Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

anifeiliaid

anifeiliaid

Ond wrth graffu yn fanwl ar yr anifeiliaid fe sylwodd eu bod i gyd yn gwisgo spectols!

Yr oedd yng nghanol yr anifeiliaid gwylltion, a'r angylion oedd yn gweini arno.

A'r llall yw diwedd oes, diwedd oes y planhigion byr eu hoedl a'r dail llydan, a diwedd oes llawer o'r pryfed ac anifeiliaid bach fel y llyg.

Mae rhai o'r technegau yn berthnasol iawn i fridio anifeiliaid fferm.

Ellis swyddog da byw y Sir, wrth drafod bridio a hwsmonaeth anifeiliaid, yn dweud wrthym am gofio bob amser mai dim ond y gorau sy'n ddigon da ni.

Bychan mewn cymhariaeth yw'r cyfraniad o gynnyrch heblaw anifeiliaid.

Yr un modd dwyfolid anifeiliaid, cathod, teirw ac hyd yn oed y crocodil.

Roedd llawer o anifeiliaid bychan rhyfedd, hanner llygoden fawr a chwningen yn torheulo yn yr heulwen a ddangoson nhw ddim ofn pan ddaeth pobl yn agos atynt.

Oddi ar yr adeg pan ddechreuwyd dofi anifeiliaid gwyllt am y tro cyntaf, mae'n debyg bod dyn wedi bod yn gyfrifol am ddewis a magu mathau arbennig o anifeiliaid.

Yr unig swn yno oedd peiriannau amaethyddol, bywyd gwyllt, anifeiliaid fferm a nentydd.

Gall astudiaethau o anifeiliaid a phlanhigion y môr gwybodaeth inni am effaith llygredd ar y gadwyn fwyd.

Dim ond distawrwydd y coed pin, sisial y nentydd bychain, disgleirdeb yr eira ac ol troed anifeiliaid bach ynddo, lliwiau cyfoethog yr haul a godidowgrwydd yr olygfa.

I gadw'r gelyn a'r bwystfilod allan, codid cloddiau cedyrn o bridd a cherrig o gwmpas y ddinas, a ffosydd tu hwnt i'r cloddiau; Byddai i bob amddiffynfa ddwy ran, un at gadw'r anifeiliaid a choed tan a phethau eraill, ac un arall gadarnach i'r bobl fyw ynddi.

Gellir rhannu anifeiliaid i ddosbarthiadau neu grwpiau pendant ar sail nodweddion o'r fath.

Er enghraifft, gellir rhannu embryos cynnar i greu embryos a fydd yn gallu datblygu i fod yn anifeiliaid sydd yn union yr un fath a'i gilydd.

A chaeau a choed ac anifeiliaid hefyd?

Os yr ydym am fynnu ymosod fel hyn ar anifeiliaid gadewch inni, o leiaf, wneud hynnyn ramadegol gywir.

Digwydd enwau anifeiliaid ac adar pur gyffredin mewn enwau hen dafarnau yng Nghymru ac y mae'n debyg fod arwydd yn dangos llun yr anifail neu'r aderyn yn crogi y tu allan i'r dafarn gynt.

Mae ecoleg yn golygu mwy na rhyngberthynas anifeiliaid a phlanhigion wedi ei blethu a chymhlethdodau tywydd ac ansawdd craig a phridd...

Trafodwyd y mater gyda'r perchennog pryd y cyfeiriodd at y ffaith mai ar gyfer pwrpas amaethyddol oedd y sied (nid ar gyfer anifeiliaid) a'i fod wedi gwasgaru "hardcore% tros y llain er mwyn cael mynedfa rwyddach i'r tir.

I'r anifeiliaid a'r planhigion fel ei gilydd, mae yna ddirfawr werth yn yr encilio i gyflwr aros a disgwyl dros dymor digroeso'r gaeaf.

O safbwynt personol ei ddewis fyddai bod gartref ymysg yr anifeiliaid a chael llonydd i fyw y math o fywyd a ddewisodd.

Gellir adnabod, er enghraifft, anifeiliaid sy'n cario genynnau niweidiol, a'u hosgoi ar gyfer magu.

Mae yna ddatblygiadau pendant sy'n ei gwneud hi'n haws mesur nifer o nodweddion mewn anifeiliaid fferm.

