Nid yw'r Methodistiaid i "gablu urddas" ond i ymddwyn, mewn gair a gweithred, yn ffyddlon ddiffuant i'r llywodraeth gan anrhydeddu'r Brenin a'r sawl sydd mewn awdurdod oddi tano.

A'r rheolwr oedd y bersonoliaeth rydd na allai dderbyn unrhyw awdurdod uwch na hi ei hunan.

Roeddwn ar y pryd wedi bod yn gweithio fel un o bedwar Cyfreithiwr Erlyn yn swyddfa'r Prif Gyfreithiwr Erlyn, Awdurdod Heddlu Dyfed-Powys yng Nghaerfyrddin, ers rhyw ddwy neu dair mlynedd cyn i'r achlysur 'rwy am ei ddisgrifio ddigwydd.

Rhoddasai ei ddiffuantrwydd a'i allu meddyliol iddo awdurdod yn yr eglwys na feiddiai ac na ddymunai neb ei amau na'i aflonyddu.

EFFEITHIAU: AWYR, DWR, SWN UCHEL A DIRGRYNIAD Y TIR: Arolygir y rhain yn uniongyrchol gan y Grwp a chan Swyddog Iechyd yr Amgylchedd yr Awdurdod Dosbarth.

Ond ni fydd y swyddfa'n Fangor yn cau, meddai llefarydd ar ran yr awdurdod yr wythnos hon.

Dywedodd Elan Closs Stephens, Cadeirydd Awdurdod S4C, "Mae datblygu a gwarchod busnes sylfaenol S4C, sef creu rhaglenni teledu Cymraeg y mae'r cyhoedd yn eu mwynhau ac yn eu gwylio, yn flaenoriaeth gennym.

Tra credai'r clasurydd Eliot na ellid llenyddiaeth fawr heb awdurdod allanol traddodiad yn sail iddi, mynnai Murry mai cydwybod yr unigolyn oedd yr unig faen prawf dibynadwy mewn llenyddiaeth ac ym mhob cylch arall o fywyd: Nid oedd gan Eliot ddim i'w ddweud wrth awdurdod mor wamal a chyfnewidiol.

Dylai'r Awdurdod barhau i bwyso am i amodau rhoi Grant Awdurdod Datblygu Cymru at Adennill Tir Diffaith fod, ynddynt eu hunain, yn fwy sensitif i'r amgylchedd.

Canlyniad hynny oedd i athrawon a phrifathrawon ofni mabwysiadu polisi cryf parthed y Gymraeg gan iddynt gredu na fyddai ganddynt gefnogaeth yr awdurdod.

Yn y fangre honno y darganfyddid prif ffynhonnell awdurdod, cadernid ac amddiffyniad.

Rhoddai ystyriaethau o'r fath ysgogiad i'r teulu hwn ac eraill cyffelyb iddo i ledu eu gorwelion cymdeithasol ac ennill cryn awdurdod iddynt eu hunain yng ngogledd Cymru.

Cyfrifid bod yr Eglwys, y wladwriaeth a'r uned deuluol yn undod patriarchaidd a sylfaenesid ar ufudd-dod ac awdurdod.

(c) Ceisiadau a gweithrediadau amrywiol a ddirprwywyd i'r Prif Swyddog Cynllunio CYFLWYNWYD er gwybodaeth adroddiad y Prif Swyddog Cynllunio iddo:- (i) Ganiatau'r ceisiadau canlynol dan yr amodau a nodir ar eu cyfer yn y Gofrestr Ceisiadau:- (iii)Anfon y sylwadau canlynol at Awdurdod y Parc ar ôl ymgynghori â'r aelod lleol:-

"Buasai cau'r swyddfa ym Mangor yn ergyd fawr i ragolygion economi'r ardal, a hefyd yn gwneud drwg i ddelwedd yr Awdurdod wrth gysidro bod sicrwydd clir i'r gwrthwyneb wedi'i wneud yn barod."

