Ffilmio 'First Knights' ym Meirionydd y bydd Sean Connery a Richard Gere - blocbystar fydd yn dweud hanes y Brenin Arthur.

Ond ofnaf y buaswn i, yn y cyflwr hwnnw, wedi herio Goliath i ymryson yn ei ddull ei hun a'i wahodd i alw Og, Brenin Basan ato, i'w helpu.

Gorweddodd ar ei hyn arno a theimlo fel brenin.

Y mae iddo ddiddordeb arbennig i wŷr Ceredigion ­ dywed traddodiad a fod yn fab i Sant, brenin Ceredigion.

Nid yw'r Methodistiaid i "gablu urddas" ond i ymddwyn, mewn gair a gweithred, yn ffyddlon ddiffuant i'r llywodraeth gan anrhydeddu'r Brenin a'r sawl sydd mewn awdurdod oddi tano.

Y mae hefyd yn clirio'r ddau sgwar rhwng y Brenin a'r Castell ac yn rhoi cyfle i Gwyn GASTELLU pryd y myn.

Y ddihareb gyntaf y mae'r Kurdiaid yn ei dysgu i'w plant yw: 'Does gan y Kurd ddim ffrindiau.' Un o'r Kurdiaid enwocaf oedd Saladin, a fu'n ymladd dros Islam yn erbyn Richard the Lionheart, brenin Lloegr.

Cododd y brenin ei law ac ynghanol twrw'r dŵr gwaeddodd: Dowch ar fy ôl i rwan a gwyliwch rhag llithro ar y cerrig." Fel stori o lyfr yn yr ysgol, diflannodd o dan y pistyll dŵr.

Roedd y cyfreithiau Cymreig yn gorchymyn i weision y brenin godi naw tŷ, gan gynnwys neuadd, ystafell wely, cegin, capel, ysgubor, odyn, ystabl, bragdy a thŷ bach, ar gyfer eu harglwydd.

Am y tro cyntaf erioed cynigiodd y Brenin wobr deilwng iawn yn Eisteddfod Genedlaethol N'Og am gyfres o saith dysgl fwyd yn seiliedig ar y wnionyn, a chynigiodd mwy y flwyddyn honno nag ar yr englyn digrif.

'Mi ddaethon ni yma er mwyn eyfarfod â'r brenin ac nid i wylio arddangosfa o ddawnsio cyntefig, diolch i ti, wrth gwrs.'

Roedd pobl y wlad wedi cael eu siomi o sylweddoli bod trethi'r Seneddwyr yr un mor drwm a rhai'r Brenin - ond yn waeth na hynny, roedd y Senedd wedi newid cymaint ar ddeddfau'r wlad, yn enwedig ynglyn a'r Eglwys.

Yr hyn a wnaeth yr arbenigwyr hyn oedd darganfod y ffyrdd gorau i "ddatblygu% ein darnau ar y cychwyn - er mwyn trefnu ein hymosodiad ar y Brenin, tra ar yr un pryd yn diogelu ein darnau ein hunain gan gynnwys y Brenin, wrth gwrs, rhag perygl.

Yn hytrach, cwmpasai holl oblygiadau perchtyaeth yn yr union ffordd y bu i lys y brenin daenu ei warchodaeth dros holl ddeiliaid y deyrnas ac amddiffyn eu buddiannau gorau, sef sicrhau heddwch a threfn a fyddai'n hybu cynnydd a golud gwlad ac yn clymu'r deiliaid hynny'n fwy ffyddlon i'r frenhiniaeth.

FEL BRENIN HEB EI GORON - Joe Charles 'Ro'n i'n meddwl y base'r Wern yn cau cyn y Stiwt'.

Ychwaneg o ystafelloedd crand i'r Brenin a'i deulu?

Byddai Siarl yn gwneud unrhyw beth i wneud bywyd Brenin Lloegr yn ddiflas.

Mae'r brenin eisiau dy weld pan gyrhaeddi Sipi a byddi wrth dy fodd pan glywi di ei neges." Yna i ffwrdd â fo tan chwerthin wrtho'i hun.

Cyfiawnder oedd yr allwedd i ddeall ystyr goludoedd y brenin a natur ei awdurdod ar ei deyrnas.

Mae ceir wedi'u gwahardd o'r canol erbyn hyn gan adfer rhywfaint o awyrgylch canol oesol y dre farchnad - cyn teyrnasiad y brenin glo a dyfodiad diwydiannau alcam, olew a dur i waelod Cwm Nedd.

