all neb wadu, er bod yr ordeinio'n hollol anorfod, eto perigl yr ordeinio, perigl mynd yn gyfundeb ar wahan, ydy ei bod hi/ n haws llithro oddi wrth yr hen Erthyglau, yr hen Homiliau, rhoi llai o bwys arnyn-nhw, cymryd haearn y ffrwyn rhwng ein dannedd, penderfynu pynciau credo heb gadw mewn cof mai etifeddiath ydy'r Ffydd, ac mai cadw'r ffydd, traddodi, ydy swydd pregethwr, nid ymresymu'n rhydd.

Ac eto, rydych yn barod i roi arweiniad clir ar bynciau addysgol yr ydych yn credu eu bod o bwys e.e. llythrenedd a rhifedd.

Ond er mai apel gyfyngedig sydd i'r nofel mewn cymhariaethau, mae iddi role ddiwylliannol o bwys, ac mae'n bwysig nad yw'n cael ei gwasgu i farwolaeth am resymau economaidd yn unig.

A pham y mae llywodraeth Llundain yn rhoi'r fath bwys ar ddiwygio dysgu Saesneg?

Bydd y ganolfan yn wledd i lygaid y cyhoedd ond bydd hefyd yn ganolfan o bwys i ymchwil ac addysg wyddonol.

fe'i hanner addolwn ef ar bwys ei ddiwylliant.

Ben arall y cae mae'n anodd cofio Kevin Dearden yn gwneud unrhyw arbediad o bwys drwy gydol yr awr a hanner.

Yn yr hen amser yr Eglwysi oedd yr unig sefydliadau o bwys yn ein hardaloedd, ac yr oedd yr eglwysi anghydffurfiol o leiaf yn credu fod hyrwyddo diwylliant trwy gyfrwng eisteddfod yn rhan o'i gwaith.

Ar ôl ateb y ffôn, aethpwyd ymlaen â'r sgwrs fel pe na bai dim o bwys wedi digwydd.

Ar faterion egwyddorol o bwys, dewisodd newyddiadurwyr fynd i garchar yn hytrach na datgelu ffynhonnell eu gwybodaeth.

Roedden nhw wedi sgwrsio a dadlau a chytuno - a chael nad oedd dim o bwys yn eu gwau ar faterion o egwyddor.

Dichon na fydd newid o bwys yn syniadaeth y mudiad na'i ddulliau o weithredu.

'Oes bwys pa dŷ?' 'Dy ddewis di.

Yn gyntaf, na fu wedi marw Elisabeth hyd at drothwy'r ugeinfed ganrif na chais na bwriad gan neb o bwys yng Nghymru i ddatod dim ar y cwlwm a unodd Gymru wrth Loegr na gwrthwynebiad o unrhyw gyfri i'r egwyddor o deyrnas gyfunol a diwahân.

Yr oedd Jacob yn olygydd craff ei lygad a main ei glust, ac nid âi dim o bwys heibio heb iddo dynnu sylw ato, a rhoi ei farn arno, heb flewyn ar ei dafod.

Ac yntau'n ddi-nod ei uchelgais, nid yw o bwys iddo ef fod yn 'fodern' nac yn ffasiynol nac yn 'safonol': ychydig o fyfiaeth sydd ynddo.

Roedd hi fymryn yn dewach nag roedd o wedi disgwyl ond doedd hynny ddim o bwys mawr.

Mae Derfel i raddau'n dilyn barn y Dirprwywyr Addysg yn y Llyfrau Gleision am gyflwr Cymru; er enghraifft, eu cyhuddiad nad oedd neb o bwys erioed wedi codi o rengoedd gwerin Cymru, ac nad oedd unrhyw lenyddiaeth o werth yn y Gymraeg, ac i raddau y mae'n pastynu pethau a oedd yn gas ganddo ef yn bersonol, megis beirniadaethau eisteddfodol neu awen glogyrnaidd y beirdd Cymraeg.

Y mae'r cofiant yn gyfraniad o bwys wedi'i seilio ar waith ymchwil trylwyr, yn cynnwys defnydd helaeth o ffynonellau niferus, llafar ac ysgrifenedig.

