Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

darn

darn

Pe bai cefnogwyr Manchester United neu Bryncoch United yn gorfod wynebu'r her o wneud pêl ledr debyg i bêl eu harwyr yna byddai'n rhaid iddynt dorri allan ddeuddeg darn siâp pentagon ac ugain darn siâp hecsagon, a'u gwni%o at ei gilydd i wneud y bêl a ddefnyddir bellach yng nghynghreiriau pêl-droed Ewrop.

Nid yw hyn yn dweud fy mod yn hoff o'r math ar fiwsig sy'n dynwared sþn natur, fel y mae Delius yn ei wneud yn y darn, 'Wrth Glywed y Gog Gyntaf yn y Gwanwyn'.

Chamberlain yn dychwelyd ac yn chwifio darn o bapurgan gyhoeddi 'Peace in our time'. Yn Nhachwedd cynhaliwyd 'kristalnacht', pan ymosodwyd ar Iddewon ym mhob rhan o'r Almaen.

Fel rheol ar ôl i dwll fel hyn gael ei saethu mae angen llnau wyneb y graig, gan fod cerrig wedi symud ond ddim wedi dod i lawr, felly rhaid i'r ddau ddyn fynd i lawr ar y rhaff eto hefo darn o haearn crwn rhyw bedair troedfedd o hyd wedi ei finio yn un pen, yr hwn a elwir yn drosol.

Gwneir y cyfeiriad hwn yn amlwg iawn yn y darn o'r bedwaredd bennod ar ddeg ar hugain o Eseia a saif fel cyflwyniad i'r testun.

'Esgusodwch fi, Mister Arlywydd,' meddai un arall o'r cynorthwywyr dan ei anadl, 'ond Mrs Thatcher yw'r ddynes hon, ac nid Mrs Gandhi.' Fe wn i hynny'n iawn,' meddai Brezhnev yn ddiamynedd, 'ond Croeso i'r Undeb Sofietaidd, Mrs Gandhi yw'r geiriau sy wedi eu sgrifennu ar y darn papur yma o'm blaen i.' Mae'r stori yn ddameg berffaith o'r hyn y mae'r bobl yn ei farnu a aeth o'i le yn hanes yr Undeb Sofietaidd.

Fe fu'r ddau hyn felly yn dadlau ynglŷn â darn o dir gerllaw'r harbwr a'r ddau yn dweud Fy eiddo i yw hwn.' Arweiniodd hyn at achos llys costus dros ben a'r Iarll a gafodd y dyfarniad, fel y gellid rhag-weld.

"Ein dyfodol ni'n sicr, a Maes y Carneddau'n ddiogel - darn o Gymru wedi ei achub." Tynnodd ei llaw yn dyner dros y clais ar ei dalcen, clais oedd yn dechrau diflannu erbyn hyn.

Mae hwn eto'n symudiad da am ei fod yn gwneud dau beth ar y tro - sef "datblygu% darn mawr ac amddiffyn ei Werinwr yr un pryd.

Campfa a darn o drac athletau - tua 120 llathen o hyd.

Sonia RT Jenkins yn y darn uchod am 'ysblander gweledigaeth proffwyd'.

Y seriff yw'r darn bychan ar ben llinellau y llythrennau.

'Roedd EJ eisoes yn y gwely yn chwyrnu'n dawel, a Debora yn ei llofft yn cysgu, ei bawd yn ei cheg fel arfer, a bysedd y llaw arall yn cydio'n dynn mewn darn o siol dreuliedig.

Yn stori garu hudol a doniol Donizetti, L'Elisir D'Amore (cynhyrchiad gan RM Associates i BBC Cymru) crewyd cyffro o wahanol fath gan y par gyda'u dehongliad iasol o'r darn hyfryd hwn a ddangoswyd ar BBC Two.

Gwelais ef unwaith yn ~ynnu ceffyl haearn bob darn oddi wrth ei gilydd ac yn ei osod yn ~i ôl yn daclus a di-drafferth.