Lle'r oedd Arabrab, a oedd yn wraig normal ei harchwaeth, er gwaethaf ei hanfanteision, mor hoff o wynwyn a'r Brenin a'i deulu, doedd dda gan Ynot wnionyn o fath yn y byd, mewn llymed nac mewn llwy, mewn cawl nag mewn caws nac, mewn diod na dim.

A thrannoeth y bore y gwahanasant [Geraint a'r Brenin Bychan] ac ydd aeth Geraint parth â'i gyfoeth ei hun a gwladychu o hynny allan yn llwyddiannus, ef a'i filwriaeth a'i wychdra yn parhau gan glod ac edmyg iddo ac i Enid o hynny allan.

Cawn wybod hefyd am y taliadau llai a gawsai'r brenin fel y Cymhorthau,Twnc, a Meis.

Mae'r Athro Glanmor Williams wedi dadansoddi'r helyntion hyn yn fanwl (yn Welsh Reformation Essays) a dangos sut y cafodd rhai ohonynt sylw yn y llysoedd, Llys Mainc y Brenin, Llys yr Ychwanegiadau, Cyngor y Gororau, y Sesiwn Fawr a Llys y Seren.

Eto mae'r symudiad yma'n gwneud dau beth - mae'n "datblygu% darn mawr i fan lle mae'n gallu bod yn llawer mwy o fygythiad nag oedd ar ei sgwâr ei hun yn ymyl y Brenin.

Ymgyrch y swffragetiaid yn dwysáu; Sylvia Pankhurst yn ymprydio, Emmeline Pankhurst yn cael ei chyhuddo o ymosod â bom ar gartref Lloyd George ac Emily Wilding Davison yn cael ei lladd wedi iddi ei thaflu ei hun dan draed ceffyl y Brenin yn y Derby.

Dim ond dros dro, wrth gwrs; fe wyddai'r Brenin mai gohirio pethau yn unig a wnai hyn, a bod eisiau cynllun llawer gwell a llawer gwell a llawer mwy cyrhaeddgar i ddiogleu'r wnionyn.

Merch i Frychan, brenin Bryncheiniog oedd hi.

I ddangos nad oedd dim drwgdeimlad, er bod pawb yn gwybod fod, gwnaeth Affos frawd-yng-nghyfraith ei wraig yn Swyddog Cynllunio gyda'r teitl o Bennaeth ac er mai dyna'r teitl isaf yn y wlad mynnodd Ynot o hynny ymlaen gael ei alw wrth ei deitl, a phan arwyddai lythyr, swyddogol neu breifat, torrai ei enw, 'Ynot Benn.' Rhyfeddodd erioed i'r Brenin Affos gydsynio iddo briodi i mewn i'r teulu brenhinol, ond wedi'r cwbl roedd Arabrab yn ddychrynllyd o hyll, a'r blynyddoedd yn cerdded.

Ond gwelodd y Brenin Affos y perygl.

Ac meddai Defi Jones, Glangors, a oedd yn bwriadu cystadlu nesaf: "Brenin mawr," meddai "dyna Wil wedi malu nhelyn i'n grybinion"!

Brenin yr oiks ydi Michael Caine a fu'n cwyno gymaint dros y blynyddoedd fod yna ragfarn yn erbyn ei acen Cocni y mae on awr yn mynd i gael ei wneud yn Syr.

Ar ôl brecwast, cyrhaeddodd y brenin a'i ddau ddyn.

Ym mis Medi 1914 aeth Franz Ferdinand, nai Ymerawdawr Awstria a Brenin Hwngari, i Sarajevo, prifddinas Bosnia.

Fe ddywedai gwybodusion y llys wrthych na fu'rioed fawr o gariad rhwng y Brenin Affos ac Ynot.

Yr Athro WJ Gruffydd oedd hwnnw: yntau wedi dod allan yn Bleidiwr amlwg yn sgil ei wrthwynebiad i'r Ysgol Fomio, ac wedi'i gynhyrfu cymaint gan y prawf yn Llundain nes cyhoeddi y byddai Cymru mwyach yn cyfrif pob Sais yn elyn; galwodd ar Gymru oll i foicotio coroni'r brenin Siôr Vl, ond nid oedd hyd yn oed fro enedigol Gruffydd ei hun yn aeddfed i ymwrthod a the parti'r dathlu pan ddaeth yr adeg.

