Cerdd vers libre cynganeddol oedd y gerdd fuddugol.

Cafodd y beirdd hyn gyfle hefyd i gymdeithasu â phrydyddion eraill yng nghymoedd de-ddwyrain Cymru, a hwy oedd y cyntaf i feistroli'r cynganeddion a mesurau cerdd dafod.

Roedd Tymor Cyngherddau'r Mileniwm yn cynnwys 20/20 - A Vision of Our Time lle arweiniodd Mark Wigglesworth, y cyfarwyddwr cerdd, weithiau gan 20 o gyfansoddwyr gorau'r 20fed ganrif mewn chwe chyngerdd.

Synnwn i ddim nad oes yna, i'r bardd iawn, destun cerdd mewn trons wedi ei wneud o ddeunydd a dyfwyd mewn tail naturiol.

Peth eithriadol iawn oedd iddo ganu cerdd i fynegi'i alar preifat ei hun.

Hefyd, roedd ei diddordeb yn y maes ethnogerddoriaeth fel rhan o'i gradd BA (Cerdd) yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Gogledd Cymru, Bangor, yn gymhwyster ychwanegol.

Cerdd yw hi, wrth gwrs, mewn vers libre, a dyna ran bwysig o'i champ hi.

Dafydd Huw Jones, Cadeirydd Cymdeithas Cerdd Dant Cymru.

Prifathro Coleg Cerdd Drama Cymru yw Edmond Fivet.

Roedd Tymor Cyngherddaur Mileniwm yn cynnwys 20/20 - A Vision of Our Time lle arweiniodd Mark Wigglesworth, y cyfarwyddwr cerdd, weithiau gan 20 o gyfansoddwyr goraur 20fed ganrif mewn chwe chyngerdd.

Mae Cymro arall yn Amsterdam ar y pryd, David Davies, darlithydd cerdd priod, canol oed, sy'n dechrau amau ei rywioldeb.

Nodyn chwerw-drist a glywir yn y geiriau, a daw i gof linellau clo cerdd arall gan R.

Cerdd alegorïol yw hon am ddyfodiad y Mab Darogan i achub Cymru.

Nid oes modd osgoi'r cyntaf, ac i ddod dros yr ail, y mae'n rhaid wrth droed-nodiadau dirif, megis a geir yng ngwaith David Jones, a fydd yn andwyo'r effaith, yn enwedig os mai cerdd ydi hi.

Cerdd Ysgafn yn Saesneg 4 llinell i ddysgwyr.

Bod 'daliad' a 'llithren' yn gwbl afreolaidd, am eu bod yn hollol anghyson ag Egwyddor a Rheol Fydryddol "Mesurau Cerdd Dant" a "Mesurau Cerdd Dafod" yn eu cyfanrwydd.

Cerdd arall â chenedlaetholdeb yn thema iddi yw hon.

Iaith Ryngwladol Cerdd Ar nodyn mwy dadleuol, fe ddatgelir bod Towyn Roberts o'r farn y dylid caniatau i gantorion sy'n cynnig am ei Ysgoloriaeth ganu eu caneuon yn yr iaith wreiddiol yn ogystal â'r Gymraeg.

a chyfarfu Dafydd Thomas ac Ellen ap Gwynn ac Edmond Fivet, Prifathro Coleg Cerdd a Drama Cymru i drafod perthynas CCPC.

Nodwedd boblogaidd o'r gyfres hon fu'r sesiwn holi ac ateb wedi'r cyngerdd sy'n cynnwys y gynulleidfa, Cyfarwyddwr Cerdd y gerddorfa, Mark Wigglesworth, y Prif Arweinydd a chwaraewyr allweddol.

Cerdd vers libre cynganeddol oedd pryddest fuddugol 1950 hefyd, ac mae'n gerdd rymus iawn mewn mannau.

Cerdd am yr haul yn codi o'r dwyrain fel grym daionus yw hon, cerdd am ddarpariaeth Duw ar gyfer dyn ac am draddodiad Cristnogol Cymru.

Nid y mannau hyn yn aml yw cadarnleoedd cerdd dant.

Un yn cael ei gynnal gan Fenter Iaith Dinbych Conwy, oedd hefyd yn gyfrifol am ryddhau y cd Planed Paned, ar llall gan Cerdd Gymunedol Cymru.

Ac yr oedd cerdd hir arall yn yr un Eisteddfod yn mynegi'r un dolur.

Nid yn unig oherwydd ei lafurwaith yn cynnal colofnau cerdd dant yn Y Cymro a'r Brython y mae Dewi Mai o Feirion yn haeddu clod.

Yr oedd Margot ar ymweliad a'i chynefin yn ardal Llanelli yn gynharch eleni ac wedi iddi ddychwelyd adref enillodd cerdd a gyfansoddodd yn sôn am ei thristwch yn gadael Cymru Gwpan Raphael Jones mewn cystadleuaeth flynyddol gan y gymdeithas Gymraeg yn Wellington.

