Edrychai'r Doctor Ymennydd arnaf yn reit slei: ac efallai ei fod yn meddwl fod pawb yn mynd yn rhyfedd ar saffari.

Bu pwyso mawr arnaf i'w gadael ym Mangor, ond parhâu ar fy siwrnai'n dalog a'r cyfrolau dan fy mraich a wneuthum.

Caethiwo Eseciel Daeth llaw yr ARGLWYDD arnaf yno, a dywedodd wrthyf, Cod a dos i'r gwastadedd, ac fe lefaraf wrthyt yno.

"Pam na fuasech chi wedi gwrando arnaf i?

Gwaeddasant arnaf a dywedasant y cawn chwart o gwrw os gorweddwn ar lawr, ac ddynt hwythau gael ei dywallt i fy safn.

Disgynnodd ei lygaid brown mawr arnaf A gwenodd.

Erbyn amser cychwyn i'r cyfarfod yr oedd gennyf bwt o anerchiad, ac nid oedd y siarad yn blino dim arnaf, ond crynwn yn fy esgidiau rhag ofn i rywun of yn cwestiwn.

Sam oedd "Handi-man" y swyddfa, yn glanhau'r lle (fwy neu lai), yn mynd ar negesau, ac - yn bennaf dim - yn gofalu nad oedd yr un ymwelydd yn ymyrraeth a mi pan oedd arnaf eisiau llonydd i ysgrifennu.

Ofnwn iddo godi ac ymosod arnaf, ac y byddai hi ar ben arnaf wedyn.

Mi wn eich bod chi yn blant da, ac yn gwneud eich gore, ond arnaf i y mae popeth yn dibynnu, os digwyddai rhywbeth i mi, dyna ni i gyd yn dioddef.

Mae'n rhaid bod golwg wedi dychryn ar fy wyneb, gan yr âi rhai o'r bechgyn yn fwy hy arnaf, a llawer yn gweiddi, "Roi di gweir i mi?" Yn sydyn, cododd un bachgen ei law, a thaflodd fy nghap oddi ar fy mhen.

Edrychai arnaf yn rhyfedd cyn troi i fynd i'r gegin gefn fel pe bai arni ofn i mi ei dilyn ond er mod i dest a marw eisio cael sbec ar y dynion yn y parlwr, ymateliais.

Daeth awydd arnaf i ffoi o'r lle hwn a'i atgofion, yn ôl at fy mhlant.

Achos erbyn hyn mae'r hysbyseb yn cael yr effaith gwbl groes i'r hyn a fwriedir arnaf i - a miloedd o rai eraill, siwr o fod.

Teimlwn yn flin a diymadferth, a daeth awydd arnaf i sleifio allan o olwg pawb.

Nid oedd gennyf ronyn o chwaeth at fasnach, ie yr oedd ynof wrthwynebiad mawr iddi; a theimlwn nad arnaf fi yr oedd y bai fy meistr Abel oedd wedi fy arwain i hyn, ac wedi creu ynof ddiflastod at fusnes a chyfeirio fy nhueddiadau at bethau eraill.

Yr ateb syml ydyw bod y golygydd wedi gofyn imi ddweud rhywbeth am ddylanwad miwsig arnaf fel bardd.

Gwaeddodd rhywun arnaf y dydd o'r blaen a balch oeddwn o weld Buckley unwaith eto.

Ar ôl ymbalfalu am y switsh lectrig mewn ystafell anghyfarwydd, gwelais ei bod yn hanner awr wedi dau yn y bore a meddyliais fod rhywun yn siwr o fod yn chwarae tric go wael arnaf.

Siwrnai fythgofiadwy, ond fe fynnodd Vesuvius ddial arnaf i fesur, nid yn unig drwy ddifetha f'esgidiau'n llwyr, ond hefyd drwy achosi cur yn y pen arteithiol i mi~

Ryw ddiwrnod dyma hi'n galw arnaf wrth fy enw ac yn fy ngorchymyn i eistedd mewn cadair uchel o flaen y dosbarth i ddweud stori.

Peidiwch â phoeni," gwenai arnaf, 'Fydd hi ddim yn draed moch fel heno.

Roedd ei llygaid yn llwydlas fel llechi, a phan edrychent arnaf roeddent yn gwbl ddi-fynegiant bron.

