Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

annales

annales

Yn yr Annales Cambriae a'r Historia Brittonum ei enw, yn syml, yw Arthur.

O droi at ffynonellau hanesyddol pur fe geir mai'r ddwy gynharaf sy'n crybwyll Arthur yw'r Annales Cambriae, cronicl o hanes y Cymry, a'r Historia Brittonum, 'Hanes y Brythoniaid', a briodolwyd yn gam neu'n gymwys i un o'r enw Nennius.

Soniwyd eisoes am gyfeiriad Thomas Wilkins at ryw gronicl o dan law un o abadau Margam, a chofier hefyd am yr Annales de Margan.

'Ef yw ystor cerddorion', 'prydyddion a faeth' medd Dafydd y Coed amdano, 'ei noblau yn fau' medd drachefn am yr 'hael cerddwriaidd', a Dafydd biau'r cyfeiriad tra hysbys at y llawysgrifau a oedd yn ei feddiant: yr Elucidarium, 'Ystoryaeu Seint Greal' (yn ol pob tebyg) ac annales, sef cronicl Lladin neu Gymraeg, fe ellid barnu.