Dim ond ar ôl oriau o aros, o obeithio ac o syrffedu y bydd drysau'r cysegr sancteiddiolaf yn agor, ac y daw'r arweinwyr allan i geisio argyhoeddi cynulleidfa o siniciaid proffesiynol fod rhywbeth o dragwyddol bwys wedi ei gyflawni.

Ymddiheurodd am nad oedd yno pan gyrhaeddodd, ond sicrhaodd ef hi nad oedd hynny o bwys am mai tu allan roedd y difrod.

Trwy'r cylchgrawn hwn yn bennaf y dylanwadodd Gruffydd ar fywyd llenyddol a chymdeithasol ei gyfnod a llwyddodd i sicrhau cyfraniadau oddi wrth bob ysgolhaig, llenor a bardd o bwys.

Daethai'r wlad i wybod amdano hefyd, erbyn hyn, fel beirniad llenyddol ac yr oedd bellach ar ei ffordd i'w sefydlu ei hun fel llenor o bwys.

Mae'r ieir yn fwy o ran maint na'r ceiliogod, a phan ddaw eu tro i wisgo eu côt arian i ddychwelyd i'r môr, byddant yn pwyso ychydig dros bwys.

Cyfrol yn rhoi cipolwg ar fywyd a chyfraniad Cymry o bwys.

Ar wahân i nofelau a straeon ecsentrig Dr Pennar Davies a nofelau lliwgar diweddar Rhydwen Williams nid oes gennym odid ddim o wir bwys.

Y mae cyhoeddi'r gyfrol ddeniadaol hon yn ddigwyddiad o bwys mawr i'r rheini sy'n ymddiddori yn nhestun Lladin Historia Regum Britanniae Sieffre o Fynwy.

'Co ni nawr ar bwys y siop tsips.

Y mae'r Beibl hwn, 'Beibl Genefa' fel y'i gelwir i'w osod gyda'r gorau yn ei gyfnod ar bwys ei gywirdeb ysgolheigaidd a'i fynegiant gafaelgar.

Mynegodd ef ei argyhoeddiad, a'i ddilyn gan bob beirniad o bwys, mai'r bardd yw'r un â'r gallu ganddo i feddwl yn drosiadol, i glymu dau argraff efo'i gilydd yn undod clos - i weld henaint yn ddeilen grin ar drugaredd gwynt, i weld bedwen yn lleian, i glywed cân ceiliog yn y pellter yn dristwch mwyn hiraeth, i deimlo yn hen gapel gwag, i droi Angau yn weinidog yn dod i'w gyhoeddiad.

Y Diwygiad Protestannaidd a'i bwys trwm ar awdurdod y Gair oedd yn bennaf gyfrifol am roi bywyd newydd yn yr athrawiaeth neu'r olwg hon ar hanes.

Roedd popeth o bwys iddo yn y bocs bach hwn.

I'r perwyl hwn, dylai'r Cynulliad sefydlu Fforymau Ieuenctid sefydlog ym mhob sir i edrych ar bob penderfyniad o bwys i'w cymunedau lleol.

Mesur o'i bwys yn y maes hwn yw iddo gael ei godi yn ddiweddar yn Is-lywydd yr English Place-Names Society.

Gwn fod un o chwiorydd tad fy mam yn briod a gwr o'r enw Pearson ac iddynt fynd i fyw yn Heol Jwbili, Cwmaman, Aberdar, lle yr oedd Mr Pearson yn mwynhau tipyn o fri lleol ar bwys ei allu anghyffredin i dyfu rhosynnau hyfryd.

Caiff ddanfon tri dwsin o ASau i Westminster at y chwe chant namyn un a ddaw o weddill Prydain Fawr; ond hyd yn oed pan ymuna'r rhain â'i gilydd dros achos o bwys mawr i Gymru, gyda chenedl unol wrth eu cefn, cant eu gwthio o'r neilltu yn ddirmygus gan y mwyafrif Seisnig llethol os oes buddiannau Seisnig yn y fantol.

