Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

camogau

camogau

Tra wrth y gwaith o dyllu i wneud lle i'r camogau, y morthwyl pren, dwy aing - un fach ac un fawr - oedd yr unig offer a ddefnyddid, gyda'r riwl holl-bwysig, wrth gwrs.

Yna cychwynnid ar y gwaith o dorri tyllau yn y cyrbau i dderbyn y camogau; hwn oedd y gwaith anoddaf o ddigon, rhaid oedd tyllu fel bod yr oledd yn iawn a'r camogau'n mynd i mewn yn rhwydd i'r tyllau yn y cyrbau.

Yma defnyddiai'r saer coed declyn arbennig i gael y camogau i'r tyllau.

'Roedd i olwyn bedair rhan - y bwl, y camogau, neu, fel y'u gelwid yn bur aml, spôcs, y cwrbin ac yn ddiwethaf y cylchyn haearn.

tyllau ynddo yn arbennig y rhai a oedd i dderbyn y camogau.

Rhaid oedd i'r camogau fod wedi eu gwneud yn ofalus iawn fel nad oedd lle iddynt symud dim ar ôl eu ffitio i'r bwl.

Yr oedd yn waith gofalus, a phe byddai'r tyllau ychydig iawn o'u lle anodd oedd cael y camogau i mewn i'r cyrbau.