sicrhau'r addysg orau iddo.

Ond fel dwedodd y Saesnes benwyn, rhywbeth i'r kids - heb anghofio'r mamau a'r tadau sy'n eu gwthio - ydi'r Eisteddfod.

Parhewch i gadw golwg ar eich cynnydd a pheidiwch ag anghofio cyfeirio at y manylion cynnar yn eich cofnodion.

Paid â deud dy fod wedi anghofio 'rhen Leila .

Ni all neb anghofio'i brofiadau trist a llon, tawel a chynhyrfus, tra bo'r cof yn effro a'r gydwybod yn fyw.

`Rydw i wedi anghofio'r gath.' Roedd hi fel pe bai Harvey wedi darllen meddwl ei feistres.

Peidiwn ag anghofio ychwaith am y gweithgareddau a drefnir yn flynyddol gan y Gwasanaeth Llyfrgell, megis yr Wyl Lyfrgell ac Wythnos Llyfrau Plant.

Y mae tueddiad i ni anghofio mai grŵp bychan o blith trwch y gymdeithas yw aelodau'r mudiadau hyn a bod y rhelyw o'r Cymry Cymraeg o gyffelyb oedran yn cymdeithasu mewn cylchoedd gwahanol iawn nad ydynt o'r braidd yn dod i gysylltiad â'r diwylliant Cymraeg o gwbl yn eu cylchoedd hamdden.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Roedd hi'n noson i'w anghofio.

LLONGYFARCHIADAU i Hugh Williams, Pant yr Afallen ar ei lwyddiant ysgubol gyda'r Hwch Las a'r deg mochyn bach, heb anghofio wrth gwrs yr hwch ei hun a'r tad - er mai y cwbl a ymddangosodd am y creadur hwnnw oedd mai Duroc oedd ei 'fec' - neu ei fecwn hwyrach!

'Rydan ni'n gyfoethog, Siân!' gwaeddodd Tudur toc, wedi anghofio popeth am ginio a'r cerydd fyddai yn eu disgwyl yn y garafân.

At hynny fe geid storiau a cherddi, heb anghofio'r croesair, ynghyd a deg swllt a chwecheiniog am ddatrys.

Neidiais ar fy nhraed gan anghofio popeth am y Coco Pops.

Mae Chwefror 18, 1968, yn ddiwrnod na fyddaf yn ei anghofio byth - y diwrnod yr oeddwn yn gadael Cymru am Awstralia.

Mae anghofio'r wybodaeth a enillwyd drwy'r chwyldro mawr mewn dysgu iaith a ddigwyddodd yng nghanol y ganrif hon yn golygu taflu'r allwedd i ffwrdd.

Rhowch gerrig ynddo i gadw'r dŵr yn fas a pheidiwch ag anghofio darparu dŵr glân pan fo angen.

Petai'n byw i fod yn gant ni fyddai'n anghofio'r ymweliad hwnnw.

Ond er bod y briodas yr ochor arall i Fôr Iwerydd, doedd pobol Y Mwmbwls ddim am gael eu anghofio chwaith ac mi fuon nhw hefyd yn dathlu priodas un o'u merched enwaoca.

Heb anghofio Emily Kate yr eliffant.

Er bod Mr Parri flynyddoedd lawer yn hŷn, wnaeth o ddim anghofio unwaith!) Ar ddechrau pob cyfarfod, byddem yn cael paned o de i'n cynhesu ni ar ôl cerdded i lawr yma drwy'r gwynt a'r glaw.

Roedd Llio wedi anghofio popeth am ei haddewid ond gwyddai nad oedd pwrpas protestio.

Gofidiwn fy mod wedi anghofio llawer o'r geiriau a ddefnyddiai ef mor naturiol.

Ond paid poeni, mae punten eu ddwy ar y ffordd, rhywbeth rwyt ti, hwyrach wedi ei anghofio.

Mae pobol yn dweud nad oes gynnyn nhw ddim help pan maen nhw'n tisian, ond dwi ddim yn 'u credu nhw.' Roedd Modryb yn ailddrechrau mynd i hwyliau pregethu eto, ac wedi anghofio am y tro am y sŵn crafu o'r llofft chwarae.

Ceisia anghofio'i oerni tuag at dy fam.

Diolchwn hefyd i'r chwiorydd a fu'n gyfrifol am stondin y Tabernacl yn y Bore Coffi heb anghofio y rhai a ddaeth yno i gefnogi'r achos.

Peidiwch ag anghofio nodlyfr - un o'r pethau pwysicaf ynglyn ag arbrofi yw nodi'r hyn sy'n digwydd fel y medrwch ei gymharu a'r hyn fydd yn digwydd y tro nesaf.

Ni allaf anghofio'r cymwynasau a dderbyniais, yn enwedig pan oeddwn yn dechrau mynd ar y teithiau pell.

