Yr oedd yn deyrnged haeddiannol, wrth gwrs, i weinidog Wesleaidd ac i'w statws fel Cymro a llenor ar ddiwedd y tri degau.

Trechodd y Cymro arall Mark Williams, Pencampwr Snwcer y Byd ar hyn o bryd, Billy Snaddon o bum ffrâm i dair neithiwr.

Fel y dywedodd Golygydd Y Cymro mewn cyswllt arall, "Yr eliffant a'r morfil yn unig o holl greaduriaid Duw sydd i'w cadw, fe ymddengys." Yr oedd y dwr llwyd yn fy mhiser yn dechrau gloywi tipyn erbyn hyn; dechreuwn sylweddoli nad diben coleg diwinyddol oedd wynebu problemau trydanol yr oes, ond rowndio'r traddodiad fel llechgi, "heb ofal am y defaid"; un o ddyfeisiadau'r Ffydd i ffoi rhag ffaith, mewn gair.

Amcan y Blaid Genedlaethol yw - nid cadw'r Gymraeg fel ffetish yng Nghymru - ond ci gwneud hi'n bosib i bob Cymro fyw bywyd llawn, gwaraidd, dedwydd, cain.

"Dos di yn syth i nôl Cymro, ac i ddweud yr hanes am Dad wrth Mr Bassett, Idris," meddai Cadi, "ac fe aiff Deio a minnau i'r tŷ i gynnau tân ac i hwylio swper." "O'r gore," meddai Idris, ac i ffwrdd ag ef.

Mae David Griffiths wedi dadlau bod yr Adroddiadau wedi codi nid yn unig yn ateb i gais Cymro o aelod seneddol dros Coventry, William Williams, ond hefyd o fwriadau tu mewn i'r Llywodraeth ei hun, ac nad oedd Williams yn ddim byd ond offeryn yn eu dwylo.

O'r Alban yr oeddwn i wedi dod i Rydychen, ac yr oedd pobl y gogledd wedi gofalu amdanaf Pe buasai raid i mi fel llawer Cymro arall, ddibynnu ar garedigrwydd fy nghyd Cymry wedi dod i Rydychen am gyfeillach a chyfarwyddyd,buaswn mor unig â hen frân gloff ar yr adlodd.

Gorffennodd y Cymro Phil Price yn wythfed yn rhestr y detholion - ei berfformiad gorau erioed.

Trown gan hynny at y Cymry eu hunain, rhag bod brycheuyn yn llygad y Sais yn peri na welom y trawst yn llygad y Cymro.

Roeddwn i'n darllen yn Y Cymro mai tywydd mis Mehefin eleni oedd y salaf ers talwm, ac roeddwn i'n falch o weld Gorffennaf yn cychwyn.

Wythnos ar ôl y cyfarfod roedd golygyddol Y Cymro yn canolbwyntio ar y broblem.

Cymro ar y Copa - Emrys Roberts (Tud.

Ac y mae Haman yr ysbi%wr yn ymateb fel yr oedd Lingen wedi dweud am '...' y Cymro uniaith (t.

Dyna fy hen gyfaill y diweddar J. W. Jones, Tanygrisiau, a ysgrifenai'r "Fainc Sglodion" i'r "Cymro% erstalwm, yn un; gūr a chanddo lygad am lyfrau prin, llyfrbryf wrth natur - ac un caredig iawn at hynny.

Dywedodd Churchill mai ef oedd 'y Cymro mwyaf ers y Brenhinoedd Tuduraidd'. Sefydlodd y Wladwriaeth Les, arweiniodd Brydain drwy'r Rhyfel Mawr, a dinistriodd y Blaid Ryddfrydol.

Corgi bach melyn oedd Cymro, ci Rhodri, ac fe wnâi gymaint o sŵn wrth gyfarth, fel na fentrai lleidr ddod o fewn canllath i'r tŷ.

Cafodd y Cymro Phil Price rownd o 72, mae e felly yn gyfartal â'r safon.

Tegla Davies yn adnabyddus i bob Cymro llengar a gwladgarol.

Mae Cymro arall yn Amsterdam ar y pryd, David Davies, darlithydd cerdd priod, canol oed, sy'n dechrau amau ei rywioldeb.

cymro oedd ysgrifennydd cyntaf y gymdeithas, sef evan evans o gastell nedd.

Argraffydd ydoedd wrth ei alwedigaeth; priododd un o ferched y Rhos, sefydlodd fusnes yma, ac efo a'i deulu, gyda chymorth y Cymro pybyr hwnnw, William Stephen Jones, a sefydlodd ac a gynhaliodd yr Herald.