A ellir dychmygu Crist, a wisgodd y teitl gwleidyddol 'Brenin yr Iddewon', yn ymagweddu fel hyn tuag at yr Ymerodraeth Rufeinig?

Marw'r Brenin Siôr VI ac Elizabeth II yn dod yn Frenhines.

Yn ei lyfr ar y 'Brenin Arthur' y mae'r awdur Llydewig/Ffrengig Jean Markale wedi galw sylw at y ffaith ddigon hynod nad yw'r un o'r testunau Lladin cynnar na chanoloesol yn defnyddio'r ffurf Artorius am Arthur.

Pe gwelet ti'r bwrdd cinio wedi'i osod, mi 'ddyliet mai'r brenin a'i wraig a'i modryb fasai'n mynd i eista wrtho, a threulio awr a hanner yn dilio-dalio wrth 'i ben o!

Yn nhawelwch y Lotments un noswaith, a'i hoff arddwyr o'i gwmpas yn drist eu hwynebau ac yntau'n dal clamp o wnionyn braf yn ei law, cymerodd y Brenin Affos lw y gwnai ei orau i gadw'r wnionyn a'r Lotments rhag dinistr dan law'r datblygwyr.

Yn yr Hen Destament cawn brotest gref yn erbyn cyfrifiad a drefnwyd gan y Brenin Dafydd.

Gofynnodd March i'r brenin Arthur ddial ar Drystan am y sarhad - er bod March a Thyrstan ill dau yn perthyn i Arthur, yr oedd March yn gefnder i'r brenin, ond nid oedd Trystan ond yn fab i gefnder.

'Mae Brenin Ffrainc, Siarl V, ei hun yn cefnogi Owain.

Oedd y rhyfela rhwng cefnogwyr y Brenin a milwyr y Senedd drosodd bellach?

Ym maes pensaerni%aeth, wrth gwrs, yr oedd eithriad amlwg i'r rheol hon, sef cestyll mawreddog a bygythiol y brenin a'r arglwyddi.

"Ydy, Elystan." "Mi ddaw'r hogiau adre' o'r Deheubarth, adre o'r rhyfel gyda hyn efo byddin y Tywysog, Gwgon." "Ia, yn fuddugoliaethus." "Ac heb ddim i'w wneud am nad oes ar y Tywysog eisiau brwydro 'chwaneg yn erbyn ei hanner brawd yng nghyfraith, brenin Lloegr." "Fedar y sawl a aned i ryfal ddim diodda' segura.

Nid yw'r gosodiad yn gwbl eglur, ond y dehongliad a roddir arno'n gyffredin yw nad brenin oedd Arthur ond cadfridog o athrylith yng ngwasanaeth y brenhinoedd.

Agor Doc y Brenin yn Abertawe.

Rydym ni i gyd wedi cael llond bol ar y brenin a'i weision pwysig yn ceisio rheoli'r Eglwys yng Nghymru.

'Be wyt ti wedi'i weld, 'rhen goes?' gofynnodd y broga'n ffroenuchel, gan deimlo fel brenin ar ôl y fath dderbyniad.

Ond dyna'r union anffawd a ddaeth i ran y gwr a oedd am 'gadw'r brenin'.

Gyda chyfarchion y brenin, meddai un ohonynt.

Brenin y Bratia!

Ond er mai prif nod y gem yw dal y Brenin a'i ladd ni thâl hynny ddim.

Ond, ysywaeth hefyd, Brenin Uffern ac Angau yw'r brenhinoedd: hwy'n bellach o lywodraethwyr piau'r Gymraeg.

mae'r Brenin yn holliach.

Mae'r ddau'n ymladd byth a beunydd yn Ffrainc am fod y Brenin Edward III o Loegr yn mynnu mai fe biau tiroedd arbennig yn Normandi, Anjou ac Aquitaine yn Ffrainc.' 'A beth am y milwyr Ffrengig cyffredin?' 'Maen nhw'n meddwl bod Owain yn filwr gwych.

Hwyrach mai'r Brenin Arthur sydd yna!' 'Bydd ddistaw!' sibrydodd Alun gan roi pwniad i Bleddyn yn ei fraich.

