Serch hynny, nid beirniad ifanc carlamus a'i lluniodd, ac y mae'n bwysig yn natblygiad y beirniad aeddfed.

Duw'n unig a wyr beth oedd ymateb y saint yn nwfn eu calonnau wrth i'r straeon a'r dywediadau carlamus arllwys yn un llifeiriant o'i enau.

Rydych chi'n gynulleidfa rhy barchus i fi fentro ailadrodd rhai o'r storiau a'r dywediadau carlamus a oedd yn cylchredeg ar y pryd.

Hawdd yw dilorni agwedd ffug-ysgolheigaidd Rowlands, ei syniadau am 'conjectural history' neu'i eirdarddu carlamus, ond er hynny cystal cofio ei fod yn dilyn awdurdodau cydnabyddedig ei ddydd, megis Thomas Burnet y daeargwr, Aylett Sammes, awdur Britannia Antiqua Illustrata, a'r ieithegydd Samuel Bochart.

Roedd gan werin y Cardis lawer disgrifiad carlamus o'r ddyfais newydd hon.