Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

cariad

cariad

Cwympodd Maureen mewn cariad gyda Haydn ac er na ddigwyddodd dim byd rhyngddyn nhw, 'roedd Haydn yn rhan o'r rheswm dros fethiant priodas Denzil a Maureen.

Pan dyfodd yn llanc yr oedd arno eisiau cariad, ond yr oedd bechgyn y Llan yn fwy medrus o lawer nag ef yn hyn.

Yr englyn yn Gymraeg, fel y gŵyr y cyfarwydd, yw: Adeiladwyd gan Dlodi; - nid cerrig Ond cariad yw'r meini; Cydernes yw'r coed arni, Cyd- ddyheu a'i cododd hi.

'Nos dawch, cariad,' meddai Mam yn dyner, gan dynnu'r drws ar ei hôl.

Nid yn herwydd eu cariad ati y traethasant ynddi, ond am mai drwyddi hi yn unig y gellid achub eneidiau'r Cymry, a oedd gan mwyaf yn uniaith.

Dechreuodd y gyfres hon gyda chyfweliad gyda'r actor Owen Teale, a siaradodd am ei rôl yn y gyfres ddrama danbaid Belonging ar deledu BBC Wales lle bu'n chwarae rhan myfyriwr aeddfed yn syrthio dros ei ben a'i glustiau mewn cariad â mamgu 60 oed.

Fel bydd y ferch yn ei gnoi bydd yn syrthio mewn cariad â'r llanc.

Honnir ar siaced lwch Y Gaeaf Sydd Unig Marion Eames, er enghraifft - nofel sy'n trafod cyfnod Llywelyn Ein Llyw Olaf : Er bod cymdeithas wedi newid yn ddybryd ers yr amser hynny, mae'r nofel yn dangos nad oes terfynau amser ar ymateb y natur ddynol i broblemau oesol cariad, cenfigen, dyletswyddau a marwolaeth.

Un cysur sydd gan y gamblwr anlwcus yw'r gred fod y sawl sy'n cael anlwc efo'r cardiau yn cael lwc mewn cariad!

Ychydig iawn o lwc mae Mark wedi ei gael gyda merched ond 'roedd mewn cariad gyda Sharon Burgess a bu'n cyd-fyw â hi.

Roedd hynny'n amlwg i bawb ond i'r sawl oedd mewn cariad â hi.

Dydi trafod pam y mae eich tad wedi cysgu efo cariad eich chwaer neu eich mam wedi rhedeg i ffwrdd efo cariad gwraig y dyn drws nesaf yn cyfrannu yr un iod at ansawdd bywyd neb nac yn help o gwbwl i leddfu arteithiau gwirioneddol ymwneud personol rhai pobl ai gilydd.

Roedd yn ddirgelwch i Joni sut y gallai unrhyw ddyn syrthio mewn cariad efo'u Sandra nhw.

"Paid, cariad, 'thal dagrau ddim nawr.

Ond wrth ei danfon adref soniodd wrthi am y cariad arall oedd ganddo draw yn Ffrainc.

Daeth adref ar ddiwedd y prynhawn a darganfod ei wraig yn ei dagrau - "Be sydd cariad?" meddai yn ddiniwed.

Dioddefodd hi fygythiadau lawer ynglŷn â hyn gan gynnwys ei diarddel o unrhyw fraint deuluol, a hyn a ddigwyddodd oherwydd cariad a orfu a thrwy ddirgel ffyrdd priodwyd hwy yng nghapel Carmel a saif ychydig uwchben glofa Cwm Capel.

Gwyddoch o'r gorau fod cariad y bardd mor fyw â dyn-hel-y-dreth a bod y llabwst yn gwybod hynny'n burion.

Yna, yr oedd cariad at fy ngwlad, y mae ei hurddas yn cael ei amddiffyn yma, ac enw da'r holl genedl Frytanaidd, cenedl a bardduwyd a llawer gair enllibus yn hanes Polydore Vergil, ond y mae ei cham yn cael ei achub yma rhag ei enllibion ef'.

Cyfarfyddodd a Maelon Dafodrill, tywysog ifanc, golygus, mewn gwledd a syrthiodd y ddau mewn cariad a'i gilydd.

Oes ganddo fo ddyheadau am gyfoeth, enwogrwydd, cariad?

Nid wyf yn gwadu na byddai cyfnod o gas ac erlid a chynnen yn hytrach na'r cariad heddychol sydd mor amlwg ym mywyd politicaidd Cymru heddiw.