Yr oeddynt yn ddarganfyddiadau o bwys - ac fe'u cefais serch bod John Dafis a gwþr llygadog Coleg y Gogledd wedi eu bodio o'm blaen.

'Pwy we'r rocyn 'na we da ti'n clebran ar bwys y glowty?' holai ei mam yn syth.

Nid yw o bwys os bydd achosydd yr ymwybyddiaeth hon yn sefyll yn grwn o'm blaen ar lun dyn; ni bydd ond fel cysgod nes i'r ddau John arall ymddangos gerbron llygad fy meddwl.

Nid pontio'r canrifoedd oedd yr unig ddigwyddiad o bwys i Gymru.

Ac efallai mai'r atgof yna sy'n rhoi'r pwyslais cywir, wedi'r cwbl, oherwydd ffigur llenyddol oedd Anthropos yn hytrach na llenor o bwys.

Y mae wedi sôn am y bwlch hwn rhwng ysgolheictod a phrydyddiaeth mewn mannau eraill ac y mae'r mater yn amlwg yn un o bwys iddo.

Yr hyn sydd o bwys i ni yw fod swm y cynnyrch a gafwyd ganddynt yn brawf eglur o'u ffydd mewn llenyddiaeth.

Yr ydym yn gadael rhigolau plaid am ein bod o'r farn mai mater tyngedfennol o bwys mawr yw sicrhau hunan lywodraeth ar fyrder" Dyna osod y pwnc yn ei le, ynghanol cymeradwyaeth frwdfrydig.

Ond doedd pawb yng Nghymru ddim wedi anghofio fod yna gysylltiad arall o bwys rhwng Cymru ac America ddydd Sadwrn - a hynny yn Stadiwm y Mileniwm pan drechodd tîm rygbi Cymru Eryrod America.

Y peth sy'n rhoi min ar y genadwri Gristionogol mewn unrhyw oes yw'r argyhoeddiad fod ei derbyn neu ei gwrthod yn fater o dragwyddol bwys.

Er mor anhyglod yw ystyriaethau fel gramadeg a chystrawen erbyn hyn 'ymysg rhai dynion,' chwedl Morgan Llwyd, y gwir yw fod pob llyfr o bwys yn ofalus iawn ei fod yn gywir ei iaith hefyd.

A yw hi'n rhy hwyr i Eisteddfod y Glowyr wneud cynhyrchu llenyddiaeth o bwys am fywyd y glowr yn briod bwrpas iddi?

Nid yn unig diwygiodd y Beibl, a'r Llyfr Gweddi Gyffredin, ond cyhoeddodd Eiriadur a Gramadeg, ac ar bwys y ddau olaf gellir dweud iddo osod sylfeini holl astudiaethau diweddar o'r iaith Gymraeg.

Mae'n amlwg nad ydych o'r farn fod dyfodol cymunedau gwledig o bwys.

Bu cynnydd yn y diwydiant gwasanaethau, mae'r diwydiant electroneg yn gyflogwr o bwys ac mae miloedd mewn swyddi proffesiynol a gweinyddol.

Amheuaf ai Miles oedd yr enw arall, ond gwn fod cerdyn coffa am hen gyfaill iddi yn hongian ar y mur ar bwys y lle tan yn yr ystafell flaen ac mai enw ei chyfaill ymadawedig oedd Mary Miles Minter a gwn fod y cyfenwau Miles a Minter i'w cael yn weddol aml yn Ne Penfro.

Nid wyf wedi darllen nofel Saesneg o bwys lle nad yw'r awdur, ar wahân i'w ddeialog, hwyrach, sy'n bwriadol efelychu blerwch yr iaith lafar, yn dra manwl gywir.

Efallai y dywedwch chi na ellid hynny fyth, na cheid fyth ddigon o Gymry i gytuno ac i drefnu'r peth yn ymgyrch o bwys a grym.

Efallai ein bod ni'n rhoi gormod o bwys ar yr isymwybod.

Mae pawb o bwys yng nghyd-destun pêl-droed Ewrop yng Ngenefa heddiw i weld pwy fydd yn chwarae pwy yng Nghwpan UEFA a Chynghrair y Pencampwyr y tymor nesaf.

