Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

bron

bron

Roedd ei llygaid bron â chau wrth ddarllen.

Yn un peth, y mae'r hyfforddi plant mewn canu a nodweddai ein heglwysi gynt bron wedi diflannu.

Neidiodd o'i groen bron pan ehedodd aderyn yn swnllyd o'r goeden wrth y wal a chwarddodd yn uchel wrth ei weld ei hunan yn gymaint o fabi.

Yn arbennig fe edrychwn ar ffiseg lle dddargludyddion ac ynysyddion, ac ar ddyfeisiau fel y transistor a'r cylchedau cyfannol sydd bellach yn cael eu defnyddio bron ym mhob agwedd o'r maes electroneg.

Sylweddolais innau, er i bron ddeugain mlynedd fynd heibio, nad oedd digon o ddþr wedi cael ei dywallt ar y tân arbennig hwn, bod perygl o hyd fod rhywun yn credu fod rhywbeth wedi mynd o'i le gyda chyllid yr Eisteddfod Genedlaethol ym Mhwllheli.

`Gyda phleser,' ebe Harri, `ond i chwi fod yn gyfrifol i mi am ganpunt os digwyddiff rhwbeth iddo.' `Dim peryg,' ebe'r Yswain, ac ychwanegodd, `ond tyrd dy hun efo ni, mi fydd yn dda gen i dy weld yn y cwmni.' Diolchodd Harri iddo, a theimlai yn hynod o hapus fod ei feistr tir wedi ei wahodd i ymuno â'r boneddigion oedd yn myned ar ôl y cŵn ddydd Llun, ac ni wnaeth efe ddim arall bron hyd y dydd penodedig ond ei daclu ei hun a'i geffyl ar gyfer yr amgylchiad.

Bu bron i mi lewygu.

Nid bod cyfraniad cerddorol yr Eglwys yn ddisylw gan fod organ a chôr eglwys gadeiriol neu abaty yn sicr o fod yn hyfrydwch i glust pwy bynnag a'u clywai Ond yr oedd crefft y telynor a'r crythor proffesiynol yn dai yn hynod fyw a derbyniol, a pharch mawr yn cael ei ddangos tuag at feistri'r re/ pertoire traddodiadol helaeth a chywrain, sydd bellach wedi llithro bron yn llwyr o'n gafael.

Y gwir yw mai disgrifiad noeth ydynt, haniaethol iawn eu gosodiadau hefyd: nid oes un llun diriaethol ar eu cyfyl bron.

O na bai bancio mor llwyddiannus â hyn: mae BBC Cymru yn cyflenwi 30 y cant o gynnyrch Cymraeg S4C, ond yn denu bron i 50 y cant o'r holl wylio a wneir ar raglenni Cymraeg.

Mae yna niwl neu wlaw bron bob dydd.

Heb rybydd o gwbl, daeth fflach o olau disglair nes bron â dallu'r tri ohonyn nhw, a theimlodd Geraint y bar haearn yn dod yn rhydd yn ei ddwylo.

Wedi bod mewn bws am bron i ddeng awr yn teithio ar draws y paith sych roedd gweld y cwm gwyrddlas yn fendigedig.

Felly, am bron ugain mlynedd yr oedd y gyfradd ymhell o dan y nod a awgrymwyd gan Beveridge, a hefyd yn is na dim a freuddwydiodd Keynes amdano.

Meic, Christy... ond Steve sydd ar y blaen eto bron yn ddieithriad Mae ehangder y sbectrwm o Viva Reveloution Galesa i Croen Denau yn rhyfeddol.

Dyma ochr arall y geiniog i'r entrepreneurism y bu'r Hen Wyddeles yn canu'i glodydd ers bron i ddegawd.

Bron yn anorfod ar ôl rheolaeth haearnaidd y Sofietiaid, roedd rhyddid cenedlathol a rhyddid economaidd yn cael eu gweld yn un.

Bu bron i'r bachgen â thorri allan i wylo.

Bron nad ysgrifennwn at y dywededig John i awgrymu hynny, rhag ei fod o'n chwilio am le i roi'r 'few more houses' hynny.

Erbyn heddiw ceir siop fferyllydd ym mhob stryd fawr, bron, yn ein trefi a'n pentrefi.

