Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ddamwain

ddamwain

Pe deuai gwybodaeth am ddamwain mewn pwll glo, dyweder, mor ddiweddar â phump o'r gloch y prynhawn, fe âi'r tîm newyddion ati ar amrant i ganfod peth o gefndir y lofa, yn ogystal ag anfon uned ffilmio allan ar unwaith.

Cynhelir ymchwiliad i'r ddamwain yn Râs Fformiwla 1 gynta'r tymor yn Melbourne.

Cafodd Coleman ddamwain car difrifol ym mis Ionawr.

Agorodd Mary'r drws iddo ymhen hir a hwyr gan wneud esgus ei bod wedi pendwmpian ar y soffa a'i bod yn rhaid bod y glicied wedi dod i lawr ar ddamwain.

Eto, mae peilotiaid a chriwiau awyrennau yn ofni defnyddio'r gair 'crach' na sôn am unrhyw ddamwain i awyren cyn cychwyn allan ar siwrnai.

Syn yw darganfod cysylltiadau fel hyn ar ddamwain hollol.

Yr adeg hyn aeth pont yr Hendre i lawr o dan wagen a llwyth o had alffalffa, a bu i'r gyrrwr a'r ceffylau farw yn y ddamwain; o'r herwydd 'roedd rhaid i Mrs Freeman fynd mewn cerbyd at yr afon, croesi ar y bont droed gyda'r basgedi menyn, a chael menthyg cerbyd Thomas Pugh i fynd at Drelew.

Y bore y clywsom am farwolaeth Tom yr oeddem ein dau - dau o flaenoriaid iau yr Eisteddfod - yn ystafell Bedwyr yn y Coleg, wedi'n syfrdanu gan y newyddion am ei ddamwain angheuol.

Yn wyth oed cafodd ddamwain a thorri ei glun, ond ni soniodd am y peth ar y pryd a gadawyd ef yn anabl am weddill ei oes.

"Rydym ni'n gwybod yn barod mai yn y fan yma y digwyddodd y ddamwain.

Os yw yn ddamwain ddifrifol mae'n rhaid ffonio'r Arolygaeth Iechyd a Diogelwch a rhaid peidio ag amharu ar unrhyw beth yn y man lle ddigwyddodd y ddamwain nes ei fod wedi'i archwilio gan yr Arolygydd.

Cred y Gymdeithas y gall pob damwain yn y gwaith gael ei hosgoi a bydd amgylchiadau unrhyw ddamwain, boed honno yn un a arweiniodd at niwed neu beidio, yn cael eu harchwilio a lle bo modd, cymerir camau gan y rheolwyr i leihau'r posibilrwydd o ddamwain debyg yn ailddigwydd, (a gweler Trefniadau Argyfwng).

Ond wedi cyfnod o arbrofi dwys - "blwyddyn a hanner, a ninnau heb wybod i ba gyfeiriad yr oedden ni'n mynd" - ar ddamwain y trôdd at gerddoriaeth boblogaidd.

'Roedd y ddamwain fawr niwclear, a gafodd y fath effaith ar Gymru, wedi digwydd.

'Roedd Nerys yn beio ei hun am y ddamwain a throdd at y botel am gysur.

Dyna, yn ddiau, yw'r rheswm na ddigwyddodd yr un ddamwain wrth baratoi powdwr mawr.

Braidd symud 'y nghoese fedrwn i 'neud, ac yn yr eiliade poenus hynny, fflachiodd y cof am ddamwain 'Nhad yn ôl i mi, a'r boen a ddioddefodd e am gyfnod mor hir.

Darllenai bennod o'r Beibl yn ei hystafell wely yn ddi-ffael bob nos, a chysgai'n dawel ar ôl hynny; ac nid wyf yn gwybod a ddarllenai hi ddim arall oddieithr ar y Saboth, pryd yr arferai gymryd y DRYSORFA i fyny, gan ei hagor yn rhywle ar ddamwain ac yn union deg dechreuai bendympio.

Fe wahaniaethir rhwng y teip yma - y damweiniol - a'r teip patholegol a achosir gan nifer o ddoluriau, fel coma oherwydd is thyroidedd, trawiad enbyd o'r galon, gostyngiad yn lefel y siwgr ar ôl i berson newynog yfed gormod o alcohol, sioc, a gostyngiad ym mhwysedd y gwaed o ganlyniad i ddamwain neu ddolur heintus fel Newmonia, ac yn bennaf mewn person sy'n wael iawn oherwydd gwenwyniad gwaed.

I'm pwrpas i, fe fydd yn ddigon i chwi agor y Llyfr, ar ddamwain weithiau, ond yn fynych.

