Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

dawn

dawn

Dwynwen, pes parud unwaith Dan wþdd Mai a hirddydd maith, Dawn ei bardd, da, wen, y bych; Dwynwen, nid oeddud anwych.

Cynhaliwyd cyngherddau corawl ac i'r organ yn rheolaidd yn Eglwys Crist gan ddangos dawn a gallu Ffrancon Thomas.

Dawn Chouchen – yn union fel Big Leaves – ydi cyfansoddi traciau byr sydd yn eithriadol o fachog.

Angharad Tomos oherwydd ei gwaith ymgyrchu diflino a'i dawn lenyddol.

Gwyddai'r gwyr hyn beth oedd pregethu i dyrfaoedd enfawr a dengys hynny un o nodweddion amlycaf eu dawn - eu gallu i gyfareddu gwerin gymharol ddiaddysg a hynny heb lastwreiddio na darostwng urddas y genadwri.

Dawn arall o'i eiddo oedd yr un i fathu llysenwau addas iawn i rai o'r bobol o'i gwmpas.

Wedi dychryn mae e Aeth Mali, ei fam, i'r Infirmary neithiwr.' Ni bu ganddi erioed awydd na dawn i siarad â phlant bach lleiaf y Teulu, ond nawr roedd Amser ei hun fel pe bai wedi sefyll o'i chwmpas a chlywodd ei llais ei hun yn cysuro'r un bach: 'Mae popeth yn iawn, Robin, bydd dy fam yn dod 'nôl atat cyn bo hir.

Llongyfarchiadau i Dawn Marie Naylor o Langoed ar ennill gradd MA mewn Hanes Masnach Rhyngwladol ym Mhrifysgol Reading.

Nid yw uchelgais plentyn yn cymryd dawn i ystyriaeth.

Nid dweud yr wyf fod llenorion yn puteinio'u dawn wrth fwydo'r camerau.

Yn sgil y gweithgarwch hwn codwyd to o gyfeilyddion fel Tom Morris, Maelor Richards, Jerry Hughes, Llew Hughes, a rhoddwyd cyfle i unawdwyr yr ardal arfer eu dawn - Susie Jones, Betty Davies, Vernon Parry, Ernest Thomas a Meirion Morris.

Yn yr un modd ag y bu ein hadran ddrama yn gosod sylfeini creadigol cryf ar gyfer y dyfodol trwy fuddsoddi'n helaeth yn natblygiad dawn ysgrifennu, rydym hefyd wedi meithrin talent yn y byd adloniant, gan fuddsoddi'n helaeth mewn projectau comedi newydd ar gyfer radio a theledu ac, ar yr un pryd, yn denu cynulleidfaoedd anferth i berfformwyr cyfarwydd megis Max Boyce, Peter Karrie ac Owen Money.

Dyma ddynion na chlywir mwy na mwy am eu dawn bregethu ond yr oeddent yn cyfuno syberwyd ac ysgolheictod y traddodiad hyn gyda chroesawu'r tymhestloedd pentecostaidd a brofasant yn ystod eu gweinidogaeth.

Ar yr un pryd mae'r adran ddrama wedi bod yn buddsoddi'n helaeth i ddatblygu dawn ysgrifennu yng Nghymru, nid yn unig trwy labordai a gweithdai awduron, ond hefyd trwy lansio cyfres ddrama radio ddyddiol lle y gellir ennill cynulleidfaoedd a chaboli talentau.

Rhoes y gorau i arlunio confensiynol er mwyn datblygu ei dawn arbennig at greu baneri protest allan o ddefnydd lliwgar.

Mae rhai yn credu mai caethwas ydoedd, yn hen ddyn bychan, cwmanllyd, ond nid oes dwywaith fod ganddo ddychymyg byw iawn a dawn i greu straeon cofiadwy.

Cryfder arweinwyr Llanfaches oedd eu dawn cyfathrebu â'r werin.

y mae eralll wedi cael achos da er hynny i gydnabod dawn Wilson Evans.

Dynion â dawn unigryw i gyfarch cenhedlaeth neilltuol o bobl mewn cymdeithas arbennig yw areithwyr mawr.

'Rwy'n cofio edmygu ei dawn i blygu popeth, ac wedi i mi ei phriodi, 'rwy'n dal i edmygu'r ddawn arbennig hon o ofalu am bob dernyn o ddillad a'i blygu'n berffaith.

Dee%llais ei bod wedi treulio peth amser fel athrawes, ond wedyn 'roedd ei dawn ysgrifennu wedi dod i sylw Cwmni Collins, a hwythau wedi cynnig swydd barhaol iddi.

Cyfeiriwyd eisoes at feim enwog Cwmtirmynach a byth er hynny fe ddaeth y llwyfan yn bwysig i aelodau'r Sir i arddangos eu dawn mewn Drama ac mewn Noson Lawen.

