Fel y dywed Islwyn Lake, Cadeirydd Cymdeithas y Cymod yng Nghymru, yn ei Ragair i'r gyfrol hon, gwnaeth Dr Gwynfor Evans gymwynas â ni wrth gofnodi "stori'r dystiolaeth heddwch" mewn dull mor hwyliog a hwylus.

Ar sail hyn y cymodwyd dyn â Duw: 'Fe'n cymodwyd â Duw trwy farwolaeth ei Fab trwy'r hwn mae gennym y cymod' (Rhuf.

c Cafwyd penllanw i ddefodau aberthol Israel yn Nydd y Cymod (Lef.

Yna fe ddaeth i olygu yr hyn sy'n deg i'w roddi fel iawndal i unioni cam ac felly i sicrhau cymod rhwng dau berson.

Ond dehonglir y dulliau i sicrhau cymod mewn nifer o wahanol ffyrdd.

Yn union fel y bu i'r Archoffeiriad Iddewig, ar W^yl y Cymod, daenu gwaed ar glawr neu 'drugareddfa' Arch y Cyfamod a gedwid yng nghysegr sancteiddiolaf y deml, aeth Iesu yntau y tu hwnt i'r llen wedi taenu ei waed ei hun yn aberth dros ei bobl (Heb.

Ac er y trawsnewid hwn ar yr ystyr, mai Duw ac nid y troseddwr sy'n aberthu, eto defnyddir yr hen dermau, offrwm, dyhuddiad, iawn, cymod, yn ogystal â thermau mwy penodol megis "dydd y cymod" neu'r "Pasg", a'r rhain oll â rhyw gyfoeth o ystyr ynddynt i bob Israeliad.

Cyfystyr, felly, yw athrawiaeth gwaith Crist ac athrawiaeth yr Iawn neu'r Cymod.

Ystyr 'cymod' yw'r uno sy'n digwydd rhwng dwyblaid a fu gynt mewn gelyniaeth â'i gilydd.

b Tarddu o'r ferf 'gorchuddio' neu 'sychu ymaith' a wna kpr (a'r ffurfiau yn deillio ohono: kippêr, kophêr, kaphâr etc.) a chyfeiriai at ddefod aberthu er mwyn symud ymaith bechod: 'Offryma bob dydd fustach yn aberth dros bechod, i wneud cymod' (Ex.

Nid oes angen mynegi'r cymod yn ffurfiol.

Yn eu plith Siop Heddwch Caerdydd, CND Cymru a Chymdeithas y Cymod.

Dan y sefyllfa honno, ceir enghreifftiau o rai a wahanodd, ac a ddaeth i sefyllfa lle nid oes cymod yn bosibl.

Os daw un o'r partneriaid hyn yn Gristion, un o'r cwestiynau cyntaf sydd yn rhaid ei holi felly yw, a oes cymod yn bosibl?

Ceir lle yno hefyd ar gyfer ein dathliadau an cymod.

O gwmpas gweddi, bwyd a Beibl, cafwyd myfyrio uwch yr angen i frwydro dros wirionedd ond hefyd i geisio cymod.