Stad Castellor ddamwain go erchyll tra wrth ei waith yn ddiweddar ond mae'n dda gennym ddweud ei fod ar wella erbyn hyn.

Mewn un angladd wrth ddarllen Salm y Bugail, fel hyn y traethodd y doctor: 'le, pe rhodiwn ar hyd glyn cysgod angau, nid ofnaf newid' (Pan dery angau, un wedd ar y brofedigaeth yw'r newid sy'n digwydd i'r holl dŷ mewn cegin a pharlwr a llofft, newid sy'n syfrdanu.) Ni wn ai o fwriad ai trwy ddamwain y rhoes y meddyg dro mor annisgwyl i'r gair, ond roedd ei glywed yn gynhyrfus o newydd: 'Nid ofnaf newid.' Roedd Doctor Jones yn ŵr pur grefyddol ei natur, ac ar ambell Sul byddai'n pregethu hwnt ac yma yn eglwysi'r fro.

Mae gwraig 51 oed yn cael triniaeth yn Ysbyty Maelor Wrecsam ar ôl y ddamwain ar ffordd Llai.

(Gweler y Nodiadau isod) ii) Os yw'r ddamwain yn fwy difrifol ac os nad oes modd ymdrin â hi yn y gwaith yna fe/ ddylai'r aelod o'r staff fynd ar unwaith i Adran Ddamweiniau yr ysbyty agosaf.

Diolch i'r miri efo'r hogan wirion yna gollodd ei chot law, roedden nhw chwarter awr yn hwyr yn cychwyn o Bwllheli ac roedd y ddamwain yna ger Llanllyfni wedi achosi iddo golli mwy o amser.

Ychydig ddyddiau cyn mynd, daeth newyddion am ddamwain ofnadwy, mewn lle o'r enw Chernobyl.

"O, mi fyddaf i'n iawn wedi ychydig o orffwys, does dim byd mawr o'i le arna i, ond mae'r ddamwain hon wedi newid pethe i mi." A dyna newydd da a newydd drwg i'r plant mewn un prynhawn - y newydd da fod Dad ar wella, ond y newydd gwaethaf oll y byddai'n rhaid iddynt adael yr ynys - eu hannwyl gartref.

Yr oedd hyn yn brofiad newydd iddo, ond ychydig yn unig o'r rhyfel a welodd Phil, oblegid ar un o'i fordeithiau cyntaf cafodd ddamwain erchyll pan ddaliwyd ei droed chwith mewn peirianwaith ar fwrdd y llong a'i malurio'n ddrwg.

* "Fedra i ddim dweud os cafodd rhywun ei anafu yn y ddamwain oherwydd cludwyd pawb i ffwrdd mewn ambiwlans..."

Drwg gennym glywed am ddamwain Mr W Teisner, Ffordd Bibby.

Gyda help Derek achosodd Mrs Mac ddamwain ddifrifol a chafodd ei charcharu.

"Fel y ceision ni ddweud wrthych chi neithiwr," meddai Dafydd, "Marged a fi ddaeth o hyd i'r twnnel cyntaf ar ddamwain hollol, a dod i'w ben draw yn y plas."

Buasai ei ofid yn fwy pe gwybuasai mai ei fab Ernest a gynllwynasai i ddwyn oddi amgylch y ddamwain.

Os digwydd un ddamwain, yna cred y cwmni%au awyr y gallant ddisgwyl dwy arall i'w dilyn.

Roedd e'n benderfynol nad oedd ei ddamwain yn mynd i'w atal rhag parhau â'i hobi - dringo mynyddoedd.

Siarad hefo'r BBC i roi'r newyddion diweddaraf am y ddamwain awyren Americanaidd.

Ystyrir Lloegr a'r Alban - drwy 'ddamwain' brenhinllin unwyd dwy wladwriaeth a pheidiodd casineb.

Ond ar y llaw arall gallai fod yn llaith ac yn ddrafftiog yn y gaeaf A dyna ichwi dystiolaeth fod gennyf ffydd nid ychydig yn y Wladwriaeth Les a'i darpariaeth dai, a minnau mor beryglus o agos i'm hoedran ymddeol, heb arlliw o fwthyn uncorn o dŷ haf na dim arall i droi iddo pan fydd raid troi o'r annedd steil ar ben stôl y gwelodd yr Eglwys yng Nghymru neu ddamwain hanes imi drigo ynddi nawr'.

Gwylltiai hefyd pan gyhoeddid dedfryd megis 'Marwolaeth drwy ddamwain' neu 'Marwolaeth drwy ymyrraeth Duw' ar ddiwedd cwest i farwolaeth glo%wr, ac yntau'n gwybod o'r gorau mai esgeulustod y meistri oedd yn bennaf cyfrifol am y drychineb.