Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

awduron

awduron

Ond cyn i'r ddirprwyaeth adael Aberystwyth 'roedd newyddion drwg wedi ein cyrraedd, sef bod y Weinyddiaeth Addysg wedi gwrthod caniata/ u i'r Awdurdodau Addysg wario arian y trethdalwyr i roi cymhorthdal i awduron na chyhoeddwyr, nac i gyhoeddi ein hunain, am fod y cyfan hyn yn anghyfreithlon!

Y mae un o awduron amlycaf Cymru wedi rhybuddio y gall tranc yr iaith Gymraeg fod yn agos iawn.

Un rheswm am hynny yw bod yr awduron Saesneg wedi magu rhyw gymaint o hunan-hyder ac nad ydyn nhw bellach llawn cymaint o ofn yr awduron Cymraeg.

Bydd y Llyfr Mawr y Plant newydd yn cynnwys straeon cyfarwydd (yr awduron gwreiddiol, J O Williams a Jennie Thomas) am gymeriadau bythwyrdd megis Wil Cwac Cwac a Siôocirc;n Blewyn Coch, posau hen a newydd a lluniau o'r llyfr gwreiddiol.

Mae awduron yn y ddwy iaith yn poeni am yr un gofalon, boed y rheini'n gymdeithasol (fel diweithdra), yn fyd-eang (fel pryder niwclear), neu'n bersonol (fel plant yn tyfu i oed).

Mae profiad llawer o'r awduron Eingl-Gymraeg yr un fath; doedd yna ddim Cymraeg yn yr ysgolion ynte, Saesneg oedd iaith Ysgol Ramadeg Caergybi.

Gydol y rhaglen cafwyd cyfraniadau gwerthfawr gan y Dr Geraint Jenkins ac Elwyn Edwards, y ddau ohonynt yn cael eu disgrifio fel awduron.

Yr oeddwn innau'n adnabod llawer o awduron llyfr fy mam, ond yn awr, yng ngoleuni cofio amdanynt, yr wyf yn medru gwerthfawrogi llyfr mor gyfoethog ydyw, ac mor gyfoethog oedd fy mam pan oedd hi'n gwneud y detholiad.

Parhaodd y rhaglen My Dog's Got No Nose i fwrw golwg ddychanol ar nodweddion a diwylliant Cymru, diolch i dîm talentog o awduron a pherfformwyr sy'n adeiladu ar eu llwyddiant gyda chyfleoedd teledu.

sut, er enghraifft, yr ydych yn ymateb i awduron fel morgan llwyd, williams pantycelyn a gwenallt?

Llew Jones yn un o awduron mwyaf toreithiog Cymru gyda'i gyfraniad yn enfawr ym maes llenyddiaeth plant.

Mae'r ddau achos hyn o newid rhywiau yn enghreifftiau da o'r modd y bydd rhai awduron yn ystumio deunydd crai eu profiad wrth ei droi'n ffuglen er mwyn gwneud iddo gydymffurfio'n well a phatrymau confensiynol eu byd.

"...sialens i awduron o'u gallu a'u profiad hwy yw dal dros fyth mewn geiriau gamp a rhemp glowyr y Gogledd," meddai.

Ar ddechrau'r saithdegau roedd yna duedd i feriniaid llenyddol Gorllewin yr Almaen ynghynt wawdio'r awduron hynny a oedd gynt wedi mynnu mai gwleidydda uniongyrchol oedd yn bwysig uwchlaw dim, ac a oedd nawr yn dychwelyd at lenydda wedi gweld methiant eu dyheadau.

Maen siwr gen i fod y Sgotyn hwn yn un o'r awduron mwyaf ei ddylanwad yn y byd.

Mewn gwaith yn cael ei gyhoeddi gan Wasg y Brifysgol, yr wyf yn credu ei bod yn deg mynnu fod awduron yn dyfynnu o'r ffynonellau gorau.

Yn ddarlithydd prifysgol cyn iddo ymddeol y mae un o'r awduron, Alun Rhys Cownie o Gaerdydd, yn ddysgwr ac yn awr yn byw ym Mhwllheli lle dysgodd Gymraeg.