Yr unig beth a gydgysylltai y darnau wrth ei gilydd oedd dau fach o bren, un ym mhob cwrbyn ac yn mynd i mewn i dwll yn y darn nesaf.

Ni thrafferthodd i gymryd darn o'r telpyn hwn i'w astudio'n ficrosgopig (biopsi).

Wedi darfod y ddau dwll mae ei fêt sydd ar y top yn gollwng dau bisyn o haearn crwn iddo; mae yntau yn eu rhoi yn y tyllau, wedyn mae'r sawl sydd ar y top yn gollwng darn o bren iddo.

Ffurfiwyd y Garreg Galch pan oedd y darn yma o'r wlad o dan y môr yn y cyfnod Carbonifferaidd, ac yn gorwedd ychydig islaw'r cyhydedd.

O wybod am drywydd barddoniaeth ddiweddarach Peate, mae gwirioneddol berygl inni gael ein llygad-dynnu'n ormodol gan ddiwinyddiaeth led-fodernaidd y darn.

Caeodd y drws a sylwi ar dri llythyr a darn o bapur ar lawr y cyntedd.

Mae hwn yn symudiad da am ei fod yn gwneud dau beth - sef "datblygu% darn mawr - a bygwth un o Werinwyr y gelyn yr un pryd.

Os na fedr yr Almaenwyr yna fynd â'r bwyd oddi yno wnân nhw byth gredu y medrwn ni wneud hynny." Dechreuodd Marie ail rwbio'r pistol â darn o glwt budr, ac am hir nid oedd sŵn yn yr ystafell ond sŵn y tân nwy yn poeri weithiau.

Mae colli darn cyfarwydd o ddodrefn yn gwneud i bawb deimlo ychydig yn chwithig, hyd yn oed i'r rhai oedd wedi bygwth rhoi bwyell trwyddo ers blynyddoedd.

Mae'r gweinyddwyr eisoes wedi dod a the a darn o gacen o gwmpas.

Mae'r dynion hyn yn gwybod yn o dda faint o bowdr fydd ei eisiau i chwythu'r darn hwn o'r graig allan, ac felly y maent yn rhoi rhywbeth o gan pwys i fyny o bowdr ynddo ac yn gosod fuse, sef math o weiren wedi ei llenwi â phowdr, yr hon sydd yn tanio'n araf hyd nes y daw at y powdr, a dyna ergyd ofnadwy a'r graig i'w chlywed yn rowlio i lawr.

Ond os 'dach chi'n sgrifennu darn o farddoniaeth rydd, wel, allech chi fod yn newid honna o hyd a dal ddim yn siwr a ydy hi'n iawn.

Hysbysodd swyddog y tollau na chaem fynd ymhellach oni fedrem ddangos darn o bapur gan y meindars i brofi nad oedd ein ffilmio wedi torri unrhyw reolau.

Eto mae'r symudiad yma'n gwneud dau beth - mae'n "datblygu% darn mawr i fan lle mae'n gallu bod yn llawer mwy o fygythiad nag oedd ar ei sgwâr ei hun yn ymyl y Brenin.

Bellach mae'r holl bobl oedd yn ffurfio unrhyw fath o 'ffrynt' dros y Gymraeg yn ystod yr 80au wedi penderfynu mai'r ffordd orau o barhau â'r frwydr yw trwy geisio dwyn eu darn bach o rym oddi fewn i'r drefn bresennol.

Ychwanegwyd darn ato, hynny ymhen un mlynedd a'r hugain wedi ei adeiladu y tro cyntaf.

Yn aml byddai ffermwyr yn clymu darn o'r pren i'r aradr neu'r chwip fel na allai'r un wrach witsio'r anifeiliaid.

Rhaid oedd mesur yn ofalus faint oedd hyd pob darn, a bod yn sicr y byddent yn ffitio i'w gilydd yn y diwedd.

Mae angen cyfeirnod o hyd, dyddiad, un darn bach arall o wybodaeth ychwanegol.

.' Yna mae trefn gystrawennol y darn yn chwalu i gyfleu anhrefn y darlun digrif nes y down at y diwedd, pan dry'r frawddeg yn ôl arni ei hun er mwyn y clo: .

