Ond drwy gydol y nofel hon cawn ein paratoi'n ofalus gam wrth gam ar gyfer tro%edigaeth ysbrydol Harri.

Efallai nad ydym yn sylweddoli mai llên gwerin yw yr hyn y byddaf yn ei drafod, ond cawn weld fod yr un hanfodau yn perthyn i'r credoau a'r straeon cyfoes hyn, ac a berthyn i lên gwerin traddodiadol.

Cawn y teimlad o hyd yn y Cei nad oeddwn na Chardi nac un o wylanod y Cei.

Cawn fwy o hanes Wiliam Prichard eto.

Cawn gyfle hefyd i ddeisyf arweiniad Duw ar y ffyrdd priodol i adnewyddu ein gwasanaeth a'n cenhadaeth iddynt.

Felly, fy annwyl gyd-derfysgwyr cawn eich gweld yng Nghyfarfod Cyffredinol y flwyddyn nesaf os na fydd pob copa walltog ohonom yn y carchar wrth gwrs.

Cynorthwya ni i dderbyn dy gynnig, ein Tad, fel y cawn ni etifeddu'r bywyd tragwyddol yr wyt ti'n ei gynnig i ni, a llawenhau yn dy gwmni a'th gariad yn y bywyd hwn.

Yn ol un o ysgrifau Williams Parry, yr oedd WJ Gruffydd yn cael ei gyfrif yn 'ddi-Dduw.' Gwyddom hefyd fod bardd 'Ymadawiad Arthur' yn cyfeirio at fywyd yn ddiweddarach fel 'un ias ferr rhwng dwy nos faith.' Ac os clustfeiniwn ar eiriau bardd 'Yr Haf',cawn yng ngodidowgrwydd - yr awdl honno ei dagrau hefyd - sef dagrau pethau, yr ymwybod ag angau, ac a thymp a thempo amser.

Gwaeddasant arnaf a dywedasant y cawn chwart o gwrw os gorweddwn ar lawr, ac ddynt hwythau gael ei dywallt i fy safn.

Cawn wybod ar ôl i rywun ddod yn ôl o'r traeth.

Cawn glywed rheolwyr profiadol yn disgrifio'u gwaith bob dydd.

Dyna'r sefyllfa y cawn ein hunain ynddi heddiw.

A ddigwydd hynny neu beidio, cawn weld.

Ni welais i fy hun ddim o'r gwaith tyllu hefo llaw, felly rhaid bodloni ar hanes a glywais gan yr hen bobl, ac o bosib fod rhai yma heno sy'n gyfarwydd â'r gwaith ac y cawn dipyn o'r hanes ganddynt hwy ar y diwedd.

Cawn baned o goffi a mygyn tra'n disgwyl i'r glaw fynd heibio.

Cawn Kate Roberts, yn ei beirniadaeth, yn eu rhybuddio i gofio y gallai gormod ohonynt dagu'r arddull a rhwystro'r darllenydd rhag

Rwy'n siwr y cawn ni groeso cynnes yng Nghymru.' A'r geiriau hyn ffarwelia'r milwr â ni i gychwyn ar ei fordaith o Harfleur am Gymru.

Yno fe'i cawn yn ei ffurf Roegaidd, Alelwia Aeth y mawl Iddewig bellach yn rhan o'r mawl Cristnogol, oherwydd dathlu buddugoliaeth yr Oen mae'r alelwia yn Llyfr y Datguddiad.

Er enghraifft, ar y dechrau cawn frawddegau'n cynnwys geiriau dwy lythyren, fel 'yn un llu', neu 'o'r lli i'r lle', neu 'da yw dy dy'.

Bwytewch y bacwn rwan, hogiau: os rhedwn ni allan o fwyd cawn fwyta'r cogydd." Ynghanol y chwerthin, llithrais i mewn i gael gair â'r bachgen oedd yn paratoi'r bwyd, roeddwn yn gweld posibilrwydd o ' tribal feud' yn mynd ymlaen tra byddem yno.

Cawn hefyd ddisgrifiadau manwl o'r ffordd y mae trigolion yr ardal yn ymateb i ddiflaniad Margaret a hanes cyflawn y golygfeydd yn y capel pan gyfyd cwestiynau am ei hymddygiad.

