Daeth y newyddion i wylwyr o Gymru ar Wales Today yn gyntaf gyda newyddion brys am 5.30pm ar Hydref 27.

Bydd Sian Howys yn cyflwyno cynnig brys ar y mater hwn i Gyfarfod Cyffredinol Cymdeithas yr Iaith Gymraeg sydd i'w gynnal yn yr Hen Goleg Aberystwyth, Dydd Sadwrn.

Prin yw'r manylion, gyda'r paent wedi ei roi'n gyflym a rhwydd, peth sy'n rhan o awgrymu darfodedigrwydd yr olygfa a'r brys i'w mynegi tra mae'n para.

Yn y gyfrol hon ceir atgofion Eifion Roberts am Gefn Brith a'r cyffiniau, bro beirdd megis Edward Morris, Perthillwydion, a Jac Glan-y-gors, Thomas Jones, Bryn Du (Cerrigelltgwm Isa, Ysbyty Ifan, wedi hynny), a Tomi Jones, Cernioge Bach ac Aelwyd Brys.

Nid oedd ef wedi clywed y neges brys ar y radio yn cyhoeddi'r ffaith.

Y pwysicaf o'r pwyllgorau sefydlog oedd y Pwyllgor Gweinyddol - pwyllgor brys yr Undeb - a gyfarfyddai'n amlach na'r un arall i drafod materion yr oedd yn rhaid cael barn sydyn arnynt.

Daeth Bedwin ar gefn camel i'r gwersyll un prynhawn mewn brys gwyllt i ddweud bod patrol yn symud yng nghyfeiriad gwarchodwyr y criw, a'i fod wedi aros, am y noswaith mae'n debyg, rai milltiroedd i ffwrdd.

Yn ystod cyfnod yr adeiladu cynhaliwyd Ysgol Sul Cefn Brith yn ysgubor Aelwyd Brys a phob gwasanaeth arall yn Ysgol y Cyngor, Glasfryn.

Awn ati'n awr i wneud arolwg brys o'r sefyllfa yng Ngheredigion a Chaerfyrddin a cheisio hybu strategaeth gadarnhaol newydd ar gyfer ysgolion gwledig.

Roedd yr ail gynnig brys yn galw ar i'r Comisiynydd Plant a apwyntir yng Nghymru feddu ar sgiliau dwyieithog.

Awr arall o holi ac ateb, ac yn wahanol i'r Americanwr, dim golwg fod brys o gwbl ar y Rwsiad.

Beth bynnag am hynny, hysbyswyd y pwyllgor brys.

Mae Undeb Rygbi Cymru yn cynnal cyfarfod brys o'r Cyngor Cyffredinol nos yfory i drafod cynnig y dywedir fod Henry wedii dderbyn.

Ond fe basiwyd dau gynnig brys.

(ch)Croesfan Merllyn, Criccieth (Dygwyd yr eitem hon gerbron fel mater o frys ar ardystiad y Cadeirydd oherwydd y derbyniwyd llythyr gan y Rheilffyrdd Prydeinig ar ôl i'r rhaglen gael ei hanfon at yr aelodau a'r brys i ymateb).

Yr oeddwn hefyd yn ysgrifennydd i isbwyllgor brys bychan benodwyd i ofalu am y gwaith o ddydd i ddydd a bu hwnnw yn cyfarfod mor aml ag yr oedd yr angen drwy'r ddwy flynedd.

'Does dim brys gwyllt.' Pwysleisiodd yn fwriadol, 'Pobl ddiarth, weldi.' Gŵr ifanc tal, tenau, yn gwisgo sbectol oedd o Edrychodd ar yr ymwelydd, ac edrychodd yntau'n ôl arno.

Yn y cyfamser mae Mr Hughes yn galw cyfarfod brys i drafod problem cyffuriau'r ysgol.

Newidia a golyga fel y gweli di, gan y byddi di'n gweld ôl brys ar y teipio mae'n siwr.

Os nad oedd arweinwyr y bobl yn gwybod beth oedd yn digwydd, doedd fawr o obaith gan newyddiadurwr ar ymweliad brys.

Felly roedd yn fater o beth brys ein bod yn mynd i'w weld cyn i hynny ddigwydd.

Mae hyn oll yn dod yn fater brys iawn erbyn hyn oherwydd - cyn diwedd 1999 - mi fydd yn rhaid i bob ysgol wledig (yn ôl statud) ffurfio ei Bwrdd Llywodraethol unigol.

Y mae'n llawer haws, er enghraifft, gyflwyno newidiadau brys mewn polisi%au ariannol nag mewn polisi%au cyllidol.

Bu dau gynnig brys: un yn datgan pryder y Gymdeithas ynglyn â phapur gwyrdd y Llywodraeth ar ddarlledu digidol, sy'n fygythiad gwirioneddol i S4C; a'r ail yn condemio'r BBC am eu newidiadau diweddar i Radio Cymru sydd wedi troi'r orsaf yn wasanaeth o raglenni Saesneg wedi eu cyfieithu.

Y mae David Ellis yn sôn yn hiraethus amdano mewn llythyr a anfonwyd ganddo (lai na deufis cyn iddo ddiflannu) at Tomi Jones, Cernioge Bach (Aelwyd Brys, Cefn Brith wedi hynny).

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi galw am gyfarfod brys gyda Phrif Gwnstabl Heddlu Gogledd Cymru ar ôl i'r Awdurdod Heddlu apwyntio dau Ddirprwy Brif Gwnstabl sydd yn ddi-Gymraeg.

Brys edrychais drwy'r adroddiad.

Rhaid cyfaddef fod ôl brys ar y pum pennod cyntaf.

Yr oedd peth brys i'w gael i gydio yn ei waith rhag i fusnes y Swyddfa ddioddef.

Ymgynghorodd pwyllgor brys â'r BBC.

(c) Pont Rhyd Hir, Ffordd y Cob, Pwllheli (Dygwyd yr eitem hon gerbron fel mater o frys ar ardystiad y Cadeirydd oherwydd y derbyniwyd llythyr gan Gyfarwyddwr Priffyrdd y Cyngor Sir ar ôl i'r rhaglen gael ei hanfon at yr aelodau a'r brys i ymateb).

Peidiwch a chael eich temtio i fynd ar ddietau brys.

Dewiswyd John Jones, Perthillwydion; Cadwaladr Evan Roberts, Ty'n y Gilfach, a Thomas Owen Jones, Aelwyd Brys.

Ac er y brys yr wy'n cofio hyd heddiw am y chwa bersawrus a lanwodd fy ffroenau.

Ond parhau i redeg y mae dŵr grisialaidd yr hen bistylloedd: Pistyll Sybil, Pistyll Aelwyd Brys, a Phistyll Plâs.

Iawn,' meddai,'dim brys gwyllt.

Eto mae'r amrywiaeth yn y ffordd y trinir y paent yn amlygu cyfansoddi artistig bwriadus o dan y brys ymddangosiadol i ddal delwedd.

Dywedodd Dafydd Morgan Lewis, Swyddog Ymgyrchoedd y Cynulliad Cymdeithas yr Iaith Gymraeg, ' Yr ydym am gael y cyfarfod brys hwn gyda phenaethiaid yr adrannau newyddion perthnasol er mwyn trafod dulliau o isdeitlo a/neu drosleisio mwy effeithiol.