Roedd popeth arall wedi newid yma, a hen gelfi wedi cymryd lle'r holl foethusrwydd a berthynai i'r bwthyn pan oedd yn gartref i'w chwaer.

Trist nodi nad oedd ei weddw, Mrs Eluned Bebb nai'r chwaer Mrs Margaret Underhill yn medru bod yn bresennol.

Pam?' 'Mi weli Emrys a'i fam a'i chwaer yn 'i mwynhau hi, ond maen nhw wedi hen arfar hefo'r blas.

Aeth fy chwaer i fyw i Fethesda ar ôl priodi, a'r Nadolig cyntaf i ni fod hebddi cafodd Mam y ffliw neu rywbeth, bu'n wael iawn, a gorfu iddi aros yn ei gwely.

Y fam yn y cerbyd gyda'r rhai lleiaf, y tad yn gyrru un wagen, Iago yn gyrru y llall, a David Rhys y brawd hynaf yn gyrru y drol, a'r ddwy chwaer hynaf, Mary ac Elisabeth ar gefn ceffyl ar yn ail i yrru y gwartheg ar ceffylau.

Yn aml fe gafodd y Chwaer Jean ei dihuno gan filwyr arfog ganol nos a'i chroesholi am eu bod nhw'n amau ei bod hi a'i chyd-weithwyr yn rhoi lloches i'r FMLN.

Ac 'roedd Mam a fy chwaer wedi gwnio RJR yn goch ar bob dilledyn o'm heiddo.

Roedd Sharon, fy chwaer fach, wedi dychryn am ei bywyd ac roedd hi'n crio.

Fel y gallwch ddychmygu, fi unwaith eto oedd Mrs. Chauffeur i Rich, Lowri fy chwaer a John ei gwr.

Chwaer-yng-nghyfraith Dyff.

Wedi ymddeol symudodd i fyw i Fulmar Rd, Porthcawl at ei chwaer Mrs Nell Petty a Mrs Margaret Hughes.

Wedi cyrraedd y Wernddu taflodd ei hun i gadair freichiau, ac adroddodd, mewn cyn lleied o eiriau ag a allai, hanes yr ymgyrch wrth ei chwaer Gwen.

Cydymdeimlwyd Mrs Eirlys Jones sydd wedi colli ei chwaer, Mrs Ciss Roberts wedi colli ei chwaer-yng-nghyfraith, Miss Nansi Jones wedi colli Auntie Lou, ei modryb a Mrs Kathleen Roberts wedi colli chwaer-yng-nghyfraith hefyd.

Gwaethygodd eu priodas yn arw wrth i Eileen helpu ei chwaer, Gina, ac ym mis Mai 1996 gwahanodd y ddau ar ôl i Denzil gael gwybod fod Eileen yn cael affêr gyda Jon, cyfreithiwr Gina.

Fydd dim iws i chi fynd wedi iddo foddi!' Cychod a chychwyr oedd o'm cwmpas bob dydd, a chwch wedi i 'Nhad ei wneud oedd un o'r teganau cyntaf a gefais.Fel bron bawb o'r dynion lleol, 'roedd gan fy Nhad gwch, a chofiaf yn dda am Elizabeth fy chwaer a minnau yn hwylio efo fo.

Cafodd ofal tyner gan ei chwaer Edith a chymorth gan ei chwaer Peggy.

Y teulu, bryd hynny, oedd Elis Owen a'i wraig, chwaer ei wraig ac "RC" fel y byddem ni yn ei alw.

'Pa gŵn?' meddai Meic gan geisio dringo i fyny wrth ochr ei chwaer.

Mawl i Ti, fy Arglwydd, am ein brawd nobl, yr Haul, Mawl i Ti am ein chwaer, y Lleuad, a'r sêr i gyd, Mawl i Ti am ein chwaer, Dwr...

Mae'r ddrama gerdd yn seiliedig ar hanes y dywysoges heledd, chwaer y tywyssog Cynddylan a'u cartref ym Mhengwern (Amwythig heddiw) tua'r chweched i'r seithfed ganrif.

Dydi trafod pam y mae eich tad wedi cysgu efo cariad eich chwaer neu eich mam wedi rhedeg i ffwrdd efo cariad gwraig y dyn drws nesaf yn cyfrannu yr un iod at ansawdd bywyd neb nac yn help o gwbwl i leddfu arteithiau gwirioneddol ymwneud personol rhai pobl ai gilydd.

Chwaer garedig ac anwylaf Ronie a modryb ffeind David, Ann, Joana a Margy a hen fodryb gariadus Sarah.

Beth bynnag, ar ôl i Miss M. Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

Aeth at y Chwaer i glywed hanes y nos a'r bore a chael 'i chyfarwyddo.

