Olion afonydd Ond maentumir nad oedd Mawrth yn rhewllyd trwy gydol ei hoes oblegid yn ystod ei dyddiau cynnar credir fod yma gynhysgaeth gref o nwyon yn byrlymu o fynyddoedd tanllyd ar hydddi gan greu atmosffer trwchus o'i gylch ac yn cadw gwres yr haul rhag dianc ac o'r herwydd yn codi tymheredd arwynebol y blaned.

Ac yn raddol, fel y datblygai'r ddealltwriaeth hon, aeth yn agosach at y pwynt lle gallai droi'n ôl at ei brofiad cynnar, a'r bywyd clos, cyflawn, yr oedd yn ei weld erbyn hyn trwy lygad plentyn a llygad dyn.

Parhewch i gadw golwg ar eich cynnydd a pheidiwch ag anghofio cyfeirio at y manylion cynnar yn eich cofnodion.

Ym mlynyddoedd cynnar y mudiad, dim ond ar rai o'r ffermydd mwyaf yr oedd tractor.

Gwelais frawddeg: "Hyd ei ymddeoliad cynnar gwasnaethodd ar Staff Banc y Barclays".

Nid oes unrhyw dystiolaeth iddynt droi at y Tristan en Prose, er bod fersiynau diweddar o Gylch y Fwlgat yn cyfuno'r Tristan hwnnw â hanes y greal,' ac ni adawodd rhamantau cynnar Be/ roul a Thomas' eu hôl ar chwedlau Cymraeg.

Roedd y gwareiddiadau cynnar yn rhoi'r Ddaear yng nghanol y bydysawd, gan feddwl bod pob dim arall yn troi o'n cwmpas.

Bydd e'n disgwl amdanat ti tu fas.' Rhoddodd y ffôn i lawr, troi at ddrws cefn y swyddfa a gweiddi, 'Thomas!' Agorwyd y drws gan ferch yn ei hugeiniau cynnar.

Geilw John Leland yr afon yn Afon Kefni ac mewn nifer o fapiau cynnar eraill defnyddir orgraff ddigon tebyg.

ond nid oedd ganddynt unrhyw ddiddordeb yn ei ddyfais ; efallai mai'r rheswm am hyn oedd y ffaith fod y fersiynau cynnar yn anodd i'w rhedeg yn gyson, oherwydd y gwneuthuriad ysgafn a oedd yn angenrheidiol er mwyn cael gweithrediad cyflym.

O blaid y gred hon y mae'r ffaith nad yw ach Arthur yn digwydd yn unrhyw gasgliad cynnar o achau (er bod rhai testunau diweddar yn ei gysylltu ag ach frenhinol Dyfnaint).

Ac mae hynny'n siŵr o fod yn wir, ac yntau wedi bod yn cadw garej yn Llanystumdwy, ger Cricieth, am flynyddoedd yn ystod y pumdegau a'r chwedegau cynnar.

Wrth geisio hel meddyliau at ei gilydd er mwyn dweud rhywbeth ar y testun uchod cofiais fod gan fy hen Athro, y diweddar Dr W J Gruffydd, lith finiog ar yr un testun yn un o rifynnau cynnar Y LLenor.

Gall craciau yn y selydd ollwng dwr i mewn fel y gallasai'r awdur fod wedi dysgu ar ei les yn y dyddiau cynnar.

A dyna pam y dywedwn ei fod ym mlynyddoedd cynnar ei weinidogaeth yn fath o eni~,ma i lawer, ac edrychent arno â gradd o amheuaeth.

Thema'r seminar arbennig yma oedd y Gymraeg a'r blynyddoedd cynnar.

Yn achos Cymdeithas yr Iaith Gymraeg mae'r fytholeg gynhaliol yn neilltuol o gref gan bod blynyddoedd gwawrddydd y mudiad yn cydddigwydd â ffrwydriad diwylliant ieuenctid y chwedegau, cyfnod euraid yng nghof yr aelodau cynnar sy'n cysylltu genedigaeth y Gymdeithas â rhyddid a menter eu hieuenctid eu hunain ond sydd bellach wedi ymgolli ym mharchusrwydd canol oed.

Mae tebygrwydd sylfaenol rhwng y ddwy nofel yn eu defnydd o ffurf y cronicl dogfennol sy'n cofnodi hanes un teulu dros gyfnod hir, yn cyfateb mwy neu lai i flynyddoedd cynnar y ddau awdur.