Dywedodd cadeirydd yr awdurdod, Syr David Rowe-Beddoe: Mae twf y gwasanaethau ariannol ac e-fasnach yn hanfodol er mwyn gwneud Cymru'n fwy llewyrchus.

Os na ddewch chi i agor y blydi drws y funud hon, rydw i'n mynd i'w gicio fo i lawr!" Ar sūn y fath awdurdod, trodd Morfudd ar ei sawdl, a phrysuro cyn gynted ag y cariai ei chrydcymalau hi yn ôl at y drws.

Y prif awdurdod ynddo oedd y Gynhadledd a gyfarfyddai unwaith y flwyddyn yn ystod y Cyfarfodydd Blynyddol.

Ar Galfaria gorchfygodd y Gwaredwr y galluoedd erchyll sy'n herio ei awdurdod a'i frenhiniaeth,

Ni fyddai'n dderbyniol i'r Pwyllgor petai'r ymwneud presennol yn y broses hon sydd gan athrawon a thiwtoriaid dosbarth o bob awdurdod lleol yng Nghymru yn cael ei leihau.

Ond os yw am fod yn awdurdod ar ffermio rhaid cydnabod mai anfantais dybryd fyddai hynny.

Mae'n drueni bod Fidel ei hun wedi cadw'r fath reolaeth ac awdurdod llwyr dros ei wlad.

Daethant yn fwy hyf a ffyrnig fel y ciliai awdurdod y Rhufeiniaid, nes dod yn bla ar y wlad a rhaid oedd ceisio'u gorchfygu.

Sefydlu Awdurdod Datblygu Cymru.

Ond nid yw'n eiriol ar ran yr un awdurdod addysg unigol, ar ran yr un sefydliad addysgol unigol nac ar ran Gweinidogion y Llywodraeth.

Mewn cyfarfod arbennig yng Nghaerdydd heddiw, penderfynodd Awdurdod S4C y bydd 99% o'r arian a dderbynnir o'r DCMS (Adran Diwylliant, Cyfryngau a Chwaraeon) yn 2000 a 2001 yn cael ei wario ar y gwasanaeth rhaglenni.

Yr oedd y Bedyddwyr a'r Annibynwyr yn cymedroli eu cynulleidfaoliaeth trwy ffurfio cyfarfodydd chwarter a chymanfaoedd neu trwy ymestyn awdurdod y rhai oedd eisoes mewn bodolaeth.

'Aros,' meddai, a rhyw awdurdod yn ei lais.

Hyd yma, y mae grwpiau o rieni sydd dros addysg Gymraeg yn troi at yr awdurdod i ddod o hyd i adeilad a staff i agor ysgol gyfrwng Cymraeg newydd.

"Y rheol aur yw, 'Peidiwch byth â rhoi eich plentyn i rhywun nad ydych chi'n ei adnabod," meddai John Jenkins o Awdurdod lechyd De Morgannwg.

Yn wyneb y sefyllfa hon penderfynodd Awdurdod Addysg Dyfed ymateb i'r gwasgu a fu arnynt of du undebau a mudiadau tebyg i UCAC a Chymdeithas yr iaith.

Ni fyddai'n dderbyniol i'r Pwyllgor fod cyfrifoldeb strategol yr awdurdod addysg lleol am ddarparu a gweinyddu ystod o sefydliadau, gan gynnwys ysgolion penodedig Cymraeg, yn cael ei ddileu a'r cyfrifoldeb yn cael ei roi i gynghor cyllido enwebedig newydd.

(iii)Anfon y sylwadau canlynol at Awdurdod y Parc ar ôl ymgynghori â'r aelod lleol:- Cais llawn - addasiadau a newidiadau yn cynnwys porth blaen, ystafell wydr cefn, wal gardd, newidiadau i ffenestri - dim gwrthwynebiad.