Mewn cyfres bwysig o'r enw Y Byd Hirgrwn (chwaer raglen The Union Game a gynhyrchwyd gan BBC Cymru ar gyfer BBC Two), bu Huw Llewelyn Davies yn olrhain hanes rygbi ac yn amlinellu sut y datblygodd y gêm o fewn ffiniau gwleidyddol a diwylliannol sawl gwlad.

Dyna'r tair chwaer a fu gennyf, Jess, Dol a Fflos, ac erbyn hyn Fflos yn unig sydd yn fyw; ac y mae hi mor annwyl ag erioed.

'Roedd Mary ei chwaer wedi priodi ac yn byw ym Mhenrhyn Terrace ac yno yn naturiol yr aed gyntaf i holi.Siwrnai sethug a gafwyd.

Gwyddwn eu bod yn cuddio pethau oddi wrthym ni, y plant, ond ni pheidias yn fy ymchwil i ddod at y ffeithiau, a rhaid i mi gyfaddef i mi gael cryn gymorth gan fy modryb, Bopa Jane, chwaer fy mam, a oedd yn ddibynadwy ei gwybodaeth ac yn ddiflewyn ar dafod yn ei datguddiadau o'r ffeithiau.

Croeso, Dewi a Mair: Yr oedd yn braf gweld Mr Dewi Williams (Dewi six) o Gaerdydd a'i chwaer Mair ar ymweliad a'r teulu ym Mraichmelyn.

Dy 'chwaer fawr'

Dydi fy chwaer yng nghyfraith ddim yn credu mewn rhoi siwgwr mewn teisan, ac mi wyddost, neu mi fedri ddychmygu, be' ydi teisan gwsberis hefo dyrnaid o halen ynddi hi yn lle siwgwr.

Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

"'Roedd hi'n ddiwrnod penblwydd fy chwaer drannoeth.

Yna, yng nghanol ei ddychryn mawr, clywodd ei chwaer, oedd eiliad ynghynt wedi bod yn sgrechian am ei bywyd, yn gweiddi chwerthin.

Dymunwn iddi adferiad llwyr a buan ac estynnwn iddi ac i Mrs Sally Lewis, chwaer Mr Jenkins ein cydymdeimlad llwyraf.

Un tro yr oedd hi'n sal, ac aeth fy chwaer i edrych amdani, ac aech a sypyn o fioledau iddi.

Ganed merch fach Georgia, i Andrew a Sandra Duggan Edwards, Rhiwlas, chwaer fach i Mollie.

Bod Denzil wedi bod yn briod â dwy chwaer, Eileen a Maureen.

Bryd arall breuddwydiai am angladd ei dad, angladd ei frawd, angladd ei chwaer a'i angladd ef ei hun.

Roeddem yn ysu am gael gwybod beth oedd wedi digwydd rhyngdi â'i chwaer, ac yn cydymdeimlo'n fawr â hi wrth iddi geisio denu Meic a'i hysfa am i ddyn ei charu ar ôl ei hysgariad o briodas oedd fel "bwyta wrth fwrdd heb le i ddwy benelin".

Ai chi yw chwaer Mr Harri Hughes?' Doedd neb wedi ei chyfarch felly o'r blaen.

Roedd Rhys wedi deall bod arian yn brin fyth oddi ar iddyn nhw symud a dod i fyw i'r tŷ yma, toc ar ôl i Mali'i chwaer fach gael ei geni.

Y mae ein cydymdeimlad a'i briod Pam a Bethan y ferch, Mrs Landeg Williams ei fam, a Jennifer Alexander ei chwaer, a'i theulu yn ddwfn ac yn ddidwyll.

Twm: Dwi'n sylwi bod Euros a'i chwaer, Megan, yn aelodau.

Ar fyr rybudd - pum awr yn wir - daeth y ddwy chwaer o Beulah atom ym mis Mawrth.

Fe ddywedson nhw hefyd na fyddai neb yn fodlon gofyn i'w chwaer actio rhan y butain - yn un o'r jôcs theatrig gorau, fe wnaeth Kitchener Davies hynny, gan gymryd rhan y pwdryn ei hun a rhoi rhan ei wraig i neb llai na Kate Roberts.

Felly ar Elisabeth y syrthiodd y cyfrifoldeb o gadw trefn ar y plasty a'r gweinyddion yn ogystal a'r gofal am ei brodyr a'i chwaer fach, yn enwedig pan fyddai Meistres Mary Games yn mynd a'i mab hynaf, Richard, i'r plas newydd ger Y Fenni.

Chwaer Beti.

