Oedd dada yn un o ddeg o blant a chollodd ei fam pan oedd ond plentyn bychan, ond yn wahanol i blentyn "Y Bwthyn Bach To Gwellt", cafodd dad cyfrifol, gofalus i chadarn i'w magu i gyd efo'i gylydd a'u codi o dan do o safon cysegredig.

Ond roedd y dŵr yn taro yn ei erbyn yn gryf wrth iddo gael ei dynnu trwy'r lli, a chollodd ei wynt yn fuan.

Gruffydd mai'r cylchgrawn hwn oedd 'un o'r achosion cryfaf na chollodd Cymru ei henaid yn hollol yn nydd y gwallgofrwydd mawr'.

Cafodd Belarus fuddugoliaeth, 2 - 1, yn erbyn Armenia a chollodd Norwy gartre, 1 - 0, yn erbyn Ukraine.

Bu'n rhaid iddo gyfaddef mai ef oedd y bachgen a gafodd yr Afal Aur, a chollodd y crwydryn arno'i hun yn lân o glywed hynny.

'Mae'r gwir yn lladd, tydi?' edliwiodd Nel a dyma hi'n estyn ei braich allan ac yn gwthio pen ei bys i ganol ei fol oni chollodd ei gydbwysedd yn llwyr a chwympo'n glewt ar lawr a'i helmet las a'i lyfryn yn fflio ar chwâl i ganol y lôn.

Chwalodd ei deulu a chollodd ei gartref er ys llawer dydd, ac aeth yntau yn grwydryn o'i hen gymdogaeth, ond daliodd i ganu hyd y diwedd.

Mae'n siŵr y gellid rhoi llawer ateb, ond byddai nifer ohonom yn cytuno i weld arwyddocad arbennig mewn cerdd eisteddfodol arall, na chollodd ddim o'i hapel na'i grym gyda threigl y blynyddoedd.

Nid oedd cymaint â hynny o enwau glowyr yno, nid oedd neb o deulu Nant y Gro, dim un o deulu'r Culheol ac Oakvilla a Thre'r Gât, ond roedd yna enwau dwbwl baril, enwau gyda Syr ac Arglwydd o'u blaen ac ni chollodd yr un o weision y Powell-Dyffryn, a'r Amalgamated Anthracite gyfle i fod yn aelod o'r Byrddau rheoli.