Yn ol Mr Bob Owen Croesor, "Mae Betsi yn haeddu cael bod mor enwog a neb o ferched Cymru."

Croesor Cafwyd ymholiad oddi wrth Mr Arwyn Thomas, Casnewydd ynglŷn ag ystyr yr enw Croesor.

Fe ddigwydd y terfyniad hwn hefyd, neu berthynas agos iddo mewn enwau lleoedd yn yr ystyr "llawer, nifer." Ceir ef mewn enwau megis Prysor "llawer o lwyni%, Perthor "llawer perth", Gwernor "llawer o goed Gwern" a Castellior "llawer caer." Mae'n amlwg mai croes "cross" yw elfen gyntaf yr enw Croesor.

Teg yw awgrymu felly mai "man lle ceir llawer o groesau ffin" yw ystyr Croesor.

Yn ol un chwedl yr oedd Elen Luyddog yn teithio trwy Gwm Croesor pan ddaeth cennad ati a dweud wrthi fod mab iddi wedi cael ei ladd ger Castell Cidwm, Betws Garmon.

Saif y pentref yng Nghwm Croesor sy'n ymestyn i ben ucha'r plwyf a'r ffin a phlwyf Ffestiniog.

Daliai darlithoedd cyhoeddus yn boblogaidd a cheid cynulleidfaoedd mawrion i wrando ar bobl fel Bob Owen, Croesor, Llwyd o'r Bryn a Chynan yn mynd drwy eu pethau.

Pentref ym mhlwyf Llanfrothen ym Meirionydd yw Croesor - cartref Bob Owen y llyfrbryf.

Rhed afon Croesor drwy'r cwm.

Dywedodd hithau "Croes awr i mi oedd hon." Galwyd y fan wedyn yn Croesawr ac yn ddiweddarach yn Croesor.

Rhaid fod y llecyn hwn yn agos i Gwm Croesor ac y mae'n bosibl fod yna groesau eraill gynt yn nodi'r ffin rhwng y ddau blwyf.

Marw Bob Owen Croesor, William Faulkner, Charles Laughton a Marilyn Monroe.