Yr oedd ganddo ddawn arbennig yn y maes hwn.

Os oes gennych ddawn cynllunio beth am roi cynnig arni.

Maen nhw wedi datblygur ddawn o greu lle ac o ganfod bylchau yn hytrach na chyrff.

Roedd en dechraur gystadleuaeth gyda thipyn o record ar ôl helpu ei wlad i ennill Cwpan y Byd a wnaeth ddim byd i dynnu oddi ar ei berfformiad bryd hynny - nar ddawn ar gallu sy gandd fe.

Roedd gan yr hen Lloyd y ddawn ddiamheuol o hoelio sylw'i gynulleidfa gyda dywediadau a delweddau cofiadwy, megis "Mae'r diafol fel y clacwydd, pan fyddwch chi'n meddwl eich bod chi wedi ei goncro, mae e'n troi 'nol ac yn eich brathu chi." Ar un achlysur fe gyhuddodd ei braidd o fod "mor gul a whilen racer".

Fe berthyn i'r gwladwr pur y ddawn annaearol i fod yn yr union le pan fydd pobl ddieithr yn cyrraedd, ac 'roedd Elis Robaitsh, Tŷ Cam, wedi ei fendithio'n helaeth â'r ddawn hon.

Rhythodd i fyw llygad y gath fel y gwnaeth filoedd o weithiau o'r blaen a rhyfeddodd unwaith yn rhagor at ddawn gynnil y gŵr o'r Eidal.

Efallai mai ym mhenillion Omar Khayyâm y gwelir egluraf ei ddawn ddihafal fel cyfieithydd barddoniaeth.

daeth ei ddawn yn y cyfeiriad yma i sylw awdurdodau'r coleg, ac felly, pan aeth y swydd honno yn wag, fe'i penodwyd hefyd yn athro athroniaeth naturiol ", neu ffiseg, fel yr adwaenwn ni y pwnc.

Ond er nad oes gen i ddim i'w ddweud wrtho, ac er nad oes gen i ddawn canu, 'ro'n i'n uwch fy nghloch na neb wrth ganmol rhin y 'dþr, dþr, dþr' yn festri Keriwsalem yn y Blaenau bob nos Sadwrn.

Dysgai ei ddawn i drin ei lys ei hyn iddo sut y gallai drin ei gymdogaeth a materion y wladwriaeth sofran.

Hynny yw, meddai, roedd yn meddu ar 'y ddawn ryfeddol honno.....

Hen ddyn slei a chynllwyngar oedd o, yn cyrraedd fel cawod o law o'r môr ac roedd llawer yn credu fod ganddo ddawn i ddymuno'n ddrwg drwy ddim ond taro ei lygad ar rywun.

Rhaid wrth oleuni haul a'i wres os am gynnydd, ac y mae'r sawl sy'n gosod ei ddawn o dan lestr yn ei cholli.

Y ddawn i fedru dysgu ieithoedd eraill.

'Y golau' yma, wrth gwrs, yw golau neu wreichionen yr Anfeidrol mewn cyd-ddyn ac fel y ceir gweld, nid oedd ym marn Waldo ddawn werthfawrocach na'r ddawn i weld hon.

Yn y ffordd hon, llwyddai'r system i argyhoeddi tua deuparth y dysgwyr na feddent unrhyw ddawn i ddysgu iaith.

Mae Lloegr yn gwella ond tybed a oes digon o ddawn ganddyn nhw yn y garfan?

Wrth ddod ar draws y rhain yn ddiweddar y penderfynais roi yr ychydig eiriau hyn wrth ei gilydd i gofio am y cerddor talentog a fu mor barod i rannu ei ddawn a'i allu gydag eraill - i ddysgu, hyfforddi a rhoi pleser a mwyniant i gymaint o bobl.

A phwy ohonom a ddymunai gael ei drin gan feddyg adnabyddus am ei ddawn i ladd cleifion?

Sawl llenor addawol yng Nghymru a laddodd ei hun neu amharu ar ei wir ddawn trwy ddewis ymateb i'r galwadau hyn yn hytrach nag i ofynion ei grefft?

Ar ei dystiolaeth ei hun bywyd digon ofer a fu ei hanes am ran helaeth o'i oes, ond daeth i brofiad trwy droedigaeth o'r Crist yn gwaredu, a threuliodd y rhan olaf o'i oes yn tystio i ddawn yr efengyl yn achub hyd yr eithaf.

