Wedyn cychwynnodd ar gwrs addysg - a olygai, wrth gwrs, ei fod yn absennol o'i blwyfi.

Pan oedd personiaid, ar gyflogau isel, yn gofalu am blwyfi eang, mynyddig, yn aml am lawer o blwyfi, sut y gallent weithredu fel athrawon llwyddiannus yn ogystal?

Rhennid yr esgobaethau wedyn yn archddiaconiaethau, yn ddeoniaethau gwlad ac yn blwyfi.

I'r graddau hyn y mae hanes y plwyf hwn yn adlewyrchiad o blwyfi eraill Cymru yn eu hymdrechion i ennill bywoliaeth yn y ddau fyd.