Ma' hi'n gofyn bae'.' 'Drw' Lanengan ac yn deirect i'r dre ydi'r gorchymyn 'dwi wedi gal.

Yn hytrach amrywiad ydyw neu yn fwy tebygol ffurf luosog y gair casas "tro mewn afon, cilfach o for, bae%.

Yn y cyfamser, trodd ein sgwner i gyfeiriad bae bychan ar ynys y tu ôl i'r mynydd tanllyd roedden ni newydd ei ddringo.

Cafwyd gwasanaeth cyhoeddus yng Nghapel yr Amlosgfa, Bae Colwyn, lle y daeth tyrfa deilwng i dalu'r gymwynas olaf dan arweiniad y Parchedigion Goronwy Prys Owen ac Isaac Jones, Abergele, a Mrs Alwena Jones yn gwasanaethu wrth yr organ.

Mae nifer o bobol busnes Trearddur yn dweud na fydd ymwelwyr yn gallu dod o hyd i'r lle heb y gair Bae ar ei gynffon.

Gallwch weld olion y lagwnau ar ochr ddwyreiniol a gorllewinol Bae Langland.

Dilynwyd y gwasanaeth yn yr Amlosgfa Bae Colwyn.

'Rydan ni wedi dwad i'r bae anghywir,' meddai'r capten, a hyder dyn a wyddai ei fod yn iawn fel mêl yn ei lais.

Gwneir rhan fwyaf o'i gwaith yn y Môr Gwyddelig ac i'r Gorllewin o'r Alban, a gellir ei gweld yn aml o arfordir y Gogledd a Bae Ceredigion.

Cerddai fel pe bae ar awyr.

Mae craig sy'n gyfoethog mewn magnesiwm carbonad, sef Dolomit, i'w weld yng nghanol creigiau'r bae, yn ogystal â Charreg Galch Wlitig.

Cafodd y deunydd ei ddarganfod o dan ran o Barc Arfordir y Mileniwm, hen safle Pwerdy Bae Caerfyrddin.

Ces i ngeni a nhraed bron yn y dŵr yn Craig y Don ar y Parrog; ofiad y Bae dair gwaith pan yn ifanc.

Mae gan bob un o'r baeau o gwmpas Bro Gþyr ei hynodrwydd daearegol ei hun megis ffawtiau Bae Caswel, neu ffosiliau cregyn Chonetes ym Mae Three Cliffs, ond fe awn ni ar ein hunion ar y daith fer hon i ben draw'r penrhyn ym Mae Rhosili a Phen Pyrod.

Ac ar y gair fe ddaeth y lloer i'r golwg a thaenu'i phelydrau dros y bae.

Y bae o ynys Capri hyd at y penrhyn gyferbyn â Naples yn fôr di-grych o arian tawdd.

Does dim Bae Trearddur wedi bodoli, yn swyddogol, ers 1996.

Sylwer : Os am gopi o resymau yr Ysgrifennydd Gwladol dros ddewis yr opsiwn hwn - cysyllter ag : Adran Priffyrdd Swyddfa Gymreig, Ffordd Dinerth, Bae Colwyn, Clwyd.

Buasai i lawr, medde fe, yn ardal y Bae, y Tiger Bay oedd hwnnw, i weld hen fêts a ddalodd eu tir ar y cyrion pan fynnai'r datblygwyr a'r cynllunwyr eu gwasgaru a'u hailgartrefu fan hyn a fan draw ar stadau o gwmpas y ddinas.

Uwchben Bae Rhosili gellwch weld y gefnen o'r Hen Dywodfaen Goch ar dwyndir Rhosili.

Bellach dim ond yn ne a gorllewin Cymru y gwelir twyni þ yn Kenfig, Bae Oxwich, Burry, Towyn, Talacharn a Harlech, ac mae rhai o'r rhain dan fygythiad oddi wrth glaw asid.

