Mae Cyfeillion y Ddaear Cymru wedi croesawu penderfyniad y Cynulliad.

Ers dros dwy flynedd buom yn casglu enwau ar ddeiseb fawr dros Ddeddf Iaith Newydd -- dewch i Gaerdydd i'w chyflwyno i'r Cynulliad ac i ddangos cefnogaeth i'r galwad.

Cynrychiolir Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn y cyfarfod gan Nia Williams (Is-Gadeirydd) a Dafydd Morgan Lewis (Swyddog Ymgyrchoedd y Cynulliad).

Yn ddiamheuaeth, bydd hanes yn siwr o farnu mai rhan allweddol o'r llinyn mesur ar lwyddiant ac arwyddocâd y Cynulliad Cenedlaethol fydd yr hyn a gyflawna'r Cynulliad dros sicrhau dyfodol i'r iaith Gymraeg.

Mae Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi cyflogi un o dditectifs enwocaf Prydain Fawr (a'i gynorthwydd) i ddod o hyd i Rosemary Butler yr aelod o Gabinet y Cynulliad Cenedlaethol sydd a chyfrifoldeb dros addysg dan 16 oed.

Dylai'r Cynulliad sicrhau cefnogaeth ariannol digonol i brosiectau diwylliannol cymunedol fel bod cyfle i ddiwylliant a chelfyddyd ffynnu ar lefel gymunedol yn ogystal â chenedlaethol.

Yng ngeiriau Swyddog y Cynulliad y Gymdeithas (yntau â thipyn o ddirgelwch yn perthyn iddo): 'Mae'r sefyllfa hon yn llawn dirgelwch.

Gan fyfyrio ar flwyddyn o newid mawr ers sefydlu'r Cynulliad Cenedlaethol, rwyf yn ymfalchïo yn y ffordd y mae BBC Cymru wedi llwyddo i adlewyrchu datblygiad y corff newydd, ac effaith datganoli ar y wlad, gydag ystod o raglenni newydd ardderchog.

Mae'r Gymdeithas a pholisi hefyd o ofyn i bob ymgeisydd sy'n siarad Cymraeg i ymrwymo i siarad Cymraeg yn y Cynulliad.

Yn ôl John Cottle, sydd wedi plannu hadau GM ar ei fferm yn Sealand, mi fydd o'n parhau i dyfu'r corn nes y bydd yn cael cyfarwyddyd gan y Cynulliad neu lys barn.

Fodd bynnag, fe ddylai etholwyr syn byw yn y gogledd bryderu nad oes ynar un aelod o'r Cynulliad yno y mae Rhodri Morgan yn ei ystyried yn ddigon galluog i eistedd o amgylch yr un bwrdd ag ef.

Galwn ar i'r Cynulliad Cenedlaethol i ymddiheuro ac i ddatgysylltu ei hun yn llwyr oddi wrth y geiriau uchod gan wneud yn siwr na fyddant yn ymddangos yn y fersiwn derfynol o'r ddogfen a anfonir i Ewrop.

cofnodion pob trafodaeth, penderfyniad a deddfwriaeth eilradd a chynradd yn y Cynulliad i fod yn ddwyieithog, gan gynnwys yr Hansard.

Os bydd y Cynulliad yn methu yn ei dyletswydd, bydd Cymdeithas yr laith yn ceisio trefnu cynhadledd o'r fath. Nodiadau

Mi fydd swyddogion y Cynulliad yn cyfarfod cynrychiolwyr y cwmni yng Nghaerdydd ddydd Iau er mwyn trafod y cais.

Ar ôl gadael pencadlys Vodafone bydd gan y cerddwyr daith o 60 milltir o'u blaenau i Lundain lle y cyflwynir sgrol i swyddfa Paul Murphy sy'n galw ar i'r Senedd ildio'r hawl i'r Cynulliad Cenedlaethol gael deddfu ar ddyfodol yr iaith Gymraeg.

Oni bai y gall y Cynulliad sicrhau'r Gymraeg fel iaith swyddogol cyn 2003, bydd cwestiynau go ddifrifol yn cael eu gofyn ynglŷn ag ymrwymiad y corff hwn i'r iaith Gymraeg.

