Ers dros dwy flynedd buom yn casglu enwau ar ddeiseb fawr dros Ddeddf Iaith Newydd -- dewch i Gaerdydd i'w chyflwyno i'r Cynulliad ac i ddangos cefnogaeth i'r galwad.

Bydd yr hen dwb golchi sy'n nghefn y ty yn cael ei sbyddu am bryfaid genwair bach rhai rwyf wedi eu casglu'n ofalus drwy'r haf - a dyna fi'n barod am ymweliad â'r Ddyfrdwy i drotio am lasgangen yn ystod y tri mis hwn!

Drachefn eleni bu casglu arian at Gymorth Cristnogol; hynny o ddrws i ddrws yn y dref gan aelodau gwahanol eglwysi a thrwy daith feicio noddedig gan y bobl ifainc.

Mae'n hawdd casglu'r offer y bydd arnoch eu hangen i wneud yr arbrofion yn y llyfr hwn, ac y mae'n ddiogel i'w defnyddio.

Cywaith tymor hir fyddai casglu baw adar a rhoi'r samplau mewn potiau i weld pa blanhigion sy'n tyfu ohonyn nhw.

Swn y fagnel ar y bryniau, Gwaed y dewr ar dwrf y rhos, Angau'n casglu ei ysgubau Cyn aeddfedu gyda'r nos.

Troi ar y rhew, Llyfnu ar y glaw Casglu baw i'r ysgubor.

Bwyd i Bosnia: Bu'r plant yn brysur yn casglu bwyd i blant anffodus Bosnia fel Ymgyrch Dalgylchol i helpu'r trueiniaid hyn.

Mae casglu effemera yn hobi sy'n tyfu ar garlam.

Mae'r lleidr yn gosod deg neu ugain hwyrach o'r cewyll gwifrog yma yn y pentref bob nos wedi iddi nosi, ac yna mae'n mynd o gwmpas i'w casglu yn y bore bach.

Gwelais fod yno gantîn wedi agor ac ychydig o giw yn casglu.

Mae casglu ffeithiau pendant i adeiladu'r darlun yn rhagdybio fod y pethau hyn yn bendant, sicr a di-newid.

Ei werth yw i storio dþr mewn pridd a chompost; nodwedd werthfawr iawn mewn haf fel llynedd neu i rwyddhau natur pridd cleiog, hynny yw, casglu gronynnau mân pridd cleiog at ei gilydd yn ronynnau mwy er mwyn hyrwyddo sychu tir felly ar gyfer ei drin.

Argraffwyd holiadur ynglŷn â'r ysgolion Sul yn y ddwy iaith yn y prif gylchgronau a newyddiaduron yng Nghymru, gan of yn i bawb lenwi'r manylion perthnasol yn barod erbyn y deuid heibio i'w casglu.

Gellir beirniadu'r pwyllgor am hynny; ar y llaw arall yr oedd gweiddi am ffurflenni am fod cefnogwyr yn awyddus i ddechrau casglu enwau.

Bu hefyd yn casglu rhai o ddagrau ei wraig þ 'ond dim ond pan oedd hi'n fodlon,' meddai, gan ychwanegu þ 'Awn i ddim yn agos ati fel arall, rhag ofn mai fi oedd yn gyfrifol am y dagrau.'

Bu Mathew Fontaine Maury, swyddog yn llynges America, yn casglu gwybodaeth am flynyddoedd gan gapteiniaid llongau am eu profiad o wyntoedd a moroedd mewn gwahanol rannau o'r byd, er mwyn paratoi siartiau i ddangos y llwybrau lle gellid disgwyl y tywydd mwyaf ffafriol i gyflawni mordeithiau cyflym.

Mae'r drych cyntaf, yr un sy'n casglu'r goleuni, yn gallu bod ar waelod y telesgop ac felly'n haws ei gynnal o'r cefn.

Mae'r lens ar flaen y telesgop (y lens sy'n casglu'r goleuni) yn ddeugain modfedd ar draws, y lens mwyaf yn y byd.

Yr oeddwn yn mwynhau yn fawr y casglu a'r cymdeithasu.