Tra'r oedd y santes ei hunan yn forwyn ddilychwin a gysegrodd ei gwyryfdod i Grist, yr oedd hefyd yn hyrwyddo cariad cnawdol.

Proses a dderbyniem fel cwrs bywyd ymhen y blynyddoedd, ond nid nawr, ddim ym misoedd cyntaf ein cariad pan ddylem ddal i fod yn llawn o'r rhyfeddod hwnnw a lanwodd y dyddiau oddi ar i ni gwrdd.

Ond cyn cyrraedd y terfyn hwnnw rhaid i Rafe syrthio mewn cariad ag Evelyn (Kate Beckinsale) nyrs brydweddol y mae ei gwefusau cyn goched â'r haul a'i belydrau cochion ar faner wen Siapan.

Mae teitl ei gyfrol, Unigolion, Unigeddau yn darlunio'r mŵd yn deg ac mae'r stori gynta' am yr ymdrech i achub rhywbeth o alanas priodas lle mae cariad wedi marw "Stori Linda%, yn nodweddiadol o fŵd stoicaidd ond tosturiol sawl stori ganddo ef.

Ac eto, yr oeddynt yn agos iawn at ei chalon, a honno'n curo mewn cariad atynt.

Felly, edrychwch yn ofalus ar y gūr neu'r cariad y tro nesa y bydd yna ffilm go emosiynol ar y teledu, rhag ofn i chi ddigwydd ei ddal yn sychu'i lygaid yn slei back efo cefn ei law.

Sôn am y drafodaeth rhwng Duw a'r enaid y mae Cradoc a'i amcan yw dangos cryfder aruthrol y rhwymyn cariad rhwng yr enaid a Duw.

Mae cariad wedi taflu rhwyd O sidan am fy nwyfron Per swynol rwyd o wead serch Y ferch a bia 'nghalon Ac yn y rhwyd 'rwy'n byw a bod Ni fynnwn fod ohoni Ac yn y rhwyd y gwnaf barhau Nes gwnawn ein dau briodi.

Dioddefodd hi fygythiadau lawer ynglyn â hyn gan gynnwys ei diarddel o unrhyw fraint deuluol, a hyn a ddigwyddodd oherwydd cariad a orfu a thrwy ddirgel ffyrdd priodwyd hwy yng nghapel Carmel a saif ychydig uwchben glofa Cwm Capel.

Yn ôl y bardd Waldo Williams yn y gerdd "Anatiomaros," fe lifa Cariad Duw o wythi%en mewn craig yn barhaus i'n cynnal: .

Nofel y Mis emosiynol sy'n portreadu poen a chreulondeb cariad.

Dangosir cadernid cariad Enid nid yn gymaint yn ei geiriau wrth wrthod ymgais Iarll Limwris i ennill ei llaw ond yn fwy fyth yn ei ffydd yn Gereint a hithau wedi dioddef cymaint o gam ganddo, 'a dodi

Mae pethau'n dechrau torri lawr rhyngon ni - elli di ddim gwadu hynny - a wela'i ddim sut y gall gadael i'n cariad ni farw gyfrannu mewn unrhyw ffordd at wneud iawn am farwolaeth Heledd." Rhedodd Marc ei fysedd drwy ei wallt du, cyrliog a dechrau cerdded yn ol ac ymlaen ar draws yr ystafell.

Hawdd yw teimlo ei fod mewn cariad â hi; minnau'n hapus o dan lewyrch ei deimlad.

Llifodd Cariad Duw ataf yn ddi-baid yn ystod misoedd fy ngalar.

Yn ôl yr hogyn lleiaf acw, sydd at ei fogail mewn prosiect TGAU ar y pwnc, mae siocled yn cynnwys cemeg o'r enw Phenylethylamine sydd yr un ag y mae'r ymennydd yn ei ryddhau yn naturiol pan yda ni'n syrthio mewn cariad.

Yr oedd hefyd braidd yn amheus ei moesau, gan ddifyrru mwy nag un cariad ar y tro - nid, meddai hi, am ei bod yn mwynhau'r gyfathrach ond am ei bod yn rhoi'r fath fwynhad i'w chariadon!

Wrth ei wylio'n croesi at y pll nofio, meddyliai mai'r unig beth a chwythai bob problem i'r pedwar gwynt fyddai iddo fe syrthio mewn cariad â hi.