At hynny, y mae'r Gymdeithas wedi galw am y canlynol: bod y Swyddfa Gymreig yn comisiynu ac yn noddi prosiect ymchwil ar 'Ddefnydd yr Iaith Gymraeg mewn Cynllunio'; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol roi ystyriaeth i'r Gymraeg yn eu Cynlluniau Datblygu Unedol, gan mai'r Gymraeg yw priod iaith Cymru a'i bod hi'n etifeddiaeth gyffredin i holl drigolion Cymru; - y dylai pob awdurdod cynllunio lleol gynnal arolwg o gyflwr yr iaith yn eu hardaloedd, a llunio strategaeth iaith a fydd yn ffurfio polisïau i warchod a hyrwyddo'r iaith yn eu hardaloedd; - bod y Swyddfa Gymreig yn rhoi fwy o arweiniad i'r awdurdodau cynllunio lleol, ac yn cyhoeddi canllawiau fwy manwl ar ba fath o bolisïau y dylid eu mabwysiadu er gwarchod a hyrwyddo'r iaith.

Rhaid amau a fydd yr Awdurdod newydd yn medru bod yn "brif awdurdod yng Nghymru% ar addysg trwy gyfrwng y Gymraeg ar gyfer y fath ddisgyblion ag anghenion addysgol arbennig.

Cyfiawnder oedd yr allwedd i ddeall ystyr goludoedd y brenin a natur ei awdurdod ar ei deyrnas.

Carreg sylfaen ei chynlluniau yw datganoli grym ac awdurdod i'r eithaf.

Bu'r Awdurdod Addysg ar y gorau'n ddi-ddychymyg ac ar y gwaethaf yn ddinistriol ei agwedd.

(b) Ymgynghoriadau gan Gyrff Cyhoeddus neu'r Cyngor Sir fel Awdurdod Ffyrdd ar faterion cynllunio cyffredinol lle nad oes hawl statudol gan y Cyngor i ddeddfu ynglŷn â'r materion e.e.

'Roeddynt yn sylweddoli'r siom a fyddai hyn i'r Awdurdod, yn llwyr gytuno ynglŷn â'r angen, ond o'r farn mai trwy gydweithrediad rhwng yr holl Awdurdodau Addysg yng Nghymru dan nawdd Corff Cenedlaethol fel Gyd-Bwyllgor Addysg Cymru y dylid symud ymlaen, yn hytrach nag unrhyw Awdurdod Addysg yn gweithredu ar ei ben ei hun.

Clywid dadl gref a chyffredin na ddylid caniatau unrhyw iaith ond Saesneg, rhag gwanhau awdurdod y wladwriaeth.

Argymhellir model asesu gan yr ysgol a chan yr awdurdod fesul cam a chriteria ar gyfer asesu anghenion a datgan arnynt, a chanllawiau ar gyfer trefnu a chynnal adolygiadau blynyddol.

Mae cyfrifoldebau manwl - fel yswirio athrawon - yn awr i'w trefnu ar lefel ysgol unigol sydd heb lawer o rym (megis yr Awdurdod Addysg gynt) i ddadlau achos gyda chwmniau preifat.

Gofynnodd i Gorfforaeth Galway, yr awdurdod lleol, am le i fyw.

Heddiw, cyhoeddodd Awdurdod S4C ei ymateb i adroddiad y Pwyllgor ar Faterion Cymreig ar Ddarlledu yng Nghymru a'r Cynulliad Cenedlaethol.

O hyn ymlaen, bydd y Cynulliad, wrth gwrs, yn chwarae rhan bwysig wrth benodi aelodau'r Awdurdod.

Ni fyddai'n dderbyniol i'r Pwyllgor fod yr Ysgrifennydd Gwladol, wrth ystyried cais gan ysgol am gael ymadael â gofal awdurdod, yn medru caniata/ u i'r ysgol newid natur ei bolisi iaith yn sylweddol.

O ran polisi, yr awdurdod addysg lleol sydd yn bennaf gyfrifol am gyllido'r ysgolion statudol, am arwain ysgolion ar natur y ddarpariaeth a gynigiant, am fonitro'r ddarpariaeth honno ac am argymell unrhyw newidiadau arwyddocaol.

