Bu+m yn bur wael a chollais y plentyn yn wythnos oed.

Yn y gyfres 16-rhan, byddair cyfranwyr hyn yn adrodd hanesion oedd yn emosiynol ar brydiau, o'r ffordd yr arferent fyw ddegawdau yn ôl, ar modd yr oedd moesau cyfnewidiol a dyfeisiadau technolegol wedi effeithio ar eu bywydau, tra y bur cyfranwyr iau yn trafod eu gobeithion ar gyfer y dyfodol.

Gwnaeth y morwyr siglen iddynt gyda chadair bosyn a rhaff wrth un o'r stays ac yn bur debyg cylchau gyda rhaff iddynt eu taflu i fwced.

Ar yr un pryd y mae'n bur ochelgar ynglŷn â defnyddio'r gair 'dylanwad'; e.e., ar ôl brawddeg aneglur sy'n awgrymu fod rhaid fod arferion y Trwbadwriaid wedi dylanwadu ar arferion y Gogynfeirdd, 'fel y rhaid bod y naill wedi dylanwadu ar y lleill, neu eu dyfod o ffynhonnell gyffredin i ddechreu', â rhagddo i sgrifennu.

Y mae'n amlwg bellach fod trafod cyhoeddus ar bynciau fel puteindra, atal cenhedlu a chlefydau gwenerol yn bur gyffredin yn y ganrif ddiwethaf.

Bur wythnos ddiwethaf yn un dda ar gyfer ymosod ar yr Almaenwyr wrth i BMW adael i'r hen Rover fynd rhwng y cwn ar brain.

'Mae hynny'n bur anghyffredin.'

Yr oedd rhai ohonynt yn bur fychan - o safbwynt nifer yr ymgeiswyr a oedd yn sefyll eu harholiadau iaith - ac eraill yn gallu cystadlu â'r byrddau arholi TAU.

Anerchiad bur, pwrpasol gan seren cyfres sebon.

Fel y dynesai at y bargod gallem weld fod ganddi rywbeth yn ei llaw, a rhaid oedd mesur a phwyso'r sefyllfa'n bur gyflym.

Gwyddys iddo ef ei hun gael addysg bur dda, ei fod yn gyfarwydd â llyfrau, ac yn hyddysg yn niwinyddiaeth y Piwritaniaid mawr fel yng nghanlyruadau gwaith y gwyddonwyr mawr.

Byddai model cydbwysedd cyffredinol o'r fath yn bur wahanol o ran natur i'r model cydbwysedd rhannol a geir yn Ffigur I, ond - a chymryd bod elfen o anystwythder yn perthyn i brisiau, ac yn arbennig felly i gyflogau a chyfraddau llog - fe fyddai casgliadau sylfaenol ein model dechreuol yn dal i sefyll: sef bod cydbwysedd yn bosibl gyda lefel uchel o ddiweithdra; ac y byddai'n rhaid i'r llywodraeth - er mwyn sicrhau lefel cyflogaeth uchel a sefydlog - reoli'r galw cyfanredol trwy defnyddio arfau cyllidol.

'Roedd hi'n bur dolciog, ond 'doedd hi ddim yn edrych cynddrwg â hynny.

Bryncir oedd y Clwb cyntaf yn yr ardal ond sefydlwyd Clybiau Llanystumdwy a Phorthmadog yn fuan iawn ar ei ôl ac felly collwyd nifer o'r aelodau yn bur fuan yn ei hanes.

O grafur ddaear â ffyn ac esgyrn i ffermio diwydiannol technolegol a bwydydd GM, bur rhaglen hyddysg, llawn gwybodaeth Fruitful Earth, yn olrhain sut y lluniwyd ein hynysoedd gan yr angen i fwyta.

Stori bur wahanol oedd gan Siôn Elias, fodd bynnag.

