At ei gilydd gellir disgwyl i'r oediad gweithredu fod dipyn yn llai gyda llywodraeth seneddol nag mewn cyfundrefn arlywyddol.

Ac yn ei sgil, cyfundrefn y frawddeg aeddfed.

Fy marn i yw mai'r hyn sy'n esbonio amrywiol gyfeiriadau ymchwil y Llyfrau Gleision yw bod y Llywodraeth, a chymryd pethau yn y modd symlaf posibl, yn awyddus i weld sut y gallai hi wella'i gafael ar ymddygiad y Cymry, ond fod Kay-Shuttleworth, ac efallai Symons a Johnson, yn awyddus i ddod o hyd i dystiolaeth ddigamsyniol dros sefydlu cyfundrefn o addysg wladol - ac nid i Gymru'n unig swydd.

Credent fod yr holl adroddiad, oherwydd y dewis o Ddirprwywyr a chynorthwywyr, yn rhan o gynllwyn bwriadol i hyrwyddo amcanion Pwyllgor y Cyngor dros Addysg, a chreu cyfundrefn addysg wladwriaethol a fyddai'n hybu egwyddorion yr Eglwys Sefydledig.

Rhai o'r pynciau y cafwyd darlithoedd arnynt oedd Cyfundrefn Addysg Cymru, y Llysoedd Barn, Pwerau Cynghorau Lleol, Cyllid Cymru, a Phropaganda'r Blaid.

Mae'n annheg, yn eu barn hwy, fod gan y Prydeinwyr bedwar cyfle - a ninnau, fel hwythau, yn un cyfundrefn wleidyddol.

"...rhan gyflawn o'n cyfundrefn addysg ac mae gan blant ag anghenion addysgol arbennig yr un hawl â phlant eraill i gael yr un ystod lawn o gyfleoedd yn y cwricwlwm â'u cyfoedion."

(Yng ngwledydd Canolbarth Affrica, y mae'r tyfiant hwn yn effeithio ar blant yn hytrach nag oedolion, ac nid oes sicrwydd fod y ddau yn union yr un afiechyd.) Eto, y rheswm sylfaenol dros ymddangosiad y tyfiant yw cyfundrefn imwn ddiffygiol.

A dyna sut y cafwyd cyfundrefn addysg maes o law nad oedd wahaniaeth rhyngddi a chyfundrefn addysg Lloegr.

Mae darparu ar gyfer addysg Gymraeg yn ganolog i'n cyfundrefn ni.

Mae angen sicrhau parhad cyfundrefn o'r fath yn y dyfodol er mwyn gweld cynnydd pellach yn y ddarpariaeth i ateb gofynion teg yr ysgolion.

Nid oedd yn anodd i'r darllenydd craff gyferbynnu'r estheteg a barodd dramgwydd i Gruffydd yn ei adolygiad a 'Gwrthryfel ac Adwaith' yn yr un rhifyn o'r llenor, lle y traethwyd y gred mewn 'Gwrthryfel cynhyddol yn erbyn awdurdod....twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn':

Bydd y Gymdeithas yn parhau i ymgyrchu o blaid Deddf Eiddo er mwyn sicrhau cyfundrefn gynllunio a pholisi tai tecach i Gymru.

Wrth ddathlu pen blwydd stiwdio Bangor yn hanner cant oed, cofio yr ydym am gyfraniad Bangor i un arall o'r sefydliadau hanfodol hynny, sef cyfundrefn radio a theledu cenedlaethol.

Ar sail canlyniadau'r arolwg, dylid anelu at sefydlu cyfundrefn o ledaenu adnoddau sydd yn gost-effeithiol a sydd hefyd yn sicrhau y defnyddd helaethaf o'r holl adnoddau a gynhyrchir gydag arian cyhoeddus.

Roedd cyfundrefn newydd Castro, fodd bynnag, yn dipyn o fedydd tân.

Mae'r neges yn gyson - rhaid datblygu cyfundrefn sy'n parchu yr amgylchfyd - a chofleidir, gydag argyhoeddiad amrywiol, yr egwyddor o ddatblygiad cynaladwy.

A yn ei flaen i awgrymu mai un ateb i'r dirgelwch yw fod y Llywodraeth yn ystyried Cymru fel maes posibl i leoli cyfundrefn arbrofol o addysg wladol.

Bodolai cyfundrefn genedlaethol o ysgolion plwyfol mewn nifer o wledydd Protestannaidd fel yr Alban, Llychlyn, Prwsia ac, i raddau llai, Estonia a Latfia.

Rhoes arweinwyr y genedl, yn lleygwyr ac yn weinidogion, eu hegni gorau glas i sefydlu cyfundrefn addysg Saesneg drwyadl ym mhob rhan o Gymru o'r ysgol elfennol hyd at golegau normal a thri choleg prifathrofaol, a Siarter Prifysgol i goroni'r cwbl.

Mae'n wir bod cyfundrefn addysg - gynyddol bwysig - yr ysgolion gramadeg a'r prifysgolion yn milwrio yn ei herbyn, ac yr oedd tuedd ymhlith rhai o'r dosbarth masnachol hefyd i anghofio eu Cymraeg, yn ol tystiolaeth John Davies.

Oherwydd diffyg cyd- drefnu cenedlaethol effeithiol, cafwyd peth ymrannu, ond yn y diwedd bu ffyddlondeb y Beirdd i weledigaeth Iolo Morganwg, eu teyrngarwch i'r traddodiad barddol, y boddhad a gaent o gael cydnabyddiaeth gwlad am eu campau barddol trwy gael eu hurddo ac, yn bennaf oll, yr ymdeimlad fod gan y gymdeithas farddol 'hynafol' hon rywbeth mwy nag y medrai cyfundrefn a chyfansoddiad ei gynnig, sef yr hyn a elwid gan Orseddogion y ganrif ddiwethaf yn 'awdurdod', yn ddigon o atgyfnerthiad iddi oroesi, er gwaethaf yr holl feirniadu.

Yr wyf yn credu mai trefn cynnydd yw Gwrthryfel cynyddol yn erbyn awdurdod; neu mewn geiriau eraill, twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn.

Tybiai rhai, yn hollol gywir, fod cyfundrefn sefydlog yn golygu ffrwyno prisiau mewnol er mwyn diogelu'r lefel allanol; ond hefyd, os goddefid i brisiau allanol amrywio, y gallai prisiau mewnol gael eu rhyddhau heb unrhyw angen sicrhau'r cyflenwad o nwyddau a gwasanaethau ar gyfer allforio.

Mae darparu aar gyfer addysg Gymraeg yn ganolog i'n cyfundrefn ni.

Y mae hi mewn perygl o droi'n wlad gref a gwahanol, ac felly rhaid cynllwynio i atal hyn, a honiad un o'r cythreuliaid yw ei fod wedi rhoi'r syniad ym mhen y Llywodraeth bod yn rhaid dyfeisio cyfundrefn o addysg (t.

Yr unig ffordd y gall cwmnïau fel hyn sicrhau statws i'r Gymraeg yw trwy sefydlu cyfundrefn ddosbarthu nwyddau ar wahân i Gymru.

Yn ail hanner y ganrif ddiwethaf meddai ar ddigon o allu i osod cyfundrefn addysg orfodol gwbl Saesneg ar y wlad; a phan ecsploetiwyd adnoddau naturiol a dynol Cymru yn ddidostur gofalai mai Llundain a Lloegr a gai'r budd.