Roedd e'n hanner gwenu wrth weud hyn, achos ma' defed un o ffermwyr yr ardal yn hoff o grwydro ar gomin yr hen fyd ma, ac un tro fe aeth hwrdd i mewn i'r eglwys, gan fod rhywun wedi "anghofio% cau'r drws.

Maen nhw'n anghofio natur gorfforol sylfaenol y gêm ac os ydyn nhw'n anghofior elfen hon fe ddylsent fynd i chwarae rhywbeth arall.

Buont yn enau i'n cydymdeimlad dwys â Phegi, ei briod, teuluoedd y ddwy ferch Helen a Janet, ac heb anghofio ei frawd, Will.

Ac fel y gwelsom, byddai'n aml yn anghofio disgyblaeth lem ei glasuriaeth yn ei afiaith wrth drafod llenorion unigol.

Wna i byth anghofio wyneb Helen Mirren (rhyw gymysgedd rhwng wyneb Greta Barbo ac wyneb Humphrey Bogart) wrth iddi sylweddoli bod ei gþr a thad ei phlant yn dreisiwr ac yn llofrudd.

Mae'n ffasiynol iawn y dyddiau yma i gwyno bod y Nadolig yn cael ei ddathlu mewn ffordd sy'n llawer iawn rhy faterol, a bod gwir ystyr yr ŵyl wedi ei hen anghofio gan y rhan fwyaf ohonom ni.

Erbyn iddo sylweddoli hynny roedd wedi anghofio lle'r oedd y clwb.

Ac mae hi yn fy mhoeni i bod yr angen i newid y drefn lywodraethol o'r gwaelod i fyny yn dechrau cael ei anghofio ar ein crwsâd i agor yr adeilad newydd hwnnw yng Nghaerdydd.

Bu bron iddi anghofio honno!

Byddaf yn meddwl mai rhywbeth i blant ac i bobol y llethrau llithrig ydi eira þ heb anghofio hefyd y bobol sy'n gwneud cardiau Nadolig ac almanaciau.

Nid wyf yn anghofio fod newid dirfawr wedi bod yn yr ysgolion.

Treuliai oriau ar ei ben ei hun yn gweddi%o gan anghofio'n aml am fwyd.

Wel, dyna Feibl William Morgan - heb anghofio cymorth Richard Vaughan, David Powel, Gabriel Goodman, Edmwnd Prys, a William Salesbury.

Yn wir, yr wyf yn amau y medrech gael unrhyw un i actio mor naturiol a doniol a'r wraig honno a gwynai fod ei gwrcath clwyfus yn anghofio ei fod yn hen, ac nad oedd mwyach yn abl i gwffio am y fraint o gael bod yn dad!

Cafodd Chris Llewellyn ei hel o'r maes am dacl flêr i goroni noson i'w anghofio i'r tîm dan 21. Maen nhw bellach wedi chwarae 19 gêm heb ennill un.

Yn ôl y grwp, mae'r ddwy gân arall wediu cynnwys ar yr EP er mwyn atgoffar gwrandawyr sydd wedi anghofio amdanyn nhw yn ystod eu tawelwch, ac o gymharu rhain âr gân newydd, mae'r datblygiad yn swn y grwp yn amlwg.

Ond doedd pawb yng Nghymru ddim wedi anghofio fod yna gysylltiad arall o bwys rhwng Cymru ac America ddydd Sadwrn - a hynny yn Stadiwm y Mileniwm pan drechodd tîm rygbi Cymru Eryrod America.

'Dydw i mo'r un orau am werthfawrogi jôcs, yn arbennig y rhai sy'n mynd ymlaen mor hir nes fy mod i wedi llwyr anghofio'r dechrau.

Felly, fe ddywedodd yn gadarn, "Rydw i'n barod i anghofio am ffolineb neithiwr a chychwyn o'r newydd heddiw.

Y siopwr Gemp siŵr Dduw, sut fedsai anghofio?

Ni ddylem anghofio bod rhesymau ar y pryd dros fod yn ochelgar.

'Roedd e wedi ei danio a'i gynhyrfu gymaint gan yr hen ganu, a chan yr hyn oedd ganddo i'w ddweud, nes ei fod wedi anghofio'r cyfan am y glaw, a ninnau allan yn ei ganol!

Wiw i chi anghofio gwneud hynny gyda llaw.

Ni allai'r alltud anghofio 'aelwyd y bwthyn gwyn' pes mynnai; roedd iddo'n 'bur haddef anhun a breuddwyd' ac o sylweddoli ei ddyled iddi, 'O ddedwydd aelwyd!', rhaid oedd ymdynghedu i ailgodi ei hallor ac addoli eu Duw 'mewn dieithr oror'.