(Profiad newydd tu hwnt a charlamus-gyffrous i ni oll, bid siŵr, fyddai hynny: O bydded i ni abersochio'r bur hoff bau oll - (a beth wedyn wneid i abersochio Abersoch ymhellach?

Ar y ail chwythiad o'r corn roedd pawb yn tanio'r fuse ac yn mynd yn bur frysiog at y dynion eraill i wardio.

Flynyddoedd yn ol, wrth aros yn Aberystwyth am wythnosau o ymchwil yn ystod yr haf, deuthum i adnabod Parry-Williams yn bur dda.

Gwrandwch, a chofnodwch, - mae'n bur debyg y byddwch yn chwarae rhan allweddol yn natblygiad llên gwerin ein cenedl, er budd yr oesoedd a ddêl!

Naratif uniongyrchol dilynol yw hwn, ac felly'n bur wahanol i'r adran gyntaf.

Bur gerddorfa ar corws yn rhan o hanes wrth iddi groesawu Cynulliad Cenedlaethol Cymru gyda chyngerdd gala urddasol ym Mae Caerdydd - lle perfformiodd y casgliad mwyaf erioed o ddiddanwyr Cymreig gerbron y Frenhines, Tywysog Philip a Tony Blair.

Wrth foduro trwy Fethel, awgrymodd ef fy mod yn gyrru at y ffordd newydd ac anelu tua Bangor o gyfeiriad Castell Penrhyn, ffordd bur anghyfarwydd i mi.

Doedd o erioed wedi gweld Cli%o cyn hyn gan fod Seimon yn byw yn Rhiwlas, heb fod ymhell o'r ysgol, ond roedd yn bur debyg i'r disgrifiad a gawsai ohoni hefyd; yn cyrraedd bron at ben-lin Seimon, côt wen lefn, gyda chlytiau o frown a du drosti, pwt bach o gynffon a chlustiau pigog, ond bod un o'r pigau'n troi at i lawr.

Cofiaf Dr Jamieson unwaith yn rhoi gwers i ni ar y rhannau o'r benglog ac roedd yr astudiaeth ar rannau esgyrniog ohoni yn un bur fanwl.

"Stand, turn, march," ebe'r athro yn ei ddull awdurdodol, ac allan â ni, yn weddol drefnus nes mynd o'i ŵydd, ond wedi hynny yn bur wahanol.

Pan dynnwyd sylw'r gwleidydd dylanwadol, Iarll Leicester, un o noddwyr y Piwritaniaid, at yr hyn a ddigwyddodd yr oedd yn bur ddig a mynnodd gan yr esgob atal ei law.

Gwir fod y teitl 'academi' wedi marw yn ystod y ganrif a bod y gair 'coleg' yn taro'n fwy parchus ar glust gwŷr oes Victoria - er, chwarae teg iddynt, parhaodd y gair 'athrofa' yn bur boblogaidd trwy ail hanner y ganrif.

Fel yn yr ysgol rad yn ôl Ieuan Glan Geirionydd, y tebyg yw mai 'Cerddi Homer a Virgil geinber' a bynciai Morgan ym mhorth plasty Gwedir dan ofal y caplan, neu o leiaf gerddi Virgil, gan ei bod yn bur sicr mai ar ramadeg a llenyddiaeth Ladin y byddai prif bwyslais yr addysg a geid yno - er ei bod yn debygol fod Saesneg ac egwyddorion y grefydd newydd Anglicanaidd yn cael eu dysgu hefyd.

Daeth Michael Bogdanov o dan y chwyddwydr yn Bogdanov, lle bur cyfarwyddwr llwyddiannus yn siarad am ei dechnegau ai ymrwymiad i ddrama gymunedol, gan gynnwys ei drioleg A Light On... ar BBC Wales.

Yr oeddem yn ddigon balch i'w gweld ac yn teimlo ein bod wedi cerdded yn ddigon pell am un diwrnod, ac ar wahân i hynny wedi gorfod ymegnio'n bur drafferthus ar ôl llesteiriant y twnnel.

