Mi fydda aelodau eraill llys Montezuma, hwythau, yn yfed rhyngddyn nhw lond dwy fil o gwpanau aur o siocled.

Un fedal aur bedair blynedd yn ôl, un-ar-ddeg eleni.

Oes aur y dica/ u oedd blynyddoedd canol y bedwaredd ganrif ar bymtheg, a threuliodd Ieuan Gwynedd - gyfran helaeth o'i oes yn ymladd am ei anadl, yn tuchan a phesychu, ac yn poeri gwaed.

Daeth y gweinidog, brynhawn yr angladd, i'r parlwr cyn codi'r corff, a darllen pennod o'r Beibl darluniadol â'r clasbiau aur.

Ac y daw mwy eto o fedalau aur yn sgîl yr arian hwnnw.

Mae hi'n dal i chwilio am ddyn ifanc golygus, tebyg i'w chariad, er mwyn dweud wrtho ble mae hi wedi cuddio'r llestri aur gwerthfawr.

Mae trysorau, yn ôl traddodiad, o dn rai o'r meini a diben y cerrig anferth yw gwarchod yr aur a'r gemau gwerthfawr.

Siawns na chredodd honno chwaith wrth wreichionni ar dafod ysig y fflamau y doi iddi eto awr o ogoniant aur.

Yr oedd Daniel Hopcyn yn enghraifft o'r wireb mai gwres y tân sy'n puro'r aur.

"Y rheol aur yw, 'Peidiwch byth â rhoi eich plentyn i rhywun nad ydych chi'n ei adnabod," meddai John Jenkins o Awdurdod lechyd De Morgannwg.

Ond yr oedd y teitl 'academi' yn cydio'r sefydliadau hyn wrth yr academiau anghydffurfiol a sefydlwyd yn ystod Oes yr Erlid yn yr ail ganrif ar bymtheg ac a welodd eu hoes aur yn y ddeunawfed ganrif.

Ar un ochr, tynnodd lun powlen pysgodyn aur, ar yr ochr arall, bysgodyn.

Ond rodd darganfod aur yn Awstralia yn nechrau'r pumdegau, megis yng Nghaliffornia ychydig o flynyddoedd ynghynt, yn ddigon i sbarduno miloedd ar filoedd i fentro ar y fordaith bell er garwed y peryglon enbyd.

'Ond mae o'n werth 'i bwysa mewn aur er hynny, er 'i fod o mor dew a thrwm.' 'Mae'n biti na fasa fo wedi priodi a chael rhywun i ofalu amdano fo,' sylwodd Mrs Richards.

Davies, Troed-yr-aur:

Aur yn sgîl yr arian - y Gemau Olympaidd Fe wnes i fwynhaur Gemau Olympaidd, a hynny er gwaetha clochdar y cyfryngau am lwyddiannau Prydain.

A bellach yr oedd Prydain Fawr yn gwthio'i llaw 'yn ddwfn i'w llogell aur' er mwyn gwneud

Mae'r Gymraes o Gaerdydd, Tanni Grey-Thompson, wedi ennill ei phedwaredd medal aur yn y Gemau Paralympaidd yn Sydney, Awstralia.

Ond yr oedd yna eleni yn yr Hen Goleg, Aberystwyth, ymdeimlad cryf o bwrpas a chryn dipyn o dân yr 'Oes Aur' futholegol honno y bydd newyddiadurwyr a chenedlaetholwyr sydd wedi hen chwythu eu plwc yn hoffi malu awyr amdani.

Hon oedd oes aur newyddiaduriaeth.

Cafwyd goliau di-ri, sgiliau i ryfeddu arnyn nhw a Ffrainc yn fuddugol yn y diwedd 2 - 1 yn erbyn yr Eidal ar Reol y Gôl Aur wedi amser ychwanegol.

Yfory, bydd Tanni Grey-Thompson yn cystadlu am ei phedwaredd medal aur yn y rasys cadair olwyn.

Y bachgen cyntaf i ennill Bathodyn Aur y Profion Medrusrwydd oedd R.

Roedd gwasg yr oes aur yn adlewyrchiad o Gymru gymhleth oedd bron â chyrraedd y lan.