Byddai'r rhan ddilynol yma o'r stori yn aros ar fy meddwl i ar ôl i bawb arall anghofio amdani.

O ystyried y mater o safbwynt ariannol yn unig, hawdd yw anghofio difrifoldeb sylfaenol y cyhuddiad o ddwyn, beth bynnag yw'r swm penodol, ac effaith dedfryd o euogrwydd o gyhuddiad o'r fath nid yn unig ar enw da a chymeriad y diffinydd ond hefyd ar ei swydd, ei deulu a'i safle yn y gymdeithas.

Y diwedd fu i Ann bwdu, i 'Nhad roi'r ffidil yn y to, ac i bawb fynd i'w wely'n gynnar gan anghofio popeth am y Nadolig am y tro hwnnw.

Brysiem adref wedyn am bythefnos o wyliau gan ddawnsio'n hapus, wedi anghofio'n llwyr am Fwgan y Foty, yr oren a'r afal yn flasus iawn a'r melysion wedi diflannu ers meitin.

Yr wyt ti'n anghofio dy lyfr.

Wrth weled rhain mor hyfryd Cynhyrfais innau hefyd Anghofio wnes fy unig fam A wylo am fy anwylyd.

Mae yna rai sy'n gweld eu meddyg teulu mor anamal fel eu bod nhw wedi anghofio'i enw.

Roedd George Millace, ffotograffydd didostur yr eiliadau hynny yr oedd yn well gan bob joci anghofio amdanyn nhw, yn saff yn ei focs hanner y ffordd i lawr i'w hir gartref y funud honno.

"Mi wna' i byth anghofio gwrando ar seithfed symudiad Beethoven - y rhan dawel ohono - a gwirioni ar y peth ...

Mae'n nes at hen grefftwr ffein oedd wedi dechrau anghofio tipyn bach (Mi wyddyn i'n iawn ble 'roedd hi, ond mod i ddim yn cofio) nag at ddewin David Lyn.

Peidiwch ag anghofio ymarfer corff yn rheolaidd - dylai chwarae rhan hanfodol mewn unrhyw raglen colli pwysau gan ei fod yn helpu i losgi caloriau.

Amhosibl anghofio, mor gariadus-fanwl a naturiol yw'r darlun a roir yma o fywyd diflanedig Ceredigion wledig, mai profiad yr awdur yw deunydd y ddrama-gerdd.

Anghofio nhw.

Wrth gwrs, ni ddylid anghofio gwragedd y gwŷr hyn.

Ond yn wir, yr oedd hi a phawb arall hefyd wedi anghofio'r ffermdy hwnnw.

Na, wna i ddim anghofio.'

(Rhaid ichwi roi eich disg hyblyg i mewn, bydd y cyfrifiadur yn gofyn ichwi wneud hyn os ydych wedi anghofio.) Os ydych yn cadw am y tro cyntaf fe gewch y blwch dewis canlynol:

'Rhag ofn i mi anghofio.' 'Roedd Rhodri newydd ddechrau ar ei beint cyntaf ar ôl eu bwyd.

Am y tro, fe wnawn ni anghofio ein bod ni yma i fwrw'n swildod fel pâr priod.

Nid Duw a'i hanfod ynddo'i Hun oedd Duw Israel, ond Duw yn bod yn a thrwy Ei weithredoedd, ac ni ad i Israel anghofio hynny fyth.

Yn bersonol, gallaf gyfrif ar un llaw yr adegau y bu+m yn ei syrjeri, fel y tro hwnnw y bu'n trin archoll gwifren bigog rhag gwenwyno'r gwaed A'r tro arall cyn imi ymweld â chyfandir Asia, pan warchododd fi rhag polio a malaria, heb anghofio'r pigiadau llymion hynny rhag y tetanus a'r teiffoid.

Ond rydych chi'n anghofio, gyfaill, ei bod hi wedi costio'n ddrud ddychrynllyd iddo Fo i'ch codi chi o bwll pechod ac anobaith.

Rydw i'n fodlon anghofio amdano ond peidiwch, da chi â gwneud sioe o'ch balchder chi.

Rhaid i ni anghofio'n gwaseidd-dra boed hynny'n sedd ar Quango Iaith neu'n wahoddiad i'r Frenhines i agor ein Llyfrgell Genedlaethol.

Mae'n wir bod cyfundrefn addysg - gynyddol bwysig - yr ysgolion gramadeg a'r prifysgolion yn milwrio yn ei herbyn, ac yr oedd tuedd ymhlith rhai o'r dosbarth masnachol hefyd i anghofio eu Cymraeg, yn ol tystiolaeth John Davies.

Ac a fydd yno rywun ar ôl i sôn wrthynt am yr 'hen ffyddlondeb' a ddangoswyd iddynt yn yr 'anial cras' ac a barodd iddynt anghofio'r cyfyngdera' 'wrth foliannu nerth ei ras'?