Yr oedd y ddau i fod i ymladd yn Detroit yr wythnos hon ond bu raid i'r Cymro dynnu nôl oherwydd anaf i'w benelin.

Ar bwyntiau y gwnaeth y Cymro ennill yn erbyn y rheini ond buasai llorio a churo Sheika yn hwb mawr i Calzaghe ar ôl blwyddyn ddi-nod.

Fe yw'r Cymro cyntaf i ennill y gystadleuaeth – un o brif gystadlaethau'r byd sboncen.

Yn nyddiau'r Ymerodraeth Brydeinig gallai Cymro a oedd a digon o fynd ynddo gychwyn bywyd newydd ymhle bynnag yr oedd y faner Brydeinig yn cyhwfan, nid fel ffoadur nac fel ymfudwr, ond fel dinesydd o'r iawn ryw.

Dywed mai o'r Alban yr oedd ef wedi cyrraedd Rhydychen ac mai pobl yr Alban a oedd wedi gofalu amdano; oni bai amdanynt hwy, mi fuasai wedi bod fel 'brân gloff ar yr adlodd oblegid 'nid oedd y Cymry wedi arfer ymgyfarfod, ac ychydig iawn o drafferth oedd neb yn gymeryd i ddangos mai Cymro oedd' Y gwir yw, petasai OM wedi mynd o Aberystwyth yn syth i Rydychen yn hytrach na via Glasgow, mi fuasai wedi bod ymhlith cyd Gymry o'r dechrau cyntaf, ac odid na fuasai wedi clywed am Glwb Coleg Aberystwyth.

Os bydd Robinson yn llwyddo i guro Baloyi, fe fydd y Cymro cynta i ennill dau bencampwriaeth byd.

Ond mae'r Cymro arall a Rhif 1 y byd, Mark Williams, allan.

Hynny, oherwydd mair Cymro Cymraeg, Ioan Gruffudd yw'r arwr.

Dagrau pethau yw na fydd yr un Cymro yno i'w wynebu.

David Park yw'r Cymro mwyaf llwyddiannus yng Nghlasur Golff Dubai.

O'r safbwynt hwn roedd fy hynafiaid yn llygad eu lle, ac fe wyddai pob Cymro uchelgeisiol-faterol hynny hefyd.

Ond y mae'r nofelydd y mae Hywel Teifi yn cyfeirio ato fel un allai greu y nofel lofaol fawr Gymreig wedi dweud wrth Y Cymro nad oes ganddo ef gynlluniau i gyhoeddi dim byd yn y dyfodol agos.

Hyd y gwyddem nid oedd y Cymry wedi arfer ymgyfarfod, ac ychydig iawn o drafferth oedd neb yn gymeryd i ddangos mai Cymro oedd.

Disgwylir y bydd y Cymro, Tony Pulis, rheolwr Clwb Pêl-droed Portsmouth, yn colli ei swydd heddiw.

Enghraifft wych o hyn yw'r stori John Williams Tresalem, John Ford, Lillian Gish a D W Griffith sy'n adrodd hanes Cymro, John Williams, a aeth i'r Amerig i chwilio am well bywyd ar ddechrau'r ugeinfed ganrif ond na chafodd fawr o lwyddiant erioed, er iddo fod yn ecstra mewn ffilm fawr, gan adael cofnod ohono mewn hanes.

Nid yn unig oherwydd ei lafurwaith yn cynnal colofnau cerdd dant yn Y Cymro a'r Brython y mae Dewi Mai o Feirion yn haeddu clod.

Wilson Evans mewn sgwrs â'r Cymro mai o'i gefndir fel "colier" y daeth yr ysbrydoliaeth am y nofelau:

Mewn sawl ffordd, diwylliant dirgel yw'r diwylliant Cymraeg ac y mae'i ogoniannau yn anhysbys hyd yn oed i'r Cymry hynny nad ydynt yn siarad Cymraeg, fel y gall y Cymry Cymraeg anrhydeddu Cymro enwog na fyddai gan y Saeson sy'n byw yn yr un stryd a hwy mo'r syniad lleiaf pwy ydyw.

Hyhi, 'Iaith anwyl hen fythynod', 'Iaith dêg lân y bwth diglod', oedd gwarant gwiwdeb 'Aelwyd y Cymro'.

Mae e wyth ergyd yn well na'r safon, a chwe ergyd yn well na'r Cymro gorau - sef Philip Price o Bontypridd.

fel yr awgrymwyd yn y cymro yr wythnos diwethaf roedd y rwmaniaid yn llawer gwell yn dechnegol na chwaraewyr cymru.