A dweud y gwir, byddai gweld Diffiniad a Disco Dawn ar CD yn dod â gwên enfawr i'r wyneb.

Ond erbyn cyrraedd y fan dywededig - "No chwe - chiw chol sei dawn chofyr dder!" - Er i mi edrych yn ofnus a chrefu "Por favor, senor" Gorfu i'r dosbarth fynd i lawr y llethr o rew - son am grynu, dychryn, chwysu'n oer a phoeth ac arswydo.

Gwendid llawer ohonynt yw nid diffyg dawn ond diffyg ymroddiad, diogi creadigol a difaterwch.

Rhaid fod ei frawd Dafydd o oedd yn hŷn nag ef o ryw ddeng mlynedd, yntau, wedi chwarae rhan bwysig yn ei addysg, yn enwedig gan fod pob tystiolaeth yn cytuno fod Dafydd yn naturiol dalentog, fod ganddo gof gafaelgar a dawn ymadrodd, a'i fod wedi darllen 'llawer yn Gymraeg a Saesneg ar hanesyddiaeth, barddoniaeth a ffug-chwedlau'.

Oherwydd cyfyngiadau ar amser -- fel ymhob rhaglen deledu mae'n siŵr -- ni allodd Moc Morgan wneud cyfiawnder â dawn Ray Jones, Conglywal, Blaenau i lunio ffyn o bob math o'r defnyddiau y mae'n eu casglu o frigau a changhennau y mae'n eu gweld yng nghoed ei fro.

Meddai ar bob dawn sy'n angenrheidiol i'r grefft, ac nid oes amheuaeth na fwynhaodd y gwaith drwy gydol ei fywyd, er cymaint y cyfrifoldeb a'r gofid.

Mae'r baneri yn dangos dawn artistig y gwragedd, eu hymrwymiad i heddwch, a'u hatgasedd tuag at ryfel.

Mae Ef yn fwy na'i roddion, mae Ef yn fwy na'i ras, Yn fwy na'i holl weithredoedd o fewn, ac o tu maes; Pob ffydd, a dawn, a phurdeb, mi lefa' am danynt hwy, Ond arno ei Hun yn wastad edrycha' i'n llawer mwy.

Mae pobol wedi bod yn dweud ei fod dipyn bach yn hen ond mae dawn sgorio goliau ganddo fe a dyna ydan ni eisiau - fe fydd en gaffaeliad i Abertawe.

Croeso i Ceri Leanne, merch fach i Dawn a Phil, Gerddi Ty Gwyn a wyres fach i Edith Graves, y Gorlan.

Ar y llaw arall cytunir mai gwerin amaethyddol fu'n trigiannu yma ers cantoedd, a honno yn ymdroi yn niwydiant hynaf dynolryw, ac yn gofyn am gynhorthwy crefft a dawn.

Wedi'r ffilmiau bu cyfle iddo drafod yn Chapter eu hunion grefft, am gwta dri chwarter awr pryd, y nododd fel dawn sylfaenol gwneuthurwr rhaglenni y grefft o gyfuno'r gallu i ddweud stori a'r gallu i dynnu llun - dau beth sy'n gynhenid i ni'r Cymry, yn ôl Gwyn Erfyl.

Os edrychir ar astudiaethau Idris Foster neu Proinsias Mac Cana ar y chwedl, neu ar lyfr Kenneth Jackson ar The International Popular Tale and Early Welsh Tradition, fe geir llawer o ddadansoddiadau motifaidd, yn olrhain y themâu ystoriol sydd yn y gwaith, ac yn gwerthfawrogi dawn dweud y cyfarwydd(iaid) a'i lluniodd a'i goethi.

Un o'r elfennau hyn yn sicr iawn yw dawn bardd i sylwi â'r pum synnwyr - gweld, clywed, blasu, cyffwrdd, arogli: gweld a chlywed yn arbennig.

Dawn fwyaf arbenning y bardd yma yw efelychu a pharodïo rhai o gerddi enwocaf Cymru drwy'r oesoedd (cerddi fydd yn gyfarwydd i unrhywun sydd wedi gwneud lefel o ac A mewn Cymraeg), a gwneud hynny'n goeglyd a sbeitlyd, gydag ambell i gic yn ei neges.

Yr oedd dawn Ffrancon fel cyfeilydd mor amlwg nes iddo gael ei benodi yn un o gyfeilyddion y BBC ym Mangor.

Mae Dawn wedi graddio mewn Cemeg o Brifysgol Salford.

Betsey Lewis oedd ei gariad cyntaf, 'a'i dawn i garu yn ddiarebol'.

Yn ei herthygl 'Y Stori Fer Gymraeg', mae'n pwysleisio nad yr un yw dawn awdur stori%au byrion a dawn y nofelydd.