Teimlwn fy ysbryd yn esgyn ac yn esgyn nes yr oeddwn "yn nofio mewn cariad a hedd." Dair wythnos wedi hyn, daeth profiad cyffrous iawn imi Disgynnodd colomen wen eto ar sil fy ffenestr.

A sut ar y ddaear y gallai ei chwaer o syrthio mewn cariad hefo un tebyg i Hubert?

Nid oes ail iddo am fynegi mawredd, gogoniant, cariad, gras a dioddefaint y Gwaredwr.

Gallai adolygiad ar Mawl i'r Goruchaf (Vernon Lewis) roi cyfle iddo, wrth sôn am y ddawn o gyfieithu, gyfeirio at ei hoff syniad o ymgnawdoliad cyffredinol, a'r gallu sy'n eiddo i bawb o blant dynion i ddatguddio cariad Duw mewn bywyd, a'i gyfieithu i air a gweithred.

Hawdd yw cymhwyso geiriau R.Williams Parry, un arall o gymwynaswyr mawr y Blaid yn ei dyddiau cynnar, am Saunders Lewis at y glewion hyn - "bod eu cariad at eu gwlad yn fwy nac at eu safle a'u llesâd." Yn y cyswllt hwn carwn wneud un neu ddau o gyfeiriadau personol at H. R. Jones.

'Roeddwn yn ifanc, 'roeddwn mewn cariad, ac yr oedd fy holl fryd, felly, ar fiwsig rhamantus megis eiddo Chopin a Schubert.

Dolur a achosir gan fath arall o gariad sy'n gwneud i Lewis Glyn Cothi alw ar Ddwynwen cariad tad tuag at fab a fu farw'n ifanc (gweler erthygl Dr Dafydd Johnston yn y rhifyn hwn - Gol.):

Yna maen syrthio mewn cariad â Margareta (Lisa Diveney), ar cariad hwn syn achub ei enaid rhag damnedigaeth yn y diwedd.

Mae'n beth chwithig, fod bynnag, bod yr ymadrodd yn dod yn union ar ôl paragraff sy'n trafod cariad rhwng mab a merch, cariad sy'n arwain at briodas.

Hen stori drist o gyfarwydd sydd yma am ferch ifanc, ddiniwed braidd yn ‘gwirioni' ar y cariad cyntaf.

Newidiodd pethau yn syfrdanol pan gwympodd Lisa mewn cariad am y tro cynta a hynny gyda Fiona.

Ynddo roedd nodyn yn ymddiheuro am "fenthyca'r car" ac unrhyw drafferth a achoswyd o ganlyniad, ond roedd cariad y gūr a sgrifennodd y nodyn wedi ei tharo'n wael ac yntau wedi gorfod ei rhuthro i'r ysbyty yn y car agosaf.

Anaml y deuir ar draws mynegiant gan grediniwr iddo ddarganfod cariad maddeuol ac achubol yng Nghrist.

Dechreuodd y gyfres hon gyda chyfweliad gyda'r actor Owen Teale, a siaradodd am ei rôl yn y gyfres ddrama danbaid Belonging ar deledu BBC Wales lle bun chwarae rhan myfyriwr aeddfed yn syrthio dros ei ben ai glustiau mewn cariad â mamgu 60 oed.

Os byddai'r adeilad yn wych a phobl bwysig yn byw ynddo pwysig yn ein barn ni cofiwch, nid o reidrwydd yn marn pobl eraill fe fyddem yn canu'r emyn a ganlyn: 'Odlau tyner engyl O'r ffurfafen glir Mwyn furmuron cariad Hidlant dros y tir' hyd ddiwedd y pennill cynta'.

'William, cariad,' pletiodd Mildred, ' sut yr ewch chi i Gerrig Gleision 'rawr yma o'r nos?' 'Wel, efo bus siwr dduwch.

Mae rhai pobl yn beirniadu'r rhieni hyn yn llym, heb sylweddoli baich y cariad y bu'n rhaid iddyn nhw ei aberthu, rhag i'w plant farw o newyn.

Darlledwyd fersiwn Cymraeg o'r hanes hwn o ddewrder, cariad ac anrhydedd ar S4C ddeuddydd yn ddiweddarach.

Fe gefais yr argraff fod pawb, gan gynnwys Fidel Castro ei hun, yn diodde'r ddefod yn hytrach na mynegi cariad at yr Undeb Sofietaidd.

heb fod arlliw o awgrym rhywiol yn y gair 'cariad'.

