Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

chwilod

chwilod

'Stop it!' Cododd i'r awyr fel draig lidiog, a distawodd y chwilod dan ei Iygaid tanbaid.

Ar y gangen safai caer uchel a chadamle'r chwilod.

Nofiodd pry copyn y dþr at fynedfa'r palas, ac amneidiodd arweinydd y chwilod ar Ffredi a Gethin i'w ddilyn.

Ni allai Ffredi gredu bod y doctoriaid coch yn gweithio'n wirfoddol i'r chwilod, er mwyn i'r rheini gael byw mewn plasdy moethus.

chwilod yn dodwy eu hwyau dan y rhisgl, a'r adar yn nythu yn y brigau new mewn tyllau yn y boncyff.

Mae 'na chwilod i fyny fan'na sy'n cynhyrchu nwyon gwenwynig, ylwch.

'Pan fyddwn ni wedi ei orffan o, mi fydd yr aer sy'n cael ei gludo gan y pryfaid cop yn llenwi hannar y palas, ac mi fydd digon o le i ni'r chwilod pwysig gysgu yma drwy'r nos.

Ceir enghreifftiau o drychfilod parasitoed mewn nifer o wahanol urddau'r Insecta - y chwilod clust (Dermaptera), y glo%ynnod a'r gwyfynod (Lepidoptera), y clêr (Diptera) a'r chwilod (Coleoptera).

Cwilt pobol ddiog yw'r cwilt erbyn hyn a'r clytiau o las Gwanwyn a melyn Haf ac aur Hydref wedi mynd yn fawr ac yn ychydig, a'r tractorau a'u gwehyddion a'u casglwyr silwair a'u combeiniau yn llusgo hyd yr erwau agored fel chwilod mawr, boliog yn ysu'r cnydau.

Daw adar a gwiwerod i nythu yn ei changhennau; trychfilod fel cacwn, gwyfynnod, chwilod a gwiddonau i fwyta'r dail; eiddew, uchelwydd, cen, mwsogl, algae a ffyngau i ymosod ar y canghennau a'r rhisgl; adar, pryfed a mamolion i fwyta'r mes, a daw rhagor o bryfed i ymosod ar gwreiddiau sy'n ymestyn ymhell dan y ddaear.

A phan gyrhaeddodd ef a'i ffrind y lan, trodd at arweinydd y chwilod dþr mwyaf a dweud yn fawreddog, 'Diolch yn fawr, 'y ngwas i.

Dan arweiniad y chwilod, trodd y ffrindiau i'r dde a martsio heibio i waelod muriau llwydwyn a thyrau o resi llorweddol coch a brown.

Yna, trodd at y chwilod duon oedd yn aros ar y lan a mynnodd yn ffroenuchel eu bod yn eu hebrwng at y pennaeth.

Ar gefnau'r adeiladwyr a'r cludwyr roedd y chwilod dþr mwyaf, ac roedd pigau llym y pysgod wedi eu torri, er mwyn i'r marchogion gael gwell gafael yn eu caethweision.

Roedd dod ar draws chwilen a fedrai siarad iaith wahanol i iaith gliclyd y chwilod, er mor ddigri ei fersiwn ohoni, yn achosi i'r gelen deimlo rywfaint yn nes ati.

Edrychodd Gethin yn ôl ar balas y chwilod, ac eisoes roedd cynllun yn cyniwair yn ei feddwl am ffordd i ddifetha'i berchenogion.

Anadlwch!' meddai arweinydd y chwilod.

Syllodd Ffredi ar y chwilod i wneud yn siŵr nad oeddynt am ymosod arnynt, ac yna aeth draw i helpu Gethin.