Cyn bod sôn am godi'r argaeau hyn yr oedd hen wraig hynod a elwid yn Gwenno Cwm Elan a ragfynegodd y datblygiadau newydd.
Ymhlith y siaradwyr diddorol (gan gynnwys John Jones, Rhaeadr Gwy, a gyrhaeddodd ei gant oed) y bu+m yn sgwrsio â nhw, yr oedd un â chanddo stori ddiddorol am ei brofiadau fel labrwr yn helpu i adeiladu'r argaeau dwr.
Ardal y Peak yw ffynhonnell dŵr Sheffield hefyd ac wrth i syched y ddinas dyfu, felly y tyf y galw am foddi mwy o dir i greu argaeau.
Oherwydd hynny yr oedd yn farwaidd a sych, a rhaid oedd dyfod llif y mudiad rhamantus i dorri'r argaeau.
argaeau a choedwigaeth, fod yn gryf.