Ond colli wnaeth y Cymro arall, Ryan Day.

Fel Cymro, dwi'n meddwl fy mod i'n dueddol o glywed llais y lleiafrif, yn hytrach na'r mwyafrif; mae gen i fwy o glust i glywed yr ochr leiafrifol, neu'r ochr sy'n colli a'r ochr sy'n cael ei gormesu.

Ethol William Hughes, Cymro Cymraeg, yn Brif Weinidog Awstralia.

Pa mor Gymreig yw'r Cymro?

Cricedwr disglair, Cymro i'r carn, a gŵr bonheddig oedd David Evans.

Y mae'n sefyll yn llinach Radicaliaeth Cymreigyddion Llundain a gyrhaeddodd genhedlaeth Caledfryn a Samuel Roberts, Llanbrynmair, drwy'r Cymro ac ysgrifau Hughes yn Seren Gomer.

Peth hawdd yw doethinebu wrth edrych yn ôl ond anffodus, hwyrach, oedd y pennawd a ddewisodd Y Cymro roi ar ei adroddiad fod y Pwyllgor Gwaith am gyfarfod i 'rannu'r ysbail'.

Y mae'n gofiant i un bachgen glandeg, un 'Cymro gwlatgar', a gollwyd ar faes y gad ymhell o'i gartref.

Ond mae'r ddau'n aelodau o glwb dethol yr hanner cant - clwb fydd â deg Cymro'n aelodau ohono erbyn nos Sul.

Stephen Dodd o'r Barri oedd y Cymro mwyaf llwyddiannus ym mhencampwriaeth Denmarc.

Yn y rhifyn a gyhoeddwyd ar ddydd y cyfarfdo bu'r Cymro, o dan y pennawd 'Bwgan Costau'r Brifwyl', yn tynnu sylw at bryder cynnyddol.

ddiwethaf yn dangos yn glir nad oedd chwaeth ddarllen y Cymro cyffredin mor gyfyng ag y mynnai eu harweinwyr crefyddol iddi fod a cheir yng Nghymru hithau dystiolaeth nad oedd yr hinsawdd mor wrthwynebus i fyfyrdod rhywiol a hyd yn oed ffantasi%au rhywiol ag yr arferem gredu.

Dilyn esiampl yr Almaen a wnaeth Cymro amlycaf ei oes, a'i wobr oedd gwybod fod gweithwyr yn gallu cael cynhaliaeth hyd yn oed mewn salwch trwy lusgo byw 'ar y Lloyd George'.

Ac nid oedd unrhyw wrthwynebiad i gymhwyso'r un egwyddor at gartref y Cymro.

Yr oedd gwneud y fath hawl, wrth gwrs, yn mynd at wreiddyn a sylfaen y berthynas rhwng Cymru a Lloegr, yn tanseilio'r berthynas honno, ac yn gosod i fyny deyrngarwch newydd yn lle'r teyrngarwch i'r wladwriaeth Brydeinig y disgwylid i bob Cymro, fel pob Sais, ei roddi a'i arddel yn rhinwedd ei ddinasyddiaeth.

Am resyme sy ddim ond yn wybyddus i ddewiswyr Caerdydd, gadawyd y cryfa o'u rheng flaen, Mike Knill, allan o'r tîm; felly hefyd eu ciciwr gore, y Cymro o Lambed, John Davies, a oedd eisoes wedi torri'r record am sgori pwyntie i'r Clwb.

Bryd hynny fe deirnles yn wirioneddol sicr fod y Cymro am gyrraedd y nod ar ddiwedd y trydydd cynnig wedi'r cyfan.

Gwelais ef yn cael sawl ffafr ar gamlesi'r cyfandir ar ffin lle'r oedd Almaenwyr ar ofalaeth, drwy esbonio mai Cymro oedd ef, yn gofalu am long wedi'i chofrestru yn Llanelli porthladd heb fod nepell o Gaerdydd!

Y Cymro - Detholiad wythnosol o Y Cymro ar y We.

Er mor neis oedd y sowldiwr bach yna, roedden nhw wrth eu bodd ei bod yn canlyn Cymro.

A dynar Cymro gorau, Ian Woosnam oedd bedair ergyd yn well nar safon ddoe.

"Mae Mr Bassett yn meddwl ei bod yn well i mi fynd â Cymro hefo mi," meddai, "wnaiff o byth aros wrtho i hun tra byddwch chi ar y Tir Mawr.'

codwyd y palas grisial ar ei chyfer ac un o'r arolygwyr oedd cymro o'r enw john jones, sef y bardd talhaiarn.