Rydym wedi son eisioes am gyrn anifeiliaid.Gyda'r nodwedd yma nid oes angen dulliau cymhleth o ddadansoddi gan mai dim ond dau bosibilrwydd gweladwy sydd yna - cyrn neu dim cyrn.Gellir deall sut mae'r nodwedd yma yn cael ei hetifeddu yn weddol syml.

Mae rhoi nodweddion mewn anifeiliaid yn hawdd eu hasesu a gellir eu gweld a'r llygad.

Yn aml byddai ffermwyr yn clymu darn o'r pren i'r aradr neu'r chwip fel na allai'r un wrach witsio'r anifeiliaid.

Ond cofiwch chi, petai rhywun yn mynd ati i gasglu'r holl gyhoeddiadau sy'n ymwneud ag anifeiliaid yng Nghymru, fe fyddai ganddo lyfrgell go fawr ymhen dim o amser!

Yn ôl y chwedl, roedd hi'n bosibl i bwy bynnag fyddai'n ddigon ffodus i wrando ar yr anifeiliaid, ddysgu rhyw gyfrinach fawr.

Mewn gwirionedd nid yw catalog ond yn gofnod o leoliad ac amser y sioe ynghyd a rhestr o'r anifeiliaid a gymerodd ran a'u perchnogion.

Mae'r mesuriadau yma yn rhoi syniad da pa anifeiliaid sydd dewaf a pha rai y dylid cadw ar gyfer magu.

Felly dydi hi ddim yn syndod o gwbwl fod y mwafrif o'r baeddod yn byw ar ynys Morko oherwydd y ffaith syml fod yma goedwigoedd yn llawn o goed derw sy'n rhoi digonedd o fes i'r baeddod, ond hefyd fod yr arfordir yn lle da i'r anifeiliaid hyn ddod o hyd i bryd o fwyd ymysg yr hesg yno a hefyd wrth ddwyn wyau adar gwylltion sy'n nythu yn llu wrth ochr y mor.

Byddai dianc oddi yno, meddai, yn anodd; 'roedd y tywydd yn gymhedrol a'r wlad heb anifeiliaid gwyllt na brodorion gelyniaethus.

Rhoddir anifeiliaid i bori yn y caeau ym mis Awst a thros y gaeaf er mwyn rheoli'r tyfiant a chynnal y tir glas ar gyfer y tegeiriannau.

Ar hyn o bryd mae technegau modern yn cael dylanwad mawr ar fridio anifeiliaid fferm ac yn sicr fe welir datblygiadau pwysig yn y dyfodol agos.

Mae rhannau helaeth o anialwch yn UDA yn fannau alcalaidd lle nad oes ond ychydig o blanhigion yn tyfu, a lle na all llawer o anifeiliaid fyw.

Anghofia'i byth y teimlad ofnadwy o ofn oedd arnaf wrth weld yr anifeiliaid gwyllt, er eu bod mewn cewyll, a gweld dyn yn mynd i fewn at y llewod, a hwythau yn gwneud yn ol gorchymyn y "trainer", a chlywed y llew yn rhuo.

Ym myd yr anifeiliaid mae llawer o enghreifftiau lle mae silia yn cael eu defnyddio fel derbynyddion synhwyro.

Câi driniaeth mewn ysbyty ar ôl pob curfa, ond nid oedd dim tynerwch i'w gael yn y fan honno ychwaith--mae'n disgrifio fel y câi ef, a rhyw ugain o ddynion eraill oedd yn dioddef gan effeithiau fflangellu, eu gyrru fel anifeiliaid gwylltion i'r môr bob bore er mwyn i'r dwr hallt losgi'r briwiau.

Yn y dyfodol, gall y technegau yma fod yn fuddiol i reoli nodweddion anifeiliaid.

Anifeiliaid a berthynai'n wreiddiol i diriogaethau o amgylch y Môr Canoldir yw cwningod, ond a gludwyd yma i Brydain gan y Normaniaid.

Yn ystod y blynddoedd diwethaf, fodd bynnag, mae anifeiliaid wedi cael eu lladd am resymau sydd yn hollol annerbyniol ym marn mudiadau fel Greenpeace.

Oedd dad yn "chap" ar gefn ei geffyl ac felly yr ai i'n goedwig ar y mynydd i edrych hynt yr anifeiliaid.

