Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

dlodi

dlodi

Yr englyn yn Gymraeg, fel y gŵyr y cyfarwydd, yw: Adeiladwyd gan Dlodi; - nid cerrig Ond cariad yw'r meini; Cydernes yw'r coed arni, Cyd- ddyheu a'i cododd hi.

Dyma ddechrau cyfnod dygn dlodi Sarah Owen a'i phedwar plentyn.

Roedd yr undebau, fu'n chwarae rhan mor allweddol yn hanes Ariannin, yn rhag-weld dadfeiliad y wlad wrth i fwy a mwy o bobl suddo i dlodi ac anobaith.

Felly, mi aethon ni i fyny i ardal yr Alhambra - Oxford Street Beirut - ac, ar waetha'r gymhariaeth, mi roedd yna dlodi aruthrol yna.

Roedd yn ddigon bodlon i'w briodi yn ei dlodi ond roedd ei thad yn awyddus iddi fachu rhyw ffermwr neu siopwr cyfoethog.

'...' , meddai, '...' , a hynny oherwydd, yn ei farn ef, y cyflwr o dlodi yr oedd y gweithwyr eu hunain yn gyfrifol amdano, am eu bod mor ddidoreth ac mor ddigywilydd o gnawdol ar adeg pan oedd eu cyflogau ymhlith yr uchaf yn y deyrnas.

Wedi fy arswydo gan dlodi difenwol fy mhobl sy'n byw mewn gwlad gyfoethog; wedi fy nhrallodi gan y modd y cawsant eu hymylu yn wleidyddol a'u mygu yn economaidd; wedi fy nghynddeiriogi oherwydd y difrod wnaed i'w tir, eu hetifeddiaeth gain; yn pryderu tros eu hawl i fyw ac i fywyd gweddus, ac yn benderfynol o weld cyflwyno trefn deg a democrataidd drwy'r wlad yn gyfan, un fydd yn amddiffyn pawb a phob grwp ethnig gan roi i bob un ohonom hawl ddilys i fywyd gwâr, cysegrais fy adnoddau deallusol a materol, fy mywyd, i achos yr wyf yn credu'n angerddol ynddo, ac ni fynnaf gael fy nychryn na'm blacmêlio rhag cadw at yr argyhoeddiad hwn.

Unwaith eto mae'r cyfartaledd yn syndod o uchel o gofio'r son parhaus am dlodi addysgol Cymru yn ystod y ganrif.

Roedd canlyniad y fath dlodi, a'r diffyg preifatrwydd neu lendid a ddeilliai ohono, ac effaith hynny ar foesau'r bobl, yn berffaith amlwg i Symons.

Roeddwn wedi disgwyl gweld graddfa fawr o dlodi, ac mae Delhi, mae'n debyg, yn well na sawl lle, ond prin fy mod erioed wedi dychmygu fod unrhyw wlad mor ddychrynllyd lawn.

Llesteiriwyd gyrfaoedd y ddau gan dlodi a'r dicâu.

Adroddiad yn pwysleisio'r afiechydon a oedd yn deillio o dlodi yng Nghymru.

Yr oedd y ddau fath wedi cofleidio drwy lw dlodi personol, diweirdeb, ac ufudd-dod i'w habadau neu eu prioriaid.

Roedd gan Llewellyn fwy o ddiddordeb ym mrithluniau pobl am y gorffennol nag yn yr hyn a ddigwyddodd mewn gwirionedd, ac oherwydd hynny, efallai, fe lwyddodd ef i greu darlun mythaidd o gymdeithas, yn gymysgfa o drais a haelioni, o dlodi a dioddef a brawdgarwch, a fu'n faeth i lu o ddehonglwyr ar ei ol, mewn rhyddiaieth ac mewn cerdd.

Gwelwn bob wythnos dystiolaeth o dlodi a newyn lle mae gwrthryfel, ac eto y mae yr un gwledydd yn medru fforddio arfau dinistriol.

Yr adeg honno, roedd llawer o dlodi yn y Poplar.