Deued pob un â'i aberth; ac os cawn ni Ysbryd Duw gyda ni i wneud y gwaith, a bod yn un gyda'n gilydd, ni gawn rywbeth mwy na'r can mil - yr Ysbryd hwnnw i ddefnyddio y can mil i weithio.

Cawn nifer o'r bechgyn yn ymweld â mi o bryd i'w gilydd, ac un diwrnod galwodd y Capten i'm gweld.

Ella cawn ni 'rwsnos nesa.

Yn yr ail act cawn nifer o olygfeydd gwrthgyferbyniol, un o olygfa o'r eglwyswyr yn cynllwynio sut i gasglu camdystiolaeth ac yn gwledda gyda'r ysbi%wyr ar ddechrau'u taith; golygfa arall o Bentre'r Bobol lle mae arweinwyr Ymneilltuaeth yn ymgasglu i weld beth sydd yn digwydd, ac yma y cawn Lywelyn y Bardd yn ffroeni bradwriaeth, a'r Annibynnwr, Davies, yn cymharu'r hyn sydd yn digwydd â hen Frad y Cyllyll Hirion, ac yna ambell olygfa ddoniol lle mae'r ysbi%wyr yn holi plant yr Ysgol Sul ac yn eu baglu â'u cwestiynau, gan geisio tystiolaeth i'w gwneud yn ymddangosiadol dwp, ond lle mae'r plant yn tybio bod yr ysbi%wyr yn rhai twpach.

Cawn wybod hefyd am y taliadau llai a gawsai'r brenin fel y Cymhorthau,Twnc, a Meis.

Er mai prif lyfr John Addington Symonds ydoedd The History of the Italian Renaissance, ac er bod y llyfr hwnnw ar ryw ystyr yn hollol nodweddiadol o nawdegau olaf y bedwaredd ganrif ar bymtheg ac o ddechrau'r ugeinfed, ei lyfr mwyaf poblogaidd ydoedd Wine, Women and Song: Mediaeval Latin Students', llyfr a dynnodd y llen oddi ar gerddi'r Ysgolheigion Crwydrad, ac, fel y cawn weld, yr oedd eraill wrthi'n dadlennu byd cerddi'r Trwbadwriaid.

Ond paid ti â phoeni, fe ddaw y dydd y cawn ni ddial arno.

Am to swear like a trooper cawn, yn gwbl gymeradwy, rhegi fel cath, paun, melin, tincer a cwrcyn ond nid rhegi fel llongwr na nafi.

Yn ei sgwrs radio â Saunders Lewis, mae'n cyfeirio at adolygydd o Sais a ddywedodd amdani - 'Mae ei thristwch fel ochenaid hir ar draws y dyfroedd' - gan ychwanegu bod 'rhywbeth mwy tu ôl i ochenaid wedi'r cwbl.' Cawn T.

Ond, fel y cawn weld, dyw'r wers syml hon ddim wedi ei dysgu eto.

Rydyn ni'n edrych ymlaen at flwyddyn nesa rwan a gobeithio cawn ni fynd fyny'n ôl yn syth.

Yn sgîl hynny, o wylio gemau y dyddiau hyn, cawn berfformiad amddiffynnol cadarn am eu bod mor drefnus.

Yn amser y Diwygiad, mewn sgwrs a Pitar Wilias, un o wyr amlwg y pentra, ynglyn a chrefydd, fe ddwedodd Rondol wrtho, 'Dwi ddim yn ama na fedrwn i arwain fy hun i ymuno a'r Bedyddwyr pe bawn i'n gwybod y cawn i drochfa mewn cwrw' 'A finna' meddai Begw.

Mae siarad ag Eryl Ellis am eiwaith yn sicr yn cynnig cipolwg ar fyd artistig, deallusol cynhyrchu theatr; cawn yr argraff ei fod ar fin ehangu ar y theori%au dwfn, abstract, a syniadau a iaith gymhleth, aruchel yr athronwyr celfyddydol.

Fel y cawn weld, mae agweddau'r beirdd a'r llenorion Cymraeg at y clasuron yn amrywio'n aruthrol, ond prin iawn y gwelir un ohonynt yn methu ag ymateb o gwbl i lenyddiaeth glasurol.