Nid er lles Aelodau'r Cynulliad mae'r ymgyrch hon.

Ein cais yn syml yw ar i'r Cynulliad ddatgan - yn ystod ei thymor cyntaf - fod y Gymraeg yn iaith swyddogol yng Nghymru.

Yn ystod 1999 canolbwyntiwyd ar gynhyrchu adnoddau hyfforddiant ar gyfer cyflwyno strategaeth Llythrennedd a Rhifedd Cymru mewn cydweithrediad âr Cynulliad Cenedlaethol.

Mae Julian yn gobeithio cydweithio a'r Cynulliad Cenedlaethol i drefnu dathliad o fwyd o Gymru yn ystod yr Wyl y flwyddyn nesaf.

Y Trallwng Mehefin 16 Carwyn Jones, Aelod yn y Cynulliad; Roger Roberts, cyn-ymgeidydd y Democratiaid Rhyddfrydol; Dr John Davies yr hanesydd; Tom Jones, trefnydd Undeb y Gweithwyr yn y gogledd.

Mae rhai wedi codi amheuon ynghylch ymarferoldeb darparu gwasanaeth cyfieithu ar y pryd yn y Cynulliad gan honni hwyrach nad oes digon o bobl ar gael gyda'r arbenigedd yma yng Nghymru.

Dyna mae'n debyg fydd disgwyliadau Aelodau'r Cynulliad hefyd.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cynnal Penwythnos Addysg Wleidyddol yr wythnos hon (Ionawr 15-17) fel rhan o'i pharatoadau ar gyfer dyfodiad y Cynulliad.

Yn wir, roeddwn mor hyfedr ar wneud hyn nes fy newis i fod yn gyfrifol am y faner ymhob cynulliad pryd y gelwir ar yr holl drwp i saliwtio'r faner Brydeinig, seremoni nad oeddwn yn ei hystyried yn fradwrus y pryd hynny.

Mae hyn yn dangos mai canlyniad i bolisi swyddogol y Cynulliad yw dwyieithrwydd y cyfarfod, nid mympwy personol y Cadeirydd.

Ym mis Rhagfyr 1999 gwelwyd un o dditectifs enwocaf Prydain Fawr, ynghyd â'i gynorthwyydd (byr, ond tra effeithiol) y tu allan i adeilad y Cynulliad yn chwilio'n ddyfal am Ms Butler.

Mae'n galonogol ein bod wedi llwyddo i ddod i gytundeb gydag S4C i ddarlledu'r Cynulliad Cenedlaethol yn fyw ar S4C2.

Er nad oes gan y Cynulliad Cenedlaethol bwerau deddfu cynradd mae Deddf Llywodraeth Cymru yn dweud y gall y Cynulliad 'wneud unrhyw beth i gefnogi neu i gynnal yr iaith Gymraeg'. Credwn mai hawl foesol y Cynulliad yw deddfu dros y Gymraeg.

O'r cychwyn cyntaf dadleuodd Cymdeithas yr Iaith dros bwysigrwydd Cynulliad trwyadl ddwyieithog, ond, flwyddyn wedi sefydlu'r Cynulliad realiti'r sefyllfa yw mai lleiafrif bach o aelodau'r Cynulliad sy'n dewis siarad Cymraeg ar lawr y siambr a llai fyth yng nghyfarfodydd pwyllgorau'r Cynulliad.

Os na fydd y Cynulliad yn weithredol ddwyieithog, fe fydd hyn yn gyfiawnhad pellach i gyrff eraill barhau i weithredu yn Saesneg a rhoi sglein dwyieithog ar gyfer y cyhoedd.

Mae'n ystyried y ffordd y bydd penderfyniadau a wneir yn y Cynulliad, San Steffan ac Ewrop yn effeithio ar bobl Cymru.

O dipyn i beth syrthiodd y darnau i'w lle gydag ymweliadau â BBC Cymru, S4C, Derwen, Y Cynulliad, Siriol, cyngerdd yn Neuadd Dewi Sant gyda swper yn dilyn â chyfle i gwrdd a Dirprwy Faer Caerdydd a llond lle o bobol ddylanwadol a gwybodus.