Mae silia mor gyffredin trwy fyd yr anifeiliaid a'r planhigion nes bod astudio unrhyw organeb sy'n byw yn y mor, yn hwyr neu'n hwyrach, yn sicr o gynnwys rhyw fath ar ddealltwriaeth o'r organebau hyn.

Mae Justin, bachgen 13 oed, wedi cael ei adael ar ei ben ei hun ar fferm ei ewythr Mac a phan fo'r arth grisli, sydd wedi lladd anifeiliaid ffermydd cyfagos, yn lladd anifail sydd yn annwyl iawn i Justin, mae o am ddial.

Yn nechrau'r ganrif hon cafwyd ymgeision ffurfiol i wella anifeiliaid traddodiadol Cymru trwy sefydlu cymdeithasau ar gyfer y Defaid Mynydd Cymreig a'r Gwartheg Duon.

Gellir eu casglu, eu rhewi ac yna eu trosglwyddo i anifeiliaid eraill.

Gwnaent hefyd wenwyn o blanhigion, i ladd pryfetach ac anifeiliaid a fyddai'n dinistrio'r cnydau.

Defnyddient lestri pridd, ond dalient i wneud eu hoffer o gerrig, tyfent gnydau bwyd a bugeilient anifeiliaid.

Mae'r lluniau lliwgar yn hyfryd gyda digon o fanylder i gadw diddordeb plentyn bychan yn y cymeriadau a'r anifeiliaid.

Mae braster mewn anifei- liaid, er enghraifft, yn rhywbeth na ellir ei fesur yn uniongyrchol ar anifeiliaid byw ond mae'n nodwedd bwysig iawn oherwydd y galw am gig gyda llai o fraster.

Mae'n 'fam' i gasgliad digon difyr o anifeiliaid, gan ei bod yn 'mabwysiadu' anifail gwahanol pob blwyddyn trwy noddi un ar gynllun arbennig sy'n gwarchod anifeiliaid yn eu cynefin.

Yn yr erthygl hon byddaf yn egluro rhai agweddau ar silia ac amrywiaethau ar y thema gyda golwg arbennig ar y grwp pwysig hwnnw o anifeiliaid y mor, Y Deufalfiaid.

Cyn pen dim, roeddent â'u pennau ynddo, Darllenodd Jni yn uchel, 'Swynion ar gyfer tyfu cynffonne gwahanol anifeiliaid ac adar.'

Fydden ni ddim yn caniatau plannu cnydau os na fydden ni'n hyderus nad ydyn nhw am wneud drwg i bobol, anifeiliaid na'r amgylchedd.

Cododd cymylau o lwch i'r aer a dechreuodd tanau bach hwnt ac yma, ond diolch i rybudd gwyrthiol yr anifeiliaid ni chafodd unrhyw un ei anafu.

Llyfr lliwgar yn cyflwyno synau anifeiliaid.

Fel arfer, cymysg hefyd yw'r sioeau mwy arbenigol sy'n ymwneud ag anifeiliaid fel cŵn, cathod, adar neu gwningod, er ambell waith bydd cymdeithasau fel y Welsh Terrier Association neu'r Springer Spaniel Club of South Wales yn trefnu sioeau yn arbennig ar gyfer math arbennig o gi.

Rhaid iddo hel yr anifeiliaid o'i lori a'i glanhau i gario wardrob byrddau a chadeiriau!

Sylweddolodd y dyn ifanc ei fod yntau, fel ei dad, yn dechrau siarad hefo'r anifeiliaid fel pe byddent yn bobl, ac fel pe bai'n disgwyl iddyn nhw ei ateb.

Yr oedd ci llwynog bach o gwmpas ac meddai John yn llawn athrylith am anifeiliaid: "Mi 'rwyt ti'n berffaith iach, y baw, mae dy hen nosi di'n reit oer." A byddai'r plant yn teimlo trwyn pob ci ar ôl hyn os byddai rhyw arwydd o salwch arno i weld a fyddai ei "nosi yn oer." A minnau wedi dechrau sôn am John Preis daw llawer hanesyn i'r cof am ei ymweliadau mynych â ni.