Eisteddasom ar gerrig oedd bron o'r golwg dan orchudd o fwsog a chen llwyd wyrdd ac oren a bonion clustog Fair yn argoeli gwledd o liw yn yr haf.

Angharad wedi dod, ac mae hi yn rhan o Cymdogion arbennig hefyd, ar draws yr Ynys, pawb bron yn 'nabod ei gilydd, anhygoel, a phawb yn gytun, a'r mor a'r mynydd...

Ond doedd dim digon o le iddyn nhw i gyd mewn un gwely, ac mi fydden nhw'n gweiddi, "Rydw i bron _ syrthio o'r gwely!" "O, rydw innau bron _ syrthio!" "Does gen i ddim digon o le!" "Does gen innau ddim digon o le chwaith!" "A rydw i'n cael fy ngwasgu yn y canol!" Felly doedd yr un o'r dynion bach od yn gallu cysgu'n gysurus, ac roedden nhw wedi blino'n l_n.

Yr oedd milgi yn arwydd o ryw ddileit mewn chwaraeyddiaeth, bron na ddywedwn mewn hapchwaraeyddiaeth.

Cyn bo hir, 'roedd gan bron bob pentref ei alcemegwr ei hun; yn aml iawn, hen berson go od yn byw ar ei ben ei phen ei hun, yn teimlo'n sicr y gallai weithio hud a lledrith.

Gofalai Francis felly bod y ffrynt yn tyfu rhyw gymaint bob dydd, ond prin y codai'r cefn o gwbl oherwydd bob bore bron dywedai Francis wrth ei gynorthwywyr, 'Mi ro'wn ni 'frontal attack' arno fo heddiw, John,--waeth befo'r cefn'.

Y sêr yn y ddrama oedd cyfaill da imi, John Ogwen gyda'i wraig Maureen Rhys, ac yn un o'r golygfeydd roedd bron yr holl gymeriade yn sefyll ar bont ac yn canu'r anthem genedlaethol.

Pan fu farw William Owen symudodd y teulu i lawr i fyw i Bron Ffinan, Pentraeth.

Yn 1937, os torrai rhywun y gyfraith, roedd carchar bron yn anochel.

Rhyw synnwyr uwchnaturiol bron, yn sibrwd wrtho pa bryd i oedi, pa bryd i ddechrau.

Bron nad yw hi'n atgoffa rhywun o arddull Gwerinos neu Jac-y-Do ond, er hynny, mae llais Rhodri Vine fymryn yn aneglur ar y trac hwn ac efallai mai gormod o gerddoriaeth gefndirol sydd yn gyfrifol am hynny.

Bu bron i Stan ladd Gareth Wyn tra'n yfed a gyrru.

'Rŵan ta,' pwysodd y dyn yn ei flaen nes bod ei wyneb bron â chyffwrdd â wyneb Elen.

Mi fuo'r arglwydd Gruffudd yn rhy hir yng ngharchar Degannwy..." "Mab naturiol ein Tywysog..." "O waed pur Cymreig..." "Yn byw fel gwr bonheddig ers chwe blynedd bron yng ngharchar Degannwy a Sinai'n gywely iddo!" Chwerthin amrwd wedyn nes i rywun eu hatgoffa y byddent at drugaredd yr Ymennydd Mawr a'r Gwylliaid pe rhyddheid yr arglwydd Gruffudd.

Y drwg yw fod y grefft hon - a fun un reddfol bron inni dros y canrifoedd - yn un mor ddieithr erbyn heddiw na wyddom sut i'w harfer.

Rhyw fath o syrcas oedd yna heddiw 'ma, a dyn yn hongian yn y to, ar ddim byd ond weiran bach dena' dena', mor dena' fel na fedra neb ei gweld hi, bron iawn.

A phan ddirywiodd ei iechyd, roedd bron yn gymaint o boen, hyd yn oed i'r 'nhw', â brad y siopwr o Brifweinidog a werthodd ryddid Tsecoslofacia am ddarn o bapur diwerth.

Yn Wisconsin dim ond o 5,697 allan o bron i 2.6m o bleidleisiau yr enillodd y Democrat.

Ffordd o dalu diolch i'r rhieni am ei gynnwys ar yr aelwyd, a hynny bellach bron fel mab.