Mi fyddaf yn falch o gael cyflawni fy neges yn y ddinas fawr, brysur, ac ar fy ffordd adref, i'r pentref croesawus lle gallaf gerdded yn eithaf diogel uwch y creigiau, a gwrando ar y môr yn rhuo, ac, ar brynhawn sych, heulog, fy mhleser fydd cerdded ar lan Afon Ogwr a chael ailfywhad o gerdded ar draeth Bae y Gorffwysfa ym Mhorthcawl.

Dyna oedd fy marn innau hefyd (er gwaethaf dyfarniad Bae Colwyn): nid oes sôn o gwbl yn y Deddfau Cysylltiadau Hiliol am 'iaith'.

Gilbert 'di enw'r bae...

Ond fedar hwch sy'n gofyn bae' ddim.

Y tro diwethaf roeddwn i yn Y Bae fel Y Docs oedd enw'r lle ac yr oedd on lle gwahanol iawn i'r hyn ydio heddiw er bod yna ambell i hen wal ac ambell i hen dafarn fel y Packet yn dal i sefyll.

Bu gwasanaeth cyhoeddus yn Eglwys Santes Fair dan arweiniad y Rheithor Dilwyn Roberts ac yn dilyn yn yr Amlosgfa Bae Colwyn.

Ynys o graig a'i bilidowcars yn teyrnasu arni, y goleudy'n gannaidd, amlinell croes Dwynwen ar las y nen, gweddillion ei heglwys yn swatio yn y pant a bae bach perffaith oddi tanoch.

Mi fyddwn, er hynny, yn eich cymell i fynd cyn belled â'r bae nesaf un sef bae Langland, oherwydd mae'n siwr o fod yn un o'r baeau mwyaf mawreddog o'r cyfan a welir ym Mro Gþyr.

Cofiwch gymryd y cam nesa efo'r ddwy ohonyn nhw pan fyddan nhw yn ymddangos o flaen Llys Ynadon Bae Colwyn yn y dyfodol agos.

Mae 'na wyth ohonynt - Merthyr, Bangor, Y Barri, Casnewydd, Caernarfon, Bae Colwyn, Y Rhyl a'r Drenewydd.

Amneidiodd yr hen ŵr, fel pe bae ei wddf yn ofnus o bwysau ei ben.

Gwaith petro-gemegol Bae Baglan yn agor.

Cinio yn y bae ac wedyn ymweliad â Stadiwm y Mileniwm.

''Dyn nhw wedi symud Pwllheli ne' rwbath?' ''Da ni wedi talu am gal mynd i weld - The First of the Few.' 'Do'n tad.' 'Nid i fynd â hwch Beudy'r Gors at bae.' 'Ifan Paraffîn dreifar sybmarîn.' 'Petha' ifanc 'ma wedi mynd yn gegog, Ifan Ifans,' sylwodd William Huws a ddioddefasai'r un o math enllib yn flaenorol.

Dyna ydi enw'r bae.' 'Norman, felly.'

Gofynnwyd i Dafydd Iwan, sydd nid yn unig yn un o gantorion ysgafn mwyaf blaenlalaw Cymru ond hefyd wedi bod yn flaenllaw yn y frwydr genedlaethol, ganu yn y cyngerdd yn y Bae ond ni allai dderbyn oherwydd iddo gytuno i ganu mewn noson Gymraeg yng Nghaerfyrddin.

Ceir anticlin mawr yng nghanol bae Langland a'r gwendid yma yn y creigiau a fu'n gyfrifol, wrth gwrs, am i'r môr greu bae mor fawreddog yma.

Mae'r ddwy gyfrol sy'n eiddo storiwyr a ddaeth i'r maes yn fwy diweddar, ar y llaw arall, yn arbennig o ddiddorol am eu bod yn ymddangos i mi fel pe bae'n nhw'n chwilio am foddion newydd i ddweud eu dweud am y byd newydd.

Os bydd BAe yn cydymffurfio âr meini prawf, yna mi gawn nhw'r grant.

