Er mai yn y blynyddoedd 1909 ­ 1915 y cyrhaeddodd y Mudiad Rhamantaidd ei anterth, gyda 'Gwlad y Bryniau', 'Yr Haf' ac 'Eryri', yr oedd y llanw wedi troi yn erbyn Rhamantiaeth erbyn hynny, gan fod darllenwyr wedi syrffedu ar yr awdlau a'r pryddestau hyn a oedd wedi eu lleoli mewn rhyw orffennol chwedlonol, ac wedi syrffedu hefyd ar eirfa'r Rhamantwyr.

Dyna ragflas o'r ddamcaniaeth yn y Braslun mai la poe/ sie pure oedd awdlau'r Gogynfeirdd.

Yr oedd gan Caradog Prichard ac Euros Bowen awdlau afrwydd iawn yn y gystadleuaeth.

Awdl 'Yr Haf' yw un o awdlau gorau'r ugeinfed ganrif hyd y dydd hwn.

Cerddi eraill: Yr oedd gan Caradog Prichard ac Euros Bowen awdlau afrwydd iawn yn y gystadleuaeth.

Dyna waith yr haen uchaf o feirdd, y penceirddiaid, er eu bod wrth ganu englynion yn hytrach nag awdlau, ac wrth gymryd serch yn destun, fel petaent yn mabwysiadu swyddogaeth yr ail haen, sef y beirdd teulu.

Beirniadwyd awdlau'r prifeirdd hyn yn llym gan y beirniaid.

Canent awdlau serch lled faith i dywysogesau a rhai byrrach i ferched anhysbys (ac anghyffwrdd), heblaw dwy 'orhoffedd' sy'n gyfuniad diddorol o ymffrost serch a rhyfel ac o ganu natur.

Anerchodd Iolo Morganwg y Beirdd hefyd gan ddweud mai 'Trefn Beirdd Cadair Morganwg y sydd fel hyn yn un peth canu a dangos o flaen cadair rai Cywyddau, Englynion ac awdlau, yn ôl yr hen Gelfyddyd fal y peth mwyaf effeithiol i gynnal yr iaith Gymraeg, yn hyn o bethau rhaid yw gwybod y rheolau yn benigamp .

Dyma un o awdlau gorau ail hanner yr ugeinfed ganrif yn sicr.

Dyma'r gyntaf o'r gyfres o awdlau marwnad a gafwyd yn yr wythdegau.

Canent awdlau mawl hefyd i Dduw a'r saint, er bod y rhain yn llawer llai niferus.

Mewn gwirionedd, lluniodd awdl gywrain ryfeddol, un o'r awdlau buddugol cywreiniaf erioed, ac awdl glasurol a oedd yn efelychu patrymau Beirdd yr Uchelwyr.

Dyma un o awdlau mwyaf adnabyddus a llwyddiannus y ganrif.

Yr ail oedd Llion Elis Jones, ac 'roedd awdlau gan Twm Morys, Ifor Baines a Huw Meirion Edwards dan ystyriaeth hefyd.

Awdl arall yn y gyfres o awdlau a cherddi a ddanbgosai fod yr ysbryd cenedlaetholdeb yn codi.

Canent awdlau ac englynion mawl a marwnad crefftus ryfeddol i'r tywysogion Cymreig, ac ar dro i'r gwŷr mawr a wasanaethai'r tywysogion hynny.

Cerddi eraill: Awdlau gan D. Cledlyn Davies a Rolant o Fôn oedd y ddwy awdl orau yn y gystadleuaeth.

Awdl ddramatig ac epigramatig wych oedd awdl fuddugol 1902, ac 'roedd y gynghanedd gynnil a'r delweddu diriaethol yn wrthbwynt i awdlau clogyrnaidd a thraethodol y cyfnod.

Awdl ddiflas, garbwl yn nhraddodiad yr awdlau a'r pryddestau cofiannol oedd hon.

Beirniadodd yr awdlau yn y 'Steddfod Genedlaethol am y tro cyntaf yn Eisteddfod Lerpwl, a methodd yn ei ddyfarniad.