Galwai ei thad yn aml a gwelai yn ei wyneb unwaith eto ei dynerwch cynnar.

Ac yntau yn ei bedwardegau cynnar, roedd wedi bod yn ddiplomat ac yn filwr gyda'r herc yn ei gam yn brawf o'i ran ym mrwydr y Bay of Pigs.

Yn wir y mae sawl gwareiddiad cynnar wedi tyfu ar hyd afonydd.

Ceir cofebau a chroesau o garreg sy'n dyst i weithgarwch Cristnogol cynnar ac adlewyrchir enwau'r saint yng Nghymru mewn enwau lleoedd megis Llandeilo, Llanddewi, Llansantffraid.

Anwylai fy mam yr ybaid cynnar hapus a gawsai yn yr ardal honno cyn cael ei symud yn wyth oed i gymoedd diwydiannol Morgannwg; a diau fod swyn iddi yn yr enw 'Merlin'.

Dowch, helpwch eich hun.' Mwynhâi Dan y bara' menyn a'r jam a'r bara brith yn fawr iawn, a theimlai'n newynog ar ôl ei ginio cynnar a brysiog.

Rhaid crybwyll elfen nad oedd yn wybyddus i'r cynllunwyr cynnar ond a gafodd ddylanwad mawr ar eu datblygiad maes o law, sef gwaith Prosiect ieithoedd Modem Cyngor Ewrop.

Gwynt Chwefror ddaw â gwanwyn cynnar.

Os yw llunio darlun boddhaol o'r canrifoedd cynnar yn anodd oherwydd prinder ac amwysedd y dystiolaeth, y mae gwneud hynny gyda'r cyfnod diweddaraf yn anodd oherwydd swm aruthrol y defnyddiau.

Gellid yn hawdd dybio mai cynnar yw'r englynion, ond fel y nododd Syr Ifor Williams, er eu bod yn cynnwys enghreifftiau o hen ffurfiau neu gystrawen, ceir ynddynt hefyd odlau a geiriau a awgryma.

Er enghraifft, gellir rhannu embryos cynnar i greu embryos a fydd yn gallu datblygu i fod yn anifeiliaid sydd yn union yr un fath a'i gilydd.

Plennais fy nhatws cynnar eleni mewn fframiau fel arfer.

Yr oedd bechgyn yn siomedig âu perfformiade cynnar, yn enwedig yn yr ail gêm yn erbyn Ontario, meddai.

Yn ôl rhai adroddiadau, gall OP achosi niwed i'r ymennydd, afiechydon i'r croen a marwolaethau cynnar.

mae'r llyfr yn cynnwys popeth fyddech chi'n ddisgwyl mewn cyfrol o'r fath - yr holl straeon chwedlonol am antics meddw, ar blerwch alcoholaidd oedd yn fygythiad i yrfar grwp yn y dyddiau cynnar.

'Rydych chi'n darllen Saesneg, felly?' 'Ydw, syr.' 'Blynyddoedd Cynnar Methodistiaeth.

Byddai hefyd yn trefnu'r cystadlaethau godro yn y rali%oedd cynnar.

Yn y dyddiau cynnar roedd y label yma yn tueddu i recordio deunydd ifanc, pop, gwerin a chanu protest a'r artistiaid mwyaf amlwg, o'r cyfnod cynnar, oedd Geraint Jarman, Meic Stevens, Edward H Dafis, Endaf Emlyn, Tecwyn Ifan ac, wrth gwrs, Dafydd Iwan, ei hun, a fu mor brysur yn canu.

Roedd yn un o hyrwyddwyr cynnar Mudiad Cymru Fydd, ac yn un o'r bobl hynny a wnaeth Lloyd George yn bosibl.

O gyfnod cynnar iawn galwodd y Normaniaid a'r Saeson y dref hon hefyd yn Brecknock neu Brechonia neu Brecon.

Yn fy llencyndod cynnar rhywbeth capelaidd oedd cymdeithas..

Ceir yma enghraiffl bwysig o gaer o'r Oes Haeam, a adeiladwyd gan y Celtiaid cynnar, sef Tre'r Ceiri.

Dyma stori gyfoes, sydd yn ddibynnol ar nodweddion cyfoes i w chynnal - hynny yw, modur a ffawdheglu er bod fersiynau cynnar o'r stori hon ar fathau eraill o drafnidiaeth megis ceffyl a throl, neu geffyl yn unig.

'Roedd ei heddychiaeth drwyadl yn mynd yn ôl i'w ddyddiau cynnar.