Hyd yn hyn, nid oes unrhyw dystiolaeth fod yna weithredu ar yr argymhelliad hwnnw a'r canlyniad yw'r sefyllfa anfoddhaol bresennol lle y mae dryswch ac ansicrwydd ynglŷn â dwyieithrwydd yn y Cynulliad a phenderfyniadau unigol yn cael eu cymryd gan unigolion y tu allan i fframwaith cyffredinol i'r corff cyfan.

Fe gafodd y cynllun ei gyflwyno ar ôl i'r Cynulliad Cenedlaethol ddarparu arian ychwanegol ar 1 Mai.

Diffyg diddordeb oedd y peth tristaf am etholiad y Cynulliad ac onibai am lwyddiant rhyfeddol Plaid Cymru, yr unig stori fyddai wedi mynd a bryd y wasg oedd y nifer isel a bleidleisiodd.

Cerddi ychydig yn fwy cofiadwy i mi oedd y rhai am y Gymru gyfoes.Mae Croesawu'r Cynulliad yn felys chwerw ei naws wrth i'r bardd gymharu sefyllfa o lawenydd yn ein gwlad ni a sefyllfa boenus barhaus Iwerddon.

Ond, o hyn ymlaen, y Cynulliad Cenedlaethol fydd prif ffocws ein gweithredu.

Galw ar i'r Cynulliad osod esiampl dda drwy weithredu'n hollol ddwyieithog ac ysytyried effaith pob polisi ar bobl ifanc yng Nghymru.

Yn allweddol, cafwyd cwymp o £10,000 yn nifer y di-waith yng Nghymru rhwng agor y Cynulliad ym Mai 1999 a Hydref 2000.

Yn gyntaf nid yw'r Cynulliad yn gweithredu polisi o ddwyieithrwydd gweithredol ac yn ail ymddengys nad yw'r cyfryngau ar y bwletinau newyddion Saesneg yn gwneud cyfiawnder â'r aelodau hynny sy'n dewis siarad Cymraeg.

Dathlodd Dafydd Du agoriad hanesyddol Cynulliad Cenedlaethol Cymru ar yr awyr gyda Carnifal y Cynulliad yn fyw o dir Castell Caerdydd.

Cafwyd trafodaeth gadarnhaol ar nifer o bwyntiau gan gynnwys rhoi proffeil iaith i holl swyddi staff y Cynulliad, sicrhau bod modd i holl aelodau'r staff a'r aelodau etholedig ddysgu Cymraeg neu loywi eu Cymraeg a hynny yn y Cynulliad ei hun yn ystod oriau gwaith, a rhoi statws llorweddol i'r iaith Gymraeg yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Bu hon yn flwyddyn arwyddocaol i BBC Cymru gyda chynlluniau ar gyfer darllediadau'n ymwneud â sefydlu'r Cynulliad Cenedlaethol yn cael eu cwblhau, a'r goblygiadau ehangach sydd i ddarlledu o ganlyniad i greu'r corff newydd.

Bydd hyn yn golygu na fydd y dosbarth derbyn yn llai na 30 o ddisgyblion ac yn gorfodi i ddau ddosbarth uno'n un gan ddadwneud yr hyn oedd amcanion arian y Cynulliad.

Tuedd pobl yn awr yw meddwl am wasanaeth crefyddol fel cynulliad preifat i'r sawl sy'n cymryd diddordeb mewn crefydd.

Arglwydd Dafydd Elis Thomas yn 'lefarydd' y cynulliad.

Os nad yw'r Cynulliad am baratoi'r ffordd i ddeddfu ar yr iaith Gymraeg, yna'r neges i San Steffan yw nad yw'r Cynulliad yn dymuno nac yn ewyllysio cymryd cyfrifoldeb am yr unig faes sy'n unigryw iddo. 11.