Bydd Richard Crowe, un o gyd - awduron y ddogfen Dwyieithrwydd Gweithredol hefyd yn cymryd rhan.

Dyma amryw osodiadau a oedd i gamarwain awduron yn y dyfodol.

A hybir y syniad gan ffilmiau glas, gan awduron, gan seicolegwyr, gan farnwyr ansensitif.

Mae'r gyfres yn cyflogi nifer o awduron proffesiynol a phrofiadol i storio a sgriptio.

Llew' drwy'r blynyddoedd ym myd llyfrau plant, o'r dyddiau cynnar hynny (ar ddechrau'r pumdegau) pan gâi cyrsiau i awduron eu cynnal yn y Cilgwyn, Castellnewydd Emlyn, at ennill Gradd MA Prifysgol Cymru am ei gyfraniad i lenyddiaeth plant.

Ymddangosodd aelodau o'r cast yng Ngwyl y Gelli i berfformio golygfeydd o'r ddrama, tra y bur uwch gynhyrchydd David Ian Neville yn cynnal gweithdai awduron i ddilynwyr brwd yr opera sebon.

Newydd-hen, fd y mudiad ei hun, oedd y llenyddiaeth, newydd ei phwys a'i phwyslais a'i Dais, ond Ryda llawer o'i chynnwys yn deillio o'r Beibl, o w~ith clasurwyr yr Eglwys, o waith Milton a Bunyan a Phiwritaniaid eraill, ac awduron y mudiadau efengylaidd cyfoes yn Lloegr, yr Alban, a Lloegr Newydd.

Ar yr un pryd mae'r adran ddrama wedi bod yn buddsoddi'n helaeth i ddatblygu dawn ysgrifennu yng Nghymru, nid yn unig trwy labordai a gweithdai awduron, ond hefyd trwy lansio cyfres ddrama radio ddyddiol lle y gellir ennill cynulleidfaoedd a chaboli talentau.

Yn oes y sianel, mae'n naturiol fod awduron rhyddiaith yn mynd i ddewis y teledu fel ffon eu bara, a llunio nofelau fel hobi.

Wedi rhoi cyfle inni lyncu eu potes meddwol hwy eu hunain o bositifiaeth, â'r awduron ymlaen i osod nod i Gymru, sef cyrraedd y chwarter uchaf yn ôl cynnyrch y pen yn y Gymuned Ewropeaidd erbyn y flwyddyn darged.

Mae tri llyfr Cymraeg a thri Saesneg ar y rhestr fer gyda gwobr o £3,000 yr un i'r enillwyr ym mhob categori a £1,000 yr un hefyd i'r awduron eraill sydd wedi cyrraedd y rhestr fer..

Y mae'r sylw y maen nhw yn ei gael yn amddifadu to newydd o awduron ifanc o sylw, meddai Jeet Heer.

Cyfrwng yw'r rhagymadroddion, yn y lle cyntaf, i gyfarch a rhyngu bodd noddwyr ac arweinwyr cymdeithas; ac yn yr ail le, a hyn sydd bwysicaf o ddigon, i roi cyfle i'r awduron eu hunain egluro eu bwriadau a'u cymhellion.

Gallai hefyd fod yn ddigon beirniadol o ddiffygion awduron yr oedd eu clasuriaeth yn rhy gul, fel Goronwy Owen:

Awgrym beirniad yn y National Post oedd y dylai Bellow - a gyhoeddodd ei nofel gyntaf yn 1944 - ac eraill tebyg iddo roir gorau iddi er mwyn ei gwneud yn bosib i'r cyfryngau roi mwy o sylw i awduron ifanc, newydd.

Yr ydym fel cenedl wedi rhoi, ac yn parhau i roi, gormod o urddas ar feirdd ar draul awduron .

Bellach rhaid i awduron Cymru ailddarganfod ac ail-greu cyfnod arwrol y diwydiant glo cyn y cloddir llenyddiaeth o bwys ohono.