Trwy ymbil tros yr ieuenctid cawn gyfle i edifarhau am ein diffygion yn ein perthynas â hwy.

Cawn un ag oll ein barnu gan hanes.

Wedi darfod tyllu, byddai'r tyllwr yn mynd â'i ebillion oedd wedi colli min erbyn hyn i'r efail i'w hogi, felly gwelwch fod angen gof yn y chwarel, a llawer yw'r helynt sydd wedi bod yn yr efail rhwng y gof a'r gweithwyr, fel y cawn sôn ymhellach ymlaen.

Hwyrach y cawn air ganddynt ar gyfer y rhifyn nesaf.

Yn unol â hyn cawn yr Athro W J Gruffydd yn maentumio fod tri chyfnod yn hanes barddoniaeth pob gwlad, sef, i ddechrau, gyfnod barddoniaeth lwythol, yn ail, cyfnod ymledu pryd y derbynnir dylanwadau allanol, ac yn drydydd, cyfnod ymdeimlad cenedlaethol dwys, megis cyfnod Shakespeare yn Lloegr a chyfnod Goethe yn yr Almaen.

Y dosbarth hwn hefyd, fel y cawn weld, a ddaeth yn brif noddwyr y beirdd proffesiynol Cymraeg.

Yn ei ragair i Tannau'r Cawn gan William Jones - Nebo, dywaid D.

Ac weithiau, yn fwy diddorol efallai i'r 'darllenydd cyffredin' nad yw'n arbenigwr ar y clasuron ei hunan, cawn gyfle i weld yn glir beth oedd agwedd y beirdd hyn at y clasuron a'r hen fyd.

Yr oedd fy nghartref yn ddinas noddfa lle cawn siarad fy iaith naturiol er imi gale crap go dda ar yr iaith fain hefyd.

Wedi ffraeo efo Robat John a Sharon roeddwn i a doeddwn i ddim eisiau rhannu'r siocled efo nhw felly fe'i cuddiais o nes y cawn i gyfle i fod ar fy mhen fy hun.

Cetyn oedd gan un o hogiau'r eroplêns ac o dro i dro, cawn olwg ar ddwy ferch y tonnau pan ddigwyddai toriad yn y cwmwl nicotinaidd.

Y gwir amdani yw y galle'r awdurdodau gymryd eich trwydded deithio chi a fi, a dweud wrthon ni i le o fewn gwledydd Prydain y cawn deithio, a sicrhau fod awdurdodau gwledydd eraill yn gwrthod rhoi caniatâd i ni fynd mewn i'w gwlad.

Yn 'Penyd' cawn fynd i mewn i ymennydd gwraig wallgof, a dilyn ei meddyliau yn yr ysbyty meddwl am un diwrnod cyfan o'i bywyd.

Tacteg dda, oherwydd pan 'syfrdan y safent hwythau' cawn innau gyfle i ail gychwyn a rhoi ychydig o bellter rhyngddom iddynt gael gwneud yr un peth eto, ac eto ac ETO!

Dyma'r drefn a arferwyd ers canrifoedd gydag enw cyffredin a arferir yn enw lle a dyma phaham y cawn enwau megis Y Groes, Y Waun, Y Betws, y Glog ac Y Bala ledled Cymru.

Yn yr Hen Destament cawn brotest gref yn erbyn cyfrifiad a drefnwyd gan y Brenin Dafydd.

O'r ochr arall, os awn i'r athrofa, o ba le y cawn foddion cynhaliaeth?

Yn Pwy Sy'n Cofio Siôn? cawn hanes Leni, cyflwynydd radio ifanc, sy'n gobeithio cychwyn gyrfa lwyddiannus wrth fynd ar drywydd y seren bop Siôn Tremthanmor.

Ym mhob rhifyn cawn arbrofion gwyddonol syml y gallwch chi eu gwneud eich hunain.

Cawn drafod ymhlygiadau hynafiaethol hwnnw yn nes ymlaen oherwydd ni allai ddianc oddi wrth y dulliau a ddefnyddiai ei gyd-fonedd o edrych ar hanes.