Mewn sioliau y mae'r mamau yn cario eu plant mân yn 'Diwrnod i'r Brenin' - a nodwch fod y mamau yn mynd â'u plant mân gyda nhw ar y trên i siopa er bod eu gwŷr yn segur gartref ac yn rhydd i'w gwarchod.

(Dafydd Feddyg) ac un yn Ofydd, sef Edward Jones (Bardd y Brenin).

I'r Groegiaid, y llysywen oedd 'Brenin y Pysgod a Helen eu gwleddoedd' - yn ôl Aristophanes.

'O do!' 'A gweld y Brenin yn hwylio i Afallon gan addo dod yn ôl.'

Nid yn unig yr oedd yn babyddiaeth, meddai, ond yr oedd yn frad yn erbyn y brenin.

Cynhaliwyd hwnnw yn Neuadd y Brenin, Aberystwyth.

Wedi i March apelio eto at Arthur, danfonodd y brenin 'wyr cerdd dafod' i swyno Trystan, ond dychwelyd i'r llys a wnaethant, wedi i Drystan eu gwobrwyo ag aur.

mae Siwan, merch y brenin John o Loegr, yn siarad â'i morwyn Alis yn nrama Saunders Lewis Siwan, ac yn cael hanes noson Glanme ganddi hi.

Yma yng Nghymru (lle pleidiwyd achos y Brenin nid y Senedd gan y mwyafrif mawr) rhan o'r paratoi oedd y gwaith a wnawd i daenu'r Efengyl yn fwy effeithiol yn y gogledd drwy osod gweinidogion Piwritanaidd yn lle'r Anglicaniaid gynt.

Y Brenin Da yw Brên a'i gymeriad yn hollol wahanol i'w lysfrawd.

Dros fil o flynyddoedd yn ol safai Aberhonddu yng ngwlad Gymreig Brycheiniog, gwlad a enwyd ar ol y brenin Brychan a oedd yn fyw yng nghanol y bumed ganrif.

Y Brenin, Siôr V, yn agor yr Amgueddfa Genedlaethol yng Nghaerdydd.

Cytunai ef nad brenin oedd Arthur ond cadfridog yng ngwasanaeth brenhinoedd y Brytaniaid.

Yn “l yr hanes roedd y Brenin Arthur wedi cuddio mewn ogof yn y clogwyn pan oedd yn dianc ar “l colli brwydr.

Aeth y brenin druan i ffwrdd dan grafu ei ben mewn penbleth.

Anogwyd aelodau'r coleg i offrymu gweddi%au'n barhaus dros enaid y Brenin Edward I, yn ogystal ag eneidiau ei hynafiaid a'i ddisgynyddion.

Cyfres o chwedlau enwocaf Cymru yw'r Mabinogion, ac yn un ohonynt ceir hanes Branwen ferch Llŷr, a'i phriodas drist â Matholwch brenin Iwerddon.

Mae'n wir fod brenin a brenhines newydd ar orsedd Lloegr, Sior y Pumed a'r Frenhines Mari, ac Amundsen o fewn ychydig dros fis i gyrraedd Pegwn y Deau; ond yr oedd Streic y Plocyn wedi gwneud bywyd yn anodd i'r glowyr a'u teuluoedd, y streic a geisiau sefydlu hawl y glowr i fynd a phlocynnau pren diangen adref o'r pyllau glo, y plocynnau pren a hwylusai'r dasg o gynnau tan yng ngrat y gegin.

Pan oedd yn ifanc bu'n astudio'r gyfraith yn Llundain; ymunodd â llys y brenin a bu'n ei helpu i ymladd yn erbyn gwrthryfelwyr yn yr Alban.

Franco yn dienyddio pump aelod o fudiad ETA o Wlad y Basg, ond yn marw ddau fis yn ddiweddarach a'r Brenin Juan Carlos yn dod yn ben ar y Llywodraeth, hyn yn arwain at ailsefydlu democratiaeth yn Sbaen.

Ond mewn gwledydd eraill, lle nad oedd y brenin neu'r llywodraethwr wedi llwyddo lawn cystal i orfodi'i ewyllys ei hun ar draul hawliau'r Eglwys, byddai'n demtasiwn o'r mwyaf iddo fabwysiadu dysgeidiaethau hereticaidd a roddai iddo gyfoeth ac awdurdod ac a fyddai'n haws eu hieuo wrth agwedd ffafriol ei ddeiliaid tuag at iaith a chenedlaetholdeb.