Mae rhai awduron o Tseina yn rhyfeddu fod neb yn bwyta'r fath fwyd gwenwynig!

Fel hyn yr ysgrifennodd un o'r 'awduron estron' sy'n byw yn yr Almaen yn ddiweddar: 'Chi Almaenwyr!

Llew yn unigryw ymhlith awduron gan fod plant heddiw'n mwynhau'r un gweithiau ag yr oedd eu rhieni'n eu mwynhau pan oedden nhw'n ifanc.

Parhaodd y rhaglen My Dogs Got No Nose i fwrw golwg ddychanol ar nodweddion a diwylliant Cymru, diolch i dîm talentog o awduron a pherfformwyr syn adeiladu ar eu llwyddiant gyda chyfleoedd teledu.

Ei amcan yw hybu'r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru yn ei holl agweddau a chyd-gysylltu buddiannau awduron, cyhoeddwyr, llyfrwerthwyr a llyfrgelloedd, ac hefyd i gynorthwyo a chefnogi awduron.

Rhoes ei stamp yn drwm ar y cylchgrawn mewn dwy ffordd, trwy fynnu cyfraniadau cymharol fyr, bywiog, graenus (cywirai a chwtogai'n gall), a thrwy ddenu awduron ifainc i gyhoeddi ynddo.

Yn debyg i'r rhain, aeth awdur Cwm Glo i deimlo fod i'r bywyd dynol ac i gymeriad dyn a dynes elfennau o gymhlethdod sydd y tu hwnt i afael yr awduron naturiolaidd.

Roedd Lucky Bag yn gyfrwng i actorion bywiog ac awduron pryfoclyd ddangos eu doniau wrth greu brand go arbennig o gomedi.

Gyda'r awgrym yn cael ei wneud y dylai hen awduron ildiou lle i awduron ifanc.

Gormod fyddai hawlio i bob un o awduron plant sir Aberteifi ddechrau ar ei waith oherwydd ysbrydiaeth Plas y Cilgwyn.

Mae llawer o hyn yn ddigon credadwy fel dehongliad, dybiwn i, er na ddisgwylid i'r darllenydd briodoli symbolaeth o'r fath i feddwl - ymwybodol, o leiaf - awdur neu awduron Culhwch ac Olwen.

Ymddangosodd aelodau o'r cast yng Ngwyl y Gelli i berfformio golygfeydd o'r ddrama, tra y bu'r uwch gynhyrchydd David Ian Neville yn cynnal gweithdai awduron i ddilynwyr brwd yr opera sebon.

Gwelir rhyw gymaint o ddylanwad Lladin a Groeg yng ngwaith rhai o awduron rhyddiaith y Dadeni Dysg: meddylier, er enghraifft, am ragymadrodd Gruffudd Robert i'w Ramadeg Cymraeg, lle y mae'r awdur yn amlwg yn efelychu dulliau Plato a Cicero o ysgrifennu deialog.

Dyma a ddigwyddodd i awduron mwyaf blaengar y mudiad naturiolaidd, sef Ibsen, Strindberg a Huysmans.

Mynnodd rhai ysgolheigion fod awduron y Cyfandir wedi benthyca traddodiadau Celtaidd wrth gyfansoddi eu rhamantau am y ddau gariad, gan gymharu'r rhamantau hynny nid yn unig â'r deunydd prin yn y Gymraeg ond hefyd â chwedlau tebyg yn yr Wyddeleg.' Ar y llaw arall, mae dyddiad ansicr Ystorya Trystan yn ei ffurfiau presennol yn codi cwestiynau ynglŷn â phosibilrwydd dylanwad Ffrangeg ar ddatblygiad chwedl Trystan ac Esyllt yng Nghymru.

Awduron cyfoes sydd yn trafod gwahanol ddulliau o ysgrifennu.

Meddylwyr mawr, pregethwyr o fri, beirdd ac awduron na ddileir eu henwau fyth o restr anrhydedd ein gwlad.

Mae rhai awduron Saesneg - Emyr Humphreys yn un - sy'n hyddysg gyfarwydd a llenyddiaeth Gymraeg y gorffennol.