Cefais fy nhemtio, wrth wneud darn i'r camera yn y sgwâr, i sibrwd fy ngeiriau; rwy'n siwr fod hanner y dref wedi clywed yr hyn a ddywedais.

Roeddwn wedi gadael fy nghar yng Nghyffordd Llandudno, felly dyma fwrw golwg ar y darn hwnnw o'r hysbysfwrdd a oedd yn cyhoeddi amseroedd "Trenau i Gyffordd Llandudno'.

Byddai yno gystadleuthau o bob math yn cael eu gosod: ysgrifennu traethawd, darn o farddoniaeth, limerig, darllen darn o ryddiaith - "heb ei atalnodi%, darllen solffâ, cân werin ac adrodd "stori fer" a llawer o weithgareddau eraill.

Ymateb rhai plant i'r digwyddiad hwn fu crio ond ymatebodd un o ferched y dosbarth trwy ysgrifennu darn i ddisgrifio'r amgylchiad.

Gan mai am ryw ugain llath fwy neu lai y gall y gelyn ddilyn y trywydd cyn troi'n ôl i'r fan lle llamodd hi i'r wâl, hela ar y darn hwnnw'n unig y bydd ef gan fod y naid anferth wedi torri dilyniant y trywydd.

Darn o fynydd yn ymyl Pumlumon oedd Clwbyn y Glaw ac os oedd hwn yn weladwy roedd yn arwydd sicr o law.

Roedd un o ohebwyr ITN yn amlwg wedi ei ysgwyd pan ddywedodd mewn darn i gamera ei fod yn edifarhau ei fod yn newyddiadurwr yn hytrach na meddyg!

...Pst!' Dadfachodd Dora y ffenestr a gollwng y darn ucha' i'r gwaelod nes bod ergyd.

Yr ymwybyddiaeth honno oedd yn y fantol bellach ac nid y darn o dir a elwid ar fap yn 'Gymru'.

Ymddengys mai dim ond un darn o ffilm o Meredith yn chwarae sydd mewn bodolaeth a dangoswyd yr un darn hwnnw ddwywaith.

Os ydych yn gorfod symud yr un darn mawr ddwy

Mor gryno yw techneg Hiraethog yn y darn hwn ac mor awdurdodol.

Darn bach.' Fel y proffwydasai Ap Menai, tynnodd wyneb - ond wyneb o fwynhad digymysg.

Roedd trimins yn cael eu cnoi yn ddim a bu bron i'r Santa bach fethu a chyrraedd pen y goeden mewn un darn.

Os bydd eich gwrthwynebydd yn dwyn un o'ch darnau yn yr agoriad fel sy'n digwydd yn aml) - yna rhaid i chi ofalu eich bod yn dwyn darn o'r un gwerth yn ôl o'i fyddin yntau.

Atolygwn arnat, serch hynny, i ...' Tagwyd y weddi gynnes cyn iddi gyrraedd ei hanterth gan swn Pyrs, y coetsmon, un heglog ar ei orau, yn darn-lusgo cist ei feistres drwy ffrâm gyfyng y drws allan.

Yn y llun fe welir darn helaeth o dir gwastad o boptu'r afon.

Plygodd Vera i'w codi a sylweddoli mai nodyn Megan oedd y darn papur.

'Nôl yn Ouromieh, daeth pwysigyn lleol ar y bws a rhoi darn o siocled yr un i ni 'fel iawndâl am yr holl flerwch.' Dyna'r unig arwydd o garedigrwydd a gawsom gan ein meistri.

Mi fyddan nhw'n dod yma i fynd â chdi i ffwrdd hefyd os na fyddi di'n ofalus ar y naw." Y darn o'r prom oedd yn ymestyn cyn belled â'r cwrs golff oedd y darn gafodd Joni i'w chwilio.

Wedi llofnodi darn o bapur, meddai: 'Ewch, a pheidiwch â dod 'nôl yma byth eto.'