Anghofia'i byth y teimlad ofnadwy o ofn oedd arnaf wrth weld yr anifeiliaid gwyllt, er eu bod mewn cewyll, a gweld dyn yn mynd i fewn at y llewod, a hwythau yn gwneud yn ol gorchymyn y "trainer", a chlywed y llew yn rhuo.

Mae'r drydedd broblem yn broblem sy'n effeithio arnaf i, o fewn y palas, a neb arall, diolch byth.

Wrth basio'r lle, roedd arnaf ofn siarad gair, a chlustfeiniwn i geisio clywed cri rhai o'r trueiniaid o'r tu mewn; ond, wrth gwrs, heb glywed yr un smic.

O, mae hiraeth arnaf!

Ofn sydd arnaf wybod pa mor anewropeaidd y gall hyd yn oed arweinwyr meddwl Cymru heddiw fod.

Gwenodd arnaf finnau a gwenais innau'n ôl, a dwedais, 'S'mai heno?' Hwyrach imi ymddangos yn rhy gyfeillgar oherwydd trodd yn ôl ac eistedd yn blwmp wrth f'ochr i.

Yn ystod fy nhri mis cyntaf yn BBC Cymru, gwnaeth ystod fawr o weithgareddau argraff dda iawn arnaf.

Mae'n rhaid ei bod wedi effeithio yn fawr arnaf, achos cofiaf y noson aeth hi i ffwrdd yn y tren, yr oeddwn wedi ypsetio cymaint nes i mi fynd yn sal.

Gan fod deng mlynedd tan hynny 'doedd y fath broffwydo ddim yn mennu rhyw lawer arnaf.

Bu'r cwestiynau hynny'n pwyso'n drwm arnaf wrth imi ddal i gnoi.

Syniwn os arhoswn gyda Miss Hughes y byddai holl ofal y fasnach yn disgyn arnaf, oblegid nad oedd Jones ond mater o fixture defnyddiol.

Wyddoch chi beth, gyfeillion, tydwi ddim hyd yn oed yn ei feio fo chwaith - wel, toeddwn i heb arfer hefo lladron yr adeg honno, yn nago'n, yn enwedig lladron yn codi o fôn llwyn drain i ymosod arnaf ac yn fy mraw mi wnes i gadw braidd gormod o sūn.

Dim awydd - lawer llai pan sylweddolais fod Mem wedi creu ambell ergyd ac yn dibynnu arnaf i'w saethu drosti.

Edrychodd y gath arnaf a cherydd yn ei llygaid.

Ni allwn fy mherswadio fy hun fod gennyf ferch ac wyres, a deuthum i'r casgliad y byddai'n haws cymryd arnaf mai John ei hun oeddwn i.

Rhowch daw arnaf.

Gwelais rhyw foi ar gefn beic, gweithiwr ar fferm mae'n siwr, a chodais fy llaw arno, yntau'n gwneud yr un fath arnaf i.

Ond 'roedd hi'n falch o gael siarad gyda mi, a gwelais fod ei llygaid yn crefu'n daer arnaf i'w helpu.

Mae hi'n edrach yn ddigon hen." Edrychodd arnaf gyda chwrteisi dwys ac ailadroddodd yr hyn a ddywedodd ynghynt.

Edrychodd arnaf dros 'i sbectol a dechrau holi, 'Beth wnaeth ichwi feddwl am fynd i'r weinidogaeth?

Anghenraid a osodwyd arnaf ydoedd.

Rhythai arnaf gan ychwanegu'n awgrymog: 'A 'dydw i ddim yn licio'r ffordd y bydd hi'n codi'i choesau ar y fainc yn y festri.

Mi gymrwn fy llw ei bod hi'n falch o wneud hynny, er na ddywedodd hi'r un gair, dim ond gwneud tursiau arnaf fi.

Eistedd ar ben hen garreg a gwylan yn dod i lygadrythu arnaf ac i gerdded o 'nghwmpas.

Cofiaf ddau amgylchiad a gafodd argraff arbennig arnaf.

Ac 'rwyf wedi meddwl llawer beth yn union a ddylanwadodd arnaf fel cynifer o hogiau Cymru, a hogiau Llyn ac Eifionydd yn arbennig.

Y mae arnaf gywilydd na buaswn wedi ateb ynghynt y llythyr a gefais oddi wrthych dros flwyddyn yn ôl.