Rhaid gofyn yn greulon: a yw cerdd mor astrus yn werth y drafferth o geisio ei dehongli?

I'r neb a gredo fod teimlad a phrofiad cynhyrfus yn unig sail barddoniaeth, ni ddetgly Cerdd Dafod fyth ei chyfrinach.

Mi fydd rhai yn dal i ddadlau bod canu cerdd dant bellach yn draddodiad hen ffasiwn ond mae'n denu pobol ifanc fel aelodau côr cerdd dant Aelwyd Pantycelyn yn Aberystwyth.

Canu gwerin, pop, cymanfa, corau, telyn, cerdd-dant a chlasurol.

Mae cael y cyfieithiad yn agoriad llygad - nid i ddeall y cerddi, ond i weld cerdd o safbwynt rhywun arall.

Roedd yn y rhifyn erthyglau gan Ambrose Bebb, Saunders Lewis a Iorwerth Peate, cerdd gan Dyfnallt, a rhywfaint o newyddion y blaid.

Siop cerddoriaeth gyffredinol yn gwerthu copiau cerdd, crynoddisgiau, tapiau ac offerynnau.

dyw cerdd ddim yn dda am ei bod mewn cynghanedd gywir yn unig, dyw'r gynghanedd per se ddim yn cyflenwi cerdd â rhyw rinwedd.

Dychwelodd y canwr opera rhyngwladol enwog, Bryn Terfel, i'w wreiddiau i roi anrheg Nadolig i'r gwylwyr yn Canrif o Gân lle canodd rai o ganeuon ei ieuenctid, gan gynnwys cerdd dant a fersiwn o Hen Feic Penny Farthing Fy Nhaid.

Cerdd hynod sydd yn mynd â ni yn ôl yn hiraethus mewn atgof plentyn at gymdeithas glòs y cymoedd glofaol, y cyd-chware, y cyd-addoli a'r cyd-ddioddef; ond mae ing yn yr hiraeth am fod y bardd yn edrych yn ôl ar fyd dewr a dedwydd o safbwynt cymdeithas wedi ei chwalu gan ddiweithdra.

Wedi i March apelio eto at Arthur, danfonodd y brenin 'wyr cerdd dafod' i swyno Trystan, ond dychwelyd i'r llys a wnaethant, wedi i Drystan eu gwobrwyo ag aur.

Cerdd, Cyngerdd a'r Cyrion.

Er enghraifft, os oedd Sais yn dymuno cyfansoddi cerdd foliant i'w noddwr, byddai'n meddwl yn gyntaf am efelychu Pindar neu Horas.

Y Gainc Osod Bod prawf teg i'w gymeradwyo ar bob cainc a arferir heddiw i bwrpas Cerdd Dant, ac yn unol â'r diffiniad traddodiadol ohoni "ei bod yn cynnwys ffigur a rhedfa% a neilltuolion eraill - bydd iddi ddal y prawf hwnnw, neu fethu.

Cerdd anodd ar ffurf dialog oedd y bryddest hon, ond fe lwyddodd Tom Parri-Jones i danlinellu rhybudd a wnaed gan bobl fel Saunders Lewis, sef bod derbyn yr egwyddor ' Bread before beauty' yn warth ar y genedl.

Yn yr orsedd hon eglurodd Iolo Morganwg beth oedd pwrpas Beirdd Ynys Prydain, sef adfer cerdd dafod, y cyfrwng, meddai, a ddiogelodd y Gymraeg rhag llygru, a hyrwyddo'r mesurau rhydd i hyfforddi'r werin.

yr oedd robert griffith yn hollol gywir yn cyfeirio at y ffaith fod david hughes wedi diflannu'n llwyr o gylchoedd cerdd dant, ond serch hynny mae aml i gyfeiriad yn ei farwnadau i'w ddawn fel telynor yn y gymdeithas o wyddonwyr ac arloeswyr peiriannegol yr oedd yn aelod ohoni yn llundain, ac yn wir mae lle i amau a fyddai ei ddyfais bwysig gyntaf wedi gweld golau dydd oni am ei allu fel cerddor.

Mae hefyd yn rhestru cerddoriaeth a chanu ymhlith ei weithgareddau hamdden gan ei fod yn gyn-gadeirydd côocirc;r cymysg Godre'r Garth ac yn aelod o Barti'r Efail, parti cerdd dant sy'n cyfarfod yn Efail Isaf.

Er enghraifft, petawn i'n derbyn disgrifiad Einion Offeiriad o farddoniaeth þ 'Ni wneir cerdd ond er meluster i'r glust ac o'r glust i'r galon' þ byddai'n rhaid i fiwsig chwarae rhan bwysig iawn yn fy ngwaith.

Cerdd am John Roberts, y chwaraewr rygbi rhyngwladol a aeth yn genhadwr, ^wyr Iolo Caernarfon, beirniad a phrifardd eisteddfodol, yw 'Y Dyrfa'. Disgrifir gêm rygbi yn Twickenham ynddi, a hynny gan ddefnyddio termau rygbi wedi eu lled-Gymreigio.