Yn hyn yr oedd yn hollol wahanol i OM Edwards, fel y cawn weld, ac felly y mae rheswm dros edrych ar Gymdeithas Dafydd ap Gwilym fel plentyn OM Edwards mewn mwy nag un ystyr.

Rho ras i ninnau geisio ymochel dan gysgod dy adain a gwneud hynny pan fo hi'n hindda fel, pan ddelo'r storm, y cawn orffwys mewn tangnefedd.

Cawn foduro'n gyflym ar draws Fflandrys cyn i'r gwlith godi.

Wedi iddynt fwyta pryd da, cododd Pierre, Mi awn i'n gwelyau,' meddai, cawn orffwys fory beth bynnag.' Arweiniodd y ddau i fyny grisiau llydain.

Cawn weld.

Cawn enghreifftiau hefyd o'r pwysau sy'n cael ei roi ar awdurdodau lleol o du llywodraeth ganolog.

Cawn ein sboelio efo saith o ganeuon newydd, ffres, gan y grwp o Benygroes.

Cawn fendith yng ngeiriau Mr Nyberg ond yn Saesneg y traetha.

yr oedd un cysur ganddynt y cawn chwarae teg gan fod athrawes y babanod yn Gymraes o Sir Feirionnydd.

Cawn ni weld be sy gen ti i'w ddeud amdanat ti dy hun.

Wel, cawn weld, ond tra fyddwch chi'n disgwyl am ddeunydd newydd, beth am brynur llyfr yma?

Wedi hynny y cawn y dystiolaeth gyntaf fod haearn yn disodli pres, a bod y cyfnod a elwir Oes yr Haearn wedi dechrau.

Mae'r ddau dîm wedi bod yn whare'n dda iawn a gobeithio cawn ni weld gêm o safon uchel a phawb yn ei mwynhau hi.

Cawn edrych yn gyntaf ar rai agweddau at y Groegiaid a'u diwylliant a geir yn y cyfnod dan sylw.

(f) Mae modd profi'r dyfroedd heb rwymo'n hunain i lwybr arbennig - gallwn droi yn ôl, heb i hynny fod yn drychineb, ac yn wir yn aml cawn elw o'r fath brofiadau.

Yng Ngolwg Duw, cawn ein hystyried yn seintiau drwy aberth rhywun arall.

Weithiau yn unig y cawn iddo arfer y gair 'Cyfoeth' am 'Dalaith', ond y gair a ddefnyddiai gan amlaf yn ei drafodaethau ar y drefn farddol oedd 'Cadair'.

O droi at hunangofiant Kate Roberts, Y Lon Wen, cawn ddigon o dystiolaeth fod hyn yn seiliedig ar gefndir teuluol yr awdures ei hun.

Yma cawn brawf o'i ddawn i ddisgrifio ac esbonio Hanes i blant, mewn arddull syml a chyhyrog.

Cawn restr a chyfeiriadau gan fy nhad a marc arbennig os oedd Cymry Cymraeg yno.

Yn y lle cyntaf, fel y cawn weld maes o law, ceir yn y ddwy ymwrthod digon chwyrn a phendant a'r hyn a aeth o'r blaen.

Ar ffurf dyddiadur cawn ddilyn helyntion CJ yn ystod y flwyddyn mae'n colli ei thad yn ddisymwth.

Mwy syfrdanol na dim, cawn ddau heb goleg o gwbl.

Rywbryd yn ystod y Saboth digwyddodd daro ar y ffordd fawr â Mr Jones y Person, a ddywedodd wrtho: `Cofia di, Harri, ddod hefo ni fory i godi llwynog, a gobeithio'r nefoedd y cawn ni ddiwrnod braf.' `Trystiwch chi fi y byddaf yno,' ebe Harri.

Felly mae peth gwrth-ddweud yn y ddau ond cawn weld yn yr hydref pa ymadrodd i lynu wrtho yn y dyfodol.

Cawn ein harwain i gredu ei fod yn casa/ u'r meistri oherwydd ei natur filain, a'i bod hi'n fain arno'n ariannol am ei fod yn gwario'i arian ar gwrw, pŵls a cholomennod!

Cawn ddeunydd sylweddol ynghylch castiau Robin a'i ymdrechion i ddifwyno cymeriad Margaret.

Yn yr adan hon, cawn edrych ar gefndir addysgol yr athrawon.