O'r dauddegau cynnar ymlaen bu Saunders Lewis yn datgan ei gred ym mhwysigrwydd creiddiol y Gymraeg i fodolaeth bywyd gwâr yng Nghymru.

Hyd yn oed yn y cyfnod cynnar hwn, yr oedd ganddi ddigon o hyder i allu beirniadu'r beirniad.

Nis derbynnid gan y cyfundrefnau cynnar clasurol gan na Groegiaid na Chymry.

Bu gan Fangor ei gyfraniad i'r maes hwn hefyd o'r dechrau bron, gydag uned ffilmiau yn anfon eitemau cyson i Gaerdydd neu Fanceinion ar gyfer 'Heddiw' yn y chwedegau cynnar.

Y Diffynwyr Cynnar

Yn ystod y dyddiau cynnar hynny, pan oedd Morfudd yn newydd-ddyfodiad, ac enigma'r dro%ell yn sbeis ar dafodau'r fro, awgrymodd un o'r rhai mwy gweledigaethol ymhlith y pentrefwyr unwaith mai rhwystredig oedd yr hen wraig, ac mai chwant rywiol a'i gyrrai i nyddu'n wyllt bob dydd!

I egluro'n fwy manwl y defnydd yma o radio-isotopau gadewch i ni ystyriad y cemegyn a ddefnyddiwyd fwyaf yn nyddiau cynnar meddygaeth niwclear - ffurf ymbelydrol o iodin (I), sef radio-iodin.

Os craffwn ar gerddi cynnar T.

Seminar Cymraeg a'r Blynyddoedd Cynnar

'Roedd ymyl dalennau Beibl Genefa yn llawn o nodiadau esboniadol, Calfinaidd eu diwinyddiaeth a gwrthglerigol eu naws, ac fe fuont yn gryn dramgwydd i'r awdurdodau eglwysig pan geisiwyd ym mlynyddoedd cynnar Elisabeth I sefydlu trefn eglwysig Brotestannaidd y gallai Pabydd ei derbyn heb dreisio gormod ar ei gydwybod.

Yn ei ddyddiau cynnar yn y fusnes roedd yr arian yn brin iawn a phob ceiniog yn cyfri.

Credir ei bod yn perthyn, yn ôl ei chynllun a'i phatrwm, i gyfnod cynnar yr Oes Haearn.

Mae'n debyg mai patrwm y tywydd yn ystod Mehefin a ddywed wrthym a ydym yn cael haf cynnar neu hwyr.

Cafwyd amryw o nofelau'n ymdrin a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg - Ar Fryniau'r Glaw ac Eryr Sylhet gan Merfyn Jones yn ymweud a'r India, ac yn arbennig helyntion y cenhadwyr cynnar yno, Llyfr Coch Sian a Sian a Luned gan Kathleen Wood, a Deunydd Dwbl gan Harri Williams sy'n bortread o Dostoiefsci.

Yn ei lyfr ar y 'Brenin Arthur' y mae'r awdur Llydewig/Ffrengig Jean Markale wedi galw sylw at y ffaith ddigon hynod nad yw'r un o'r testunau Lladin cynnar na chanoloesol yn defnyddio'r ffurf Artorius am Arthur.

I genhedlaethau o blant Y Felinheli a anwyd yn y blynyddoedd cynnar wedi'r rhyfel byd cyntaf, Miss Williams Bethel oedd athrawes y plant yn Ysgol Hen, ac felly y parhaodd i gael ei hadnabod ar hyd ei hoes ganddynt.

Dyma wybodaeth y gellir o leiaf ei defnyddio i lenwi'r bylchau yn ei hanes cynnar - hanes sydd, fel y gwelsom, braidd yn annelwig.

Rhag gwastraffu'r gofod tra bo'r ysgewyll yn datblygu, gellir plannu bresych a blodfresych cynnar rhyngddynt.

Yn gyntaf, maen nhw'n agored o oriau cynnar y bore tan yn hwyr y nos - deg o'r gloch ac wedyn, bob dydd o'r wythnos.

Wn i ddim pwy a ddechreuodd achwyn yn gyntaf am 'y beirdd modern hyn.' Efallai y gellir ei ddyddio i'r ymateb chwyrn i rai o gerddi cynnar Bobi Jones, dywedwch, yn niwedd y pumdegau a dechrau'r degawd nesaf.

Gwn fod cwmni bach o Ymneilltuwyr cynnar wedi gwneud safiad.