Yn ôl y drefn arferol, roedd pawb oedd wedi mynd ar y trip wedi cyfrannu ychydig o newid mân 'fel cydnabyddiaeth i'r dreifar', ac rwan fod pawb arall wedi disgyn o'r bws oddi allan i'r post, fe estynnodd Elsie Williams y cwbl i Elfed: swp o ddarnau dwy geiniog a phum ceiniog ac ambell bisyn deg wedi eu casglu mewn pecyn marjarîn oedd yn dal i gynnwys ychydig friwsion ar ôl brechdanau rhywun.

Os ydych yn hoffi casglu ffosiliau does dim gwell craig na'r Garreg Galch yma ger Bwlch Kate Anthony sy'n llawn o'r crinoid bychan ac o'r cwrel Caninia, Lithostrotion, Cyringopora a Michelina, heb sôn am y braichiapod a'r gostropod (Bellerophon a Euromphalus).

Dro arall, soniai am ddirgelwch annatod (hyd yma) disgyrchiant, neu'r llwch rhwng y galaethau sydd yn casglu ac yn troi'n 'nifylau tan', fel y galwodd hwy, yn ymgrynhoi yn ser, yn llosgi a chrebachu ac yna'n ail danio ac ymagor yn nifwl tan eilwaith.

Bydd y plant wrth eu boddau yn casglu gwahanol gregyn, gan loffa yma a thraw a chael llygad maharen, gwichiad y gwymon neu gyllell for.

Addunedais yn fy meddwl y tro hwn sôn am fwy o bynciau ond gan fod dyddiad cais y golygydd wedi mynd heibio ers tridiau ac fe fydd yn amser casglu llythyrau'n lleol ymhen ugain munud, rhaid gadael i'm bwriadau aros hyd amser tymhorol eto.RHITHIAU MYNYDD HIRAETHOG - Norman Closs Parry

Yn ystod ail hanner y ganrif hon, mae ambell i gwmni recordiau wedi casglu ynghyd berfformwyr a cherddorion sydd wedi diffinio eu cyfnod.

Holl bleser hen bobl fyddai casglu at ei gilydd wrth dân mawn o dan yr hen simdde fawr ac am y goreu chwedl a'r mwyaf dychrynllyd ei stori.

Gwaith y pwyllgor hwn, a ganolwyd ar CILT, oedd casglu a dosbarthu gwybodaeth, cynnal cynhadledd breswyl genedlaethol, a chyhoeddi cylchlythyr tua dwywaith y flwyddyn (a oedd ar gael oddi wrth CILT).

Awdur y Parochial Queries hyn oedd Edward Lhwyd, Ceidwad Amgueddfa Ashmole yn Rhydychen, a oedd yn casglu defnyddiau ar gyfer cyfrolau a fyddai'n trafod hanes, iaith a naturiaetheg Cymru.

Yma bydd yr addolwyr yn casglu ar y Sul a hynny yn eu cannoedd.

Gwell peidio casglu'r blodau chwaith, gwywo'n llipa wnant cyn pen fawr o dro wedi eu codi, mae'n llawer rheitiach eu gadael i eraill fwynhau eu prydferthwch.Cynefin tra gwahanol sydd i Flodyn y Gog un sychedig yw hwn ac felly ar weirgloddiau llaith a glannau afonydd y'i gwelwn.

Ryw ddydd, efallai, byddai'n ddigon cyfoethog ei hun, gan ei fod yn dechrau casglu symiau go fawr erbyn hyn a chreu cysylltiadau elwgar ym mhlith brodyr ariannog y deyrnas - gwobrau llwgr ei swydd.

Rwy'n casglu, felly, nad ydi hwn yn fudiad ifanc o ran nifer blynyddoedd ei aelodau.

Gellir eu casglu, eu rhewi ac yna eu trosglwyddo i anifeiliaid eraill.

hefyd dwi'n casglu stori%au eraill sydd wedi cael eu cyhoeddi mewn cylchgronau ynghyd â rhai sydd heb weld golau dydd eto i wneud cyfrol arall y flwyddyn nesaf.

Eto, ar ei garreg fedd, adroddir yn syml: "Bu'n ddirwestwr selog am y pymtheng mlynedd olaf o'i oes." Gwelodd y pendil yn syrnud o un eithaf i'r llall yn ystod ei fywyd, ond mae llawer o straeon da wedi'u casglu am y ddau gyfnod.

