Yr hyn a barodd y gofid mwyaf i Elisabeth ai thad-cu oedd bod byddin y Senedd yn cyrchi i Frycheiniog am fod Brenhinwyr Dyffryn Wysg yn bygwth codi a chipio Aberrhonddu.

Ceir ynddo'r hanes am godi William Phylip, pan orchfygodd Cromwell lu'r Brenhinwyr, yn ben trethwr i gasglu arian i fyddin Cromwell mewn un rhan o Ardudwy.