Trowyd ffriddoedd serth a'r ucheldiroedd yn borfeydd bras, traenwyd y corsydd, plannwyd miloedd o erwau o goed bytholwyrdd felly collwyd cynefinoedd gwyllt, - y coedlannau derw a'r rhosydd a'r grug, a hefyd yr arferion hynafol a ganiataodd i laweroedd o blanhigion ac anifeiliaid ffynnu mewn cydberthynas â dyn.

Mae hyn yn rhannol oherwydd effaith y technegau eu hunain ar anifeiliaid a hefyd oherwydd yr egwyddor ehangach na ddylai dynion ymyrryd mewn dulliau naturiol o genhedlu.

Er i'r holl bobl ac anifeiliaid fyw yn yr ogof ac er yr holl danau, nid oedd arwydd o unrhyw fath.

Mae'r un frawddeg yn cael ei hailadrodd ar bob tudalen er mwyn cyflwyno synau anifeiliaid gwahanol mewn ffordd sy'n gyfarwydd - ac mae'n gweithio.

I'r mwyafrif o bobl, rwy'n siŵr mai braidd yn sych yr ymddengys llawer o'r llenyddiaeth uchod (er fod enwau hir a phert yr anifeiliaid yn gallu bod yn hwyl), ond i'r sawl sydd a gwir ddiddordeb mae pori rhwng cloriau'r cyhoeddiadau hyn yn dod ag oriau o bleser amheuthun, er efallai mai ansylweddol yw eu ffurf.

Mae'r dewisiadau yn lle mawn yn cynnwys compost heb fawn, rhisgl, llwydni dail, gwrtaith anifeiliaid a gwastraff y cartref (ar ffurf compost).

Yn y straeon am Sir Gaernarfon yr un modd, y gwragedd biau trin a bwydo'r anifeiliaid: yr oedd y chwarel yn mynd â holl egni'r gwŷr - y chwarel a'r daith hir iddi ac ohoni.

Gþyr pawb am y Fari Lwyd adeg y Nadolig a'r Flwyddyn Newydd ond mewn traddodiadau ledled y byd sy'n gysylltiedig â Chalan Mai gwelwn benglogau a masgiau anifeiliaid o bob math.

Dyma'r bobl a gychwynnodd yr arfer o symud yr anifeiliaid ar ddechrau'r haf o'r hendref ar y bryniau isel i'r hafod ar y mynydd agored, a'u dwyn yn ôl drachefn i'r hendref erbyn y gaeaf.

Anifeiliaid cymdeithasol ydynt, yn cartrefu gyda'i gilydd mewn tyllau o dan y ddaear.

Yna, roedd hi mewn byd gwahanol, byd tywyll yn llawn o goed tal a'u brigau'n gwau trwy'i gilydd, byd dirgel ci%aidd y carlwm a'r cadno, y ffwlbart a'r fronwen, byd y wiwer a'r draenog a'r twrch daear a'r holl anifeiliaid eraill na chofiai mo'u henwau.

Mae plant wastad yn hoffi cymeriad maen nhw'n eu hadnabod o lyfrau eraill (fel Smot, Tecwyn), ac er bod cefn y llyfr hwn yn awgrymu ei fod yn addas i blant o ddwy i fyny, credaf ei fod yn addas i blant llawer ieuengach na hynny, sydd yn dechrau adnabod anifeiliaid.

Daw rhai anifeiliaid at y goeden i chwilio am fwyd, e.e.

Ond er syndod i bobol Sweden i gyd, amcangyfrifwyd fod tua chant o'r anifeiliaid hyn bellach yn byw yn fforestydd y wlad a hefyd ar ynysoedd - hynny yw, maent wedi llwyddo i fyw yn wyllt ac i fagu rhai ifainc.

gyda'r anifeiliaid, yn cysgu dan balfau cath uffern, yn chwennych y rhosyn, heb fynnu dyfod i'r ardd i'w gyrchu'.

Gwneir hyn trwy drin y pridd neu balu i mewn gyda thail anifeiliaid, gwrteithiau gwneud neu gompost organig.

Cyhyd ag y gellir cofio mae dynion wedi lladd anifeiliaid er mwyn cael bwyd ac mae anifeiliaid wedi lladd anifeiliaid eraill am yr un rheswm.

Y mae ymddygiad o'r fath yn eithaf cyffredin ymysg anifeiliaid.

Fel arfer, mae'r anifeiliaid hyn yn rhai caled a chadarn sydd yn medru ffynnu ar diroedd gwael a mynyddig y wlad.

