Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ddeall

ddeall

Dechruais ddeall.

Yn ôl TF Roberts, yr oedd ar yr aelodau awydd cryf i ddeall

Un sylw ar gyfer yr academyddion cyn symud ymlaen - y mae pwysigrwydd neilltuol i lên gwerin cyfoes am ei fod yn cael ei astudio yng nghyd-destun y gymdeithas a'i creodd, ac felly yn ei gwneud hi'n haws i ddarganfod amcan neu bwrpas y stori neu'r gred - a thrwy hynny ddeall rhyw gymaint am ein cymdeithas a ni'n hunain ac am rôl llên gwerin drwy'r oesoedd.

Wrth sylwi ar erwinder y tir medr rhywun ddeall sut y cawsant yr enw am fod yn debyg i'r Cardi!

Heddiw rhaid inni ddeall fod rhagfarn wrth-Gymreig y blaid Lafur mewn rhai rhannau o Gymru-Morgannwg Ganol, er enghraifft - yn deyrnged uniongyrchol i'n cynnydd ni, gan fod rhaid i Lafur ystyried cenedlaetholdeb Cymreig fel gelyn gwleidyddol o'r radd flaenaf.

Gallai Horton ddeall agwedd ddigyfaddawd y Cadfridog Cromwell tuag at y bradwyr hyn.

Gan yr ymddengys ei fod wedi camddeall diben y brotest, bydd llythyr arall yn cael ei anfon ato - ar ffurf mwy confensiynol - er mwyn iddo ddeall yn iawn beth yw gofynion y Gymdeithas.

Roedd symffoni hynod swynol yn cael ei chwarae a chefais ar ddeall wedi i'r rhaglen orffen mai Symffoni Cyntaf Vasily Sergeyevich Kalinnikov ydoedd.

Cafwyd goleuni newydd ar rai o ddamhegion yr Arglwydd Iesu, hynny'n dod â'r aelodau'n nes at ddeall natur Teyrnas Dduw a'i dylanwad ar y rhai hynny sy'n amcanu at fod yn aelodau ohoni.

Daeth ataf a rhoi ei law ar fy ysgwydd yn ei ddull cu a thadol (a bu ei gyffyrddiad grasol yn help nid bychan i mi ddeall ystyr seicolegol 'tadolaeth Duw', reit siwr).

Arthur, ebr ef, oedd yr olaf o'r Rhufeiniaid ym Mhrydain, neu o leiaf o'r Brythoniaid i ddeall syniadau Rhufeinig ac i'w defnyddio er budd i'w bobl ei hun.

Alla' i byth ddeall hyn.

Mae angen i blentyn ddeall bod consyrn ei gymuned gyda'i genadwri a bod ei ymdrechion i fynegi'r genadwri honno, sy'n aml yn garbwl a bler, yn gymeradwy yng ngolwg y rhai sy'n ei derbyn.

Rhaid ceisio gweld yr Adroddiadau fel esiamplau o anallu llwyr Dirprwywyr o gefndir cymdeithasol, crefyddol, cenedlaethol a dosbarth rhai tebyg i Lingen i ddeall sut y gallai unrhyw un feddwl am gefnogi'r fath fudiadau.

I ddychwelyd at deitl yr erthygl, a'r dinosoriaid diflanedig, nid yw'r esblygu sy'n digwydd ym myd natur mor hawdd ei ddeall â'r amcanu syml a geir yn yr algorithm genetig.

Gwrthodwyd gyda mwyafrif mawr gynnig am weithredu uniongyrchol yn wyneb gweithredoedd ymosodol, ac yr oedd yno awyrgylch o ddicter a rhwystredigaeth hawdd ei ddeall.

Cafwyd ar ddeall fod gan y llywodraeth dai gorffwys ym mhentref Sipi a bu raid ysgrifennu ar frys i sicrhau lle.

Ond er i ni gael ar ddeall y byddai rhywun cymwys yn cael ei benodi chafodd neb ei ddewis erbyn cyfarfod nesaf y Cyngor ar 7 Chwefror.

GWELLA: Da gennym fel ardalwyr ddeall fod Mr a Mrs Land, Caerhos yn gwella'n

Cyfiawnder oedd yr allwedd i ddeall ystyr goludoedd y brenin a natur ei awdurdod ar ei deyrnas.