Ond 'roedd bihafio yn rhy anodd iddo - cafodd affêr gyda Sharon, cariad Mark, ac yna affêr arall gyda Mrs Mac.

Ceisia gysgu, cariad; roedd hi'n gwybod ein bod ni'n ei charu hi ac os nad oedd hynny'n ddigon i'w dal yn ol...

'Mae syrthio mewn cariad yn bur debyg i syrthio oddi wrth ras', meddai Mrs Elias, a 'caru ydy'r perygl mwyaf i weddio'.

Reit, cariad?' 'Diolch i chi.' Erbyn i Ifan Ifans gyrraedd yn ôl at y bus lledorweddai morwyn Tyndir ar un o'r seti croesion a'i chyntafanedig yn gorffwys ar ei dwyfron.

Cwympodd Darren mewn cariad gydag Emma a chafodd ei siomi'n ddirfawr pan ddewisodd hi Madog yn hytrach nag ef.

Fodd bynnag, bu'r brotest symbolaidd a'r ddameg yn effeithiol, a throes y storm yn gyfrwng i ddangos maint 'cariad y darllenwyr annwyl tuag at ein cylchgrawn'.

Syrth mewn cariad ag ysgolfeistr o Almaenwr, ond gwrthyd ei briodi, 'gan ddewis yn hytrach ddioddef.' Yn nrama Lewis nid cenedl yw'r gwahanfur rhwng y ddau gariad ond amrywiad diddorol ar ddosbarth cymdeithasol.

Ceir swyn serch arall sy'n dweud y gall bachgen ifanc ennill cariad merch wrth roi darn o wm cnoi iddi ar ôl iddo ddweud cyfrinach ei gariad wrth y gwm.

O'r funud dyngedfennol honno mae'r cariad yn rheoli ei bywyd.

Tros bechadur buost farw, Tros bechadur ar y pren, Y dioddefaist hoelion llymion, Nes it orfod crymu'th ben; Dwed i mi ai fi oedd hwnnw Gofiodd cariad rhad mor fawr?

Cwympa dros ei phen a'i chlustiau mewn cariad â Dyfan.

Yn enwedig, debyg gen i, os ydi cariad y ferch am gael ei ddwylo arnoch chi.

Yna cafwyd trafferth gyda'r ferch Elisabeth a syrthiodd mewn cariad â John Williams, tyddynwr tlawd a drigai mewn fferm fechan o'r enw Pantachddu gerllaw'r Ty Cendros.

Y testunau prawf a gynigir yw trydydd paragraff y bennod, yn enwedig yr ymadroddion 'Cariad at chwaer oedd yn Harri Tomos...

WALI: (Yn gysglyd) Ddim nawr, cariad, rw'i'n gwylio'r newyddion.......

Mae hyn yn peri peth syndod, oherwydd gallasai Parry-Williams fod wedi dod o hyd i lawer o syniadau yng ngwaith yr hen feirdd a oedd yn gyson â'i syniadau ef ei hunan - yr amheuaeth ynglŷn â materion crefyddol neu athronyddol, y weledigaeth lem o flinder y cyflwr dynol, a'r cariad tawer at ddyn a natur heb wneud delfryd rhamantus o'r naill na'r llall.

Y mae a wnelo llawer o ddysgeidiaeth Crist â chreu cymdogaeth dda lle y mae cariad rhwng cymdogion.

Cariad sy'n y nghymell.

Gobeithio y ca i ddigon o amser i ddarllen y Testament Newydd 'to." Ar Noson y Groglith gofiadwy honno agorais ei Feibl a gweld fod y set rubannau yn lliwiau gwyliau'r eglwysi yn nodi'r penodau a'r pennawd "Cariad Paul at y Thesaloniaid.

ganlyniad, y mae cariad cnawdol a phriodi yn themâu amlwg ym mucheddau'r santesau.

Cariad pob Comi a Nash yr ochr 'ma i Glawdd Offa, boed e'n ddyn neu'n ddynes.' Gwthiodd Dilwyn ei ddwylo'n ddwfn i'w bocedi a chymryd anadl ddofn cyn troi i wynebu Gary Jones.

Dangosodd Darren ddiddordeb mawr ynddi ond cwympo mewn cariad gyda Madog, nai Iori, wnaeth Emma.

