Craffwch ar y cerrig myllt o'ch cwmpas, yr ochr ucha'n llyfn ac olion plyciadau'r rhew ar yr ochr isaf.

Edrychwch o'ch cwmpas a be welwch chi ond bagad o droseddwyr.

'Roedd y môr yn brochi'n uwch o funud i funud, a'r goleuadau trydan o'm cwmpas yn wincio'n bryfoclyd.

Roedd y gwareiddiadau cynnar yn rhoi'r Ddaear yng nghanol y bydysawd, gan feddwl bod pob dim arall yn troi o'n cwmpas.

Hwy oedd yn cyfryngu safonau, gwerthoedd a delfrydau eu heglwysi yn y byd o'u cwmpas.

Ar y parwydydd o'u cwmpas yr oedd chwech o ddrychau, a phob un o'r chwech yn wahanol.

Yn y cyfamser, rhaid byw yn Nhir y Cwango a gweld democratiaeth ac atebolrwydd yn chwalu'n chwilfriw o'n cwmpas, a'r gwasanaethau sy'n cwrdd ag anghenion sylfaenol ein cymdeithas yn cael eu gwasgu o bob tu.

Safle anodd iawn oedd safle'r gwledydd bychain ar y gorau, hyd yn oed os oedd ynt yn annibynnol, pan fyddai'r gwledydd mawr o'u cwmpas yn gwrthdaro, - meddylier am sefyllfa Iwerddon, Norwy, Sweden, Denmarc, Yr Yswistir, Belg, Holand, Ffinland.

Fydd dim iws i chi fynd wedi iddo foddi!' Cychod a chychwyr oedd o'm cwmpas bob dydd, a chwch wedi i 'Nhad ei wneud oedd un o'r teganau cyntaf a gefais.Fel bron bawb o'r dynion lleol, 'roedd gan fy Nhad gwch, a chofiaf yn dda am Elizabeth fy chwaer a minnau yn hwylio efo fo.

Yn wir, er gwaethaf neu oherwydd y gwaed oedd yn pistyllio o'm trwyn, mewn dau funud roedd fy mhen-glin chwith yn gwasgu ar gorn-gwddw fy ngwrthwynebwr, a chawn foddhad neilltuol o weld y croen o dan ei lygaid yn twitsian yn nerfus, cynyddai fy mwynhad am fod haid o blant o'n cwmpas rŵan yn sgrechian eu gwerthfawrogiad.

Casglai torfeydd bychain o'n cwmpas, a doedd dim prinder gwirfoddolwyr i gyfieithu.

Er ei fod yn sgrifennu o fewn cwmpas byr, y mae'n cywiro llawer o gamgymeriadau am fywyd Theophilus, ac yn ceisio unioni'r cam a gafodd trwy roi ystyriaeth i'w holl weithiau llenyddol a'i waith fel offeiriad cydwybodol.

Dyma wlad o'r fath dlysaf - gwlad wedi bod unwaith, y mae yn amlwg dan driniaeth uchel; palasau a ffermdai mawrion ar bob llaw i mi, ond heb neb yn byw ynddynt - eu ffenestri yn yfflon, y muriau o'u cwmpas wedi syrthio, y perllanau mawrion a'r gerddi yr un ffordd â'r meysydd, a'r meysydd yn anialwch.

Roedd y ddau wedi ymgolli gormod yn chwarae'r plant i gymryd yr un sylw o ddim arall o'u cwmpas.

Er gwaethaf yr atgasedd o'u cwmpas, rhaid oedd derbyn realiti a cheisio byw fywyd teuluol hapus a llawn.

safonau cyrhaeddiad - gan gynnwys cwmpas gwybodaeth y disgyblion am y pwnc a'u gallu i gymhwyso'r wybodaeth hon i sefyllfaoedd newydd; maint eu dealltwriaeth a'u meddiant o sgiliau; eu canlyniadau yn asesiadau'r Cwricwlwm Cenedlaethol ac mewn arholiadau cyhoeddus.

Mae pobol fel Anti Lw'r misus acw yn dal i fyw neu bydd pawb o'u cwmpas yn barod i'w claddu." "Beth mae'r greadures wedi'i wneud iti?

Pan ddaw'r glaw eto i yrru i lawr drwy'r bwlch, neu pan ddaw'r niwl drachefn i or-doi'r arlwy o brydferthwch sydd o'm cwmpas heddiw, fe'm hyrddir unwaith eto i bwll o iselder ac anobaith.

`O gwmpas y dref, yn mhob cyfeiriad, y mae dyffryn wedi ei fritho â phalasau - rhai pur fawrion a gwychion, ac eraill llai; parciau, perllanau, a gerddi o'u cwmpas.

Dim ond un peth dwi ddim yn licio yma - bod 'na dai a thai a thai o'n cwmpas ym mhob man.