Cwilt pobol ddiog yw'r cwilt erbyn hyn a'r clytiau o las Gwanwyn a melyn Haf ac aur Hydref wedi mynd yn fawr ac yn ychydig, a'r tractorau a'u gwehyddion a'u casglwyr silwair a'u combeiniau yn llusgo hyd yr erwau agored fel chwilod mawr, boliog yn ysu'r cnydau.

Y mae'n bosibl mai un o'u hamcanion wrth osod sefydliad yn Llanio oedd amddiffyn y mwyngloddiau aur yn Nolaucothi.

Mae mathau prin o blanhigion, adar a thrychfilod yn byw mewn mawnogydd; y Cwtiad Aur, Picellwr Wynepgwyn (math o was y neidr) a'r Rhosmari Gwyllt, ac enwi dim ond ychydig ohonynt.

Aur oedd ei ddefnydd ac roedd gemau gwerthfawr yn dangos y orif drefi a'r dinasoedd.

Ystyr y gair alcemeg yw'r grefft hynafol o geisio troi metalau cyffredin yn aur.

Yr arian yn esgor ar aur.

Clymwyd y wisg yn dynn i'w gorff gan wasgod glaerwen â botymau aur arni.

Roedd yn llawn o drysorau - breichledau o aur, canhwyllbrennau o arian, modrwyau di-ri a gemau gwerthfawr yn wincio arnynt, cwpanau arian a degau o watsys aur pur.

Atebodd Idris hi'n bendant ac yn derfynol nad oedd am ildio'r Afal Aur, ond nid cyn i'r Ffantasia ffug afael ynddo gerfydd ei fraich i ddwyn yr afal hud.

Roedd cymaint o liwiau llachar gwahanol, coch a gwyrdd ac aur.

Dyna oedd yr Oes Aur i bobl Ariannin; câi Pero/ n ei gydnabod fel achubwr y tlawd, a'r genedl yn gyffredinol.

Pwysi ar bwysi o aur, medden nhw.

Y rhyfeddod arall ydi iddo ddadfytholegu oes aur y wasg Gymreig a thalu teyrnged iddi yr yn pryd.

Mae'r rhwyfwr Steve Redgrave, enillodd ei bumed medal aur yng Ngemau Olympaidd Sydney, wedi cyhoeddi y bore yma ei fod yn ymddeol o gystadlu.

Ymysg y pethau a ddarganfuwyd yn y pentref ei hun yr oedd tlws o efydd a thorch wedi'i gwneud yn rhannol o aur.

Mae pen rhai o'r saethau wedi eu paentio yn aur - gan ddod ag ychydig o liw i'r ardal.

Lynn - enillydd y fedal aur yng Ngemau Olympaidd Tokyo 1964, ar medalau aur Ewropeaidd a Chymanwlad ar ôl hynny.

Nodir pum peth sy'n llygru bywyd ysbrydol Cymru: y gwersylloedd gwyliau yng Ngheredigion, y cloddio am olew ym môr Iwerddon, y rocedi yn Aber-porth, yr orsaf niwcliar yn Nhrawsfynydd, a'r ymchwil am aur yn Sir Feirionnydd.

Ond un o'r cysuron mwyaf i mi oedd fel y dysgodd ganu Hen Wlad Fy Nhadau mor ddiffwdan (gyda holl urddas pysgodyn aur mud, marweddog) ar amrantiad (drwy osmosis) yn y ddywededig gynhadledd ar lan hen Afon Ddyfrdwy ddofn, yng nghwmni yr anwylaf gwnewch-i- mi-fedd-mewn-unig-fan Wyn.

Mewn cyfnodau llwm ac annodd mae teyrngarwch yn rhywbeth sy'n dod i'r amlwg fel clapiau o aur mewn rhidyll.

Ceir cyfle hefyd i'r ymwelydd edmygu dewrder a phwysigrwydd gwaith Cymdeithas y Badau Achub ym Môn, yn enwedig cyfraniad Richard Evans a enillodd ddwy fedal aur yr RNLI.

Os lleddaist yr helflaidd rwyt yn cymryd y Dorch Aur oddi am ei wddf a'th saeth o'i gorff cyn ailddechrau ar dy daith.

Bydd y beirdd yn sôn am yr haul yn gosod aur ar y dail, neu'r lleuad yn gosod arian, ond gŵyr pawb call mai ffansi bardd yw hyn ac nad oes mewn gwirionedd ond rhyw fymryn o oleuni melyn neu wyn yn syrthio ar ddail coeden gyraints duon yng ngardd y bardd.