Pwysleisir wrth achwynwyr nad rhagoriaethau cynllunio penderfyniad awdurdod lleol oedd o bwys ond y modd y gwnaed y penderfyniad.

Bellach rhaid i awduron Cymru ailddarganfod ac ail-greu cyfnod arwrol y diwydiant glo cyn y cloddir llenyddiaeth o bwys ohono.

Gobeithiwn y byddwch yn datblygu'n athrawon ymroddedig a brwdfrydig a fydd yn ceisio hybu dysgu gwyddoniaeth fel profiad sydd yn cyfoethogi'r unigolyn ac fel pwnc sydd o bwys yn ein bywyd beunyddiol ac yn berthnasol iddo.

Yr oedd mwy o bwys ar hynny nag ar fod yn drawiadol a chlyfar.

Gwaetha'r modd, nid yw adnoddau prin y theatr Gymraeg yn cynnig mewnwelediad i awdur cyfoes o bwys.

Gellir bwcio Penwythnos Sêr S4C trwy ddau drefnydd teithiau o bwys yng Nghymru; Silver Star Holidays yng ngogledd Cymru a Diamond Holidays yn ne Cymru.

Nid fod ganddo ddim o bwys i'w ddweud, fel arfer.

Yr ymweliad brenhinol o bwys gafwyd yn Aberystwyth ddiwethaf oedd yn 1969 pan ddaeth ddaeth Charles i'r Brifysgol lle gwnaeth ymdrech llai na llwyddiannus i ddysgu Cymraeg.

Ymhlith yr aberoedd sydd mewn perygl mae Dyfrdwy, a Hafren yr olaf wrth gwrs yn yn fannau bwydo o bwys rhyngwladol i adar megis y gylfinir, a hwyaid a gwyddau gwyllt.

Un flwyddyn ni chefais unrhyw ran o bwys gan JH Dywedodd fy mod yn rhy ifanc.

Dyma bwys o siwgr; ni ellir dadlau yn ei gylch.

Yn anffodus, dyna yw perspectif sawl gohebydd a sefydliad newyddiadurol o bwys.

Mae'n debyg ei bod wedi newid ei thaid yn nain yn y nofel oherwydd bod hen wragedd o'r math yna yn elfen o bwys yn ei chymdeithas (sylwer ar y pwyslais ar ei nain a'i hen fodryb yn Y Lon Wen), ac hefyd fel bod Jane Gruffydd yn gallu ymuniaethu a hi.

Nawr ers pryd y dylid rhoi mwy o bwys ar lle mae pobl yn byw nag ar eu gallu wrth eu dewis i swydd.

Fe gyhuddwyd gohebwyr teledu'n gyson o dramgwyddo'r gwylwyr yn ogystal â'r trueiniaid yr oedden nhw'n eu ffilmio drwy roi mwy o bwys ar effeithiolrwydd arwynebol adroddiad nag ar ei gynnwys.

Erbyn hyn nid yw fawr o bwys beth oedd achos yr helynt lleol ond gallaf sicrhau pawb nad cyflog yr Ysgrifennydd Cyffredinol oedd asgwrn y gynnen o gwbl.

Nid yw egwyddor y Ddeddf Uno wedi llaesu dim, er bod newid o bwys yn agwedd meddwl y Llywodraeth.

Ef yn anad neb a roes bwys ar "y werin" yng Nghymry.

Nid pontior canrifoedd oedd yr unig ddigwyddiad o bwys i Gymru.

Yr union beth, felly, i greaduriaid fel fi a brofodd anhawster gyda gwaith un sy'n cael ei gydnabod fel llenor o bwys.

Disgynnodd ar bwys golgeidwad Cyprus, Andreas Charitou.

Achlysuron o bwys heb os, ac yn sicr o ddiddordeb mawr i wylwyr yr ochr yma i Fôr Iwerydd.

Yn bresennol yn yr is-bwyllgor hwnnw bob tro roedd tri neu ragor o brif swyddogion (yn cynnwys Cadeirydd ac Is-Gadeiryddion) y Pwyllgor Gwaith, ac yr oedd y rheiny mewn sefyllfa i gyflwyno gwybodaeth am unrhyw ddatblygiad a phenderfyniad o bwys i'r pwyllgor mawr.