Cynhaliodd ei hun yn lled lwyr am flynyddau, drwy werthu pamffledau o'i farddoniaeth, neu bregethau, neu areithiau byrion ac ymffrostiai mai efe oedd yr unig fardd Cymreig oedd yn gallu byw ar ei dalent, a chwarae teg iddo, yr oedd yn bur agos i'w le .

Yn bur aml byddem yn dysgu testun y Sul cynt a rhoddais fy nghas ar ambell bregethwr am ei fod wedi codi testun go fawr.

Pawb yn ddistaw, rŵan.' Wrth edrych dros eu hysgwyddau gallent weld coed y winllan yn cyrraedd bron atynt ac roedd yn gysur gwybod y gallent ddiflannu yn bur sydyn i dywyllwch y coed pe byddai angen.

Ond mor belled mae pethau wedi bod yn mynd yn bur dda i Gymru gydag Ian Woosnam yn curo Bernhard Langer a phawb yn gyfartal yn y ddwy gêm arall.

"Dydi hynna ddim yn deg p'run bynnag, ychwanegodd, 'mae'r hen Watcyn a minna'n dallt ein gilydd yn bur dda.

Os na ddaethai cyhoeddiad, byddai pethau'n bur fain arnom yr wythnos honno.

Datblygodd y tri'n bur wahanol i'w gilydd.

Roedd y pâr ifanc, fel y mwyafrif o blant dynion, yn bur dlodion, heb nemawr o ddodrefn na dillad, a chan fod y gaeaf yn nesu, penderfynodd y penteulu fyned i sale Hendre Llan, ran debyg y byddai yno le da i gael pâr o wrthbannau am bris rhesymol, yr hyn oedd arno fwyaf angen o ddim.

'Yn ôl,' meddai Pedr, 'mae y Meistr wedi dweud wrthyf am fynd.' Aeth Iago yn ôl at y disgyblion yn bur ddistaw, a moryn mawr yn dod wedyn ac yn taro'r hen gwch nes ei hanner syfrdanu.

Ysywaeth, mae'n debyg na fydd yr argraffiad presennol yn mwynhau'r un math o gylchrediad eang a chroeso cyffredinol ag a gafodd stori%au'r Greal yng Nghymru ac Ewrop yr oesoedd canol, aeth y chwedlau a roddodd gymaint o fwynhad i'n cyndadau canoloesol bellach yn faes academaidd bur.

Ond yr oedd agwedd amaethwyr yn bur wahanol; er mor atgas ac erchyll oedd effeithiau Myxomatosis, yr oedd pob amaethwr cydwybodol a gawsai brofiad o ddifrod cwningod, yn ei groesawu.

Ni ddatgelodd neb erioed wrthyf beth oedd gwaith tad Talfan, ond fe wyddwn drwy reddf ei fod yn perthyn i broffesiwn bur wahanol i'm tad i.

Teimlem ein bod wedi cyflwyno'r ddwy ddawns mewn dull gwerinol oedd yn bur ac yn ddi-ffws ond eto yn chwaethus a medrus.

Bu llawer o daeru ynghylch gwleidyddiaeth efo John Roberts hefyd gan fod ei syniadau ef yn bur wahanol i rai adain chwith ein teulu ni !

Credai'r prifathro i'r fellten ddigyn i'r ddaear yn ymyl yr ysgol ac i dipyn o'i grym fynd i waith metel y rheiddiaduron gan beri iddo neidio ar ei draed yn bur sydyn mewn sioc.

Fel y gellid disgwyl, gan fod Mrs Parry wedi cyfeilio i gynifer ohonynt, 'roedd ei rhestr o unawdwyr yn bur faith - Joan Hammond, Isabel Baillie, Ruth Packer, Tudor Davies, Heddle Nash, Norman Allen, Bruce Dargarvel, David Lloyd.