Yna daeth yr ysbryd arnaf a'm codi ar fy nhraed, a llefarodd wrthyf a dweud, Dos a chau arnat dy hun yn dy dŷ.

Yn wir, ar ôl ambell i gêm yr ydw i fy hun wedi bod yn disgwyl clywed tyner lais y gwaredwr mawr yn galw arnaf innau hefyd.

Yn wir, rwy'n cofio'r dydd y gwawriodd arnaf gyntaf fod y fath beth a chymdeithas bentrefol yn bod o gwbl yn y Cei.

Wrth edrych drwy'r ffenest mae arnaf ofn ei fod yn cyweirio ei wely ac yn bwriadu aros hefo ni am sbel.

Yn anhygoel, mae'n gwenu arnaf.

Y cwestiwn diwethaf a ofnwn fwyaf, gan nad oedd arnaf awydd rhoi curfa i neb.

Ond nid yw tŷ Israel yn fodlon gwrando arnat, am nad ydynt yn fodlon gwrando arnaf fi, oherwydd y mae tŷ Israel i gyd yn wynebgaled ac yn ystyfnig.

Cododd yr ysbryd fi a'm cario ymaith; ac yr oeddwn yn mynd yn gynhyrfus fy ysbryd, a llaw yr ARGLWYDD yn drwm arnaf.

Yn anffodus, nid wyf yn cofio cael y profiad o weld seren wib ond byddwn yn dychmygu, er mor fyrhoedlog y profiad, y byddai'n gadael ei ôl arnaf.

Ond mae arnaf ofn mai sgwrs digon disylwedd a gafwyd, gan nad oedd gennyf lawer o ddiddordeb mewn barddoniaeth na llenyddiaeth yr adeg honno.

Bu cryn bwyso arnaf i ddysgu canu'r piano pan oeddwn yn hogyn, ond yn fy ffolineb mi wrthwynebais, er mawr siom imi'n ddiweddarach.

Ar hynny hyrddiodd ei hun arnaf fel ci a'r ennyd nesaf roedden ni'n dau yn ymdrybaeddu yn llwch yr iard, fy llaw dde fel crafanc yn tynnu yn ei wallt, a'i fysedd yntau'n bodio fy llygaid, a chledr ei law yn taro a phwyso nes bod y gwaed yn chwythu allan o'm trwyn.

Wedi darllen y gyfrol hon o ddeuddeg stori fer gan Marlis Jones, bûm yn ystyried a roddwyd i mi unrhyw brofiadau a adawodd argraff arnaf; a gynhyrfwyd ynof unrhyw deimladau neu emosiynau a fydd yn aros gyda mi.

Fel y gwyddoch mi gymerais arnaf mai adarydd oeddwn i, er mwyn i bobol arfer fy ngweld yn crwydro o gwmpas ar fy mhen fy hun.

Mae arnaf i eisio iti gael crefft.' 'Mi faswn i'n leicio bod yn saer ym Mhenmaenmawr' Roedd yna siop saer fawr pryd hynny yn perthyn i Hugh Williams, ac fe aeth Mam ato i holi a oedd ganddo le i brentis.

Beth bynnag, yr hyn a wnaeth argraff arnaf i oedd yr awyrgylch waraidd, braf - hefyd y cymorth oedd ar gael.

"Mae arnaf i eisiau'r camp bed 'na sy gyda chi, yr un gawsoch chi gan y Cyrnol." "Reit, syr," meddwn innau, yn hollol ddiniwed.

Achwynodd arnaf, a rhoddodd fi yng ngharchar i gael fy mhrofi am ei daro.

Mae'n ddyletswydd arnaf i'w helpu o ar 'i yrfa fel artist..." "Mae gyrfa Aled wedi 'i setlo.

Yr oedd canghennau dwy siop lyfrau fawr Toronto - Chapters ac Indigo - yn rhai a wnaeth argraff ddofn arnaf yn ystod ymweliad diweddar - fel y gwnaeth siopau tebyg yn yr Unol Daleithiau.

Hwyrach mai'r un wnaeth yr argraff fwyaf arnaf oedd Jones Roberts, neu "Roberts y Bacyn" fel y byddai pawb yn ei alw am mai ef oedd yn torri a gwerthu bacwn yn Siop Robert Owen.

Meddyliodd Mam y buasain medru rhoi tipyn o bwysau arnaf i newid fy meddwl wrth iddi son yn aml am 'Oswald bach mor bell a Lisi druan yn ei bedd.