Rwy'n ymwybodol na chyfeiriais at isetholiad Caerfyrddin sydd o gryn bwys, wrth gwrs.

Nid yw o bwys ganddynt a wyddom ddim am Dafydd ap Gwilym neu Williams Pantycelyn ond y mae o bwys ganddynt ein bod yn ein gweld ein hunain fel plant diwylliannol Shakespeare a Dickens.

Aeth BBC Radio Wales i bellteroedd byd i adrodd hanesion rhyngwladol o bwys yn After the Fighting Is Over, cafwyd rhaglen bwerus ynglyn âr straeon trist y tu ôl i'r penawdau yn Kosovo.

Ryw fath o bwys gloesi mawr a marw ar y cefnfor.' '"Dyddiau dyn sy' fel y glaswelltyn",' sibrydodd yr hwsmon.

Yr oedd y teulu estynedig yn sefydliad cymdeithasol o bwys mawr yr adeg honno.

Gellir tynnu un wers o bwys oddi wrth agwedd y Llywodraeth.

Ni allai beidio â chlywed Cymraeg yma ac acw gan y brodorion ond nid oedd y bobl o bwys yng Nghymru fawr gwahanol i bobl debyg iddynt yn Lloegr.

'Mater arall ...mater o bwys...' - doedd o ddim yn dþad.

Yn fuan wedyn cafodd Dik Siw y contract i adeiladu Canolfan Chwaraeon helaeth ar bwys y stesion Dan, a chil-dwrn go dda i Ynot am dynnu llinynnau.

Gwnaeth Anna nodiadau cyflym yn ei phen ac yn fuan, trwy hynawsedd agored Cathy, roedd yn gwybod cyflymder y cwch, lleoliad popeth o bwys a hyd yn oed pwy fyddai'n arfer criwio i'w thad.

Rhagymadroddais yn ddigon talog gynnau drwy led awgrymu mai bardd eilradd ydoedd, a dyna rywsut y farn gytun mwyach, ac eto, mewn rhai o'r sonedau hyn (VI, VII, XVI, XXIV, XXXI, XLII, XLIII) y mae'n dweud rhywbeth o bwys mawr mewn llenyddiaeth Gymraeg ac yn ei ddweud yn gain synhwyrus ac yn fachog fyw.

Mae'r Gymdeithas yn ymgyrchu i newid yr amodau grant i'w galluogi i ail-afael mewn rhaglen adnewyddu o bwys.

Y mae'n amlwg fod nodi beth yw priod waith y prydydd a'r artist yn fater o bwys mawr i Alun Llywelyn-Williams yn y tridegau, ac wedyn.

(A bydded hysbys mai cyffredinoli ar bwys fy mhrofiad bach fy hun yr ydwyf i dim ond siarad dros y pechadur hwn yn unig yr ydwyf, dalier sylw.

Y Saesneg oedd piau pob polisi ac nid oedd neb o bwys yng Nghymru na dderbyniai'r drefn anorfod.

Egwyddor arall o gryn bwys, sy'n deillio o'r holl drafodaethau, yw hawliau'r llwythau brodorol.

Nid yw o bwys iddo ef gael cyhoeddi cyfrol i gyrraedd cylch eang a phwysig: yn wir, darfodedig, lleol, a thymhorol yw llawer o'i gynnyrch - englynion neu faledi am ddigwyddiadau'r foment.

Dywedir fod pob awdur o bwys o Bantycelyn hyd Proust - ar wahân i un eithriad, sef Paul Claudel - wedi derbyn yr egwyddor hon.

Heb yn wybod iddynt eu hunain, yr oedd pobl yn dysgu bod yn llafar ac yr oedd hynny'n gyfraniad o bwys eithriadol i'r bywyd cyhoeddus.

Maen amlwg nad yw'r Ffrancwyr yn eu ystyried yn ddim o bwys mawr.

Cododd y saim melyn bwys ar Enlli ond roedd y te yn felys a chwilboeth.