Mae hen ganolfan seryddol ganol-oesol ddiddorol iawn wedi ei harbed yng nghanol y ddinas, a'r adfeilion wedi eu cofnodi'n fanwl a pharc digon teidi o'u cwmpas.

Taflodd rhywun siôl sidan un o'r merched tua'r nenfwd, a daeth sgrechiadau o chwerthin oddi wrth y grþp bychan o'u cwmpas yn gwylio'r dilledyn yn hedfan i lawr i'r llawr yn araf.

O'n cwmpas ar y tarmac, roedd hen awyrennau Aeroflot fel morfilod ar draeth ac ambell fodel propeliog yn dadfeilio'n ddi-urddas o dan yr awyr lwydaidd.

Fel pob amser yn Affrica, roedd y glaw wedi pallu yn sydyn pan oeddem yn ciniawa, roedd y sêr yn disgleirio - ac o'n cwmpas filltiroedd o ddim byd.

Ar ben hynny, rhaid gwneud cyfiawnder â chyfanrwydd y realiti o'n cwmpas.

Ymddengys fod y berthynas rhwng y ddeuddyn yn cael ei chydnabod fel priodas ddilys gan y gymdeithas o'u cwmpas.

Edrychwch o'ch cwmpas ar gynllunio graffig - edrychwch ar bapurau newydd ac ar hysbysebion a dysgwch oddi wrthynt.

Roedd o a Bedwyr yn sefyll yng nghanol ffair enfawr yn rhywle, a miloedd o bobl o'u cwmpas ym mhobman.

O'm cwmpas, y tu mewn i'r tren, mae cerdded mawr yn digwydd, er bod mater y gwelyau bellach wedi ei setlo.

A phan weli'n dda ganiatâu i'r stormydd ein taro ac i'r gwyntoedd ruo o'n cwmpas, fe'n gorfodir i sylweddoli pa mor wan yw nerthoedd dyn er ei holl wyddoniaeth a pha mor frau yw ein bywyd ninnau.

Mor gadarn yr ymddangosai'r holl lethrau a chlogwyni enfawr o'm cwmpas yn awr.

Yng nghysgod coedwig fawr mae nifer o adeiladau pren wedi eu codi sy'n ymdoddi'n llwyr i gefndir y ddaear o'u cwmpas.

Mae yma ymdriniaeth â llawer o bynciau mewn cwmpas byr, â gwaith Theophilus fel awdur a chyfieithydd, â'i ddawn fel chwedleuwr difyr a hoffus, â'i gredoau a'i weithgarwch fel eglwyswr, ac â'i wladgarwch Cymreig a Phrydeinig.

Ym Mro Gþyr fodd bynnag mae'r Hen Dywodfaen Goch yn brigo yn y canol ar Gefn Bryn tra bod y creigiau iau, sef y Garreg Galch a'r Grit Melynfaen, yn gorwedd o cwmpas ar bob tu.

Ofn sy' arna'i y bydd hi'n treio croesi'r ffordd yn rhywle." "Dydi hi ddim ffit," meddai Dad, gan ddal i chwifio'r hosan nes roedd pawb o'u cwmpas yn edrych yn rhyfedd arno.

Marwolaeth o'n cwmpas i gyd, meddyliais.

Doedd y ffoaduriaid ddim yn medru symud i unrhyw gyfeiriad gan fod yr Iraciaid wedi gosod ffrwydron cudd o'u cwmpas.

Yn y lle cynta', mae'n anodd iawn achos dydach chi ddim yn deall beth mae'r bobl o'ch cwmpas chi'n ei ddweud.

I ddiffinio bwriadau, targedau ac amcanion I drefnu profiadau dysgu mewn gwyddoniaeth sydd yn ystyrlon a pherthnasol ar gyfer disgyblion a phob math o allu ac o bob oed yn amrediad yr ysgol uwchradd I ddethol, defnyddio a rheoli'n effeithiol y cwmpas llawn o ddefnyddiau ac adnoddau sydd ar gael I drefnu a chadw trefn ar wersi theori a gwersi ymarferol fel ei gilydd I fod yn sensitif i anghenion disgyblion ag anawsterau dysgu, disgyblion a gallu arbennig a grwpiau ethnig lleiafrifol I feithrin y sgiliau rhyngbersonol priodol ar gyfer cyfathrebu â disgyblion, rhieni a phobl broffesiynol Sgiliau Labordy Paratoi defnyddiau labordy ar gyfer dysgu Arddangos arbrofion a thechnegau ymarferol i'r disgyblion Rheoli gwahanol fathau o wersi ymarferol Gwybodaeth Wyddonol Y mae gan y myfyrwyr i gyd radd yn y gwyddorau ond bwriad arbennig y cwrs yw estyn ac ehangu eich profiad yn y canlynol:

Medrwn flasu a chlywed arogl, clywed swn, cyffwrdd a gweld pethau o'n cwmpas.Gweld yw'r synnwyr pwysicaf.