Codai'i drwyn ar y fath anifeiliaid di-fudd.

Teimlai Idris yn fwy cyfforddus yn awr, gan fod y pentrefi'n amlach o lawer, a bod mwy o fynd a dod, yn bobl ac anifeiliaid.

Erbyn heddiw tueddwn i feddwl am gŵn fel anifeiliaid anwes ond ar ffermydd a thyddynnod Sir Benfro a Sir Aberteifi y magwyd y ddau fath o gorgi yn arbennig ar gyfer gyrru gwartheg ac er mwyn hela y crewyd cŵn megis Daeargi Sealyham, y Daeargi Cymreig (a fu mor llwyddiannus yn Sioe Cruft eleni) a'r Tarfgi Cymreig (Welsh Springer Spaniel).

Myn Arthur wartheg hanner coch, hanner gwyn, ond nid yw'r fath anifeiliaid yn bod.

Yn Lloegr enwau anifeiliaid ac adar herodrol - rhai a ddigwydd ar beisiau arfau boneddigion - a geir ran amlaf a dyma sydd tu ol i enwau megis The White Lion, The Eagle and Child, The Unicorn, The Talbot (cidu).

Mae'n wir deud fod plant bychan yn hoff o anifeiliaid ond mae stori yn bwysicach i'w harwain drwy lyfr.

A phan eir ati o ddifrif i argyhoeddi dynion mai gwastraff o adnoddau ymborth prin yw porthi anifeiliaid i'w bwyta, yn hytrach na bwyta'r llysiau a'r blawd a borthir iddynt yn uniongyrchol, byddai gwrthwynebu'r ymdrech, o'm safbwynt i, yn amhosibl.

Cred mewn rhagarwyddion neu argoelion, cred fod rhai pethau, yn arbennig ym myd natur, megis adar ac anifeiliaid, yn gyfrwng i ragfynegi'r dyfodol ac i ddateglu gwybodaeth am gyflwr dyn ei hun, boed lwyddiant neu aflwyddiant, lwc neu anlwc.

Neu dyma arch Noa a'r holl anifeiliaid ynddi, a phob un yn cadw'i sŵn naturiol ei hun...

Cymer y daith oddeutu tair blynedd, ac erbyn ei diwedd bydd y leptocephalii wedi newid o anifeiliaid daildebyg tryloyw i lysywod bach melynwyrdd (elvers).

Cors anferth yn llawn anifeiliaid gwyllt, a thir brown cochlyd na welais liw tebyg iddo erioed.

Diolch i Ti am bopeth byw, am anifeiliaid ac adar, am ymlusgiaid a phryfetach ac am amrywiaeth syfrdanol y rhywiogaethau.

Gwyddys, wrth gwrs, fod rhai anifeiliaid megis ceirw, defaid, geifr a gwartheg yn cnoi cil.

Yn ôl y sôn, mae i bawb ei le o fewn yr hiad, ac mae doethineb y rhai hþn yn allweddol i barhad y gymuned arbennig honno o anifeiliaid.

Mae canlyniad hyn yn amlwg ar y patrwm amaethu yn genedlaethol lle ceir pwyslais ar gadw anifeiliaid ar diroedd pori.

Mae'n gwneud i'r dynion dewraf grynu ac y mae plant ac anifeiliaid ifanc yn marw o ofn.

Un wythnos gall fod yn pysgota am fathau arbennig o anifeiliaid neu blanhigion, yr wythnos ganlynol gall fod yn mesur halltrwydd y môr a chyflymdra y cerrynt.

Er hynny ni fu ymgais wyddonol i wella anifeiliaid hyd at y ddeunawfed ganrif pan ddechreuodd gwyr fel Robert Bakewell ddethol anifeiliaid ar sail mesuriadau ac amcanion arbennig.

Y rheswm am hynny, wrth gwrs, ydyw nad oes na grug na choed-llus chwaith mewn digon o drwch i greu caead nag amddiffynfa i'r adar a'r anifeiliaid sy'n dibynnu ar allu ymguddio i fyw ac i fagu epil.

I'r mwyafrif o leygwyr, efallai mai catalogau sioeau yw'r mwyaf cyfarwydd o'r cyhoeddiadau sy'n ymwneud ag anifeiliaid y fferm.