Unrhyw dro arall bron, fe fydde fe 'di brathu'i dafod a llyncu'i boer.

Bron na ellid dweud fod y cyfan yn rhy gyflym ar adegau gan nad yw'r awdur yn oedi ar unrhyw gyfnod.

Wrth i mi baratoi'r ddarlith hon yr ymateb a gawn, gan y canol oed yn ogystal a'r hen pan soniwn am y testun, oedd 'Fe gefais siglo llaw ag Elfed' neu 'Fe glywais Elfed yn pregethu sawl tro', a'r son wedyn, bron yn ddi-ffael, am y llais swynol i'w ryfeddu a oedd ganddo.

Mae Cassie'n awyddus i greu calendr tebyg i un beiddgar y WI, ac mae hi'n un o'r cynta i wirfoddoli i ymddangos yn noethlymun (bron!) yn y calendr.

Yn yr hen ysgolion gramadeg, yr oedd dysgu iaith dramor yn rhan o'r cwricwlwm craidd ac yn bwnc a gai ei astudio gan bawb bron hyd at ddiwedd y bumed flwyddyn.

Ymhen ychydig ddyddiau, mi fyddwn i'n gweld yr un baricêds a sloganau tebyg y tu allan i'r Senedd yn Riga bron ddau gan milltir i ffwrdd.

Mae arni griw o ddeuddeg yn gweithio bron trwy gydol y flwyddyn.

Dim ond dweud yn garedig, yn feddal, a bron yn oddefgar, "'wyt ti'n cael hwyl 'y ngwas i?".

Afraid sôn am gryfder y Saesneg yn ein cymdeithas yn gyffredinol; mae'n treiddio i bron bob cilfach ohoni, yn yr ardaloedd gwledig fel yn y trefi a'r dinasoedd.

Diflannodd bron y cyfan o'r allanolion a'r digwyddiadau ategol arferol- diflannodd pob cymeriad arall am y rhan orau o'r hanes ond Sam ei hun a'r bodau lledrithiol y bu gyda hwynt Llwythir a gyrrir yr hanes â delwedd ar ôl delwedd, llun ar ôl llun, dyfalu ar ôl dyfalu, fel petai Tegla am gyrraedd pinaclau y profiadau mwyaf amhosibl eu dweud ac yn methu â theimlo ei fod yn ymdrechu digon.

Caiff y merched hyn eu hyfforddi i wneud bron bopeth y mae dynion yn ei wneud yn y fyddin, gan gynnwys trafod kalashnikovs, hedfan awyrennau a thanio taflegrau.

Gwnaed gwaith aruthrol ar y llwybrau, yn wir mae bron fel cerdded ar balmant ar adegau.

Disgrifiodd ei hun fel 'meddwyn gwaeth nag erioed' erbyn hyn--câi ei gyflog gan y porthmon wedi cyrraedd pen y daith, a byddai'n meddwi, yn cadw cwmni drwg a bron bob tro byddai'n deffro a chanfod bod ei bres wedi'u dwyn.

Bron na ddywedwn fod undonedd gwastatiroedd yn groes i natur y Celt a hynny am ei fod o bosib wedi etifeddu tueddiadau sy'n medru ei godi'n sydyn i'r entrychion, a bod undonedd yn lladd ei ysbryd.

Roedd torf o bron 26,000 yn gwylio'r gêm.

Roedd rhywbeth yn sw^n y dw^r oedd yn ei suo i gysgu bron.

Hyn oll bron dwy flynedd cyn i mi gael llong.

Fydd dim iws i chi fynd wedi iddo foddi!' Cychod a chychwyr oedd o'm cwmpas bob dydd, a chwch wedi i 'Nhad ei wneud oedd un o'r teganau cyntaf a gefais.Fel bron bawb o'r dynion lleol, 'roedd gan fy Nhad gwch, a chofiaf yn dda am Elizabeth fy chwaer a minnau yn hwylio efo fo.

Adnabyddiaeth lwyr o ddramâu Groeg yn unig oedd gan Aristotlys pan ymdriniodd â nodweddion drama drasig Efo 'ychydig o Ladin a llai o Roeg' treisiodd Shakespeare hwy i gyd bron.

Mi fwytith cath rywbeth (bron!).