Yn y pumdegau cynnar 'roedd diddordeb mawr mewn gwyliau chwilio am drysor ac o ganlyniad cafodd archaeoleg môr y ddelwedd o fod yn bwnc llawn melodramatics tanfor lle cesglid pethau od.

Nodir yr afon yn glir gan y mapwyr cynnar ac mae Christopher Saxton a John Speed ill dau'n a dangos hi er eu bod yn camsillafu'i henw ac yn ei galw'n Gynt.

Cyfeiria Gwyn A.Williams at anghydffurfwyr radicalaidd gogledd Morgannwg yn niwedd y ddeunawfed ganrif a ddylanwadodd mor drwm ar hanes cynnar Merthyr Tudful.

Ond roedd yn amlwg yn falch o siarad â rhywun oedd yn cofior dyddiau cynnar.

(Ie, yn y cyfnod cynnar, peth rannol Seisnig, peth a gyfryngwyd drwy Loegr, 'mediated through England', chwedl RT, yw hyd yn oed ein cenedlaetholdeb diwylliadol!

Llew' drwy'r blynyddoedd ym myd llyfrau plant, o'r dyddiau cynnar hynny (ar ddechrau'r pumdegau) pan gâi cyrsiau i awduron eu cynnal yn y Cilgwyn, Castellnewydd Emlyn, at ennill Gradd MA Prifysgol Cymru am ei gyfraniad i lenyddiaeth plant.

Yr hyn oedd yn clymu'r cynrychiolwyr oedd eu diddordeb a'u profiad o faes addysg yn y blynyddoedd cynnar, sef addysg i'r plant ifancaf.

Mae adleisio seiniol brudd yn y llinell gyntaf yn ein paratoi ni'n bwysleisiol ar gyfer y patrwm cynnar: fe'i dilynir gan ng-n...ng...n ac yna gan ailadrodd ingol 'nid dy golli di' sy'n ateb yn union.

Mor wir y cwpled: "Cynnar y gwna'r ddaearen Cyfylhau ifanc fel hen".

Pren oedd defnydd crai yr eglwysi cynnar - defnydd a bydrai'n hawdd.

Mae esbonio'r traddodiad o Brydeindod yng Nghymru fel hyn yn gymorth i ddeall teithi meddwl Theophilus Evans a llawer o Gymry tebyg iddo yn y cyfmod modem cynnar.

Ef a'i dad yw'r ddau arwr, ac ar echel eu gwrthdaro cynnar hwy ill dau y try gweddill y nofel.

Hawdd yw cymhwyso geiriau R.Williams Parry, un arall o gymwynaswyr mawr y Blaid yn ei dyddiau cynnar, am Saunders Lewis at y glewion hyn - "bod eu cariad at eu gwlad yn fwy nac at eu safle a'u llesâd." Yn y cyswllt hwn carwn wneud un neu ddau o gyfeiriadau personol at H. R. Jones.

Cynnar iawn, wrth gwrs, yw'r gerdd (neu'r ddwy gerdd) yn Llyfr Du Caerfyrddin, ond yr unig ffeithiau pendant yno yw ei bod yn cyfeirio at hanes am Drystan a March (sef yr elfen fwyaf sylfaenol yn yr hanes), a hanes arall am 'ddial Cyheig' - cymeriad na wyddys fawr ddim amdano, ac na ddaw ar gyfyl hanes Trystan mewn unman arall." Yn ôl y ddysgeidiaeth hon, felly, y mae'n rhan o swyddogaeth y llywodraeth i ddefnyddio'r gyllid lywodraethol i reoli galw cyfanredol yn yr economi er mwyn sicrhau lefel cynnyrch gwladol sy'n cyfateb i gyflogaeth lawn.

Wrth edrych yn ôl ar flynyddoedd cynnar Plaid Cymru fe'n hargyhoeddir ar unwaith mai gwyr glew a gwragedd dewr a'i sylfaenodd, H. R. Jones, Saunders Lewis, Lewis Valentine, D. J. Williams, J. E. Jones, Kate Roberts; amser a ballai i mi fynegi am J. P. Davies, Ben Owen, Ambrose Bebb, Mai Roberts, Cassie Davies ac eraill, y rhai a roddodd fudiad rhyddid Cymru ar sylfaen ddiogel.

Pan nad oedd ond llwybrau digon garw ac anhygyrch i fynd i'r chwareli cynnar cludid y cynnyrch ohonynt mewn cewyll ar gefnau ceffylau a merlod.