Dyna ni'n gwibio heibio Prestatyn heb stopio; heibio i'r Rhyl, Abergele, Bae Colwyn.

Ar ôl colli eu gêm gyntaf yn erbyn Suntory roedd yn ymddangos fel pe bae Cymru mewn trafferthion yn hon hefyd.

Treuliodd ei ddiwrnod olaf yn gosod arddangosfa ddiweddaraf Beca, 'Statws Swyddogol - Beca wrth y Glwyd' yn Llyfrgell Bae Colwyn.

Y Mwmbwls yw'r bae cyntaf ar ochr ddwyreiniol Bro Gþyr, ac mae'r Garreg Galch a welir ger y Pier yn ddirgelwch llwyr i ddaearegwyr.

Mae Bae Colwyn wedi enwi'r amddiffynnwr Colin Caton fel chwaraewr-rheolwr newydd y clwb - ar ôl i Bryn Jones benderfynu ymddiswyddo.

Wedi gorffen ei gwrs addysg, cafodd Edwin alwad i Salem, Bae Colwyn.

Wrth syllu tua Bae Malltraeth fe welwch ol nerthoedd terfysgodd ieuenctid y byd yn gwasgu'r creigiau ar graig goch ynys fechan.

Williams, Bae Colwyn, i'r rhaglen gael ei newid yn ôl i'r hen amser, ar ôl yr oedfa nos Sul.

Mae Bae'r Môr Ladron yn drac reggae dub bendigedig gyda Geraint Jarman yn ei leisio - mae'n creu naws drwy'r defnydd o ddrymiau ac amrywiaeth o effeithiau swn - effeithiol iawn.

Ne' beidio â lluchio cerrig o gwbl.' 'Wedi dwad â'r hwch at y bae 'rydw i, Miss Willias.' 'Be, ganol nos?' 'Roedd hi 'di mynd yn llwydnos pan sylweddolis i 'i bod hi'n dechra' anesmwytho.' ''Wela' i.

Mae'n bryd i ni gychwyn yn ol, gan gadw ar ochr Bae Malltraeth, fe welwch fwy ar y llwybrau bob ochr na'r un canol sydd allan o olwg y mor.

Vesivus y tu draw i'r bae yn ymddangos fel clwyf cramennog ar wyneb y wlad.

Ar y llaw arall mae 'na bobol wedi mynd i Brifysgolion yn Lloegr a allai fod wedi cynnig am swyddi yng Nghymru pe bae nhw isio.

Bryd hynny 'roeddem yn adnabod pob cwch yn y bae ynhgyd a'r llongau a fyddai'n galw'n achlysurol, megis y Charles McIver, llong berthynol i Trinity House a ddeuai i archwilio goleudy St.

Pe bae yna rhyw ddiffyg gweledol gan y person hwnnw, fel trwyn hir, neu goesau ceimion, yna byddai'r ffolant salw yn crybwyll hynny.

Allai'r Cynulliad ddim rhoi ffafriaeth i BAe Systems meddai Mr Morgan.

Diau y byddai'n ymddwyn yn fwy bonheddig gerbron Tywysog Cymru na cherbron tîm rygbi Bae Colwyn, ond Bedwyr oedd Bedwyr ble bynnag yr âi, Bedwyr y sgwrsiwr hwyliog, Bedwyr y cefnogwr unllygeidiog, Bedwyr y rhefrwr didderbynwyneb a'r rhegwr.

Roedd hi'n bedwar o'r gloch y prynhawn pan gyrhaeddodd Doctor Idris Treharne a'i deulu bentre bach Llangi%an, ar lan môr Bae Ceredigion.

Hyd yn oed os ydy aelodau Pwyllgor Gwaith Môn yn dweud nad oes agen y bae mi fydd yna rai enwau llefydd ar yr ynys yn aros waeth pa mor od ydy nhw - City Dulas, er enghraifft.