Ymhen rhyw ugain munud, eisteddai wrth fwrdd llwythog gydag Emrys a'i fam a'i chwaer Gwen, athrawes a oedd newydd gyrraedd adref o ysgol gerllaw.

'Megan i chwaer,' oedd sylw Alun, 'ac mae hynny'n waeth.'

Dau grŵp sydd: Gŵr Glangors-fach a'i ddwy ferch, etifeddion y bobl a blannodd y gors a gwneud tyddyn; a dau frawd, sydd wedi priodi dwy chwaer, a chymryd y tyddyn ar les ar farwolaeth yr hen ŵr.

Alun yn sbeitlyd ac yn awgrymu y byddai'i chwaer yn sicr o ffendio rhamant newydd yn Ne'r Iwerydd.

'Anwylaf Dad, erfyniwn arnat i edrych mewn tosturi ar ein hannwyl chwaer yn awr ei phrofedigaeth.

A sut ar y ddaear y gallai ei chwaer o syrthio mewn cariad hefo un tebyg i Hubert?

Gall gwraig yr ydym yn ei disgrifio fel "gwyddonydd" fod yn fam, yn chwaer, yn ddiacon mewn eglwys, yn gwsmer mewn siop, yn gerddor, yn aelod o Ferched y Wawr.

Mae'n wir nad oedd e mor dal a'i frawd Edward nac yn debyg i'w dad fel yr oedd Henry a doedd e ddim mor hoff o lyfrau ac addysg a'i chwaer Elisabeth, ond serch hynny i gyd roedd Mary'n siwr y byddai ei hetifedd yn dod yn wr doeth, anrhydeddus un diwrnod - yn deilwng o enw ei dad, Richard Games.

Mae'n rhygnu byw yn nhy ei chwaer.

Chwaer Mark.

Wedyn dyna William Phillips, Castell Pictwn, priod Janet Perrot, chwaer y cymeriad lliwgar hwnnw, Syr John Perrot.

Syniadau ar sut i gael cefnogaeth ac ennill gwobr Ceisiwch gael cymorth eich teulu a'ch ffrindiau; eich partner, plant, mam, tad, chwaer, brawd, ffrindiau, cyd-weithwyr - unrhyw un, ond ceisiwch gael rhywun i arwyddo'ch cytundeb.

Wedi ei fedyddio dros ei harch fe'i danfonwyd yn ei ôl i Benrhosgarnedd i'w fagu gan chwaer ei dad.

Un rheswm, i gadw cwmni i'w chwaer fach ddiffygiol, a'r peth arall, am un par o esgidiau gorau oedd rhwng y ddau.

Dy chwaer fach annwyl sydd 'ma.

Mae ei chwaer-raglen Post Prynhawn, fel yr orsaf, yn dathlu ei 21ain blwyddyn.

Efallai fod rhyw gymaint o ddrwgdeimlad eisoes rhwng Evan Meredith a Morgan, gan fod ail ŵr Catrin, Oliver Thomas, yn frawd i chwaer-yng- nghyfraith Meredith, Seina wraig Morris Meredith o'r Lloran Uchaf yn Llansilin, a bod y teulu yn amau ei bod hi wedi ei briodi yn ei henaint er mwyn ei arian; hefyd yr oedd nai Evan Meredith, Edward Morris, wedi chwenychu ficeriaeth Llanrhaeadr ar ôl Oliver Thomas, er mai at y gyfraith fel bywoliaeth y trodd yntau'n ddiweddarach.

Cymraes ddi-Gymraeg o Bort Talbot oedd y Chwaer Jean Ryan - menyw dal, ei gwallt golau'n britho ac yn pipian drwy ei phenwisg a'i llygaid glas yn cwato y tu ôl i sbectol a oedd yn tywyllu gyda'r haul.

Ac yr oedd wynebu ei chwaer Gwen, wedi iddo ddiystyru ei chyngor, yn beth poenus iawn iddo.

Bum mewn amryw ddramau gyda Miss Annie Thomas y ferch hynaf, a bu hithau a'i chwaer yn organyddion Capel Ebenezer am lawer blwyddyn.

.' 'Rwan, Emrys,' meddai'i chwaer.

Keith Jones ydw i, a fy chwaer Vera Brown a'i mab Christopher oedd fy nghydweithwyr yn y cywaith ysgrifenedig.

Chwaer fabwysiadol Gareth Wyn.

Enillodd ei chwaer, Venus, y set gynta 6 - 4 yn erbyn Martina Hingis.

Sicrhaodd fod mwy nag un o'i naw brawd a chwaer yn cael swyddi bras.

Dyna felly a gaed yn y ddrama - dilyn hynt a helynt dwy chwaer oedd wedi troi eu cefnau ar ei gilydd ers deng mlynedd ac yn dychwelyd i ymweld â'u mam oedd yn dioddef o afiechyd.

