Eisoes, cynhwysai'r grŵp bychan o swyddogion ac aelodau'r pwyllgor rai a ddeuai, ymhen amser, yn llenorion Cymraeg praffaf eu cenhedlaeth ac yr oedd natur y Blaid fel mudiad iaith a diwylliannol yn amlwg.

Aeth canrifoedd heibio er pan ddangosodd Mair ei Mab bychan i deithwyr dieithr o wlad bell.

Yn rhannol o argyhoeddiad, yn bennaf rhag creu lle i Gwydion a'r bychan edliw.' 'Pwy ydi'r bychan?

Yn syth wedi croesi'r ffin, dyma fynd trwy bentref Rosvadov - pentref bychan, gwledig.

Bychan mewn cymhariaeth yw'r cyfraniad o gynnyrch heblaw anifeiliaid.

Fe ddylai'r bychan fod yn iawn hefyd.

Mewn cwmni bychan gallai fod mor gyfrin ag offeiriad, ac yr oedd ei gyngor bob amser yn werth ei gael.

Pentref bychan oedd Sipi, - tair siop ac ysgol Gatholig fawr gyda llawer o ffermydd bychain o gwmpas.

Daeth ataf a rhoi ei law ar fy ysgwydd yn ei ddull cu a thadol (a bu ei gyffyrddiad grasol yn help nid bychan i mi ddeall ystyr seicolegol 'tadolaeth Duw', reit siwr).

Yn y cyfamser, trodd ein sgwner i gyfeiriad bae bychan ar ynys y tu ôl i'r mynydd tanllyd roedden ni newydd ei ddringo.

Dyn bychan â ffon yn ei law.

Yr olaf o bump ohonom oedd bachgen o'r enw Joni Bach Castle Hall, hogyn bychan, tenau iawn.

Ar yr wyneb stori yw am ddieithryn sy'n dod i godi ei babell mewn pentref bychan a'r holl anghydfod mae hynny'n ei achosi ymhlith y trigolion.

Roedd llawer o anifeiliaid bychan rhyfedd, hanner llygoden fawr a chwningen yn torheulo yn yr heulwen a ddangoson nhw ddim ofn pan ddaeth pobl yn agos atynt.

Mae grŵp bychan o feini hir yn Langon ac yn ôl llafar gwlad yr ardal honno, criw o ferched ifanc ydynt a benderfynodd fynd i'r cae i ddawnsio yn lle mynd i'r eglwys un dydd Sul.

Y mae tueddiad i ni anghofio mai grŵp bychan o blith trwch y gymdeithas yw aelodau'r mudiadau hyn a bod y rhelyw o'r Cymry Cymraeg o gyffelyb oedran yn cymdeithasu mewn cylchoedd gwahanol iawn nad ydynt o'r braidd yn dod i gysylltiad â'r diwylliant Cymraeg o gwbl yn eu cylchoedd hamdden.

Y seriff yw'r darn bychan ar ben llinellau y llythrennau.

Yn sydyn gwelodd y gŵr yn dod tuag ato o'r coed, yr un gŵr bychan ag a welsai yn dod o'r fynwent, gyda'r dyn a ddihangodd o'r carchar.

Dyma ddetholiad bychan o ddyfyniadau:

Heddiw mewn llawer ardal gwelir adeilad mawr ar agor i gynulliad bychan ar y Sul ac yna ar glo am weddill yr wythnos.

"Y polisi mwya' effeithiol yw glynu at yr egwyddor fod pawb yn adnabod pawb; mae'n well na dibynnu ar dechnoleg yn unig." Ar ôl Nottingham, mae Ysbyty Mynydd Bychan, o leia', yn gwneud yn siwr fod unrhyw rybuddion yn mynd i dadau hefyd ...

'Dwn i ddim pwy rôi i gi yno, heb sôn am blentyn." "Ia, 'ntê, a'r cyflogau'n fychan." "Bychan, i%a; meddyliwch chi rŵan am John yma, yn cael dim ond pymtheg swllt yn yr wythnos ar ôl gweithio blynyddoedd am ddim, a sefyll tu ôl i'r cownter o fore gwyn tan nos, a'r hen ddyn hwnnw'n cerdded o gwmpas y siop, efo'i hen lygada ym mhob man.