Yn awr ac eilwaith codai awel yn ddisymwth a chwythu llwch i'm llygaid, a rhaid oedd sefyll yn y fan a'r lle rhag of n i bwl sydyn o ddallineb fy nhywys dros y dibyn, gan fod y llwybr cul yn rhedeg yn bur agos ato ar brydiau.

Ac y mae rhai o'i emyna' yn bur adnabyddus er mai un cwpled y cofia'r mwyafrif amdano bellach, reit siwr:

Gosodir y cyfrifoldeb am benderfyniadau o'r fath ar ein gwleidyddion etholedig, sydd wedi dewis gwario cyfran helaeth o'r cyllid sydd ar gael ar ddatblygiadau yn ymwneud ag arfau, tra yr un pryd yn cwtogi ar yr arian sydd ar gael ar gyfer ymchwil wyddonol bur.

Ymddangosodd aelodau o'r cast yng Ngwyl y Gelli i berfformio golygfeydd o'r ddrama, tra y bur uwch gynhyrchydd David Ian Neville yn cynnal gweithdai awduron i ddilynwyr brwd yr opera sebon.

Mae'r penodau olaf yn bur lân o'r llithriadau hyn.

I grynhoi, felly, er ei bod yn bur annhebyg bod polisi%au gwrthgylchol y llywodraeth ar ôl y Rhyfel wedi cael effaith groes i'r bwriad, y tebyg ydyw mai bach iawn hefyd oedd eu cyfraniad positif tuag at sefydlogi'r economi.

Gallwn fod yn bur sicr, pe ymddangosai Christmas Evans yn Llangefni'r wythnos nesaf, y byddai cryn dyrru i weld y dyn, ond go brin y byddai pobl yn dal i dyrru i wrando arno ymhen pythefnos.

Yn ffodus iawn, fel y digwyddodd, yr oedd Davies yn gyfaill agos i Matthew Parker, archesgob Caergaint, a hefyd yn bur adnabyddus â William Cecil, prif gynghorwr y Frenhines.

Bur rhaglen gylchgrawn foreol Livetime allan gyda'r syllwyr, a chreodd y ddrama ddyddiol Station Road hanes drwy sgriptio hyd at ddechraur darllediad er mwyn i'r cymeriadau allu roi sylwadau ar brofiad go iawn o'r eclips.

'Na fe: Jeannine, i f'atgoffa fod Sandy 'di cael y gore arna i; 'di cadw'n bur, 'di cadw at y duon!

Mae'n rhaid imi gael gair â chi ar unwaith.' 'Rwyf wedi bod yn siarad hefo un plismon yn barod,' atebodd yntau'n bur groes.

Gofid y sylwebyddion hyn, mae'n amlwg, yw nad oedd bywyd y Cymry na'u llenyddiaeth na'u chwaeth ddarllen mor bur ag y dymunent iddynt fod.

Gair Cymraeg yn golygu 'taer ddymuniad, eiddgarwch' sydd bellach mi gredaf yn bur anghyffredin yw dihewyd.

Ni allai'r alltud anghofio 'aelwyd y bwthyn gwyn' pes mynnai; roedd iddo'n 'bur haddef anhun a breuddwyd' ac o sylweddoli ei ddyled iddi, 'O ddedwydd aelwyd!', rhaid oedd ymdynghedu i ailgodi ei hallor ac addoli eu Duw 'mewn dieithr oror'.

Dichon fod digwyddiadau fel hyn bellach yn ymddangos yn annoeth, ac hyd yn oed yn blentynaidd, ond maent yn dangos fod y berthynas rhwng Ferrar a phrif glerigwyr ei esgobaeth wedi mynd yn bur wenwynllyd.

Mae'r Gymraeg yn ei gwneud hi'n bur dda.

Fe ges fenthyg cyllell gan Nedi Pen-dre Hi naddiff fel nedde o chwith ac o dde Rhaid gwasgu'n bur gethin cyn torro bren crin Ni waeth iddi lawer y cefen na'r min.