Mae gweithgor wedi ei sefydlu ar y cyd rhwng y tri awdurdod yn barod ond hyd yma nid oedd y Cyngor Sir wedi ymuno yn y trafodaethau, er bod Pwyllgor Polisi'r Cyngor Sir yr wythnos hon wedi argymell iddynt ddechrau cydweithredu.

Gyrrwyd crynodeb o Ddeddf Eiddo at bob awdurdod unedol gan alw arnynt i bwyso ar y llywodraeth ganol am fwy o rym gweithredol yn eu hardaloedd ac i ystyried anghenion cymunedau wrth lunio polisïau tai.

Nid oedd y comisiwn yn dweud fod awdurdod Farley yn tarddu oddi wrth y Goron.

Deallwyd oddi wrth y llythyr hefyd fod gan yr Awdurdod Addysg hawl i gynhyrchu a chyhoeddi llyfrau ar destunau lleol, sef testunau cyfyngedig i sir Aberteifi ac o ddefnydd i'r ysgolion.

Ystyriwn mai gwaith o natur cyhoeddus a wneir gan asiantau fydd yn ceisio am gomisiwn i roi gwasanaethau cymorth i ysgolion a cholegau unigol, megis hyfforddiant-mewn-swydd, ymgynghori neu arolygu (dan gomisiwn i SPAEM, i'r Cynghorau Cyllido neu i awdurdod lleol), gan fod y fath wasanaethau wedi'u cynnig hyd yn ddiweddar gan gyrff cyhoeddus, awdurdodau addysg lleol yn enwedig ac, yn achos arolygu ysgolion a cholegau, AEM a oedd yn atebol i'r Goron.

SHEILA MAXWELL Profiad eang yn y maes tai gyda'r awdurdod lleol a chymdeithasau tai.

Mae'n amlwg fod Ferrar yn awyddus i ymarfer ei awdurdod bugeiliol yn yr esgobaeth.

Tyfodd y wladwriaeth yn arswydus mewn grym, gan gasglu mwy a mwy o awdurdod i ddwylo clymblaid yn y canol.

Ar hyn o bryd, mae ysgolion gwledig yn cael eu trin a'u trafod mewn dull tameidiog a negyddol: mae polisiau'n newid o un awdurdod lleol i'r nesaf, ac mae'r ysgolion yn cael eu gweld fel problemau costus - yn niwsans.

Sefydlu Awdurdod Teledu Annibynnol.

Ymrwymiad i sicrhau fod yr Awdurdod yn parhau i gyflawni ei rôocirc;l statudol o oruchwylio a rheoleiddio S4C fel darlledwr, gan gymryd ystyriaeth lawn o anghenion a dyheuadau gwylwyr S4C wrth osod cyfeiriad strategol a blaenoriaethu.

Bu agwedd Awdurdod Addysg Caerfyrddin yn fwy cadarnhaol tuag at ysgolion gwledig, gan hybu strategaeth newydd o gael ysgolion gwledig i gydweithio a'i gilydd mewn clystyrau.

Yn ôl llythyr y Gweinidog Gwladol, yr Awdurdod hwnnw "fydd y prif awdurdod yng Nghymru ar addysg Gymraeg".

Awdurdod Cymwysterau, Cwricwlwm ac Asesu Cymru (ACCAC) yw prif gorff ymgynghorol Ysgrifennydd Gwladol Cymru ar bob agwedd ar gwricwlwm yr ysgol, arholiadau, asesu a chymwysterau galwedigaethol.

Y gred draddodiadol ydoedd fod awdurdod y frenhines dros ddeiliaid y deyrnas i'w gyffelybu i feistrolaeth y tad ar ei blant.

Hynny sy'n egluro hunanhyder ac awdurdod y siarad yn Merch Gwern Hywel.

Fy nghyngor i'r rhieni hynny a fyn i'w brid arbennig hwy o fab afradlon fynd yn awdurdod amaethyddol yw iddynt gadw'r peth bach cyn belled ag y medrant oddi wrth bridd a baw.

Cysylltodd yr Awdurdod Iechyd a ni ynglyn a mewnbwn y sector wirfoddol i rai o'u Paneli Hybu Iechyd.

