mater gweddol hawdd wedyn oedd i weithwyr y telegraffau yn y ddau ben diwnio eu peiriannau mewn cytgord a'u gilydd, trwy wrando ar y nodau.

Fel y dehonglid undod y teuly yn elfen bwysig yn fframwaith y gymdeithas pwysleisid hefyd gyfrifoldeb yr uniad priodasol dros faterion moesol ac i greu cytgord rhwng ceraint a theuluoedd a'i gilydd.

Ond yn y gorffennol, buan yr adferid y cytgord rhyngddynt ac fe â'i pawb ymlaen â'i fasnachu fel cynt!

ond i gael dau beiriant i gysylltu a'u gilydd ar hyd pellter o wifrau telegraff, yr oedd yn rhaid i olwynion y peiriant derbyn fod mewn cytgord union ag olwyn y peiriant y pen arall.

RS Thomas yn Sarn y Plas, Y Rhiw, Aberdaron Cytgord

Drwy archwilio'r ffyrdd y bydd dŵr yn cyrraedd sianel yr afon, gall gwyddonwyr (a elwir yn hydrolegwyr) ei gwenud hi'n haws i bobl fyw mewn cytgord ag afon.

Rydw i'n gobeithio y bydd fy mamwlad yn maddau i mi am beidio â bod mewn cytgord â'r Zeitgeist.

At ei gilydd, y mae'r rhan fwyaf o bobl wedi addasu eu bywydau fel eu bod mewn cytgord â'r afon a'r tirwedd.

Weithiau, bydd rhywbeth yn digwydd i darfu ar y cytgord hwn, weithiau gyda chanlyniadau ofnadwy - fel y gwelwn yn nes ymlaen yn yr adran hon.