'Roedd yr awdl yn sôn am oes aur celfyddyd a gwarineb, ond ar ddiwedd y Rhyfel dechreuad yr Oes Oer ac nid yr Oes Aur a welwyd yn Eisteddfod Rhosllannerchrugog.

Lynn Davies yn ennill medal aur yn y gemau Olympaidd yn Tokyo.

Daniel Caines enillodd unig fedal aur Prydain, yn y 400 metr.

Erbyn hyn fe drefnwyd dosbarthiadau mewn llawer mwy o brofion megis Cneifio, Godro, Mower, Maentumio Tractor, Defaid, Gosod Clwyd, Clawdd Sych a Chodi Gwrych i'r bechgyn, ac yna, Trin Cyw, Addurno Teisen, Crasu, Golchi a Smwddio, Picls a Saws i'r Merched, ac fe ddaeth ffrydlif o fathodynnau aur ac arian i aelodau'r Sir.

Rhaid cofio, er yr holl son am aur yn y cyfandir pell, bod cryn ragfarn ynglyn a'r fordaith i Botany Bay.

Rho'r Afal Aur i mi.'

Wel, i dyrau a phontydd Llundain lle mae'r strydoedd wedi'u palmantu ag aur a phyrth uchelgais yn wynebu tua'r byd.

ond gan gyfaddef 'mod i mor unllygeidiog ag unrhyw golofnydd enwadol yn yr oes aur.

Chwi sy'n meddu aur ac arian Dedwydd ydych ar ddydd Calan; Braint y rhai sy'n perchen moddion Yw cyfrannu i'r tylodion; 'Rhwn sy' â chyfoeth, ac a'i ceidw, Nid oes llwyddiant i'r dyn hwnnw.

Cymaint mwy ydi'n parch ni at unigolion fel Ffred, Toni ac Angharad nac at bysgod aur byr eu cof a llac eu gafael ar egwyddor fel Rhodri Williams.

Bocs chwaethus, ac enw'r gwneuthurwr yn gynnil mewn print aur, artistig ar gornel isa'r caead.

Wedi i March apelio eto at Arthur, danfonodd y brenin 'wyr cerdd dafod' i swyno Trystan, ond dychwelyd i'r llys a wnaethant, wedi i Drystan eu gwobrwyo ag aur.

Roedden nhw'n gwisgo crysau llac gwyn at y ben-lin a chadwyn aur am eu gyddfau.

Hon oedd oes aur y cyfrwng newydd, y radio.

Ond erbyn deall nid ser Hollywoodaidd fydd y lladron hynny ond dynion o Lundain bell yn dod i roi taw ar yr hen sinema, yr olaf o blith pump a fu yn y dref - Aberdar - pan oedd hi'n oes aur ar y pictiwrs.

Yn ei law, cariai ffon eboni ddu ac arni batrymau cywrain mewn aur coch.

Enillwyd medal aur gan Gymraes arall, Emma Brown o Bentre'r Eglwys, ger Pontypridd.

Fe adawodd i'w raglaw wneud llong fawr i fynd i nôl aur o Offir.

Da ni yng nghanol cyfnod felly ac mae'r aur i'w weld ymhobman o'n cwmpas ni.

Yn wir, fod enw neb llai na Tanni Grey - enillydd pedair medal aur yn y gemau paralympaidd yn Sydney - ymhlith cyn-fyfyrwyr disglair y coleg.

Merched fyddai'n ffoli ar foch cwta, cathod a physgod aur.

Roedd stamp y Gymuned Ewropeaidd, y cylch o sêr aur ar gefndir glas i'w weld ar yr amdo - yr eironi olaf yno i bawb ei weld.

'Tybed ai' ti yw'r bachgen a gafodd yr Afal Aur?'

Bu'n rhaid iddo gyfaddef mai ef oedd y bachgen a gafodd yr Afal Aur, a chollodd y crwydryn arno'i hun yn lân o glywed hynny.

A chan nad oedd cylch hud o'th amgylch bydde dy elynion wedi dwyn yr Afal Aur hefyd oni bai imi ddod heibio mewn pryd.'

Roedd ganddynt drowsusau gwyn a sandalau aur am eu traed, a gwregys llydan coch am eu canol.