Rhyw fwthyn bychan sydd gynnon ni.

Yr oedd y Cyfundeb wedi sefydlu eglwysi ers rhai blynyddoedd o bobtu Peniel, sef yn Nantglyn a Phrion, ond fe gynhaliwyd Ysgol Sul yn y Lawnt, lle bychan rhwng Peniel a Dinbych, ac hefyd yn Nhŷ Coch sydd ar fin y ffordd rhwng Dinbych a Nantglyn ac ar gyrion ardal Peniel.

Gwedda arddull teledu'r cyfnod - arddull fwy theatraidd a mwy cyfyng i'r elfennau hynny o'r ddrama sydd yn chwarae gemau theatrig di-gynulleidfa mewn twll bychan ynysig.

Wrth glywed curiadau cyson cacynaidd y moto beic bychan wrth iddo wasgu'r sbardun i'r pen er mwyn tynnu'r owns olaf o nerth allan ohono, hiraethai Dei am gael bod yn berchen moto beic go iawn, un ai un bychan nerthol, neu un mawr trwm a fyddai'n rhuo fel storm bell wrth wibio ar hyd y ffordd.

Aeth Algis Geniusas â ni i fynwent uwchlaw'r hen ddinas yn Vilnius, heibio i'r tai ble'r oedd cŵn bach y drefn gomiwnyddol wedi arfer byw, i fyny y tu hwnt i'r fynwent swyddogol lle'r oedd pwysigion y sustem Sofietaidd yn gorwedd dan eu marmor trwm, draw i fryncyn bychan lle'r oedd cyrff y gwladgarwyr i gyd.

Rhowch blanhigyn ty bychan yn y tywyllwch am bythefnos cofiwch ei ddyfrhau fel na fydd yn marw.

A thrannoeth y bore y gwahanasant [Geraint a'r Brenin Bychan] ac ydd aeth Geraint parth â'i gyfoeth ei hun a gwladychu o hynny allan yn llwyddiannus, ef a'i filwriaeth a'i wychdra yn parhau gan glod ac edmyg iddo ac i Enid o hynny allan.

Ond o groniclo ei hanes yn ystod y cyfnod hwnnw fe geir mai'r hyn sydd bwysicaf yw, nid ei dylanwad politicaidd cyffredinol (oblegid bychan ydoedd) ond twf ei syniadau a'r modd y ceisiodd ei harweinwyr lunio a diffinio safbwynt ac agwedd Gymreig tuag at argyfwng y dydd.

Dal i'w hanwybyddu a wnaethom nes gweld, er mawr ddychryn inni, ei bod hi'n dod allan drwy'r ffenestr ac yn camu ar do y cwt bychan a safai dan y ffenestr ac a redai i lawr o fewn ychydig i lefel yr iard.

Dibynna bardd gwlad yn gyntaf oll ar ddifyrru cylch bychan diolud.

Wrth annerch cynhadledd ar Entrepreneuriaeth a Busnesau Bychan yn y Cyfryngau, yn Neuadd Pantycelyn, Aberystwyth ar ddydd Gwener 8 Hydref bydd HUW JONES, Prif Weithredwr S4C, yn dadlau fod yn rhaid derbyn bod impact economaidd ac effaith bendant S4C ar fusnes a bywoliaethau yn bell gyrhaeddol.

Mae'r llawlyfr bychan 70 tudalen gan Bethan Mair a Meleri Wyn James yn cynnig canllawiau - yn hytrach na chynghorion - ynglyn â phob agwedd o drefnu priodas o'r ddyweddïad i'r mis mêl a'r diolch am yr anrhegion.

Oedd dada yn un o ddeg o blant a chollodd ei fam pan oedd ond plentyn bychan, ond yn wahanol i blentyn "Y Bwthyn Bach To Gwellt", cafodd dad cyfrifol, gofalus i chadarn i'w magu i gyd efo'i gylydd a'u codi o dan do o safon cysegredig.