Awdl delynegol, bert oedd yr awdl fuddugol, a bu'n awdl boblogaidd iawn am flynyddoedd lawer, yn enwedig un darn cywydd adnabyddus.

Ymysg y gerddoriaeth â ddewisodd ar gyfer ei gyfweliad gyda Michael Berkeley dewisodd "glywed" darn enwog John Cage, 4' 33".

Mewn un peth yn unig y ceir digonedd yn y byd hwn, a chyflwynwyd hwnnw inni mewn darn o adnod: Digon iti fy ngras i.'

Unwaith rydach chi wedi gosod hynna, gosod eich rheolau of ewn y darn, mae o fel gosod cerddoriaeth.

Canys fe all gwraig dlawd ar risiau â darn mawr o sebon gwyrdd ddileu pob meddwl am fyd busnes ym meddwl gŵr cyfoethog, yn dra effeithiol.

Ar ôl cario'n bagiau dros y ffin anweledig o'r naill gar i'r llall, penderfynu gwneud darn i'r camera tra'n eistedd yn y sedd flaen er mwyn cofnodi'r rhwystredigaeth bersonol yr oeddwn i'n ei theimlo ac yn ei synhwyro'n barod mewn eraill.

Wrth archwilio fel hyn natur euogrwydd unigolion, mae'r awdur hefyd yn dweud llawer, yn anuniongyrchol, am berthynas yr Almaen â darn tywyll o'i hanes y bu'n well ganddi'n aml ei gadw dan glo.

Gosodwch wahanol fwydydd ar gaeadau metel wedi eu rhoi'n sownd mewn darn o bren ar ben postyn.

Y cyntaf i adysgrifio darn o Gymraeg mewn symbolau sinegol oedd y seinegydd enwog o Sais, Henry Sweet, a ddyfeisiodd wyddor seinegol a alwai 'Romic'.

Gellir priodoli pob darn o bob adroddiad ar ysgol neu ardal yn benodol i Lingen neu i un o'i is-ddirprwywyr.

Cyflwynwyd y darn gan Ioan Gruffudd ac fe'i perfformiwyd gan y gerddorfa a 200 o gantorion o bob cwr o Gymru.

Yna, gwelir newid yn naws y darn fel y mae'r rhythm yn newid i ganiata/ u i Hiraethog ledu'r ffocws er mwyn y gomedi.

Yr adwaith, fel arfer, oedd colbio'r trueiniaid yn y ddwy res flaen gyda darn o bren a ddigwyddai fod yn gyfleus.

Yna gwnewch dwll bychan mewn darn o gerdyn du (i gynrychioli cannwyll eich llygad).

Er enghraifft, taflu darn o lo i mewn i siop sy'n agor am y tro syntaf - y glo yn cynrychioli rhinweddau'r Fam Ddaear.

Y peth gwych ynglŷn â'r math yma o ardd yw ei bod yn hawdd ei chynnal a gellir ail-blannu pob darn bach yn ôl yr angen.

Cedwir symudiad y darn trwy gyfrwng saith berf arall sydd yn cynnwys dau gyfnewid o ran person, o Robin i'r forwyn, ac yna i'r feistres, a sawl cyfnewid o ran ansawdd: 'Cymrodd', 'Deallodd', 'ymddigiodd',

Fe'i condemniodd hi am ei bod yn gogoneddu hunanleiddiaid, ac oherwydd ei bod yn anfoesol, yn enwedig y darn am y butain.

Y peth cyntaf oedd yn rhaid ei gael oedd twll yn y graig er mwyn chwythu darn ohoni allan.

Roedd yr anghyfiawnder yn amlwg i'r bachgen ifanc, ac aeth ati i geisio gwneud ei fasg ei hunan gyda darn o blastig a chortyn.

Yn y darn yma o'r Tafod Trydanaidd byddwn yn edrych ar engreifftiau o fethiant llwyr y Ddeddf Iaith diwethaf a'i Quango, y Bwrdd Iaith.

Rhaid i chi beidio ag aberthu yr un darn - hyd yn oed un gwerinwr bach - yn yr agoriad heb fod gennych sicrwydd y byddai 'aberth' felly yn rhoi mantais glir i chi.