Y brenin yn gorfod picio allan o'i balas i siop y gornel i brynu paced o uwd i wneud brecwast.

Roedd yr ewyrth clyfar hwn yn ŵr pwysig yn Llundain yng ngwasanaeth y brenin ei hun, ac roedd yn hoff ohoni hithau.

Mae Dinogad yn gofyn am, gymorth y Carael i ddod o hyd i'r Brenin Dion." "Mae'n hawdd adrodd stori a dweud ei bod yn wir," medd Afaon wrthyt, "ond mae'n rhaid i'r gwrandawr bwyso a mesur y geiriau drosto'i hun.

Cyn bo hir roedd dwsinau o'r lotments yn dangos bwrdd ac arno arfbais y Brein a'r geiriau TRWY APWYNTIAD I'W FAWRHYDI Y BRENIN.

Ymgyrch y swffragetiaid yn dwysáu; Sylvia Pankhurst yn ymprydio, Emmeline Pankhurst yn cael ei chyhuddo o ymosod â bom ar gartref Lloyd George ac Emily Wilding Davison yn cael ei lladd wedi iddi ei thaflu ei hun dan draed ceffyl y Brenin yn y Derby.

Diolch i'r brenin nad oedd neb yn cnoi baco!

Ond mynasai'i brenin, serch hynny, ehangu'i awdurdod tros yr Eglwys yn ei wlad lawn cymaint â'r un brenin Protestannaidd.

Tra gwahanol i lysoedd brenhinoedd yr Oesoedd Canol ydoedd natur y llys Tuduraidd; tyfodd hwnnw yn aelwyd genedlaethol ac i fod yn gymhlethdod o ystafelloedd neu siambrau ysblennydd a'r brenin yn ganolbwynt yr olygfa odidog a'r mynych seremoniau.

Yna am dri o'r gloch - y Brenin Sior V yn cyfarch ei ddeiliaid, ac Ifan a'i dad a'i fam, ei fodryb Lydia a minnau yn gwrando'n ddistaw fel llygod.Drwy ein plentyndod hapus treuliodd Ifan, Eric a minnau y rhan fwyaf o'n hamser yn chwarae, un ai ar lan y mor neu ar lan afon Soch.

Unwaith eto, siaradodd y chwilen flonegog yn uchel ei chloch: 'Rydw i'n architect i'r brenin!

Ras Tafari, brenin Ethiopia, yn dod yn ymherawdr ar farwolaeth yr ymerodres Zauditu, ac yn mabwysiadu'r enw Haile Selassie, 'Grym y Drindod'.

Bythefnos yn ôl, fe ddechreuodd cwmni Miramax droi Castell Caerffili i fod yn rhan o Lundain yng nghyfnod y Brenin Siarl ll yn yr ail ganrif ar bymtheg.

Dyna'n colled ni : "Mae Rhos heb y Stiwt fel brenin heb ei goron".

Wedi buddugoliaeth y Brenin Edward I ar y Cymry, bu ad- drefnu helaeth yn hanes yr Eglwys.

Pan ymwelodd Cortez Fawr â llys y Brenin Montezuma - un arall fydda'n gorfod byw heb ei swpar tasa fo'n byw yn tþ ni - gwelodd fod hwnnw'n yfed hanner can cwpanaid o siocled y dydd.

Nyni y Cymmrodorion a ddatguddiwn i'r byd werthfawrogrwydd yr hen Iaith hon, mewn lliwiau mor brydferth, ag y bydd ei chyfri rhagllaw yn anrhydedd ei siarad ym mhlith Dysgedigion a Dyledogion y Deyrnas, ie, yn llys y Brenin, mal yr arferid gynt.

Diddorol yw sylwi i gopi rhodd o hwn gad ei roi i'r Brenin Iago.

Unwaith eto roedd gosgordd o'u cwmpas, gosgordd fud a synnai fod brodor cyffredin yn cael y fraint o gyfarfod â'u brenin.

Yma hefyd mae Carreg Arthur sy'n ein hatgoffa am y chwedl mai carreg yn esgid y Brenin Arthur oedd y garreg fawr yma sy'n pwyso dros bum tunnell ar hugain!

Tra oedd Owain yno anfonodd Brenin Ffrainc neges frys ato yn ei orchymyn i ddychwelyd ar unwaith i'w helpu.