Mae mawn wedi ei ffurfio o ddefnydd organig megis Mwsog Sffagnwm marw, sy'n casglu'n haenau dros gyfnod hir o amser.

Mae ambell dan agored yma ac acw, pobl yn eistedd o'i gwmpas ac yn sgwrsio, nifer yn casglu coed tan.

Ar ôl bwyta dyma'r dynion yn dechrau casglu at y brake yn araf, ac eraill yn gwylio i edrych pa faint oedd yn cyrchu at fan y cyfarfod, a phwy oeddynt, rhai yn ymddiddan â'i gilydd, eraill yn edrych yn syn, ac eraill â'u golwg ar y brodyr yr oeddynt wedi clywed eu bod ymhlith y rhai fu'n gweddio yn Nant.

Tra bo'i rieni yn casglu llen a llafar plant dechreuodd Robert Opie, yn fachgen ifanc, gasglu papurau losin a siocled, potiau iogwrt, a bocsys bwyd brecwast.

Yn anffodus, ar yr adeg pan oedd angen casglu'r wybodaeth yma yn y Swdan, nid oedd yr offer technolegol ar gael ar gyfer ein hanghenion.

Pan fydd y Cyngor yn gweithredu mewn unrhyw lys barn neu unrhyw dribiwnlys arall boed fel pleintydd, diffynnydd erlynydd neu mewn unrhyw ffordd arall, awdurdodir Cyfreithiwr y Cyngor ac unrhyw gyfreithiwr arall a fo o bryd i'w gilydd yn gweithredu ar ran y Cyngor ac i bob swyddog arall a gyflogir gan y Cyngor i wneud unrhyw beth a fydd ei angen er mwyn hyrwyddo'r achos ar ran y Cyngor gan gynnwys, ond heb ragfarn i unrhyw beth arall a fyddai angen ei wneud, cymryd pob cam gweinyddol i ddwyn yr achos gerbron y llys ac yn y llys, ymddangos mewn achosion i gyflwyno achos y Cyngor, casglu tystiolaeth ar gyfer yr achos, rhoddi tystiolaeth yn y llys, gwneud affidafidiau, cymryd pob cam angenrheidiol i orfodi penderfyniad y llys, adennill costau ac amddiffyn yn erbyn a negodi costau a ganiateir yn erbyn y Cyngor.

Yn y tymor byr, byddai pwyslais gwaith y swyddog ar blant a oedd a phroblemau caffael iaith, am amrywiol resymau; f) bod yr Uned Iaith yn casglu gwybodaeth am yr adnoddau sydd ar gael, er mwyn canfod sut yr oedd awgrymiadau'r Gweithgor Cynradd yn cydlynu â chynlluniau'r Uned Iaith; ff) bod angen datblygu gwaith yr Athrawon Bro yn y maes dysgu ail iaith; Pwysleisiwyd rôl yr Athrawon Bro droeon.

merciwri, cadmiwm, sydd wedi casglu yn waddod ar waelod y môr).

Beth arall a ysbrydolodd T Gwynn Jones i gyfieithu nifer o epigramau Groeg, ac ychydig o'r Lladin, a'u casglu dan y teitl Blodau o Hen Ardd?

Y dewis cyntaf fyddai casglu dail derw a ffawydd ar ôl idddynt ddisgyn, eu storio am ddwy neu dair blynedd ac yna eu gogrwn (rhidyllu) trwy ogr (rhidyll) gyda thyllau chwarter modfedd, a byddai yn barod i'w ddefnyddio.

Yn wir, roeddwn yn cael ateb a rhywfaint o arian ymhobman, er nad casglu arian (yn unig) oedd y bwriad.

Byddwn yn casglu enwau o hyn tan ddiwedd wythnos yr Eisteddfod 2001.

DIOLCH: i Gladys Williams, Graig Llan, am fod mor barod ei chymorth i fynd o gwmpas gyda'r Casglu Arian Blynyddol at yr Arthritis.

Mae casglu a distyllu ystadegau yn hoglwth o ddiwydiant.