Fodd bynnag, er y byddai'r wybodaeth yma yn eich helpu i ddeall yr holl opsiynau sydd ar gael, dydi o ddim yn eich helpu i wneud penderfyniad gwybodus rhyngddyn nhw.

Mi fedra i ddeall pam.

Heb hynny, pa obaith fyddai gan y gwrandawyr i'w ddeall ?

I lawn ddeall prosesau'r môr, mae'n rhaid galw ar ymchwilwyr o lu o wyddorau "traddodiadol" megis cemegwyr, biolegwyr, ffisegwyr, daearegwyr a mathametgwyr.

Cael ar ddeall mai i Bari yr ydym i fynd, i A Rest Camp.

Gofynnodd am gael gweld Thomas Parry, ac mi geisiodd ddweud rhywbeth wrtho, ond ni fedrai ei ddeall.

Ond y mae yr un mor galed i lawer o drigolion Moscow ddeall paham yr ydym ni mor hoff o Mr Gorbachev.

Ym mis Awst, creodd y math o ddelwedd gosod ffiniau/ trwyddedau teithio/ gwrth-Seisnig o'r blaid a fu'n bastwn hwylus yn nwylo beirniaid di-ddeall byth ers hynny.

Methodd dy dad ddeall dy serch di a John ond bu'n dda i rwystro Nat.

Pan ofynnodd Francis i John pam y bu iddo dorri'r gwn dywedodd fod arno ofn i'w dad ei saethu, ond iddo gael ar ddeall wedyn, gan Mary Jane Williams, mai bwriad ei dad oedd ei daro â baril y gwn yn hytrach na'i saethu.

Yr adeg honno (ac heddiw) teimla nifer ei bod yn anodd i blant y de a'r gogledd ddeall yr un llyfrau oherwydd problemau 'ieithyddol'.

Yr hyn na allwn ei ddeall oedd sut y gallai fod yn Mr Universe a ninnau heb wybod pwy sy'n byw yng ngweddill y bydysawd.

'Fe alla i ddeall ei benderfyniad e ar ôl bod yn y swydd fy hunan.

Llenwodd lygaid y gwrachod â dicter a chasineb wrth ddeall bod Delwyn wedi gweld drwy eu cynllwyn.

Gafaelodd yn ei dwylo a'i thynnu'n ddiseremoni ar ei thraed a chyn iddi hi ddeall yn iawn beth oedd yn digwydd, cododd hi'n gorfforol a'i chario 'nôl i'r bwthyn.

Ar y naill ochr a'r llall y mae hen hanes yn dylanwadu ar ymddygiad pobl ac y mae'n bwysig os ydym byth am ddeall ein gilydd ein bod yn sensitif i'r dylanwadau hyn.

Yn naturiol chefais i rioed ddim arlliw o gefnogaeth gan Mam wedi iddi ddeall o ddifri fy mod am fynd i'r mor ac ar ol gadael yr ysgol yn bymtheg oed euthum i weithio yn y Post yn cario teligramau a negeseuon, ond fy nod o hyd oedd cael lle ar long.

Ar ôl hynny daeth hi a Reg i ddeall ei gilydd yn llawer iawn gwell a daeth Rhian i fyw at Reg.

Roedd plant yn gallu ei ddeall, ei fwynhau a'i werthfawrogi pan dueddai ambell adolygydd, efallai, i amau hynny nawr ac yn y man.

dyn heb ddeall pobl unigol!

Ni allai ddeall, canys yr oedd popeth a ddymunai naill ai ganddo eisioes neu ara ddyfod iddo o'r pridd di-feth.

Mae'n sicr bod economeg Keynes wedi bod o fudd mawr i ddeall amryfal droadau'r economi, ac wedi cyfarwyddo aml i bolisi ar gyfer chwyddiant a datchwyddiant.

Dyma'r cyfnod pan berchid astudiaeth drylwyr o hanes yn gyfrwng ynddo'i hun i ddeall sut y dylid llywodraethu'n ddoeth a chyfiawn.

'Dw i ddim yn dy ddeall di o gwbwl.

"Rhaid i ni frysio rhag bod yn hwyr," meddai, "neu mi fydd yr hen Samon yn falch o'n gyrru ni at y sgŵl i gael slap." Gwelodd ar f'wyneb nad oeddwn yn ei ddeall.

Ond pan ddaeth sôn am ryfel rhyngom ni a'r Almaen, wel, fe aeth pethe'n annifyr iawn 'ma, fel y gallwch chi ddeall.