Ni chlywodd y traed ysgafn y tu ôl iddi nes i lais bychan dorri ar draws ei bwrlwm a gofyn iddi'n wylaidd: 'Ble mae Mam, Miss Beti?' Stopiodd yn y fan a rhyw hanner gweld bachgen bach penfelyn tlws yn sbio'n ymddiriedol i fyny ati.

Prif symbylydd clwb Maesywaen yn y gystadleuaeth nodedig yma yw Maureen Jones gyda chymorth, nid bychan, Gwynedd y gŵr.

Y SECT FACH Rhyw ddwy genhedlaeth yn ol fe gododd yna ryw sect ymysg pobl Urmyc oedd eisio medru torri'r penrhyn bychan o wlad oddi wrth gwlad fawr y Noseas.

A minnau yn ymyl talcen gwesty bychan, daeth cerbyd â'i lond o Americaniaid heibio a chynnig fy nghludo hyd ben pellaf y ffordd.

Tybed na 'welai' y bardd hefyd y caledi a'r dioddef oedd ynghlwm wrth y llafurio am gyflog bychan, i chwarelwr, ac elw mawr, i berchennog?

Os ydych yn hoffi casglu ffosiliau does dim gwell craig na'r Garreg Galch yma ger Bwlch Kate Anthony sy'n llawn o'r crinoid bychan ac o'r cwrel Caninia, Lithostrotion, Cyringopora a Michelina, heb sôn am y braichiapod a'r gostropod (Bellerophon a Euromphalus).

Ysbyty'r Mynydd Bychan (yr Heath), Caerdydd

bachgen, ddim mwy na naw neu ddeg oed, fe dybiai, yn gafael yn dynn a 'i ddwy law mewn dyrnaid o frigau digon bregus yr olwg arnynt, a 'r rhan fwyaf o 'i gorff bychan yn cael ei chwipio 'n gyson gan ruthr y dyfroedd o 'i amgylch.

Gwenan parry, yn gyrru ei char bychan o Fangor i Gaerdydd, neu fel arall.

Pentref bychan yr anghofiodd twristiaeth amdano yw Susauna ei hun: dau deulu o bobl ddieithr a welais hyd yn oed yn rhan isaf y cwm.

Fe gewch o fewn cloriau'r rhifyn hwn o'r Bont rhyw arwydd bychan o'r goleuni a'r llwyddiant hwn.

Ceir amrywiaeth eang o wymon yma hefyd ac os crwydrwch ar y creigiau rhwng y ddau fae, chwiliwch am redyn bychan, brau, duegredynen arfor, a'r cen oren.

Cwm-y-glo Pentref bychan rhwng Llanrug a Llanberis yn Arfon yw Cwm-y-glo.

Taflodd rhywun siôl sidan un o'r merched tua'r nenfwd, a daeth sgrechiadau o chwerthin oddi wrth y grūp bychan o'u cwmpas yn gwylio'r dilledyn yn hedfan i lawr i'r llawr yn araf.

Bendith nid bychan oedd medru cysgu'n dawel trwy un noson, ac yr oeddwn i yn ffodus yn hyn, er nad oedd dim sicrwydd byth wrth noswylio pa fath o noson a gawn.

Mae gêm pi-po fel'ma wastad yn mynd lawr yn dda gyda'r plant bychan o tua blwydd a hanner i fyny ac mae'r llyfrau clawr caled yma yn llawn digon cryf a chadarn i wrthsefyll bysedd bach yn tynnu i bob cyfeiriad.

Ai'r trên heibio i dai â rhyw olau bychan crwn, egwan yn y ffenestri.

"Mawrth a ladd, Ebrill a fling..." Mynd â choffin gyda Edward Ifans heddiw i dyddyn bychan ar yr hewl i'r Glyn.

Yng nghanol y plât hwn mae asgwrn bychan yn syth i fyny; un a elwir yn Lladin yn crista gallii sef crib y ceiliog.

Daeth yntau yno, dyn bychan, bywiog, yn gwisgo sbectol drom, a chanddo farf frown dywyll o gylch ei wyneb, ac yn gwenu'n siriol wrth ymddiddan â Mam.