O gymharu'r ddau ddehongliad hwn cawn ein temtio i weld yr offeiriadol fel crair ofergoelus hen baganiaeth.

Straeon yw'r rhain sydd yn cael eu dweud, eu hail-ddweud, a'u credu yn ein cymdeithasau modern ledled y byd, ond mae'n ddiddorol nodi mai cefndir Americanaidd sydd i nifer ohonynt - cawn drafod paham yn nes ymlaen.

Trwy wneud hyn, wrth gwrs, roeddynt yn mentro i fyd o eira a rhewfryniau, ac yn nyddiaduron teithwyr y cyfnod cawn lu o gyfeiriadau at y cyffro ofnadwy yn eu mysg wrth edrych allan a gweld eu llongau yng nghanol cylch oi rewfryniau uchel.

Ar ôl y cwrdd cawn de gyda bara brith, "welsh cakes" ac yn y blaen.

Dywedai cofiannydd Henry Jessey, y gwr a ddaeth i lawr o Lundain i helpu Wroth a Chradoc sylfaenu'r eglwys, ei bod yn "dra enwog am ei swyddogion, ei haelodau, ei threfn, a'i doniau% ac, fel y cawn grybwyll, yr oedd ei haelodau'n ei chael yn hawdd i ymarfer eu doniau ar led.

Cawn gryn dipyn o hanes yr hen Snowt gan ei gyfaill a'i gydymaith Sam Ai Ai, a oedd yn aelod o'm staff ar y Y Gwyliwr.

Cawn weld yn nes ymlaen mai'r esgeulustod hwn o gymhellion yr unigolyn, yn arbennig yn y farchnad lafur, yw un o'r prif gyhuddiadau a wnaed yn erbyn y dadansoddiad Keynesaidd yn ystod y blynyddoedd diwethaf.

Ni ellid amau dilysrwydd ei ddisgrifiadau o amgylchiadau byw y werin, gan fod arolygwyr eraill yn eu cadarnhau: yn wir, fel y cawn weld, byddai'r adroddiadau eraill yn dyfnhau'r argraff fod y bobl yn gwbl amddifad o gyfleusterau cymdeithas.

"Roedd mam yn dweud y cawn i fynd efo chi i lan y môr." Yn ddiweddarach, â'r bechgyn yn eu llofft eu hunain, meddai Rolant, "Wel wir, mae'r Iona yna'n ddigon digywilydd yn tydi?

Byddai'r rhan fwyaf o bobl yn galw'r fath dirlun yn un hollol undonog ac anniddorol, ond o dan yr wyneb, ac o gwmpas yr ymylon cawn stori hollol wahanol.

Mae hi fel trampolîn.' `Wyt ti'n meddwl y cawn ni afael ar drysor yma?' `Cellwair yr wyt ti wrth gwrs.' `Wel - dwyt ti byth yn gwybod - edrych ar y wardrob draw fan na - pwy a yr beth sydd ynddo.' `Yr unig ffordd i ddarganfod hynny yw mynd i edrych!' Gan waeddu a bloeddio neidiodd y giang dros y gwahanol rwystrau i'r fan lle safai hen wardrob yng nghanol pentwr o ddodrefn diraen fel llong ofod a adawyd ar ôl.

Cawn yr argraff o gipolwg sydyn - amrantiad o olau, o symud, a hyd yn oed o synau, fel argraff gyntaf delwedd cyn iddi lawn ddod i ffocws.

(Gyda llaw, adleisiau o Iddew Malta a Dr Faustus a Tambourlaine (Marlowe).) 'Bei cawn i berfedd y ddaear im cist am coffr, mi gysgwn yn llonydd a gwyn fyddai fy myd'.

Er enghraifft, cawn ganddo gwele am gwelai a doede am dywedai.

Bob dydd Nadolig, ar ol cinio, cawn fynd i Trofa at Ifan fy nghyfaill i dreulio gweddill y dydd.

Cawn olwg ar ffynhonnell gyllidol werthfawrocach na'r enillion tirol; sef y brenin yn ennill y gallu a'r breintiau a berthynai i Lywelyn Ap Gruffydd yn y gogledd ynghyd a'r wrogaeth a berthynai i'r Tywysog.