Ymlaen â ni felly i drafod y Llên Gwerin Cyfoes yma, a hynny drwy edrych ar rai o'r straeon a'r credoau sydd yn cael eu hadrodd a'u sgrifennu heddiw, yn aml iawn o dan fantell straeon newyddion - (a pheidied neb â dweud fod golygyddion a gohebwyr yn ymarfer y ddawn o greu llên gwerin i werthu eu cyhoeddiadau).

Mae yma ymdriniaeth â llawer o bynciau mewn cwmpas byr, â gwaith Theophilus fel awdur a chyfieithydd, â'i ddawn fel chwedleuwr difyr a hoffus, â'i gredoau a'i weithgarwch fel eglwyswr, ac â'i wladgarwch Cymreig a Phrydeinig.

Gallai adolygiad ar Mawl i'r Goruchaf (Vernon Lewis) roi cyfle iddo, wrth sôn am y ddawn o gyfieithu, gyfeirio at ei hoff syniad o ymgnawdoliad cyffredinol, a'r gallu sy'n eiddo i bawb o blant dynion i ddatguddio cariad Duw mewn bywyd, a'i gyfieithu i air a gweithred.

Fe;u cyhoeddwyd yn y cylchgrawn Cymru yn wreiddiol ac .yna'n gyfrol fechan yng Nghyfres y Fil, Capelulo, ac yn bennaf straeon sy'n darlunio'i ddawn ddweud mewn cyfarfod dirwest, wrth weddlo neu wrth roi rhyw gil-sylwadau wrth ddarUen o'r Beibl.

Oni bai am ei ddawn adrodd stori byddai pawb ohonom yn ei gasa/ u ac eithrio f'ewythr Vavasor, oedd yn rhoi pris uchel ar ei waith fel bugail, ac nid oedd ei well am dewhau bustych, gwyddai i'r dim pryd i'w symud i'r tir pori gorau.

Yn wir, caed storm enbydus a disgrifiwyd hi'n fyw iawn â'i ddawn arferol gan Penry Evans.

Yr oedd ganddo ddawn arbennig i sgrifennu'n ddiddorol am bobl a phethau o gylch Ffestinioig.

Eglurodd y defnydd a wneir o hypnoteiddio mewn meddygaeth a diolch i Mrs Gwyneth Hughes am ddod gydag ef i arddangos ei ddawn.

I'r ddeuddyn hynny y cyfrennid iddynt ddawn Duw y rhoddwyd yn llawn y fraint o fwynhau ' oes winwydd mewn gras union'.Er cryfed ydoedd yr elfen dylwythol ac er mor anodd ydoedd ymwrthod ag awdurdod y tad dehonglid yr ystad briodasol yn bartneriaeth Gristnogol, a phywsleisid yr angen am undod o fewn y briodas honno a allai adlewyrchu undod y wladwriaeth dan y Goron.

Roedd ganddo'r ddawn ryfeddol i weld a gwerthfawrogi cymeriad, a marwgofion anfarwol yw'r rhai a ysgrifennodd am weinidogion fel Jenkins, Llwyn; Lewis Williams, Cilie a Gwilym Evans, Llandysul.

Mae gan wleidyddion y dalaith gythryblus hon y ddawn ryfeddaf o brofi argyfyngau gwleidyddol o gwmpas gwyliau Cristnogol.

Yn ogystal a hynny, roedd Syr Thomas yn gwmniwr gyda'r mwynaf ei galon a'r gwreiddiolaf ei hiwmor.Fel Tom Parry yr adweinid ef ym Mangor mewn cyfnod cynharach, ag ef oedd ffefryn ddarlithydd y dosbarth Cymraeg.Roedd ganddo bresenoldeb a phersonoliaeth oedd yn llwyr arbennig, heb son am ddawn i draethu'n feistraidd a chyson ddiddorol.

Does dim swildod na ffug, ond mae yma wit, mae yma ddeallusrwydd ac mae yma ddawn i sylwi.

Cefais fy nghyhuddo unwaith o 'ddwgyd' yr enw oddi wrth y baswr lleol adnabyddus Jac Pennar Williams, ond gellid dadlau fod gennyf ddwbl hawl y cantor hynod hwnnw, hynod ei ddawn a'i lais - er ei fod, gyda llaw, yn gerddorol anllythrennog.

Yma cawn brawf o'i ddawn i ddisgrifio ac esbonio Hanes i blant, mewn arddull syml a chyhyrog.

Ar ôl dechrau'n addawol, fe'u sgubwyd o'r neilltu gan ddawn ac athrylith y gwyr o Fiji.