Mae'r lladron cathod yn gweithio yn y nos, ac mae ysbryd llestri aur Plas Madyn yn prowla yn y nos hefyd." Crychodd Llinos ei thalcen mewn penbleth.

Roedd cadwen felen fel aur am ei wddw a thros ei siaced ddenim gwisgai ei siaced ddu, y siaced a wisgai bob amser i fynd ar y Lambretta.

Honnai ar un adeg ei fod ef yn perthyn i fudiad a elwid Brodoliaeth Beirdd Morgannwg, a phwysleisiai fod yn ei fro ef feirdd o hyd a oedd, yn wahanol i'r rhai a geid ym mro%ydd eraill Cymru, wedi etifeddu 'Cyfrinach y Beirdd' yn yr hen ffordd draddodiadol trwy iddi gael ei throsglwyddo i lawr o athro bardd i ddisgybl yn ddi-dor er amser y derwyddon, yn wir, o Oes Aur Dynolryw, a'i fod ef yn un o'r etifeddion breiniol hynny.

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Y Fedal Aur am Achub Bywyd oedd y fedal yr oedd Harvey newydd ei derbyn.

Daeth pedair medal aur arall i Brydain yn y gemau Paralympaidd.

Y bore yma enillodd y râs 400 metr cadair olwyn i ychwanegu at ei medalau aur yn y rasys 100, 200 a'r 800 metr.

Tua chwe mil o flynyddoedd yn ol, darganfu rhai offeiriadon sut i gynhyrchu aur trwy doddi mwyn aur.Arferent hefyd wneud moddion o berlysiau a gwreiddiau planhigion y byddent yn eu casglu yn y coedwigoedd.

Rhydd y Penwyn foliant i bob un o'r siroedd yn ei thro, a dywed am ei sir enedigol fod 'mawr gynnal' yno, ac aur ac arian 'Yno hefyd yn hafog'.

'Lawer gwaith fe fues i eisie gweld yr Afal Aur, ond fe fethais yn deg â dod o hyd i'r llwybr drwy'r berllan.

Pe bawn wedi aros yn y bwthyn gyda mam a Rachel, buaswn wedi gweld dwy'n ymgolli'n ddagreuol a melys yn eu hatgofion a chlywed canmol gerddi Y Plas gyda'i lawntiau'n dawnsio yn lliwiau porffor ac aur tanbaid canhwyllau'r forwyn.

Cododd cywilydd ar Idris a gofynnodd yn isel i'r llew sut y gwyddai ef fod yr Afal Aur yn ei feddiant.

Mêr esgyrn y negro druan lanwodd eich cypyrddau â llestri drudfawr o aur, arian, a china - gwaith dwylaw celfydd celfyddwyr blaenaf Prydain ac Ewrop - a huliodd eich byrddau a'r danteithfwydydd brasaf, a'ch selerydd â gwinoedd mwyaf blasus gwinllanau Ysbaen, Portiwgal, a Champagne.

Mae'r Gymraes Tanni Grey-Thompson wedi ennill ei thrydedd medal aur yn y Gemau Paralympaidd yn Sydney.

Rhag ofn i hynny ddigwydd, felly, rho di'r Afal Aur i mi.

Dangosa'r fodrwy hon iddo, ac fe fydd yn siŵr o'th gynorthwyo." Mae'n estyn modrwy aur i ti, yna gan estyn ei law i ffarwelio, mae'n dweud, "Gwell i mi ddychwelyd i Godre nawr i roi help llaw i Cedig ddod o hyd i Cadlais.

A mwy o elynion Gwenhwyfar oedd yn disgwyl amdano ar ei daith, yn gwneud eu gorau i ddwyn yr Afal Aur.

Cyfrifais fy eiddo yn fanwl: chwe phunt mewn aur, a deg swllt a chwe cheiniog mewn arian yr wyf yn cofio'n dda.

Mae Mark Lewis-Francis wedi ennill medal aur ym Mhencampwriaethau Athletau Ieuenctid y Byd yn Santiago.

llwybr aur i iaith y Brython I gerdded yn fawreddog i'r ysgolion, Ac eistedd yno megys boneddiges Yn derbyn parch gan ddeiliaid y Frenhines.

Fe wna i fargen â ti - os caf i ddod gyda ti i edrych ar yr Afal Aur, a chael un cipolwg arno, fe gei dithe dy ddewis o'r tegane hyn.'