O'r wyth soned a restrais uchod nid dyma'r orau na'r bwysicaf o ddigon, ac eto y mae'n bur nodweddiadol ei thechneg.

Ysbardunai Harri ei geffyl i ddilyn Ernest, a chyn pen yr awr yr oedd wedi blino yn enbyd, a da fuasai ganddo gael gorwedd i lawr yn rhywle, a chafodd gyfleustra yn bur fuan.

Petasai wedi cael addysg Prifysgol, mi allasai yn hawdd fod wedi gwneud marc." Yn ei flynyddoedd olaf yr oedd yn bur feudwyaidd.

Ac wele, tua'r adeg yr oedd y Pabydd Polydore Vergil yn ymosod ar Sieffre am balu ei chwedlau celwyddog am wreiddiau'r Brytaniaid, yr oedd rhai o flaenoriaid y Brotestaniaeth wrth-Rufeinig a fabwysiadwyd gan y Saeson yn bwrw iddi i ail-lunio hen hanes yr ynys hon, yn y fath fodd ag i ddangos fod yma, ym Mhrydain Fore, eglwys apostolaidd bur, eglwys gyn-babaidd ddi-lwgr.

Yn y man ebe Ernest: `Harri, 'rydach chi'n bur ddistaw, ond, wrth gwrs, hwyrach y b'aswn i 'run fath fy hun.

Roedd llawer o bobl wedi cael digon ar weithredoedd y Natsi%aid, ac yn lleisio'u barn yn bur huawdl.

Mae'r ddau fersiwn, ar wahan, yn bur gyfarwydd i'r rhan fwyaf ohono.

Teimlwn yn bur grynedig wrth aros fy nhro yno i wynebu'r fath bwysigion.

Mae'n bur debyg mai hyn sy'n gyfrifol am y canlyniad uchod.

Nid llawer, efallai, sydd wedi darllen pregethau John Donne, ond daeth un frawddeg ohonynt yn bur hysbys ar ôl i Ernest Hemingway ei dyfynnu ar flaen ei nofel, For Whom The Bell Tolls.

Gellir dirnad y siom a'r chwerwedd yng ngwawd y rhai a watwarai Iesu, yn cynnwys y 'lleidr' (gwrthryfelwr, yn bur sicr) a waeddai, 'Os tydi yw Crist, gwared dy hun a ninnau'.

Teimlai'n bur fodlon arno'i hun a brygowthai am y cytundeb yr oedd ar fin ei arwyddo gyda Border Holdings wrth ei wraig, gan ychwanegu y byddai'n filiwnydd cyn diwedd yr haf.

Wrth weld Robert Ferrar yn dod i fyw yn Abergwili, yr oedd canoniaid Tyddewi'n bur gynhyrfus ac yn barod amdano.

Yn anffodus, ni wnaeth Dafydd y defnydd gorau o'i dalentau, ond mae'n bur sicr ei fod wedi helpu Daniel i gael tipyn o addysg gartref fel yr helpodd Bob Lewis ei frawd Rhys.

e'i gwelais, ond ni fedrai hwnnw ychwaith addo dim gan fod pethau'n bur wan.

'Roedd i olwyn bedair rhan - y bwl, y camogau, neu, fel y'u gelwid yn bur aml, spôcs, y cwrbin ac yn ddiwethaf y cylchyn haearn.

'Mae syrthio mewn cariad yn bur debyg i syrthio oddi wrth ras', meddai Mrs Elias, a 'caru ydy'r perygl mwyaf i weddio'.

Ond yr oedd y mwyafrif llethol o aelodau'r Lluoedd Arfog y cysylltodd â hwy, wedi ymwadu'n bur gyffredinol ag iaith draddodiadol crefydd a diwinyddiaeth.