Er mwyn iawn ddeall iaith a'r ffordd y mae plentyn yn ei dysgu mae angen ei gweld bob amser fel rhywbeth sy'n rhan o ddiwylliant, fel elfen yn nyfeisgarwch cymdeithasol dyn.

Ceir penodau ffeithol pur lle mae'r pwyslais amlwg ar ddeall yr hanes ac ar gasglu a chywain gwybodaeth.

Un o nodweddion Dyneiddiaeth oedd dechrau tanseilio'r hen gred fod y bywydsawd yn gread i'w ddeall yn ôl dysgeidiaeth Tomos Acwin fel priodas rhwng Natur a Gras.

Dyma'r allwedd i ddeall beth sy'n digwydd mewn llifogydd.

Er bod modd mesur y nodwedd ei hun, ni ellir yn hawdd ddeall sut mae'n cael ei hetifeddu.

Ond er iddi fynd ati i geisio'n goleuo; wedi llwyddo y mae hi i sgrifennu llyfr sydd cyn anodded i'w ddeall - os nad yn anos i'w ddeall - na'r gweithiau gwreiddiol mae'n ceisio eu hegluro.

Ac felly y dois i ddeall mai siwt y wyrcws oedd y siwt lwyd unffurf a welswn yn yr ysgol.

Ni ellir deall Waldo'n iawn-os oes iawn ddeall arno-heb ystyried ei fywyd, ei gefndir a'i yrfa.

Er fy mod erbyn hyn yn ei adnabod yn well, ni allwn ei ddeall yn llawn.

Daeth Sera i ddeall mai dim ond tlodi af truenus a fedrau yrru pobl i ymadael â'r ynys euddwydiol honno i geisio bywyd newydd ym Mhrydain.

Ond ni allai Hugh Evans ddeall brawddeg o araith y gwr tafodlyfn; deuddeng mil o eiriau, ac nid iaith oedd ganddo wedi'r holl lafur a dwndwr gyda'r geiriadur.

Mae esbonio'r traddodiad o Brydeindod yng Nghymru fel hyn yn gymorth i ddeall teithi meddwl Theophilus Evans a llawer o Gymry tebyg iddo yn y cyfmod modem cynnar.

'Roedd seicdreiddiaeth a seicoleg yn bynciau gweddol newydd yn y dauddegau, a phobl yn dechrau dod i ddeall syniadau Freud, a phroblemau fel gwallgofrwydd.

Ymgais oedd yr Adroddiadau hyn ar addysg i ddeall sefyllfa a oedd fel petai'n fygythiad i sylfeini cymdeithas.

'Dy ateb di?' chwarddodd Gwawr wrth ddeall ei benbleth.

Ond hyderwn y bydd ei dôn i gyd yn gymorth i arwain y meddwl ifanc i ddeall a dirnad yn well ffyrdd a throeon bywyd, a galluogi dyn i ennill llywodraeth fwy dros ei dynged.

Ni fedrant ddeall person sy'n ymgymryd â'r fath waith undonog o'i wirfodd a methiant yw ymdrechion tila Lenz i egluro, am nad yw ef ei hun yn argyhoeddiedig o effeithiolrwydd y dacteg hon i greu rhyw fath o ddealltwriaeth rhwng y myfyrwyr a'r gweithwyr.

Maent yn hyderus wrth fynd i'r afael ag amrediad o destunau o gymhlethdod cynyddol a gallant ddeall ystyron ymhlyg yn ogystal â'r arwynebol a'r amlwg.

Ond yr oedd methiant pobl i ddeall rhai o'i gerddi yn syndod ac yn boen iddo.

Nid cydymdeimlad â phopeth oedd yn digwydd yno, na chydymdeimlad dall, ond ymgais i ddeall beth oedd creu gwladwriaeth newydd ar ôl dwy ganrif a mwy o goloneiddio a hanner canrif o ormes gwleidyddol trwm, gyda dim ond un cyfnod byr o annibyniaeth i oleuo rhwng dau ryfel byd.

Cyn y gellir amgyffred y modd y mae solidau yn gallu mwynhau foltedd fel yn y transistor, neu gynhyrchu golau fel yn y laser, mae'n rhaid yn gyntaf ddeall rhywfaint o nodweddion solidau a grisialau.