Ffrwyth y chwilio yw casglu mai'r ysgolheigion crwydrad a oedd wedi bod yn bont rhwng y Trwbadwriaid a Dafydd ap Gwilym.

* Casglu

Dyna pam y gellir casglu'r blodau hen niweidio'r planhigyn, ond peidiwch a sathru'r dail gan mai hwy sy'n bwydo'r oddfyn.

Yn y traethodau sydd wedi eu casglu yn Llyfr Ancr Llanddewi Brefi byddai cyfle iddo ystyried sut y trosid i'r Gymraeg yn y Cyfnod Canol ddarnau fel y Deg Gorchymyn, y Gwynfydau, Prolog Efengyl Ioan ynghyd ag ugeiniau o adnodau unigol o'r Hen Destament a'r Newydd.

Bydd croeso felly i gyfrol sy'n casglu ynghyd ddeongliadau o'i gerddi, rhai ohonynt, gan rai o'n beirniaid praffaf: Pennar Davies a D.

Wrth ddweud yn negyddol fod y mudiad yng Nghymru yn 'ddiymadferth ac yn gwbl anabl i gerdded rhagddo' heb Yr Ymofynnydd, gellid casglu bod y cylchgrawn, yn ôl ei olygydd, yn gefn a chanllaw sicr i'r Undodiaid, a hynny drwy un o'r cyfnodau mwyaf anodd yn hanes y traddodiad rhyddfrydol, a chrefydda yn gyffredinol.

Dilyn wrth gwt arweinydd swyddogol am beth amser er mwyn casglu pob dim o wybodaeth am y ddinas, ac yna crwydro i bob cyfeiriad ar fy mhen fy hun.

Bydd yr enwau sydd yn fuddugol bob dydd yn cael eu casglu ynghyd, ac yna, ar ddiwedd yr wythnos, tynnir un enw allan, a bydd hwn ar ei ffordd i'r Caribbean mewn bach o amser.

Bu raid, felly, casglu'r holl daflenni, ffurflenni ac unrhyw ddeunydd arall nad oedd ar gael yn Gymraeg o'u swyddfeydd.

Ychydig iawn fentrod yno - roedd camerâu'r byd wedi casglu yn Nhwrci i ffilmio'r ffoaduriaid oedd yn tyrru i'r wlad honno.

Wythnos Cymorth Cristnogol Diolchwn i bawb a gynorthwyodd gyda'r casglu o ddrws i ddrws ac am bob rhodd.

Oherwydd cyfyngiadau ar amser -- fel ymhob rhaglen deledu mae'n siŵr -- ni allodd Moc Morgan wneud cyfiawnder â dawn Ray Jones, Conglywal, Blaenau i lunio ffyn o bob math o'r defnyddiau y mae'n eu casglu o frigau a changhennau y mae'n eu gweld yng nghoed ei fro.

Casglu trethi

Wrth gwrs dydir arian syn cael eu tywallt i'r plât casglu ai ben i waered yna yn ddim o gymharu âr hyn yr ydym yn ei dalu mewn bywydau am breifateiddior rheilffyrdd.

Mae'r Mwmbwls yn lle ardderchog i ddechrau casglu ffosiliau oherwydd fod cymaint ohonynt ar gael yn y creigiau.

Gallech eu casglu nhw oddi ar y coed a'r llawr a 'doedd neb yn eich rhwystro chi.

Tua chwe mil o flynyddoedd yn ol, darganfu rhai offeiriadon sut i gynhyrchu aur trwy doddi mwyn aur.Arferent hefyd wneud moddion o berlysiau a gwreiddiau planhigion y byddent yn eu casglu yn y coedwigoedd.

Oherwydd yr oedi anochel mewn casglu a chrynhoi ystadegau, gall wythnosau onid misoedd fynd heibio cyn i'r llywodraeth sylweddoli bod pethau'n dechrau mynd o chwith, a bod angen iddi ymyrryd â chwrs yr economi.

A da o beth oedd casglu at ei gilydd ffrwyth gwaith ymchwil Dr Isaac Thomas, Dr G.Aled Williams ac eraill yn yr erthygl ar "Yr Esgob Morgan a'r Beibl Cymraeg Cyntaf".

Disgrifiodd Newton, hyd yn oed, ei waith mewn termau tebyg, fel "casglu graean ar draeth gwybodaeth".

