O gymharu'r ddau ddehongliad hwn cawn ein temtio i weld yr offeiriadol fel crair ofergoelus hen baganiaeth.
Yr oedd hi'n holl bresennol, ac yn rheoli bywyd meddyliol y cyfnod, er ei bod yn sicr fod elfennau o'r hen baganiaeth yn dal yn fyw iawn ymhlith y bobl gyffredin.
Un cysur, o leiaf, oedd nad oedd o fewn Cymru yr un sefyllfa gynddrwg â'r 'baganiaeth' a gafwyd gan Henry Moseley yn ne swydd Stafford, na chwaith y '...'