Mae'r telesgopau radio hyn yn dderbynyddion radio sensitif iawn, ac yn llythrennol yn gwrando ar signalau o'r bydysawd a gre%ir gan brosesau naturiol.
Mae ymchwil bellach i brosesau esblygiad yn parhau, yn ogystal ag ymchwil i geisio trosi'r gwelliant yn ein dealltwriaeth o esblygiad i fyd y cyfrifiadur.
Nod yr archaeolegydd tanfor fydd cael hynny o wybodaeth sy'n bosibl ei chael o safle, gan gynnwys gwybodaeth am y modd y newidir gwrthrychau gan brosesau amgylchedd tanddwr yn ogystal â gwybodaeth am ddata hanesyddol.
Nid oedd y byd confensiynol yn barod eto i wrando ar lais yr aderyn hwn, a ddieithrwyd gan brosesau hanes.
Disgwyliwn i'r Cynulliad ddod o hyd i ffyrdd creadigol i annog cyfranogiad pobl Cymru gyfan yn holl brosesau'r Cynulliad gan gynnwys cynnal fforymau lleol i fudiadau pwyso a chynrychiolaeth gymunedol o bob agwedd ar fywyd ein cymunedau.