Mae Meleri Wyn James hefyd wedi gwneud defnydd da o'i chymeriadau deheuol yn cwrdd â rhai o'r gogledd.
r : fe ddywedai rhai mai chwarae â chymeriadau a digwyddiadau yr ydych, ac nad oes i'r nofel galon thematig.
Nid aeth dewin yn agos at broflenni Samhain - nofel ffantasi sy'n fwrlwm o ddwiniaid a chreaduriaid rhyfedd a chymeriadau - ambell i necromanser, hanner-ore a chewri wedi eu gwneud o bridd sy'n cymysgu gyda'r camgymeriadau gosodi.
Wedi ei seilio ar ddrama Uncle Vanya gan Chekhov, mae'r ffilm o'r enw 'August', wedi'i gyfaddasu a'i osod yng Nghymru gyda chymeriadau Cymreig, yn hytrach nag yn Rwsia.
Os caf ddychwelyd am funud i sôn am ddisgrifiadau gwyddonaidd Kate Roberts o fywyd fel yr oedd yn y ganrif ddiwethaf a dechrau'r ganrif hon, hoffwn nodi ymhellach fod llawer o arferion ac o feddyliau yn ei gwaith hi sydd bellach wedi diflannu; ond y mae'n bwysig ein bod ni'n eu hadnabod - yn gyntaf, er eu mwyn eu hunain, hynny yw, oherwydd eu bod; yn ail, er mwyn gallu adnabod mai un o themâu cyson Kate Roberts yw newid: mae hi'n dweud yn rhywle nad oes dim byd oll mor gyson â newid; yn drydydd, mae'r arferion a'r meddyliau hyn yn dweud cyfrolau am agwedd meddwl ei chymeriadau - ac os na ddown i werthfawrogi'u hagwedd hwy at fywyd fe gollwn ran dda o'r rhin a berthyn i'r llenyddiaeth.
Yn amadawiad Mr HS Roberts collodd Llanfairfechan un o'i chymeriadau mwyaf lliwgar a diddorol, gwr ag yr oedd ei ddiddordebau yn cyffwrdd y rhan fwyaf o weithgareddau y cylch.
Ar Ddyddiau Sul yn yr haf mae'r Pibydd a chymeriadau'r stori i'w gweld unwaith eto ar deras Neuadd y Ddinas.
Ym marw sydyn ac annhymig Bedwyr Lewis Jones collodd Cymru un o'i meibion gorau ac un o'i chymeriadau mwyaf lliwgar.
'Prudd-chwarae' neu drasiedi yw hi, mewn arddull ramantaidd, a chymeriadau megis Gwrtheyrn a Rhonwen.
Ymysg ei disgrifiadau synhwyrus ceir sawl cyfeiriad at adar, ac mae gwylio adar yn ddiddordeb gan fwy nag un o'i chymeriadau.
Ni all dim fod yn is, neu'n hytrach yn fwy diraddiol na chymeriadau'r gwragedd wyneb yn wyneb â'r dynion.