Mae'r ymgyrch ILDIWCH I'R GYMRAEG yn parhau i dyfu ac ehangu, ond nid ydym wedi anghofio am yr arwyddion Give Way yna sydd o hyd yn uniaith Saesneg dros Gymru.

Heb anghofio Larry Adler, y cerddor harmonica-geg byd-enwog sydd, mae'n debyg, wedi treulio peth o'i amser yng Nghymru.

Ac ni ddylid anghofio chwaith yr hen ysgolion gramadeg a ffynnai yn rhai o'r trefi.

'Roeddwn eisiau gweld y pridd yn disgyn o'r rhaw ar ben yr arch er mwyn anghofio'r holl hanes erchyll am byth." "Ond wnaeth hynny ddim digwydd?" gofynnodd y cyfaill agosaf ataf gan ail lenwi'r gwydryn.

Ond yn wir, bron iawn nad oedd oeddan nhw wedi anghofio rhoir creision yn y pecyn, roedd ynddo gyn lleied ohonyn nhw, heb sôn am roi ugain punt imi.

Yr un rhybuddion oedd gan Mam bob wythnos yn ddi-ffael, fel petai o'n debyg o anghofio ac yntau wedi bod yn mynd â Mali i'r parc bob bore Sadwrn oddi ar ddechrau'r haf.

Roedd un o'r hogiau wedi anghofio yn union lle'r oedd i gyfarfod y gweddill ohonom.

Nid ydi Dewi Sant wedi ei lwyr anghofio ychwaith.

"Hwyrach ei fod wedi anghofio ble roedd wedi ei osod," dyfalodd Wyn.

"Erbyn hyn yr oedd Rageur a Royal wedi anghofio'u hofn ac wedi deall os na fuasen nhw'n helpu Rex i'm llusgo i fyny'r grisiau, buasai'n rhaid iddyn nhw fy ngadael i farw yno tu allan i'r tŷ.

Er bod pawb wedi hen anghofio amdanynt erbyn hyn, mae gofyn canu clodydd grwpiau fel Nid Madagascar ac Wwzz wrth drin a thrafod cerddoriaeth ddawns Cymru.

Gallai hyn greu problem mewn dosbarth lle mae mwyafrif y myfyrwyr yn Gymry Cymraeg, er enghraifft, gan y byddai tueddiad i'r darlithydd ar gwrs dwyieithog anghofio bod rhaid cadw elfen o Saesneg yn y dysgu hefyd os yw'r cwrs i fod yn un gwir ddwyieithog." Er gwaethaf yr ail bwyso a'r ail ddatblygu y bydd rhaid i Addysg Gymraeg eu hwynebu wrth weithredu'r Cwricwlwm Cenedlaethol, bydd y gronfa o arferion da sydd ar gael yn gynhaliaeth werthfawr.

Canodd adeyrn yn rhywle: yn betrus i ddechrau, yn unig ac arloesol ond yna, gan anghofio'i ofnau ym mhereidd-dra ei gan ei hun, yn sicr-orfoleddus.

Cafwyd gwledd urddasol a symudodd pawb allan heb anghofio'r calabash wrth gwrs.

Byd hwylusach - Hawdd iawn hefyd yw anghofio'r chwyldro a gymerodd le gyda'r defnyddiau synthetig a'r dyfeisiadau electronig.

"Mi fuo agos i mi anghofio.

Paratôi'r ysgolfeistr ni'n drylwyr iawn at y Nadolig a rhoddai i ni hanes y Nadolig cyntaf mor ddiffuant fel nad oedd modd i'r un plentyn ei anghofio.

Er bod y math o wybodaeth yr oedd Gradgrind yn ei geisio wedi troi'n ddihareb am ddiffyg dychymyg, ni ddylem anghofio'r rhesymau pam yr oedd y Fictoriaid yn mynd ar ôl ffeithiau, nac am y tro da a wnaed â'u disgynyddion trwy eu casglu.

Mae'r rhain wedi anghofio amdana' i,' meddyliodd.

Dim pigau pin yn sownd yn y carped tan fis Mai; dim rhochian blynyddol Modryb Matilda ar ôl joch o port; dim crensian papur lapio'n slei bach i deimlo'r anrheg; dim anghofio codi am chwech y bore i roi'r twrci yn y popty; dim Ryan yn canu "Ai hyn yw'r Nadolig pwy a þyr?" ar bob yn ail raglen radio; dim chwilota mewn hen gist am goron Caspar neu am ddoli go lân i orwedd yn y preseb; dim 'Dolig!

Yr unig ddiwrnod o bob wythnos pan fyddai pawb yn gwisgo eu dillad gorau ac yn anghofio am waith ac ysgol.