Mae'n bwysig iawn fod aelodau'r Pwyllgor yn deall o'r cychwyn bod modd defnyddio'r Gymraeg neu'r Saesneg yn y cyfarfod a gellir atgyfnerthu hyn yn weledol drwy osod copi o bolisi iaith y Cynulliad (pan ddaw) neu eiriau Deddf Llywodraeth Cymru ynghylch defnydd y ddwy iaith, neu Reol Sefydlog 8.23 -- 'Caiff aelodau'r pwyllgorau, a phersonau eraill sy'n annerch y pwyllgorau siarad Cymraeg neu Saesneg, a bydd cyfleusterau cyfieithu ar y pryd ar gael ar gyfer trafodion Cymraeg.

Y ffordd ymarferol i'r Cynulliad gefnogi'r iaith yw datgan ei hawl foesol i ddeddfu ar fater y Gymraeg yn hytrach nac ymddiried y mater i San Steffan.

Mae'n arwyddocaol, flwyddyn gyfan ar ôl i'r Cynulliad gael ei sefydlu nad ydym eto wedi cael dadl ar yr iaith Gymraeg.

Cafodd yr adeilad ei godi gyda chymorth ariannol gan y Cynulliad Cenedlaethol o £90,000.

Maen nhw'n mynnu fod Aelodau Seneddol a'r Cynulliad yn eu cefnogi nhw.

Mae holl weinyddiaeth y Cynulliad yn dal i ddilyn patrwm Saesneg y Swyddfa Gymreig ac yn dibynnu ar gyfieithu yn hytrach na cheisio newid diwylliant a sicrhau gweinyddu dwyieithog effeithiol.

Cymdeithas yr Iaith Gymraeg i Drefnu Cyfres o Raliau 'Her i'r Cynulliad - Ie i'r Gymraeg' Dros y...

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasu'r materion.

Galwn ar yr holl ymgeisyddion sydd yn medru'r Gymraeg i ddangos eu hymrwymiad i'r iaith trwy ei defnyddio fel eu prif iaith yn y Cynulliad.

Bydd y daith gerdded o 150 milltir yn dechrau o'r Cynulliad Cenedlaethol yn dilyn rali a gynhelir yno am 11 o'r gloch ar Ddydd Owain Glyndŵr (Sadwrn, Medi 16eg). Bydd Jill Evans ASE a Moelwen Gwyndaf o UCAC yn siarad yn y rali.

Mi roedd o hefyd yn feirniadol eu bod wedi ceisio rhoi pwysau gwleidyddol ar y Cynulliad.

Y mae heddiw yn un o ddiwrnodau mawr holl hanes Cymru - y diwrnod y bydd y Frenhines yn agor yn swyddogol y Cynulliad Cenedlaethol.

Byddwn yn galw am Ddeddf Iaith newydd ac yn gofyn am Grwp Tasg i arolygu a chydlynnu y cyfieithu yn y Cynulliad.

Barn Cymdeithas yr Iaith yw y dylai'r Senedd yn Llundain ildio'r hawl i ddeddfu ar yr iaith Gymraeg i'r Cynulliad Cenedlaethol.

Dylai'r Cynulliad Cenedlaethol felly basio penderfyniad fod angen Deddf Iaith Newydd a pharatoi'r ffordd tuag at ddeddfwriaeth newydd; a hynny cyn diwedd ei dymor cyntaf. Beth alla i ei wneud?

Cael y Cynulliad i gydnabod fod y Gymraeg yn ein huno yn hytrach na'n gwahannu ac yn perthyn i bawb.

bod disgwyl i holl staff y Cynulliad fod yn rhugl yn y Gymraeg a'r Saesneg ar lafar ac yn ysgrifenedig.

Mae Ysgrifennydd Addysg Barhaol y Cynulliad, Tom Middlehurst, hefyd yn y cyfarfod yng Nghanolfan Gynadledda Gogledd Cymru, Llandudno.

O gofio mai ymdrin â mân ddeddfwriaeth fydd llawer o waith y Cynulliad, lle mae geiriau yn bwysig, mae cysondeb yn allweddol.