Hen deipiaduron, cadeiriau gyda'i sbringiau'n dod i'r golwg, gwelyau rhydlyd - roedd y plant yn neidio drostyn nhw, yn sathru arnyn nhw ac yn rhedeg o'u cwmpas.

Ni chymer ond cwmpas byr i grynhoi'r hyn sy'n hysbys am hanes barddoniaeth yn y ddwy dalaith hyn cyn cyfnod y to olaf o'r Gogynfeirdd ac oes Dafydd ap Gwilym.

Codwch eich llygaid oddw wrth y dudalen hon am funud, ac edrychwch o'ch cwmpas.

Pan ddaethon ni i'r ddaear yn y diwedd, roedden ni ar fryncyn braf y gwair yn hir ac yn ir o'n cwmpas, fel matres esmwyth.

Rhedai i fyny'r bonciau ar ôl yr hogiau a lluchio'i chorff ar y gwellt nes bod cwmpas ei gwisg laes yn un llanast wrth ei thraed.

Heidiodd swyddogion o'n cwmpas i sicrhau bod gan bawb fygydau nwy - a chafodd Adam yr hyn yr oedd wedi ei hir ddeisyfu.

Hon oedd un o'r teithiau awyr uniongyrchol cynta' i mewn i'r wlad; o'n cwmpas ar yr awyren, roedd ambell Lithuaniad cefnog a haid o bobl fusnes o'r Gorllewin yn barod i chwilio am ddêl.

Da ni yng nghanol cyfnod felly ac mae'r aur i'w weld ymhobman o'n cwmpas ni.

Roedden ni'n cael ein hebrwng gan jîps ac roedd yna ddynion arfog o'n cwmpas wrth inni gerdded i mewn i bencadlys y PSB.

O'u cwmpas roedd cannoedd o filidowcars a gwylanod yn sgrechian eu protest wrth i'r cwch pysgota bychan lithro'i ffordd i fyny un o'r hafnau a arweiniai i Ogof Plwm Llwyd.

Ond mater arall yw mentro i Dyffryn Ogwen ym mis Tachwedd bryd hynny, rydych angen gwres canolog effeithiol a thrwch o ddeunydd insiwleiddio o'ch cwmpas rhwng y gragen fewnol a'r gragen allanol.

Roedd y gwres meddal gwlyb fel mantell o'n cwmpas.

Unwaith eto roedd gosgordd o'u cwmpas, gosgordd fud a synnai fod brodor cyffredin yn cael y fraint o gyfarfod â'u brenin.

Erbyn hyn, mae rhyw stryffig o'm cwmpas yn y tren, ac mae arian yn newid dwylo rhwng pobl a'r giard a llawer o Hindi cyflym yn cael ei siarad.

Gwasgai Carwyn, Morlais a Henedd eu hunain yn erbyn y graig wrth i'r gwynt nadu o'u cwmpas fel blaidd mewn cynddaredd.

Dynesodd y corachod o un i un a gorfodi'r milwyr i dynnu ar afwynau'r meirch, ond roedd gormod o elynion o'u cwmpas iddyn nhw feddwl am wneud dim.

Os edrychwch o'ch cwmpas yn ystod eich ymweliad a ni fe welwch fod yr iaith yn dal yn fyw ac yn iach ac mae'r optimistiaid yn ein plith yn credu fod y Gymraeg, efallai, wedi peidio ag edwino.

Rhaid felly estyn cwmpas Deddf Iaith Newydd i'w cynnwys hwy.

Er na fedrai weld eu hwynebau yn glir, gwyddai eu bod yn gwelwi i liw'r eira o'u cwmpas.

O'r nenfwd uwch eu pennau, o'r waliau o'u cwmpas ac o'r llawr oddi tanynt daeth tonnau gwynion o oleuni llachar.

BYRDDAU ADAR (arnyn nhw neu o'u cwmpas) ERAILL

O'n cwmpas, cannoedd o lyffantod mawr yn crochlefain ac wrth ein pen yn y goedwig, yr adar lliwgar yn gwatwar fel tonic solffa.

Ar ôl dychwelyd i'r Almaen, ceisiais sgrifennu'r erthygl gytbwys a oedd gennyf mewn golwg, ond rywsut ni fedrwn gysylltu'r pethau cadarnhaol a wyddwn am yr Almaen, fy mamwlad, gyda'r hyn a oedd yn digwydd o'm cwmpas bob dydd.

Safent fel delwau cerrig o'u cwmpas.

Roedd y diweddar Raymond Williams, yn fwy na neb, yn ymwybodol o'r tueddiad Prydeinig - a Chymreig, afraid dweud - i osgoi gorfod wynebu cwestiynau dirdynnol ein hoes trwy weu mytholeg briodol o'n cwmpas.

Craciodd yr awyr o'u cwmpas wedi'i throi'n llwch.