Cofiaf un hen wraig yn gofyn tuag at beth yr oeddwn yn 'clasgu' a minnau yn ei chywiro a dweud mai 'casglu' oedd yn gywir, a chael eglurhad gan mam ei bod hi'n gywir hefyd.

Er bod y math o wybodaeth yr oedd Gradgrind yn ei geisio wedi troi'n ddihareb am ddiffyg dychymyg, ni ddylem anghofio'r rhesymau pam yr oedd y Fictoriaid yn mynd ar ôl ffeithiau, nac am y tro da a wnaed â'u disgynyddion trwy eu casglu.

Y maent yn brysur yn casglu Creision Deinasoriaid, bisgedi Deinasoriaid, pasta ac hyd yn oed diod Jiwrasig, a'r rhain i gyd i'w gosod ar blatiau a chwpanau Deinasoriaid.

Ni fyddant yn aros yno'n hir gan eu bod yn cael eu casglu gan laweroedd o adar ac anifeiliaid i'w storio dros y gaeaf.

Yr oedd y dosbarth ysgwieriaid hwn, fel y gellid disgwyl, fwy neu lai'r un â'r dosbarth swyddogol: hynny yw, yr oedd casglu tiroedd a chasglu swyddi yn mynd law yn llaw.

Gellir casglu gwybodaeth yn effeithiol iawn hefyd trwy brofiadau ein grwp cydradd.

Yr ydym yn byw mewn byngalos mawr, hyll, gyda llestri lloeren sy'n gallu casglu cant o sianelau ac nid yw'r awydd yn bodoli i wylio rhaglenni Gwyddeleg ar TnG yn y babel sianelog hon.

Gyda'r holl sylw a roddir ar y cyfryngau i belydriad niwclear a'i effeithiau niwediol, hawdd iawn fyddai casglu mai dim ond gweithio yn erbyn parhad dynoliaeth a wna.

Yn yr un modd ag y mae ser yn casglu gyda'i gilydd i ffurfio galaethau, mae galaethau yn ymgasglu'n grwpiau hefyd.

Mae'r un ar Abaty Nedd yn casglu at ei gilydd y briwsion gwybodaeth sydd ar gael yma ac acw am y sefydliad nodedig hwnnw.

Roedd yr unigolion hyn (dros 250 o enwau i gyd, wedi eu casglu dros gyfnod o ryw dair wythnos), yn cytuno â'r datganiad hwn: GALWN AR Y CYNULLIAD CENEDLAETHOL I LUNIO STRATEGAETH GADARNHAOL I DDATBLYGU YSGOLON GWLEDIG.

Gwyddis bod rhai cacynnod yn casglu nifer fawr ohonynt drwy bysgota yn yr ewyn a'u cario i'w nythod i fwydo eu larfa hwythau.

Y mae hi'n deg casglu nad oedd y drefn eisteddfodol, na'r gynulleidfa o eisteddfodwyr, yn barod i dderbyn dehongliad mor ysgubol negyddol ar berthnasedd 'yr Hendduw' i'w greadigaeth.

Efallai y dylai pobl wneud mwy o ymdrech i'w casglu a'u cadw ar gyfer selogion y dyfodol.

Nid cwbl anfuddiol, efallai, fyddai casglu ynghyd rai o'r pethau mwyaf diddorol a wyddys am Daniel Owen y dyn.

Teg casglu, felly, ei fod ar brydiau yn teimlo'n ddig tuag at waith dyn yn anharddu wyneb y ddaear, a hynny yn enw Cynnyd: ac y mae ei ddefnydd o'r gair gydag 'C' fawr yn ymddangos, yn y cyd-destun hwn, yn llwythog o goegni ac eironi chwerw.

O'r hyn lleiaf, gellir tybio hynny, os teg yw casglu mai efe oedd awdurdod y Parch.

Ynghlþn â'm gwaith yn casglu llyfrau nid anghofiaf byth y wefr a deimlais yn llyfrgell Gwilymm Ardudwy wrth ddod o hyd i lyfr llawysgrif William Phylip y bardd Cromwelaidd.

ond roedd y dyn wedi casglu'r bag yn barod.