Yn wir, âi allan o'i ffordd i 'w swcro drwy ddod â chanlyniadau adref gyda hi, canlyniadau a gawsai yn y dafarn lle byddai'r gynnau mawr yn iro'u gyddfau ar gyfer y brif unawd.

Erbyn hyn roedd hi'n hwyr a dylem i gyd fod wedi bod gartref ers amser ac felly, gadawsom y swyddfa gan adael Mr Roberts Thomas, fel y tybiem, i ffonio'r Prif Uwch-Arolygydd, Mr Merfyn Morgan, gyda chanlyniadau ein hymdrechion.

Yr un modd yn awr, mae Cymdeithas yr Iaith yn datgan fod amgylchiadau cyfoes yn milwra'n erbyn barhad o'r drefn bresennol o ysgolion gwledig ac, oni weithredir yn wahanol, y gallai llawer iawn ohonynt gau gyda chanlyniadau trychinebus i'r cymuedau y maent yn eu gwasanaethu.

Tuedda'r rhain i fod yn gysylltiedig ag arferion gwaith a chanlyniadau uniongyrchol ac anuniongyrchol llunio polisiau.

Gellir yn deg ddadlau fod canlyniadau'r ddeddf hon wedi bod yn llawn mor bwysig i'r iaith Gymraeg â chanlyniadau'r Ddeddf Uno yn y dyfodol.

Weithiau, bydd rhywbeth yn digwydd i darfu ar y cytgord hwn, weithiau gyda chanlyniadau ofnadwy - fel y gwelwn yn nes ymlaen yn yr adran hon.