Na, doedd Nia ddim yn ei ddeall bob amser, doedd dim disgwyl iddi, ond ryw ddiwrnod byddai'n rhaid iddi gael gwybod y bu iddi hi ran hanfodol yn ei achubiaeth ef a'r fferm.

Mae cael y cyfieithiad yn agoriad llygad - nid i ddeall y cerddi, ond i weld cerdd o safbwynt rhywun arall.

Wedi'r cyfan, onid oedd wedi llwyddo i ddeall un o swyddogion yr orsaf yn egluro wrth barti ansicr ar eu gwyliau ble a phryd yr oedd y tren yn ymadael i Ddofer?

Hyd yn oed yma, mae'n mynnu defnyddio geiriau sy'n ei gwneud yn anodd i ni ddarllenwyr cyffredin ddeall be sy dan big ei chap.

Cawsom ar ddeall fod Mrs Thatcher yn bwriadu dod i'r achlysur.

Sôn a wna'r Athro am eiriau a lefarwyd ychydig cyn hynny gan y diweddar Dr T Gwynn Jones, sef 'nad yr iaith a sieryd pobl sy'n bwysig ond yr hyn a feddyliant: gofalwch am y meddyliau, ac fe ofala'r iaith amdani ei hun.' Yna, meddai'r Athro, 'os goddefir imi gymhwyso'r geiriau mewn enghraifft, y mae'n well ganddo Sais yng Nghymru sy'n meddwl yn iawn na Chymro sy'n meddwl yn gam.' Hawdd credu i'r geiriau trawiadol hyn gael eu camddeall a'u camesbonio gan lawer y pryd hwnnw ac y byddai'n anodd gan nifer heleath o Gymry heddiw ddeall eu gwir arwyddocâd.

DEFNYDDIO ADNODDAU: Mae'r uchod hefyd yn berthnasol i ddefnydd adnoddau, a dylai'r holl staff ddeall goblygiadau defnydd aneffeithlon ar adnoddau.

Ni ellir deall gwreiddiau'r brwdfrydedd hwnnw heb ddeall agwedd y dyneiddwyr at hanes Cymru - ei gorffennol hi yn ogystal a'i hamgylchiadau presennol.

Ond y pnawn yma yr hyn rwyf i am ei wneud yw adrodd ychydig o ffeithiau noeth am droeon ei yrfa cyn ei 'droedigaeth' ym Mhenllyn, neu'n hytrach cyn iddo ddod i'w wir adnabyddiaeth ohono ef ei hunan, gan awgrymu'n wyliadwrus fod a wnelo'r ffeithiau hyn, efallai ryw fymryn a delwedd ac arddull ei gerddi, a chan gadw mewn cof nad yw gosodiadau ysgubol ac anghyflawn am fywyd a chefndir unigolyn o fardd, weithiau gan y bardd ei hunan, o fawr werth i'r neb a fyn o ddifri ei ddeall.

Ni wyddai Hadad ddigon am ddaearyddiaeth ethnig a ieithyddol gogledd Affrica i synnu bod bagad o Dwaregiaid yn ymddangos fel hyn rhyw wyth can milltir i'r dwyrain o ffiniau eu cynefin, ac ni ddaeth fyth i ddeall y rheswm am y siwrnai.

y rhai sydd yn cael trafferthion i ddeall y gwaith, - y rhai a allai droi'n wrthnysig ac yn anodd i'w rheoli, (yn arbennig felly os yw diffyg dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd ymysg cyfoedion, neu yn ddiweddarach yn eu gyrfa uwchradd, pan fo dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd), - y rhai galluog sydd angen eu hymestyn;yn bendant nid un o'r diwinyddon defnyddiol fel y 'Dr Goodwin, Dr Owen, Dr Gill, Marshall, Hervey, Usher' a'r lleill, yn Anglicaniaid a Phiwritaniaid, y cydnabu Williams Pantycelyn ei ddyled iddynt: mewn chwarter canrif o ddarllen ni ddeuthum ar draws un Methodist o'r genhedlaeth gyntaf a ynganodd ei enw hyd yn oed.

Ond bu'n gryn sioc iddo ddeall mai hynny'n union oedd bwriad y ddau.

A sawl gwaith yn y ffilm dywedir wrthym - rhag ofn na wnaethon ni ddeall y tro cyntaf - mai'r hyn a wnaeth y Siapaneaid wrth fomio Pearl Harbour oedd deffro cawr cwsg y byddai ei ddialedd yn awr yn erchyll.