A'r iaith Gymraeg yn y blynyddoedd hyn yn ymladd am ei bywyd, mae pob Cymro ystyriol o'r farn fod angen gweithredu'n ddiymdroi i atal unrhyw ddirywiad pellach.

Mae llwyddiant y Cymro Mark Williams ar y gylchdaith snwcer yn parhau.

Ond rhaid cydnabod mai tasg enfawr oedd ganddo, sef llenwi dwy golofn hir bob wythnos (o gofio beth oedd maint tudalennau'r Cymro bryd hynny), ac nid yw'n syndod iddo gael ambell wythnos lom.

Mr Roberts, yntê, Cymro o'r Coleg yn Kampala.

Ond ar y pwynt hwn gwnaeth gysylltiad uniongyrchol rhwng diffyg addysg ac ansefydlogrwydd natur y Cymro a'r duedd at derfysg fel y Beca.

Mewn llythyr yn Y Cymro mae'r Athro DJ Bowen (un sy'n haeddu'r anrhydedd ei hun) yn cynnig enw Meredydd Evans.

Fodd bynnag, er mawr syndod dywedodd y Cymro tu ôl i'r ddesg nad oedd y fath beth ar gael yn Gymraeg.

Fo ydy'r Cymro cynta erioed i ennill y gystadleuaeth hon.

Mae o chwe ergyd yn well nar safon, saith yn well nar Cymro David Park syn amddiffyn ei goron.

Mae'r Cymro Stephen Dodd chwe ergyd tu ôl i'r arweinydd Porraig Harrington ym Mhencampwriaeth Agored Singapore.

Y Cymro yw y papur newydd Cymraeg cenedlaethol gyda straeon, barn a hanesion o bob rhan o gymru.

Hyn hefyd a greodd y rhwyg yn enaid y Cymro cyfoes, yr ysgariad rhwng y bersonoliaeth sy'n ymhyfrydu yn ei rhyddid, yn gwatwar hen safonau moesol a chonfensiynau cymdeithasol y gorffennol, ac eto'n byw mewn byd wedi ei reoli gan ddeddfau diwrthdro lle mae'n hawdd credu gyda'r astrolegwyr fod ein tynged yn dibynnu ar gylchdro'r sêr a chyfosodiad eu cysawdau ac nid ar ras Duw - Duw sydd bellach wedi ei garcharu yng nghelloedd cyfrin ein profiad preifat personol.

Byddai'r cylchgrawn hwn a gyhoeddid gan enwad bychan yn cyrraedd cartrefi dros bedwar ban y wlad gan gymaint croeso a gawsai'r golygydd eisoes ar aelwydydd Cymru, drwy gyfrwng y radio a'r teledu, fel colofnydd wythnosol Y Cymro, a golygydd papur cenedlaethol yr henoed.

'Cymro ydych chi?' gofynnais.

Yn nhaleithau'r De, yng nghwmni Cymro o'r enw Eleazar Jones, y gwelodd gynta' olion yr ymladd mawr:

Trwy wyth mlynedd ymdrech Mrs Beasley, un Cymro arall yn y dosbarth gwledig a ofynnodd am bapur y dreth yn Gymraeg.

Nid oedd gan y Cymro hawl i ddefnyddio ei iaith ei hun yn ei wlad ei hun.

Dinesydd o Brydeiniwr yw pob Cymro fel deiliad o'r wladwriaeth Brydeinig.

Mae pedwar Cymro yn y tîm.

At hynny, am bob Sais a edy ei swyddfa i ddod i ffermio yng Nghymru, y mae'n bosibl y gall Cymro gael y stôl a adawodd yn wag yn Lloegr.

Nid turio i'r Mabinogi a Chymraeg Canol a wnaeth, a chwilio am batrymau fel ysgolhaig, ond ysgrifennu o gyflawnder ei enaid fel Cymro o Lanuwchllyn.

Nid ysgrifennodd Cymro erioed lyfnach nac esmwythach Cymraeg.

Ymysg yr enwau mawr sydd wedi arwyddo i TSN mae'r Cymro sy'n Bencampwr y Byd, Mark Williams.

Ac er fod nifer ohonyn nhw beth bynnag, yn delio ag agwedd wahanol at y gorffennol a'r presennol, gan eu bod yn ymdrin â'r Gwyddel yn hytrach na'r Cymro, eto'n tynnu tua'r diwedd mewn modd amlwg iawn.