Ond roedd Cymrun gorffen eu symudiadau yn ddychrynllyd ac mewn gwirionedd roedd bron bob agwedd ou chwaraen ddiffygiol.

Nid felly yn Ariannin lle mae bron bob Archentwr yn meddwl ei fod wedi ei eni yn yrrwr rali.

Wnes i weld mwy nag un wyneb, a theimlo brad a theyrngarwch bron ar yr un pryd.

Rhan o'r deffroad hwn oedd y Cymdeithasau Taleithiol; ond rhan arall, fwy arwyddocaol o bosibl, oedd y cymdeithasau Cymreigyddol a gododd fel grawn unnos trwy'r wlad yn ystod yr ugeiniau a'r tridegau, ac yn enwedig yn y cymunedau diwydiannol newydd yn ne-ddwyrain Cymru, a oedd yr adeg honno bron yn uniaith Gymraeg.

Gan fod amryw ohonom wedi gadael yr ysgol yn bedair ar ddeg neu bymtheg oed roedd y Clwb bron fel Coleg i ni.

yma, ym misoedd yr haf, byddai rhibyn o raean yn ymestyn o ganol yr afon, ond yn awr yr oedd cryn ddyfnder o ddŵr ^ r yn llyfu erchwyn lleithiog y lan, a rhai o ganghennau 'r helyg o boptu bron, bron yn cusanu wyneb yr afon.

Ond ar gyrion Y Gaiman rhaid aros yn gyntaf am lymaid - a chân coeliwch neu beidio - yn Na Petko, a chyn bo neb yn sylweddoli bron y mae'n bedwar o'r gloch y bore cyn bo pawb ar y bws i ddychwelyd yn ôl dros y paith yn llawer iawn distawach nag yn ystod y daith i lawr.

"Er mai coesau metel sy ganddo, mae o yn gallu dinistrio ein hawyrennau ni yn well na neb bron!" "Rhaid wir," gwylltiodd Almaenwr arall.

Ar ôl diolch am allu i'w fwyta, clywaf ef yn dweud, "Er i mi dreulio bron i hanner can mlynedd ar y môr fy hoff sŵn yw si awel ysgafn dros barc o geirch aeddfed." Credaf fod gwên radlon yr "hen Grynwr" ar y bocs ceirch yn ysbrydiaeth iddo hefyd.

Bron nad yw Mihangel Morgan yn frenin y stori fer, yn y Gymraeg ac yn Saesneg, erbyn heddiw.

Er ei fod yn Fedyddiwr ac er bod achos gan y Bedyddwyr bron am y ffordd a'i dy, nid oedd yn cymryd nemor ran ynddo.

Y ddadl amlycaf ym meddwl y mwyafrif ymhlith y genhedlaeth gyntaf o arolygwyr oedd yr un foesol: wedi'r cwbl, roedd bron pob un ohonynt yn glerigwr mewn urddau a oedd wedi ei gymeradwyo gan awdurdodau'r Eglwys: ond ym meddwl y mwyafrif o'r beirniaid roedd yr hirben a'r moesol wedi'u cydgymysgu.

Roeddwn bron a cholli fy mholion sgio a gollwng y lifft yn gyfangwbl o 'ngafael.

Rhaid oedd cytuno a'r ficer pan ddwedodd e ma rhodd o'r galon oedd hon ac y gellid codi eglwys newydd, bron, gyda'r arian - codi wal newydd sbon o gwmpas y fynwent, a thalu i ddyn am ofalu ar ol y bedde.

Yna gostyngodd blew ei hamrannau nes eu bod nhw bron ag anwesu ei gruddiau a'u codi yn ara deg eto, fel cyrtan mewn theatr.

Am chwerthin ac wfftio fu wedyn, rhai'n methu cael eu gwynt bron, wrth feddwl am y ffasiwn beth!

Bu bron i Ifor â dianc oherwydd roedd o'n 'nabod y car.

mae'r Eidal bron iawn yn sicr ou lle yn rownd wyth ola Pencampwriaeth Euro 2000.

Mae gwerthiant y cylchgronau hyn yn uchel iawn trwy Wledydd Prydain (bron pob un dros henner miliwn).

Ar bnawn o heulwen tanbaid ym mis Mai eniUodd Cymru, bron yn anhygoel, o bedair gôl i un.