Mae'r lluniau lliwgar yn hyfryd gyda digon o fanylder i gadw diddordeb plentyn bychan yn y cymeriadau a'r anifeiliaid.

Yr oedd hynny'n gamp nid bychan, ac yn golygu cael gwared a'r rhagfarnau sydd gan lawer o'r gynulleidfa Gymraeg ynglŷn a'r cyfnod a ddarlunnir.

Yr oeddwn hefyd yn ysgrifennydd i isbwyllgor brys bychan benodwyd i ofalu am y gwaith o ddydd i ddydd a bu hwnnw yn cyfarfod mor aml ag yr oedd yr angen drwy'r ddwy flynedd.

Eglurodd y dieithryn fod y cwmni oedd newydd gyrraedd yn barod i dalu am gyflenwad bychan o ddŵr, ac y talent yn hael am wasanaeth eu gof enwog.

Yr oedd yn rhad ac o fewn cyrraedd y gweithiwr cyffredin a'i gyflog bychan.

Roedd gen i fy amheuon fod Bara Caws yn ceisio cael cynhyrchiad yn rhy aml ac felly'n dihysbyddu'r pwll bychan o ddramodwyr sydd gennym.

Neshaodd draw tuag ataf a gwenodd gyda'i cheg ac roedd ganddi ddannedd bychan, miniog, rheibus mor wyn â bywyn oren newydd ei blicio ac mor ddisglair â phorslen.

Gyda chynnydd mewn poblogaeth, diwydiant, technoleg ac angen yn y Gogledd Orllewin; a chan fod rhwydwaith y nentydd a'r dyffrynnoedd pantiog bychan yn ddelfrydol i'w boddi...

Ac er taw nifer bychan o'i straeon a leolwyd yn y cymoedd, o ran ansawdd ni chafwyd yn Gymraeg ddim tebyg iddynt.

Os bychan o ran maint, tirwedd a phoblogaeth, anfarwolwyd y plwy gan bobl fel David Williams, Tū Newydd.

Oddi yno yr oeddwn wedi cychwyn am hanner awr wedi saith y bore, gan newid yn Filisur ar gyfer Davos a dal bws bychan oddi yno i Durrboden yn y Dischmatal.

Yn anffodus o safbwynt yr ast a'i pherchennog roedd Cadwgan, mab bychan y ty, wedi cael chwisl din gan Santa Clos.

Gollyngwyd tri cwch bychan ac fe ddodwyd casgenni ynddynt.

Ac os yw hynny'n wir, chwarae ag angau fuasai peidio â rhoddi ein holl ynni fel cyfraniad bychan at ymdrech Prydain i geisio cyflawni ei gwyrth.

Diflannodd y ddau mewn cawod o wreichion bychan.

Byr fyddai cyfnod diniweidrwydd gwleidyddol y mudiad bychan.

Newid bychan iawn a geir yn y tymheredd, ond yn sicr y mae'n newid y gall thermomedr eithriadol o sensitif ei ganfod.

Mae'r coleg tuag ugain munud o ddinas Yiyang hefyd gyda rhyw fath o bentref bychan wedi codi o'i gwmpas.

Yn wir, fe fyddwn i'n dadlau fod awyrgylch yr holl gân yn wahanol i'r arfer, a hynny oherwydd yr un newid bychan yma.

Jonathan a Dr Pryce oedd ar ei meddwl hi unwaith eto rŵan; y bychan yn gwaelu a'r llall yn dangos mwy o ddiddordeb - yn gyffredinol felly.

Rhaid oedd iddo ddanfon y plant bob dydd o'r fferm i'r lôn fawr at y bws ysgol, gan mai bychan oeddynt, a'r daith o'r fferm i'r lôn yn bell.

O ran nifer ei aelodau mudiad bychan fu'r Gymdeithas erioed, gydag uchafrif o ddim ond pum cant yn ystod y chwedegau a chynydd i'r nifer uchaf erioed (2,087) erbyn 1972-3.

Nid ar gyfer y cyffredin diddeall megis myfi yr ysgrifennai SL, ond ar gyfer cylch dethol a deallusol bychan iawn.