Roedd braidd yn anodd byw yn un o'r ychydig rai o fewn y gymdeithas a oedd yn gweld mai dim ond Cariad oedd yn bwysig pan oedd pawb, hyd yn oed y rhai heb ddwy goes i'w cario, yn heidio i ymuno â'r Home Guard.

Dwyt ti ddim yn gweld, cariad, dyna pam mae'n rhaid i ni drafod y peth yn synhwyrol cyn iddo allu'n gwenwyno ni am byth.

Dwn i ddim beth fyddai addysgwyr heddiw yn ei ddweud am ei dulliau o ddysgu ond gwn ein bod wedi derbyn cariad a gofal ganddi a fu'n werthfawr yn ein datblygiad ysbrydol.

gwn mai'r stori fer oedd eich cariad cyntaf.

Ac fe aeth ymlaen i ddarllen 'Adnabod' - a gwyddwn cyn iddo orffen mai honno oedd ei gân oedd yn mynegi'r hyn yr oedd ef yn dyheu amdano - sef gweld cariad ac ewyllys da yn bodoli rhwng pobl o wahanol genhedloedd.dyma Waldo'n gofyn iddo a oedd ganddo lamp beic i'w gwerthu.

Ym marn Dr Jones 'ymadrodd cyffredinol' yw 'cariad at chwaer oedd yn Harri Tomos', tebyg i 'cariad mam at fab' ...

Ond os oedd 'gwedd ei ymddangosiad yn brawychu'r gwan eu ffydd', yn ôl Nantlais eto, 'roedd 'ei lais fel diliau cariad a'i wên oedd fel bore ddydd.' Siaradodd yr Iesu wrthynt ar unwaith, ac o gymryd y geiriau gan Marc, Mathew ac Ioan gyda'i gilydd, yr oedd balm i'w harswyd ynddynt: 'Codwch eich calon Myfi yw; peidiwch ag ofni.' Fel y gŵyr y cyfarwydd, yr oedd rhinwedd rhyfeddol yn y geiriau Myfi yw ar enau Iesu Grist, yn enwedig yn yr Efengyl yn ôl Ioan: 'Myfi yw [y Meseial] sef yr un sy'n siarad â thi 'Pan fyddwch wedi dyrchafu Mab y Dyn byddwch yn gwybod mai myfi yw'; 'Yn wir, yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, cyn geni Abraham,yr wyf fi'; 'Pwy yr ydych yn ei geisio?' 'Iesu o Nasareth,' meddent hwythau.

Ar ôl perthynas fer gyda Menna, sylweddolodd Derek ei fod mewn cariad â Karen a phriododd y ddau yn haf 1997.

`Rydw i'n siwr y bydd e'n iawn, cariad.

Ac roedd hynny'n dipyn o boen iddo gan ei fod mewn cariad â Madelen Porneg, merch y gŵr cyfoethocaf yn y plwyf.

Roedd o mewn cariad.

Ac adnabum i ryw raddau bach yn yr awr honno, megis y profais eilwaith flynyddoedd yn ddiweddarach o dan law yr athronydd a'r seicolegydd, Dr David Phillips, (Coleg Diwinyddol y Bala) y cariad sy'n Dod at y truan ("Came where He was"), y cariad sy'n iachau'r meddwl oddi wrth chwerwedd ei bryder.

Mewn cariad yr ysgrifennais ac yng ngras Duw.

Yna cafwyd trafferth gyda'r ferch Elisabeth a syrthiodd mewn cariad â John Williams, tyddynwr tlawd a drigai mewn fferm fechan o'r enw Pantachddu gerllaw'r Tŷ Cendros.

Yn eironig, prin yw'r cariad tuag ato yn Que/ bec ei hun, heblaw yn ei etholaeth yn Shawinigan.

Yn 1976 cyrhaeddodd Jac Daniels y Cwm a chwympodd Sabrina mewn cariad.

Ynglyn a'r profiad hwn, efallai fod y beirdd i gyd yn gweld y byd mewn ffordd amgenach na'r dyn cyffredin am eu bod yn ei weld a llygad cariad : y maent yn caru'r byd a ddaw iddynt ar lwybrau'r pum synnwyr ac yn ei fawrhau yn arbennig yn y ffordd y maent yn ei amgyffred.

Wrth i'r briodas nesau cwympodd Mark mewn cariad go iawn gyda Meinir ond newidiodd Meinir ei meddwl ynglyn â phriodi ac aeth Mark ar y mis mêl gyda Kath.