"Ystyr cyfrifoldeb yn y fan hyn," meddai, "yw awdurdod, a'r hyn a olyga awdurdod i ni yma heddiw yw senedd gartrefol.

Y Diwygiad Protestannaidd a'i bwys trwm ar awdurdod y Gair oedd yn bennaf gyfrifol am roi bywyd newydd yn yr athrawiaeth neu'r olwg hon ar hanes.

Er bod yr awdurdod yn hyderus eu bod wedi clirio'r rhan fwya o asbestos, maen nhw'n cyfadde y gall rhywun fod wedi dadlwytho'r deunydd yn anghyfreithlon ar y safle.

Buwyd yn cynnal trafodaethau gyda'r rhai sydd ynglyn ag Arweiniad Gwledig yr Awdurdod Datblygu fel y medrwn gymharu'n gweithgareddau a cheisio cyd-weithio'n fuddiol.

Arwydd eu bod hwy'n ennill peth tir yw bod yr aelodau Seneddol Cymreig yn rhoi diwrnod i drafod y mater yn Nhy^'r Cyffredin a bod y Cyngor Darlledu Cymreig yn sefydlu pwyllgor i ystyried a ellid o gwbl drefnu awdurdod teledu Cymreig annibynnol.

Yn Nyfed, er enghraifft, ni fu polisi iaith cynradd clir a chadarn gan yr awdurdod addysg.

Fel hyn dewiswyd Iesu yn gynta' i fod yn Ben, Ar bob peth oll a gre%id mewn daear, dwr, a nen; A thrwy awdurdod ddwyfol i'w gostwng iddo ei hun, Fel corff mawr maith amrywiol oll ynddo Ef ei Hun...

Mae'r gyllideb hon yn agored i gynigion gan y grwpiau cleient/defnyddwyr, yn ogystal â'r Adran Gwasanaethau Cymdeithasol, yr Awdurdod Iechyd a'r sector annibynnol.

Os oedd yn wael ei iechyd rhaid ei fod yn dal i obeithio y derbyniai hi awdurdod dros y Teulu.

Siomedig oedd ymateb Ysgrifennydd y Cynulliad i'n argymhellion (ystyriai arweiniad o'r canol fel ymyrraeth ym musnes yr awdurdod addysg lleol) er y cawsom addewid y byddai'n eu trafod gyda swyddogion Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, ynghyd ag addewid o gyfarfodydd pellach yn y dyfodol.

Yr oedd y cynnig sosialaidd yn rhy fanwl, gan nad oedd y Blaid eto'n ddigon cryf i fod yn manylu fel petai hi ar fin ennill awdurdod i ddeddfu.

Safle swyddogol Prosiect Ein Bro 2000 Awdurdod Addysg Gwynedd.

Nid oedd yn anodd i'r darllenydd craff gyferbynnu'r estheteg a barodd dramgwydd i Gruffydd yn ei adolygiad a 'Gwrthryfel ac Adwaith' yn yr un rhifyn o'r llenor, lle y traethwyd y gred mewn 'Gwrthryfel cynhyddol yn erbyn awdurdod....twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn':

Mae awdurdod Pendaran Dyfed ym mater enwi'r bachgen yn amlwg, a chan fod Teyrnon a Phendaran Dyfed ill dau'n cael meithrin y bachgen, mae'n debyg fod cysylltiad arbennig rhwng Pryderi a Phendaran Dyfed.

Mae Gwasanaeth Gwaed Cymru yn uned o'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol, yn rhan o Awdurdod Iechyd Arbennig, sy'n atebol i'r Swyddfa Gymreig.

Buan y daeth y cyfreithwyr, y gweinyddwyr a'r dosbarthiadau breiniol i ystyried siarad Cymraeg mewn cylchoedd swyddogol fel her i awdurdod y ddeddf ac felly fel bygythiad i awdurdod y wladwriaeth.

a chyhoeddi'n groyw awdurdod yr Ysgrythurau.