Y mae'n bur amlwg mai gwaith Heine yw patrwm y rhain, ond nid dynwarediadau dienaid mohonynt.

Yn sicr, rhestrir y llyfr ymysg yr ychydig ryddiaith bur a feddwn.

Eto i gyd, yr oedd prif elfennau fersiynau Cyfandirol hanes y cariadon yn bur hysbys y tu allan i lenyddiaeth ysgrifenedig.

Fe gawsom wledd gan Agenda Nos Sadwrn gan brofi a blasu yr awyrgylch yn bur effeithiol.

Fe'i daliodd o flaen y gynulleidfa rhwng bys a bawd, a chyhoeddi, 'Ma' 'na ddigon yn y potal bach yma i lladd chi i gyd!' Er cywilydd imi, ni allaf ddwyn i gof beth oedd y meddyg yn ceisio'i brofi yn y bregeth honno, dim ond i'r ffiol fygythiol gadw pawb yn bur effro o hynny ymlaen.

Nid y gweddau ymarferol 'cymwysedig' i'r materion hyn ond yr un ddamcaniaethol 'bur', a'r hyn a gofiaf hyd heddiw yw maint ei wybodaeth a'i ddiddordeb dwfn iawn yn hyn i gyd.

Yn bur fuan wedyn cafodd yntau ei eni, yn fab i ddyn gwneud syms a rheolwraig siop.

Unwaith eto byddai merched ifanc iawn yn ymuno â lleiandai ac roedd disgwyl iddynt addo bod yn dlawd, yn bur ac yn ufudd am weddill eu hoes cyn eu bod yn un ar bymtheg oed.

Mae pŵer sumbolig yr aelwyd werinol yn gyrru drwy gerddi'r prifeirdd eisteddfodol yn bur gyson.

Bur sêr yn perfformio gerbron y Frenhines, y Tywysog Philip, Tywysog Cymru, Tony Blair a 60 o arweinwyr gwledydd.

Di-Gymraeg oedd Burgess yntau; ond yn wahanol i'r rhan fwyaf o'i ragflaenwyr, roedd ei agwedd at y Gymraeg yn bur gadarnhaol.

Chewch chi ddim gwisgo coban ganddyn nhw os na fedrwch chi ddyfeisio llinellau yn gyflym fel 'Cosi bol Casi bach' - sydd yn farddoniaeth bur medda nhw oherwydd rhyw gleciadau swn sydd o uwch gwerth na throsiadau barddonol.

Bur mileniwm yn dyst i ddarllediad allanol byw mwyaf y BBC gyda'r camerâu yn ymuno yn hwyl cyngerdd hanesyddol y Manic Street Preachers yn Stadiwm y Mileniwm wrth ffarwelio ag un mileniwm a chroesawu mileniwm newydd.

Diamau mai gwasgfa'r fagl am ei gorff yw'r eglurhad, a'i fod yn bur ddiymadferth pan ryddhawyd ef ohoni.

Wrth Iwc, roedd o'n mynd yn bur hamddenol, ond roedd hi'n waith anodd dal i fyny ag o yr un fath.

Ond bur ddrama hefyd yn cynnig cyfle i'r cyhoedd gymryd rhan.

Iddo ef neges seml oedd yr Efengyl a gallai fod yn bur bigog ynglyn â diwinyddion a oedd yn sefyll yng ngoleuni gwrandawyr trwy hollti blew'n fympwyol."Take heed", meddai, "of sophisticating the Gospel." Fel y Ficer Prichard, credai Wroth fod gwerth mewn llunio penillion ar batrwm y cwndidau i wneud hanfodion y Ffydd yn gofiadwy i'w bobl.

Yr oedd trydedd haen, sef y croesaniaid neu'r beirdd ysbyddaid, ond ni chadwyd dim o'u gwaith hwy: y mae'n bur sicr mai dychangerddi bras eu cynnwys ac amrwd eu crefft oedd y rhan fwyaf ohono.