"Rydw i wrth fy modd yn gwrando ar stori." "Mi wyddost am y rhostir anial sydd yna y tu allan i bentref Plouvineg ac am y meini hirion anferth sydd yno?" meddai'r ych.

Mae'n wir fod y werth yn amrywio o bentref i bentref - yn dibynnu ar natur y gymuned leol, union leoliad adeilad yr ysgol, ac unrhyw gyfleusterau eraill yn y pentref.

Yn syth wedi croesi'r ffin, dyma fynd trwy bentref Rosvadov - pentref bychan, gwledig.

Gwelwn yn glir o'r siart uchod bod y siop bapur newydd/siop bentref yn allweddol i werthiant cylchgronau Saesneg yn hytrach na'r siopau llyfrau a siopau megis Smiths a Menzies.

'Roedd John Evans yn sôn am yr argae a foddodd bentref Llanwddwyn yn Sir Drefaldwyn yn wythdegau'r ganrif flaenorol er mwyn cyflenwi Lerpwl â d^wr.

Yn raddol, gwasgarodd pawb a gwthiodd Dilwyn, Rhian ac Ifan eu beiciau'n araf i ben y rhiw cyn dringo arnynt a theithio'n flinedig hyd bentref y Bont, heb ddweud gair.

Mewn aml i bentref yr oedd gefail y gof a gweithdy'r saer bron yn ymyl ei gilydd, a chyda'r gwaith o ganto'r olwynion fe weithient law yn llaw.

Bellach yn ddeuddeg ar hugain oed, fe'i magwyd ym Mhenmachno, ac yno, yn wyth oed,yr aeth ar lwyfan gyntaf, mewn drama bentref.

Mae e'n rhoi hon i ti gan ofyn i ti fynd â hi i bentref Trefeiddyn, ei rhoi i'r pennaeth a dweud wrtho fod pobl yr Hafdir yn cofio.

Mae'r coleg tuag ugain munud o ddinas Yiyang hefyd gyda rhyw fath o bentref bychan wedi codi o'i gwmpas.

Ond pam mor bell o bentref?

Awdurdodwyd y Prif Swyddog Cynllunio i roddi hysbysiadau yn y Wasg o unrhyw gais a fydd, yn ei farn ef, o ddiddordeb arbennig i bentref, ardal neu'r Dosbarth (mae hyn yn ychnwanegol i unrhyw geisiadau y bydd yn rhaid eu hysbysebu'n unol â gofynion y Ddeddf - gan yr ymgeisydd neu'r Cyngor).

Breuddwyd un dyn oedd Antur Waunfawr - trodd yn freuddwyd i bentref cyfan.

Dyma'r ffordd i bentref Glan Gors.

Mae patrymau prynu cylchgronau yn eu hanfod yn wahanol i batrymau prynu llyfrau (y prynu rheolaidd pob wythnos, pythefnos, mis neu chwarter), ac felly mae'r elfen leol ar ffurf y siop bapur/bentref yn bwysig iawn.

Roedd yna bentref o'r enw Yr Adfa rhyw bedair milltir o Manafon, a thu draw i fanno roeddech chi'n teimlo eich bod chi yn y Waendir, a'r ychydig bobl fasa chi'n cwrdd a nhw yn Gymry Cymraeg.

Yn y llaw-fer yma, dynoda'r llythyren gyntaf y pentref cyntaf i ymweld ag ef, yr ail lythyren yr ail bentref, ac yn y blaen.

Mae colli ysgol yn ergyd fawr i bentref a gwelwyd eisoes fel y bu'n ergyd angheuol i ambell bentref Cymraeg.

O'i linach ef y daeth Syr David Hughes-Parry a aeth 'O Bentref Llanaelhaearn ­ Ddinas Llundain'.

Yn aml, bydd y frwydr i achub ysgol yn bywiogi pentref ac yn sbarduno gweithgarwch cymdeithasol mawr ac y mae hyn ynddo'i hun yn dangos pwysigrwydd ysgol i bentref.

Taith bws wedyn dros y ffin i Awstria ac i bentref Kitzbuhel yn y Tyrol.

Peiriannydd sifil o bentref ger Kirkuk yng ngogledd-ddwyrain Iraq oedd Azad Khder, a fu'n cerdded am bythefnos cyn cyrraedd Piranshahr.

Nid oedd f'ymateb y tro hwn lawn mor frwd a phan ddarllenais y llyfr gyntaf dros hanner can mlynedd yn ol, ac eto mae'r stoi'n dal yn un afaelgar, yr hanes am fab i grydd o bentref bach Llangernyw yn gadael ysgol yn ddeuddeg oed ac yn llwyddo i gyrraedd prifysgolion Glasgow a Rhydychen: Ar ol peth trafferth medrodd fy mrawd John a minnau berswadio Mam i adael inni gysgu yn y gwely ym mhen tywyll y gweithdy.

Erbyn hyn, does gen i ddim syniad ym mha bentref yr oedd hi.

Adeiladodd Clough Williams-Ellis bentref Portmeirion o 1925 i 1975 ar ei benrhyn preifat ar arfordir Eryri.

Dyffryn cul yw Cwm Garw, a thai gl**owyr wedi'u codi yn rhesi ar hyd bob ochor; yn wir, yr unig le fflat yw'r ffordd fawr sy'n arwain at bentref Blaengarw ym mhen ucha'r cwm, y rheilffordd a'r afon a oedd, yn nyddiau fy mhlentyndod, yn ddu, ddu o lwch y glo.

Ar gyrion y trefi mae'r halting sites, rhes o garafannau a chartrefi ar olwynion yn bentref unnos, a phethau fel dwr, tai bach a man golchi wrth law.

Os ydym arn gadw cefn gwlad Cymru yn fyw, rhaid inni amddiffyn y patrwm cymdeithasol a grewyd gan y cenedlaethau a aeth o'n blaen ac y mae ysgol bentref yn rhan annatod o'rpatrwm hwnnw.

Mae Aberdaron yn bentref glan y mor, mae pobl yn gwybod am Aberdaron...

Yr ysgol bentref fu'r cyfrwng pwysicaf i ddatblygu'r ymwybyddiaeth hon o berthyn i'r gymuned leol.

"Yn deffro'r byw sy'n cysgu yn yr ardal gyfan, ac yn tynnu sylw'r holl bentref busneslyd yma ata'i ganol nos?

Ond pe gofynnech iddo ymhle mae'r Wythi%en Fawr ond odid mai eich cyfeirio i bentref Brynaman a wnâi, gan restru enwau tyddynnod a mân ffermydd fel Pen-y-graig Glynbeudy, Cwm-garw a'r Croffte, oblegid teulu a wnaeth gyfraniad sylweddol i'r diwylliant brodorol a chenedlaethol yw'r Wythi%en Fawr.

'R oedd y safle yn gymwys i bentref--man cyfarfod Arfon, Llyn ac Eifionydd.

Mae swyddogaeth gymunedol yr ysgol bentref wedi dod yn bwysicach yn siroedd Dyfed yn ystod y ddegawd ddiwethaf oherwydd dirywiad yr iaith yn y cymunedau ehangach a dyfodiad y polisi iaith newydd i ysgolion y siroedd.