'Mae'r gêm hon wedi bod yn dda i mi', meddai, 'a theimlaf ei bod hi'n ddyletswydd arnaf i roi rhywbeth yn ôl iddi.' Ei gariad at y gêm a'i rhwydodd i rengoedd dethol dyfarnwyr Pencampwriaeth y Siroedd, gan ddilyn esiampl y ddau Gymro chwedlonol, Dai ac Emrys Davies.

Winciodd Salim arnaf gan ddweud bod Mwslemiaid yn credu mewn cynorthwyo'i gilydd.

Gwawriodd arnaf yn araf nad oedd dim "nos yfory% i fod - roeddan ni am ei bachu hi oddi yno.

Waeth ichi roi'r gorau iddi rwan, ddim, oedd barn cantores o fri, bach, a oedd yn athrawes arnaf yn yr ysgol.

Ond, bydd mam yn galw arnaf i bob amser a'r cwbl fydda' i'n 'neud fydd gwneud sŵn fel bara llefrith yn berwi.

A pherarogl bywyd i fywyd fu eu dylanwad arnaf yn fy mrwydr yn erbyn anffyddiaeth derfynol.

Madam Wen.' Edrychodd yn ddryslyd arnaf am funud.

Miss Aster a ddangosodd iddo sut i edrych arnaf i: ond gwyddwn yn eithaf da mai i blesio Mam y chwipiodd honno ei difaterwch cynhenid yn gasineb.

Mae arnaf ddiolch am yr awgrym, a hyd oni ddaw gwell gair bwriadaf ddefnyddio'r term cyfrifolaeth am subsidiarity.

Ac fel yr oedd yn siarad â mi, daeth yr ysbryd arnaf a'm codi ar fy nhraed, a gwrandewais arno'n siarad â mi.

Dywedodd Ysgrifennydd Iechyd Cymru, Mr Nicholas Bennett AS, 'Y mae brwdfrydedd ac ymrwymiad aelodau Sefydliad y Merched wrth gynnal y rhaglen Cymry'n Colli Pwysau wedi gwneud cryn argraff arnaf.

"Dyna fi enw digri." Brathodd ei gwefus a throi ei phen ychydig ac edrychodd arnaf o gornel ei llygad.

Bu mwy o bwysau byth arnaf pan welodd Mam yn yr Herald fod Mr Paul, met y King Edwin, wedi ei ladd mewn damwain ar y llong.

Dweud yn blaen wrthi am wneud yr hyn a fynnai ac am adael llonydd i mi am nad oes awydd stŵr arnaf.

Os oedd hi'n ddydd gwaith, a dyn yn ymdrechu, hyd orau'i allu i chwibanu a chodi'i galon wrth gerdded yn anfoddog tua'r ysgol, mynnai'r galon guro'n gyflymach wrth imi brysuro heibio'r rhes o dai lle roedd Talfan yn byw, ac yno y pwysai'n llechwraidd yng nghysgod y drws, ei wallt cnotiog du yn ei lygaid a darn o'i dalcen yn gwenu arnaf.

Mae'r nosweithiau Bingo yn gwella, ar y dechrau roedd y plant yn wyllt i'r eithaf bod un wedi poeri arnaf, ond nawr mae pethau wedi tawelu ac mae'r plant a'r oedolion yn mwynhau.

Wrth gerdded ar ei ôl ar hyd yr ysgol, doeddwn i'n gweld neb, ond mi wyddwn fod llygaid degau o blant arnaf, a theimlwn fy wyneb yn llosgi'n dân gan swildod.

Gwenodd arnaf, ac yna daeth rhyw olwg i'w llygaid - 'alla i ddim ond ei ddisgrifio fel slei.

Gorfu arnaf roddi barau heyrn ar ffenestri'r tŷ i'w rhwystro rhag gollwng y gwyr i mewn.

Wel mae arnaf ofm Hitler a Hitleriaeth a'r cwbl sy 'nghlwm wrthynt.

'Ond rhaid imi ddweud y peth sy'n ffaith: ni chafodd syniadau politicaidd Maurras nemor ddim effaith arnaf,' ebe Saunders Lewis yn ei Lythyr at Gruffydd.

(Wir yr rwan mae siarad fel hyn yn codi cywilydd arnaf, yn codi pwys arnaf.