Cerdd ffarwél i Rocet wrth iddo ddweud Ta Ta i'r gadair... Mae'n mudiad yn galaru,

Oherwydd yr oeddwn yn ddeg ar hugain oed cyn dechrau dysgu Cymraeg o ddifrif, a chan na chefais y fraint o gael fy magu mewn awyrgylch Cymraeg, nid oes gennyf mo'r reddf na'r hyder sy'n anhepgor i un a fynnai arfer iaith yn y modd mwyaf celfydd sydd, sef i wneud cerdd.

Cyfod, cerdd, dawnsia, wele'r bydysawd.

Mae un ohonynt newydd ysgrifennu cerdd yn gofyn a "oes dewrfalch sy falch .

Cerdd arall a berthynai i'r Mudiad Rhamantaidd oedd hon, ond un o gerdd gwannaf y mudiad ydoedd.

Ar ddiwedd y Mileniwm ymddeolodd Huw Tregelles Williams fel cyfarwyddwr cerdd y Gerddorfa, yn dilyn gyrfa hynod gyda BBC Cymru lle tyfodd statws y Gerddorfa yn aruthrol.

Roedd gan Llewellyn fwy o ddiddordeb ym mrithluniau pobl am y gorffennol nag yn yr hyn a ddigwyddodd mewn gwirionedd, ac oherwydd hynny, efallai, fe lwyddodd ef i greu darlun mythaidd o gymdeithas, yn gymysgfa o drais a haelioni, o dlodi a dioddef a brawdgarwch, a fu'n faeth i lu o ddehonglwyr ar ei ol, mewn rhyddiaieth ac mewn cerdd.

Cawsom gymorth yr unawdwyr canlynol o Goleg Cerdd a Drama Caerdydd: Justine Platts, Kate Walker, Wendy Crossland a Richard Evans.

Er na ellir rhoi llawer o goel ar hynny, mae'n werth crybwyll bod yr hanesydd Rhys Amheurug o'r Cotrel yn son am feirdd Rhys ap Tewdwr yn ymweld a llys Iestun ap Gwrgant ym Morgannwg - dywed mai hyn fu dechrau'r ymrafael rhwng y ddau dywysog; mewn un copi'r hanes, dywedir mai beirdd Morgannwg a aethai lys Rhys, ac fe'u disgrfir hwy'n ei foli mewn cerdd.

Erbyn hyn mae ei henw yn adnabyddus i garwyr cerdd ledled y byd.

canu gwerin, pop, cymanfa, corau, telyn, cerdd-dant a chlasurol - mae'r cyfan, a mwy, ar dudalennau catalog Sain.

Jones, Trefnydd y gwyliau Cerdd Dant ac Ysgrifennydd Cyffredinol y Gymdeithas.

Bod cerdd dant i fod yn un o bynciau arholiadau'r Orsedd am urdd-enwau.

Er bod y Brenin Affos yn gwrthwynebu fflatiau yn ddiweddar (Pwy a allai dyfu wynwyn mewn fflat?) caniataodd Ynot i gynlluniau fynd trwodd am floc o fflatiau yn union ar gyfer tŷ helaeth Eproth, y Gweinidog Cerdd a Dawns.

Cerdd Dant a Chynghanedd yn cael eu llusgo dan brotest i gefn Folfo a'r Babell Lên grand yn lle "i gael y'ch gweld" o'i chymharu â'r hen gwt ieir annwyl a fu.

Ers tair blynedd bu Meinir yn dilyn cwrs mewn Cerdd a Chwaraeon yng Ngholeg St Catherine Lerpwl.

Nid awdl ar fesurau traddodiadol oedd hon, ond cerdd ar fesur y tri-thrawiad.

Un rheswm am y duedd yw fod gan y beirdd eu hutgorn misol, sef Barddas, heb son am ddawn ffanfferaidd Alan Llwyd fel lladmerydd Cymdeithas Cerdd Dafod, a'i weithgarwch di-ben-draw fel bardd, golygydd a threfnydd Cyhoeddiadau Barddas.

Mae'n siŵr y gellid rhoi llawer ateb, ond byddai nifer ohonom yn cytuno i weld arwyddocad arbennig mewn cerdd eisteddfodol arall, na chollodd ddim o'i hapel na'i grym gyda threigl y blynyddoedd.

Ystyried ymhellach y pwnc yn unol â'r addewid a roed yn y "Gornel" i weled a ellir diffinio'r safon o'i osod, ac i roddi iddo ddeheulaw Cymdeithas Cerdd Dant.

Cerdd wedi'i sylfaenu ar wrthgyferbyniad yw hon eto, a'r gwir yw fod "ffeiraid llwyd' Peate yn gymaint Fodryb Sali ag oedd Brawd Llwyd Dafydd ap Gwilym a Williams Parry.

Mae sawl cerdd am bobl sy'n smalio bod yn giami yn gyson er mwyn peidio â mynd i'r ysgol.