Mae rhyw ddawn arbennig yn perthyn iddo, mae o mor rhwydd.

Rhaid wrth ddawn ysgrifennu a chyflawni profion sgriptio i ymuno â'r tîm.

yr oedd robert griffith yn hollol gywir yn cyfeirio at y ffaith fod david hughes wedi diflannu'n llwyr o gylchoedd cerdd dant, ond serch hynny mae aml i gyfeiriad yn ei farwnadau i'w ddawn fel telynor yn y gymdeithas o wyddonwyr ac arloeswyr peiriannegol yr oedd yn aelod ohoni yn llundain, ac yn wir mae lle i amau a fyddai ei ddyfais bwysig gyntaf wedi gweld golau dydd oni am ei allu fel cerddor.

'Rwy'n cofio edmygu ei dawn i blygu popeth, ac wedi i mi ei phriodi, 'rwy'n dal i edmygu'r ddawn arbennig hon o ofalu am bob dernyn o ddillad a'i blygu'n berffaith.

Ar wahân i'w grefft fel stori%wr, ei brif ogoniant yw cyfoeth naturiol ei iaith, ac yma gwelwn ddawn y bardd ar ei gorau.

Nid oes rhaid edrych ymhellach na chatalog Sioe Frenhinol Cymru i weld tystiolaeth o ddawn ac ymdrech bridwyr craff.

Profodd y gyfres danbaid hon ddawn Cymru, heb amheuaeth, i gynhyrchu drama gyfareddol o'r radd flaenaf.

Hoffai weiddi o bennau'r tai, meddai, 'mai anaml y cyferfydd y ddwy ddawn yn yr un person.' Mewn nofel, fel gyda'r stori fer, credai Kate Roberts mai rhywbeth a ofalai amdano'i hun oedd techneg, cyn belled â bod gan yr awdur rywbeth i'w ddweud, er iddi fynnu nad oedd hynny'n caniata/ u blerwch arddull.

Mae gan y grwp ddawn anhygoel, ac ‘rydw i'n parhau i synnu at y ddawn arbennig honno, sef eu gallu parhaol i gyfansoddi nifer fawr o ganeuon byr, bachog a syml.

Mae'n amlwg, o ddarllen yr anterliwtiau fod gan Huw Jones o Langwm ddawn i adrodd stori, rhywbeth sy'n prinhau y dwthwn hwn yn anffodus.

Ann's oedd Ffrancon Thomas a dangosodd ei ddawn arbennig pan y fachgen ifanc iawn gan iddo ganu yng nghor yr eglwys.

Siawns, er hynny, nad yw'r gwleidyddion wedi gweld bod arian yn fodd i sicrhaur cyfle i rai sydd âr ddawn i roi ou gorau.

Cafodd ei addysg mewn ysgol elusennol yn Llanfechell, ac yno dangosodd gymaint o ddawn mewn rhifyddeg nes i'r meistr tir, Arglwydd Bulkeley, ei anfon i Lundain.

roedd ei allu fel pregethwr dylanwadol yn amlwg iawn yn ei ddawn fel areithiwr effeithiol a daeth i fri yn fuan iawn fel siaradwr cyhoeddus.

Yr oedd Edwin (fel Trebor Lloyd Evans, Gerallt Jones, Iorwerth Jones a Rhys Nicholas) yn un na chaniataodd i'r teleffon ladd ei ddawn ysgrifennu llythyrau hir a diddorol.

Sen ar ddeallusrwydd a hunan-barch unrhyw newyddiadurwr profiadol fyddai cael ei gyflogi'n unig i ddarllen sgriptiau a baratoir gan rywun arall -: does dim rhyfedd felly fod yr ysgrifenwyr yn tueddu i edrych ar y rhai a gyflogir fel darllenwyr yn unig - â pheth dirmyg nawddogol Sylweddolir nad oes cyfle i ymarfer rhyw lawer o ddawn greadigol wrth ysgrifennu newyddion ­ credir fod angen llai fyth o ddychymyg i'w darllen.

Un rheswm am y duedd yw fod gan y beirdd eu hutgorn misol, sef Barddas, heb son am ddawn ffanfferaidd Alan Llwyd fel lladmerydd Cymdeithas Cerdd Dafod, a'i weithgarwch di-ben-draw fel bardd, golygydd a threfnydd Cyhoeddiadau Barddas.

Ond gellir godro peth cysur o eiria'r Gwyddel George Moore a ddywedodd bod angen tipyn o ddawn i lunio hyd yn oed opera neu epig neu ddrama neu nofel sâl!