Tystiai Pengwern fod ei chwaer yng nghyfraith, Miss Brownlow, hefyd yn yr ystafell wely y noson yr oedd Philti yn gweini arno am ei fod yn wael.

Doedd Ynot yn neb mewn gwirionedd, ond rywfodd fe lwyddodd i briodi Arabrab, chwaer Navid y Frenhines - am ei harian, medden' hw, o achos roedd hi'n hyll fel pechod.

Chwaer i fy nain i oedd yn briod i Twm Evans, prifathro Ysgol Uwchradd Llanelwy, Pennaeth Coleg y Bala, ac gennyn nhw y clywais i fod yna Gymraeg adeg hynny.

Chwaer Kath.

Y mae fy chwaer yn cymudo i Lundain bob dydd.

Byddai Dad yn achwyn yn aml am y sŵn a wnâi o a Mali ei chwaer, a go brin y caniatâi ychwanegu ato!

Mae ei chwaer, Anne Brazier, yn gweithio yn America ym myd eiddo a mae hi'n filiwnydd.

Chwaer arall i Nansen Cwm- garw oedd Ruth (m.

Mae dyfodol Queens Park Rangers, a'i chwaer-glwb, clwb rygbi Wasps, yn ansicr ar ôl i'r gweinyddwyr gael eu galw i fewn gan y perchnogion, Loftus Road Cyfyngedig.

Aeth Derek ati i geisio darganfod pwy oedd ei dad a chafodd ef a'i hanner chwaer, Carol, sioc fawr wrth ddarganfod mai'r cyn-gynghorydd Herbert Gwyther oedd ei dad.

Os nac 'ych chi wedi anadlu naws a sawr y glowr yn eich ffroenau chi, os nac ydach chi yn gwybod fel yr oedd yr hen dipiau glo yn chwysu yn yr ha', fedrwch chi ddim sgrit`ennu amdano." Roedd chwaer y dramodydd, Letitia Harcombe, a gymerodd ran y butain, wedi dweud ei hun tod y ddrama' n agos at y gwir a i bod yn gwybod am deuluoedd a oedd mewn sefyllfa debyg.

Hefyd yr oedd Mr a Mrs Edmunds, Morgan Jones a'i deulu, y Parch Tudur Evans a Mrs Evans, Trofana Evans a'i chwaer Mrs Warnock, Arthur Hughes.

Neu efallai ei fod wedi mynd at ei frawd a'i chwaer, er gwyddai Vera nad oedd hynny'n debygol.

Bu+m yn sgwrsio hefyd ag Alice Harrietta Jones (Etta), chwaer ieuengaf David Ellis, a recordiwyd ei hatgofion amdano ar dâp.

Trist oedd clywed i Mrs Williams golli ei chwaer yn fuan ar ol symud.

Nid ei fai ef oedd ei fod yn gysetlyd; byddai ei chwaer, Hilda, cyn ei marw, mor barticlar.

Yn ôl rhai beirniaid cyfoes awgrymir perthynas annaturiol, losgachol, rhwng brawd a chwaer y Wernddu yn y sgwrs rhyngddynt a gan sylwadau'r traethydd.

Fy chwaer, Morgana, gall hi weld ble maen nhw'n cuddio ar unwaith.

Dim ond dwy noson oedd o wedi eu cael yno, a hynny gyda'i wraig a'i chwaer yn gynffon iddo.

Ond, meddai llais oer rheswm, oni fydde goddef hynny'n well o lawer na'i weld o'n rhedeg i ffwrdd efo'i chwaer i'r nefoedd a wyddai ble?

Priod y diweddar Arthur Jones, mam annwyl Pat a'r diweddar John, a chwaer hoff Gladys a nain hoffus ei wyrion a'i wyresau.

Yn yr act gyntaf, cawsom gipolwg sydyn ar bersonoliaeth a bywyd bregus ac ansicr Anna wrth iddi lowcio'r gin a galw ei chwaer yn bopeth o "bitch" i'r "hen ast".

Yr oedd y ddau wedi priodi dwy chwaer ac felly yn perthyn i'w gilydd trwy briodas.

Nid oes yr un arall o'r penillion cynnar hyn ar fy nghof yn awr, ond cofiaf i Waldo ddweud fod ei chwaer yn fwy medrus nag ef yn eu llunio!

Dyna dair cenhedlaeth wedi edrych ar ol yr un capel (peth pur anghyffredin ynte?) Yn y ty uchaf un fe gofiaf ddwy chwaer yn byw.

Aeth Mama a mi a'm chwaer at wniad-wraig i gael gwneud sgertiau duon i ni.