Stafelloedd concrid heb ddim dodrefn bron.

Rhyw olygfa debyg i'r Tsiena'r ffilmiau, bron fel camu'n ôl mewn amser.

O edrych ar hyn o olwg arall, ar ôl treiglad o bron ugain mlynedd, yr oedd rhywbeth yn costio degswllt wedi dyblu'i bris yn bunt.

Fe'i dallwyd hi am ennyd gan oleuni'r bore bach yn ffrydio, yn wyrthiol bron, i mewn i'r gegin dywyll.

Erbyn i ni gyrraedd Lavernock mae'r marl gwyrdd wedi troi i fod bron yn ddu, ac yn yr haenau du yma ceir olion esgyrn pysgod ac ymlusgiaid mawr.

Ymgasglodd bron i 200 o bobl ar strydoedd Caerdydd dydd Sadwrn (Ionawr 6ed 2001) i brotestio dros Ddeddf Iaith Newydd a'r diffyg Cymraeg ar strydoedd trefi a dinasoedd Cymru.

Proses ddamweiniol bron oedd hi, ac yn wir, parhaodd Lladin yn ei bri fel cyfrwng mynegiant ochr-yn-ochr a'r cynnydd yn yr ieithoedd brodorol, o leiaf mewn rhai meysydd.

Bu adeg pan reolwyd ein llenyddiaeth gan bregethwyr - yn awr disgwylir i bob aelod o staff adrannau Cymraeg y Brifysgol fod yn llenor, bron na ddywedwn bawb sydd wedi graddio yn y Gymraeg.

Yn amlwg, mae yna reswm pam fy mod i wedi dechrau ymddiddori, a bron na fyddwn i'n dweud mai cerddoriaeth ddawns sy'n gyfrifol am hynny.

Yn y dyddiau hynny unwaith bob chwarter y byddai'r gof yn danfon ei filiau allan, ac ambell dro byddai bil y gof bron 'hyd braich'.

Pan fydd goleuni'r haul neu oleuni artiffisial yn disgleirio ar ddefnydd didraidd megis y dudalen hon yr ydych chwi'n ei darllen, adlewyrchir y cyfan, bron, o'r goleuni yn ol i'r awyr, sy'n golygu y medrwn ni ei weld.

Ces i ngeni a nhraed bron yn y dŵr yn Craig y Don ar y Parrog; ofiad y Bae dair gwaith pan yn ifanc.

Mae'n ymddangos i mi weithiau mai rhyw fusnes llechwraidd bron yw cyhoeddi llyfr yn y Gymraeg.

Dim ond ychydig iawn o bethau y gallaf eu bwyta ac mae fy nghwsg mor debyg i ddeffro fel nad yw'n haeddu'r enw bron.

Bron na ellid dweud mai hwy oedd aelodau mwyaf ysbrydol y corff i'r gwr hwn yr oedd y ffin rhwng golau haul a golau'r ysbryd mor fain iddo.

'Democratiaeth wedi mynd yn wallgof, 'ddyliwn i.' Pwysodd yn ôl yn erbyn y silffoedd a oedd bron â chyrraedd y nenfwd, gan sipian ei goffi.

Llwyd Jones yn Y Faner, ac 'y mae bron iawn â bod yn waith artistig cyflawn.' Ar ôl deugain mlynedd erys y gwaith hwn ymhlith y dramâu mwyaf arwyddocaol yn y Gymraeg.

Bob nos ers tri mis bron ar ol iddi dywyllu, ac wedi iddo ef wneud ei bererindod fach olaf i weld ymhle'r oedd y creaduriaid ac i sicrhau fod pob drws a phob giat a oedd i fod i'w gau wedi'i gau, fe eisteddai yn ei gadair.

Defnyddir bron yr holl orlifdir gan ffermwyr lleol, yn bennaf yn dir pori ar gyfer eu defaid a'u gwartheg.

Bu bron iddo â mygu wedi i Marie agor y drws a'i arwain drwyddo.

Yn Y Corff yn y Gasgen mae'r dystiolaeth yn erbyn Henry Davies mor dyngedfennol nes bod canlyniad ei achos llys yn un sydd bron â bod yn rhy hawdd ei broffwydo.