Ac ar ris uchaf y grisiau, roedd darn mawr o sebon gwyrdd.

Roedd Owain wedi ffraeo gyda Reginald Grey ynglŷn â darn o dir.

Ac yn wahanol i'r ynysoedd bychain a oedd yn wlyb a chorsiog, mae'r darn hwn o dir yn hollol sych.

Ar ôl un plwc sydyn arall, syrthiodd darn metel ei goes dde i ffwrdd a disgyn i waelod y cocpit.

Bydd hyn yn talu ar ei ganfed yn enwedig os llwyddir i ddileu'n llwyr bob darn o wreiddiau'r chwyn lluosflwydd.

Synhwyrir mai'r hyn a olyga yw nad â chanonau moesol y dylid beirniadu darn o lenyddiaeth, er mae'n siwr yr honnai hefyd na ellir ysgaru llenyddiaeth yn llwyr oddi wrth adrannau eraill bywyd.

un noson, wrth gyfansoddi darn o gerddoriaeth, daeth fflach o weledigaeth, ac o hynny ymlaen ymroddodd yr oll o'i oriau hamdden i ddatblygu ei syniad, ac i adeiladu model gweithredol.

Fe fu'r ddau hyn felly yn dadlau ynglŷn â darn o dir gerllaw'r harbwr a'r ddau yn dweud "Fy eiddo i yw hwn." Arweiniodd hyn at achos llys costus dros ben a'r Iarll a gafodd y dyfarniad, fel y gellid rhag-weld.

Ond fel y dengys y darn agoriadol hwn o'r nofel, mae'r mab yn mynd yno'n llawn gobaith...

Y drefn a barodd fod tren a thacsi a bws yn cribinio darn gwlad o blant, a'u cludo ddegau o filltiroedd i honglaid o ysgol bell i fwrdd.

Ceir swyn serch arall sy'n dweud y gall bachgen ifanc ennill cariad merch wrth roi darn o wm cnoi iddi ar ôl iddo ddweud cyfrinach ei gariad wrth y gwm.

Yn achlysurol byddai angen symud darn mawr o graig neu glogvyn ohenvydd ei fod yn rhy beryglus i'r dynion weithio odano, neu am ei fod yn rhwystr i ddatblygiad y ponciau.

Ond ni hidiai am hyn - safodd yn ddewr yng ngþydd pawb a darn mawr o brenuwch ei ben, a'r llythrennau WN wedi'u torri ynddo.

Fodd bynnag, dwi wedi ateb y broblem yma drwy greu darn arbennig y gallaf ei roi dros y llecyn bob dydd.

Y cwestiwn hanfodol, meddai ef, yw a yw 'pentwr o aflendid' yn hanfodol mewn darn arbennig o lenyddiaeth.

Ond camddeall ergyd y darn yw hyn.

Er mai'r Brenin, ar un olwg, yw'r darn pwysicaf ar y bwrdd - fel darn i ymosod ac amddiffyn mae'n ddiwerth bron, a thra bo'n sefyll rhwng y ddau Gastell yn y rhes gefn, nid yw'n ddim ond rhwystr ichi ddefnyddio eich Cestyll yn effeithiol.

Roedd y wifren fetel yn teimlo fel darn o haearn chwilboeth yn ei law.

Roedd ef wedi bod yn chwarae â'r syniad am rai blynyddoedd o gyfansoddi darn ag iddo un thema yn unig, ond y byddai'r thema honno yn tyfu mewn harmoni, ac yn chwyddo mewn dyfeisgarwch offerynnol.

Testun tosturi yn peri tristwch hyd boen yw gweld darn o wlad yn wynebu difodiant ei hiaith a dinistr ei diwylliant a thranc ei chymdeithas a'i harferion a'i ffordd o fyw.

Hynny yw, os buoch yn ddigon darbodus i rewi darn o'r frest cyn i'r carcas fynd i ddrewi.

Dechrau cylchrediad y darn arian £1.