Nid yw'n cynnig atebion rhwydd i ni ynglyn â sut i fynd ati i drefnu'r Gymraeg yn y Cynulliad, ond mae'n dangos pa mor bwysig yw paratoi yn drylwyr i gael sustem effeithiol o'r diwrnod cyntaf un: sustem sydd yn caniatau iddi fod yn hollol ymarferol a phriodol i ddefnyddio'r Gymraeg a'r Saesneg fel ei gilydd ym mhob agwedd o fywyd y Cynulliad.

Fel mater o flaenoriaeth, dylai'r Cynulliad arwain ymgyrch marchnata eang wedi ei thargedu yn arbennig at bobl ifanc er mwyn meithrin hyder yn y Gymraeg a'u hannog i'w dysgu a'i defnyddio.

Hyd yma, mae trefnu cyfieithu ar y pryd i'r Gymraeg wedi cael ei weld fel faux pas gan y bobl sy'n gwybod, ond rhaid derbyn bod rhai elfennau yn niwylliant dwyieithog y Cynulliad yn mynd i fod yn newydd i ni hefyd.

Dylai holl staff y Cynulliad hefyd fod yn ymwybodol o gyd-destun diwylliannol a gwleidyddol unigryw Cymru.

Does neb wedi egluron iawn sut y digwyddodd y newid hwn achos nid yw'r teitl gwreiddiol wedi ei newid yn y Ddeddf a greodd y Cynulliad.

Am 1 o'r gloch Dydd Mercher Rhagfyr 1af ar stepen drws y Cynulliad Cenedlaethol ei hun bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn lansio ei dogfen ddiweddaraf Arwain o'r Gadair.

Yn gynharach yn y flwyddyn, roedd The Office yn olwg dreiddgar y tu ôl i'r llenni ar y Swyddfa Gymreig oedd yn dangos gweision sifil wrth eu gwaith yn datblygu ac yn llywio'r ddeddfwriaeth ac yn trafod cartref y Cynulliad.

Dylai'r Cynulliad Cenedlaethol sicrhau ei fod yn cael ei gefnogi'n egnïol er mwyn sicrhau fod yna strwythur strategol i alluogi Cymru i fanteisio i'r eithaf ar ei chryfderau yn y maes.

Dylai'r Cynulliad ddileu Tai Cymru fel Quango a chryfhau darpariaethau Cymdeithasau Tai Lleol yn y sector rhentu gan eu galluogi i brynu mwy o dai o'r stoc dai presennol yn hytrach na'u gorfodi i godi tai newydd.

Disgwyliwn i'r Cynulliad sefydlu Fforwm Economaidd Democrataidd i ddatblygu ystod eang o bolisïau economaidd er mwyn cryfhau economi ein cymunedau gwledig a threfol a hynny ar sail yr egwyddor o gynaladwyedd economaidd, cymdeithasol a diwylliannol.

Dylai'r Cynulliad sefydlu Pwyllgor Pwnc Cysylltiadau Rhyngwladol.

Dangosodd yr aelodau fod gan y Cyngor swyddogaeth bwysig wrth ddatblygu polisi darlledu o fewn Cymru, ac mae hyn yn sicr o gael effaith arwyddocaol ar y berthynas a ddatblygir rhwng y Cyngor ac aelodau Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Os ydym wir o ddifrif am greu dyfodol i'r Gymraeg rhaid i'r Cynulliad ddeffro a sylweddoli pa mor anferth yw'r dasg o drawsnewid sefyllfa'r Gymraeg. 03.

Yn wir, mae'r Cynulliad ymysg goreuon y byd yn nhermau llywodraeth agored.

Ar Fawrth 14eg eleni bu cyfarfod rhwng dirprwyaeth o Gymdeithas yr Iaith Gymraeg a Rosemary Butler, Ysgrifenydd y Cynulliad Cenedlaethol ar Addysg dan 16 oed.

Bydd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn cynnal ei phrotest gyntaf tu allan i'r Cynulliad Cenedlaethol yng Nghaerdydd am 2 o'r gloch Dydd Mercher Hydref 27ain.

Dylai'r Cynulliad gynorthwyo i sbarduno symudiad yn Ewrop am Ddeddf Iaith i Ewrop gyfan fydd yn sicrhau statws cyfartal i holl ieithoedd Ewrop.