+ CAPTION: Milwr Bychan]

Gallai Cymraes a ddymunai fod yn lleian ddewis ymuno â lleiandy bychan Sanclêr yn Nyfed neu ag un o'r ddau leiandy Sistersaidd yn Llanllyr, Dyfed, neu Lanllugan, Powys.

I ffwrdd â'r gŵr bychan fel bwled o wn gan adael Siân yng nghrafangau'r dihiryn arall.

Ac ar 'sgwydda Sioned y bydd ochor weinyddol y sioe o hyn ymlaen p'run bynnag.' Cymerodd Sioned lymaid bychan o ddiod.

Efallai fod ganddo fo fwy o straeon tebyg." "Dos ato fo i ofyn 'ta." A dyma'r bychan yn nesu at y ffynnon.

Mae rhai yn credu mai caethwas ydoedd, yn hen ddyn bychan, cwmanllyd, ond nid oes dwywaith fod ganddo ddychymyg byw iawn a dawn i greu straeon cofiadwy.

Yn y parc bychan prydferth ynghanol y ddinas, roedd cerrig bedd unwaith eto - talpiau o farmor gloyw i gofio'r pedwar a fu farw yn ystod eu hymrafael hwythau.

Yna gwnewch dwll bychan mewn darn o gerdyn du (i gynrychioli cannwyll eich llygad).

Y mae hi ei hun yn lleiafrif bychan iawn o fewn y Deyrnas Unedig a reolir gan Loegr.

Troes o'r bar ar ôl yr ymdrech dila honno i ddiwallu syched ei chymydog a chanfod un o griw bychan a safai yn ei hymyl yn codi'i lygaid mewn cyfarchiad wrth ei gweld.

Mae'n wir deud fod plant bychan yn hoff o anifeiliaid ond mae stori yn bwysicach i'w harwain drwy lyfr.

Fe'u danfonwyd gan PDAG at ddetholiad bychan o'r ysgolion a gynigwyd i PDAG gan ymgynghorwyr iaith yr wyth sir, gan ofyn i'r ysgolion eu dychwelyd (yn ddienw, os dewisent) at PDAG yn uniongyrchol.

Dewisodd un bychan a'i roi ar y bachyn.

PENTREF bychan ar ochr ogleddol Llyn yw Llanaelhaearn ac ef sy'n gwarchod yr agoriad t'r penrhyn.

Fe eelir gweld drwy'r niwl weithiau rai o'r hen adeiladau bychan hyn hwnt ac yma ond edrychwch yn fanwl achos efallai eu bod nhw yn edrych yn debycach i garej neu neuadd Bingo bellach.

Yr argraff a gefais yn fy Ysgol Haf gyntaf oedd ei bod yn ddealledig y dylai holl sbectrwm gweithgarwch cenedlaethol fynd trwy unig sianel Plaid Cymru, a chredaf i hynny fod yn briodol yn y tridegau a'r pedwardegau pan oedd holl ddyfodol Cymru fel cenedl yn dibynnu ar lwyr ymroddiad dyrnaid bychan o bobl, ac mai felly'n unig y gellid gwneud pryd hynny.

Dôi'r symbyliad, yn amlach na pheidio, o du unigolyn, neu grwp bychan o bobl a adwaenai ei gilydd yn dda.

Cofiwch, efallai mai cael mwy o orsafoedd trydan bychan fel hon yw rhan o'r ateb i broblem cyflenwi ynni rhagor nac ynni niwclear.

Unwaith y byddwch yn cyfarfod â'r ci bychan gyda'r bersonoliaeth fawr ar dudalennau llyfr, wnaiff dim y tro nes y byddwch wedi'i gyfarfod wyneb yn wyneb, galon wrth galon.

Ar y cyfan maen nhw'n lyfrau bwrdd bychan sy'n hawdd i ddwylo bach afael ynddyn nhw gyda digon o wrthrychau adnabyddus i'r darllenwr ieuenga.

Mynd yno gyda chriw bychan, wedi clywed mai dyma'r man orau i wylio'r Storm.

Dau lun bychan ydynt wedi eu lleoli y naill uwchben y llall.