Na, nid at lawer o bobl ddieithr eu hiaith ac anodd eu lleferydd, a thithau heb ddeall eu geiriau; yn wir, pe bawn wedi dy anfon atynt hwy, byddent yn gwrando arnat.

Mewn datganiad i'r wasg gan y Swyddfa Gymreig cafwyd ar ddeall bellach bod yr Ysgrifennydd Gwladol dros Gymru wedi rhoi sel ei fendith ar y cynlluniau ynglyn a ffordd osgoi Llanbedrog a roddwyd gerbron yn yr arddangosfa yn ol ym mis Chwefror.

Roedd y dramodwyr yn pregethu wrthyf o bulpud eu llwyfan, yn awgrymu'n gryf wrthyf fy mod yn rhy ddwl i ddeall negeseuon y ddrama ac yn fy nharo gyda gordd y bregeth.

'Cystal i ti ddeall nad oes yr un mygiwr yn y sir, yn y wlad a deud y gwir sy wedi cael cymaint o lwyddiant â Jaco.

'Rydym wedi pwyso ar yr Weinyddiaeth Drafnidiaeth ac 'rydym ar ddeall eu bod nawr wedi sefydlu gweithgor i edrych ar y sefyllfa.

A daeth i ddeall ymhen hir amser nad oedd deddfau prynu a gwerthu mewn ffeiriau Cymreig yn cynnwys cymaint o wirionedd, nac mor bendant, ag egwyddorion rhifyddiaeth.

Gallai Mali ddeall na fynnai Merêd ollwng gafael ar Dilys.

Nid oes ganddo'r uchelgais i dorri cyt fel meddyliwr neu athronydd, er y gall fod ganddo feddwl chwim ac athroniaeth dreiddgar; a thybiaf finnau nad oedd mewn rhai cyfeiriadau neb llymach ei ddeall yng Nghymru yn ei genhedlaeth na Waldo Williams.

Roedd llwythau cyntefig yn ymwybodol iawn o'i allu dir- gel, ac addolent hwy ef fel duw.Wrth i ddyn ddysgu mwy am ei fyd, ceisiodd ddeall a dysgu mwy am yr haul, gan arbrofi llawer er mwyn esbonio'i ryfeddodau.

Ynteu eich enwebu gan undeb llafur?' Crychodd ei thalcen, heb ddeall.

Erbyn cyrraedd yno dyma gael ar ddeall nad oedd y reslwyr o India a Phakistan wedi cyrraedd.

Mae'r gallu i edrych ar y bydysawd yn y gwahanol rannau o'r sbectrwm wedi bod o gymorth i ni ddeall y bydysawd yn well nag erioed o'r blaen; fel y byddai siarad pob un o ieithoedd pobloedd y blaned yn golygu dysgu llawer mwy am y gwahaniaethau sy'n bodoli yn y byd.

Ac ni wyddai neb arall, hyd y darfu i mi ddeall oddi wrth y bois eraill.

Llawer rhy ifanc oeddit i ddeall nwyd y Teulu ac yntau'n methu gweld hynny.

Yn Nhwrci a Rwsia yr oedd y werin bron yn gyfan gwbl anllythrennog; dim ond ychydig o ysgolion mynachaidd a gafwyd, ac ysgolion Koranaidd lle dysgai'r plant ddarllen y Koran heb ei ddeall.

Cyfres o raglenni yn targedu pobl ifanc o 16 oed i'w helpu i ddeall democratiaeth yng Nghymru a dod yn ddinasyddion gweithredol oedd Your Assembly - the Ultimate Guide.

Hwyrach ei bod hi'n anodd i rai ohonom ni yng Nghymru ddeall y brwdfrydedd mawr hwn o blaid Mrs Thatcher.

Mae'r Cyngor ar ddeall bod oedi i'r perwyl yma ond nid ydynt yn pwyso gan ei fod yn eu galluogi i barhau i redeg Llwyn Isaf a chadw'r gweithwyr mewn gwaith.

Yn eu rhagymadroddion a'u cyflwyniadau gadawodd y dyneiddwyr inni gorff o ysgrifennu, yn Gymraeg ac yn Lladin, sy'n allwedd, na cheir mo'i thebyg mewn cyfnodau eraill, i ddeall meddwl a chalon cyfnod.

Mae nodiadau yng nghefn y llyfr i gynorthwyo'r darllenydd ddeall cefndir y cerddi a'r awdur ei hun.