Cydweithredwyd gyda'r Cynghorau Iechyd Cymdeithas i baratoi cais i sylw'r Awdurdod Iechyd am arian i dalu am weithiwr ymchwil.

Yn ychwanegol mae'r mewnfudwyr yn gosod pwysau cynyddol ar awdurdod lleol ac ar yr adnoddau sydd ar gael ar ffurf cymorthdal i wella tai.

Ychydig ddyddiau cyn y Nadolig diwethaf, anfonais lythyr i'r Wasg yn amddiffyn penodiad Mr Graham Hulse yn gadeirydd Awdurdod Iechyd Gwynedd.

Er, ar yr un pryd dydw i ddim yn siwr gyda pha awdurdod y mae on medru dweud yr hyn y maen ei ddweud ar wahan i'r ffaith ei fod o pwy ydi o.

Yn wyneb y duedd cynyddol i ganoli grym ac i danseilio awdurdod awdurdodau lleol trwy ganiatau i'r farchnad-rhydd cael rhwydd hynt i reoli, ni fydd adroddiadau ar yr iaith Gymraeg, ynddynt eu hunain yn sicrhau dyfodol i'r iaith.

O ran hynny lleiafrif cymharol fychan o Annibynwyr sydd â syniad clir am ei natur, ei waith a'i awdurdod.

Deilliai ei awdurdod cynhenid o'r llys, gwraidd pob 'urddas a maeth'.

Mae'r Awdurdod ar hyn o bryd yn chwilio am brif weithredwr newydd.

Cyhoeddwyd gydag awdurdod yr wythnos diwethaf mai dim ond pan fo rhywun arall yn gwneud hynny y mae goglais yn gweithio.

Adeiladwyd hi gan yr awdurdod lleol.

Yn ei neges ati dywed Dafydd Morgan Lewis, Swyddog Ymgyrchoedd y Cynulliad, 'Yn Lloegr y bwriad yw danfon y cyllid ychwanegol yn uniongyrchol at ysgolion, gan leihau unwaith yn rhagor swyddogaeth yr Awdurdod Addysg Lleol democrataidd.

Aeth y llythyr ymlaen i nodi bod perffaith hawl gan yr Awdurdod i wario'r swm a fynnent ar brynu llyfrau.

Ac 'roedd awdurdod y dyn llyfr bach yn gwbwl unbenaethol yn y rhan fwyaf o'r eglwysi.

Yr oedd yr arweinwyr crefyddol, hyd yn oed y Piwritaniaid parchusaf, yn ddigon dirmygus o'r tinceriaid, y labrwrs a'r cryddion a oedd yn gwneud gwaith fel hyn heb ofyn caniatâd unrhyw awdurdod cydnabyddiedig.

Mynnai'r canoniaid fod Ferrar yn gohirio anfon papurau'r achos iddynt gyhyd ag oedd yn bosibl er mwyn ei gwneud yn anodd iddynt amddiffyn eu hunain a haerai Ferrar fod y canoniaid yn ei rwystro rhag gweld y dogfennau yn Nhyddewi a oedd yn diffinio hyd a lled ei waith a'i awdurdod fel esgob.

vii) sicrhau bod pob aelod o staff yn gwybod beth i'w wneud os bydd tân, yn gwybod ble mae cyfarpar diffodd tân wedi'i leoli a sut i'w ddefnyddio os bydd angen; cymryd cyngor yr Awdurdod Tân o bryd i'w gilydd; profi'r trefniadau Dril Tân yn achlysurol trwy gynnal ymarferion (i'w trefnu gan y Cyd-Gysylltydd Iechyd a Diogelwch), a phob ymarfer i'w gofnodi mewn Atodiad i'r Polisi Diogelwch hwn;

Ei bryder ef a phawb arall mewn awdurdod yn yr Eglwys o glywed fod rhai o'r ffyddloniaid yn darllen yr Ysgrythurau oedd mai arwain at heresiau ac anuniongrededd a fyddai darllen a myfyrio'n breifat ar y Beibl heb gyfarwyddyd diwinyddion cymwys a phrofiadol.