Er mor annhebygol ei bod hi'n aelod o'r Seiri Rhyddion yr oedd hi'n aelod o Grwp Ymgynghorol y Cynulliad Cenedlaethol a fu'n gyfrifol am wneud yr argymhelliad a doedd neb yng Nghymru - a dim ond un ffigur uchel yn y Seiri Rhyddion yn Llundain - wedi cwyno.

Bur gerddorfa ar corws yn rhan o hanes wrth iddi groesawu Cynulliad Cenedlaethol Cymru gyda chyngerdd gala urddasol ym Mae Caerdydd - lle perfformiodd y casgliad mwyaf erioed o ddiddanwyr Cymreig gerbron y Frenhines, Tywysog Philip a Tony Blair.

Rhaid gwneud yn siwr nad oes neb yn teimlo dan unrhyw fath o anfantais pan yn siarad Cymraeg yn y Cynulliad Cenedlaethol.

Mewn ugain pennod, cewch olrhain datblygiad y genedl Gymreig o'r Celtiaid i'r Cynulliad.

Fel Cymdeithas, mynnwn fod y Gymraeg yn perthyn i bawb yng Nghymru a'i fod yn hen bryd i'r Gymraeg gael ei normaleiddio fel prif iaith ein gwlad. Edrychwn at y Cynulliad i arwain a gweithredu strategaeth genedlaethol gynhwysfawr ac integredig fydd yn galluogi pawb yng Nghymru i gyfranogi yng nghyfoeth yr iaith gan fagu hyder cyffredinol ym mhwysigrwydd yr iaith Gymraeg.

Dylai staff Bwrdd yr laith gael eu trosglwyddo i'r Cynulliad gan fod yn atebol i'r Cynulliad trwy'r Fforwm laith Ddemocrataidd.

Croesawodd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg gyhoeddiad heddiw o'r 'Cynllun Gweithredu Addysg a Hyfforddiant i Gymru' gan Peter Hain, a gaiff ei gyflwyno i'r Cynulliad Cenedlaethol fel cam positif tuag at adeiladu System Addysg i Gymru.

Yn ôl egwyddor datganoli, mae'r hawl i benderfynu ar flaenoriaethau o ran gwariant yn aros gyda'r Cynulliad.

Felly, yn ein barn ni, mae'n hanfodol fod y Cynulliad, o'r cychwyn cyntaf, yn cael ei sefydlu fel corff fydd yn gallu gweithredu'n effeithiol i ymrymuso'r iaith Gymraeg a hybu datblygiad cymunedau rhydd, cryf a Chymreig. 01.

Heddiw, cyhoeddodd Awdurdod S4C ei ymateb i adroddiad y Pwyllgor ar Faterion Cymreig ar Ddarlledu yng Nghymru a'r Cynulliad Cenedlaethol.

O hyn ymlaen, bydd y Cynulliad, wrth gwrs, yn chwarae rhan bwysig wrth benodi aelodau'r Awdurdod.

Cyfeiriodd Merêd at gyfieithu o'r Saesneg i'r Gymraeg yn y Cynulliad a dadlau ar sail egwyddor o gymryd fod y ddwy iaith yn gyfartal y dylid cyfieithu i'r Gymraeg o'r Saesneg fel y cyfieithir o'r Saesneg i'r Gymraeg.

Un o bynciau trafod y Cynulliad Cenedlaethol ar hyn o bryd yw tocynnau yn caniatau mynediad didramgwydd i gymar pob aelod.

Dylai'r Cynulliad ddatblygu ffyrdd o hybu diwylliant yng Nghymru sy'n gynrychioladol o bob agwedd ar fywyd yng Nghymru gan gynyddu yn benodol gyfleoedd i'r boblogaeth ddi-Gymraeg gyfranogi yn yr iaith Gymraeg.

bod y Cynulliad yn gwneud defnydd swyddogol o deitlau yn yr iaith Gymraeg yn unig ar gyfer enwau swyddi a phwyllgorau'r Cynulliad.