A oes ol modernismo i'w weld yn negawdau cynnar y ganrif hon?

Eto, ni lawn sylweddolwyd gan yr ymgyrchwyr cynnar na fyddai ei sefydlu ond megis dechrau, o safbwynt datganoli.

Ychydig o gnydau a dyfir yn genedlaethol, er fod cnydau megis tatws cynnar ac yd yn bwysig i economi ffermydd mewn rhai ardaloedd, yn enwedig yn yr iseldiroedd.

Cyn y gellir esbonio'r diddordeb hwn, y mae'n ofynnol inni fwrw golwg yn gyntaf ar y modd y datblygodd swyddogaeth gweinidog yn yr ardal ym mlynyddoedd cynnar y ganrif.

Gan mai yn enw Cadair Morgannwg y cynhaliwyd yr orsedd gyntaf, sef gorsedd Llundain, priodol felly yw agor yr hanes trwy sôn yn gyntaf am orseddau cynnar y Gadair honno yn Llundain ac ym Morgannwg ei hunan.

(Cyf.)l' 'Nid anghofiaf ei garedigrwydd i mi yn y blynyddoedd cynnar.

'Mae hi'n ddigon cynnar.

Ymhen tair blynedd fe'i symudwyd gan yr Esgob William Hughes o Lanelwy i ficeriaeth y Trallwng yn Nyffryn Hafren, symudiad a sicrhaoddd mai yn esgobaeth Llanelwy y gwnâi ei waith mawr, ffaith ddigon eironig o gofio gwrthwynebiad cynnar yr Esgob Hughes, fel rhyw fath o 'enfant terrible' yn yr Eglwys ar y pryd,i gael Beibl Cymraeg o gwbl.

Mecanig lleol yn ei ugeiniau cynnar ydy o ac fe ddywed yntau "dw i ddim wedi bod efo neb fatha chdi o'r blaen".

Dim ond ar un tro yn y Tridegau cynnar y troes un trip yn chwerw a thrist.

Yr oeddynt, fodd bynnag, ymhell o fod yn llwm eu byd, fel y dengys eu cartref helaeth sydd bellach wedi'i adfer gan yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol i fod yn rhywbeth tebyg i'r hyn ydoedd yn yr unfed ganrif ar bymtheg - proses sydd, gyda llaw, wedi profi fod y ty presennol, yn wir, yn fangre geni a magwraeth William Morgan, (yr oedd amheuaeth o'r blaen a allai fod yn ddigon cynnar).

Byddai rhai yn llawer llai effeithiol nag eraill, yn arbennig yn ystod cyfnod cynnar y cataledd atblygol, ac oherwydd hyn ni fyddent yn ymarferol bosibl.

Cynhelid gorseddau gan ddilyn y defodau a arferid gan Iolo Morganwg yn ei orseddau cynnar ac, yn unol â'i gyfarwyddyd, yn enw Cadair neu Dalaith arbennig gan amlaf, ac o leiaf dri pherson lleol a oedd eisoes wedi'u hurddo'n Feirdd yn llywyddu'r gweithgareddau.

Ymbil ydi hyn ar ryw dduwiau cynnar i gadw'r 'arthreitus draw a'r prif dduw hynafol ydi Arthur wrth gwrs.

Ymhlith y Tadau Eglwysig cynnar nid yw dehongliadau o waith Crist yn ymddangos yn ganolog yn eu gwaith.

Ychydig iawn o Annibynwyr cynnar Lloegr yn yr ail ganrif ar bymtheg a ddaeth i gysylltiad â Robert Browne neu Henry Barrow, heb sôn am Penri.

Ffrwythau byr eu parhad yw'r ffrwythau cynnar, ond rhai hirhoedlog sydd gan y gelynen.

Cyfoeth o storiau, am ei ddyddiau cynnar fel siopwr gwlad, oedd forte Evan Jones, y perchennog, a gallai ddifyrru'r oriau gydag atgofion am y llon a'r lleddf.

Credai Kate Roberts iddi roi gormod o bwyslais ar y diweddglo yn ei stori%au cynnar ac mae'n cyfaddef iddi roi'r 'gorau i dreio bod yn glyfar' a chwilio am ddiwedd trawiadol yn null O'Henry a'i debyg ar ôl darllen ysgrif Saunders Lewis yn Y Faner.

Ar ôl te cynnar hwyliasom i fynd yno.

Daeth y goliau cynnar gan Paul Scholes a Steve McManaman.