Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

christmas

christmas

Un o rinweddau amlwg y llyfr yw ymgroesi rhag y demtasiwn i wneud sant plastig o Christmas.

Y mae teitl cyflawn y gyfrol, Christmas Evans a'r Ymneilltuaeth Newydd yn cwmpasu thema sy'n agos at galon Dr Densil Morgan.

Mewn gair, dyn meidrol oedd Christmas Evans, fel pawb ohonom.

Bu'r llyfr yn foddion i'm hatgoffa o'r newydd fod rhywbeth reit drist o gwmpas gyrfa Christmas Evans.

Ac wrth gwrs yr oedd Elias, Williams a Christmas yn grwydriaid mawr (yn wahanol, dyweder, i Griffith Hughes, y Groes- wen) a llawer mwy o bobl o ganlyniad yn dod o dan eu dylanwad.

Mae manylion magwraeth Christmas, fel y mae Dr Morgan yn eu portreadu, yn ddiddorol.

Gallai Christmas fod yn blentynnaidd a mawrfrydig.

Cân Bing Crosby White Christmas" yw'r brif gân a "We'll Keep a Welcome" sy ar yr ochr arall.

Gallwn fod yn bur sicr, pe ymddangosai Christmas Evans yn Llangefni'r wythnos nesaf, y byddai cryn dyrru i weld y dyn, ond go brin y byddai pobl yn dal i dyrru i wrando arno ymhen pythefnos.

Nodweddion y gwerinwr didoreth oedd gan Christmas hyd y diwedd, yn ôl Dr Densil Morgan, a bu hynny'n rhan bwysig o'i gyfaredd a'i effeithiolrwydd.

Yn ardal Caerdydd, nid oedd pobl yn medru dewis rhwng Christmas a'i gymydog a'i ffrind, Griffith Hughes, y Groes-wen, pregethwr tebyg iawn i Christmas o ran ei ddull.

Ond ni ddysgodd Christmas lyfnder y gwr bonheddig hyd ei fedd.

Heb sôn bod trydedd elfen yn y cyfuniad, sef gwleidyddiaeth radicalaidd, rhywbeth na chyfrannodd Christmas ati o gwbl.

Yr oedd Christmas Evans yn un o'r dynion a gyfrannodd at wneud y Bedyddwyr yn rym yn y wlad, ac nid y Bedyddwyr yn unig.

Roedd emosiynau yn amlwg yn Christmas Oratorio from Weimar, sef pererindod epig yr arweinydd Syr John Eliot Gardiner i berfformio pob un o gantatas J. S. Bach ledled Ewrop ar eu dyddiau gwyl priodol.

Y mae mor anodd gallu dirnad bellach pam yr oedd y genhedlaeth honno'n dotio clywed Christmas Evans a'i gyfoeswyr yn traethu.

Daeth yn rhyw fath o ystrydeb cyn diwedd y ganrif ddiwethaf i hawlio mai'r tri phregethwr mwyaf a fagodd Cymru oedd John Elias, Williams o'r Wern a Christmas Evans, gyda'r Wesleyaid yn prysuro i ychwanegu naill ai Thomas Aubrey neu John Evans, Eglwys-bach.

Yr oedd yn hen bryd cael llyfr newydd ar Christmas Evans.

Casglodd ynghyd nifer o weinidogion o'r enwadau gwahanol, gan gynnwys Caledfryn a Christmas Evans, yn ogystal â Hughes a lleygwyr eraill er mwyn penderfynu ar yr hyn y dylid ei wneud.

Yn y cyfamser bu ysgrifennu helaeth ar gyfnod Christmas Evans a daeth llawer o wybodaeth newydd i'r fei.