Cyflwyno mesur i wahardd trwyddedau yfed o draean; 500,000 yn cyfarfod yn Hyde Park mewn protest.

Yr oedd y streic wedi ymledu dros ryw draean o holl faes glofaol Deheudir Cymru, ac yr oedd teuluoedd y streicwyr yn mynd i ddyled er mwyn cael angenrheidiau bywyd, a'u hiechyd yn dioddef yn arw o ganlyniad i ddiffyg ymborth.

Eto o ran arwynebedd mae ffermydd defaid yr ucheldir yn defnyddio tros draean o dir Cymru.

Pan gwblheir y rheini sydd ar y gweill ar hyn o bryd, bydd dau draean o'r llochesau yng Nghymru wedi ru darparu drwy gymdeithasau tai yn hytrach nag awdurdodau lleol.

Llosga draean ohono mewn tân yng nghanol y ddinas pan ddaw dyddiau'r gwarchae i ben; cymer draean a'i daro â'r cleddyf o amgylch y ddinas; gwasgara draean i'r gwynt, ac fe'i dilynaf â chleddyf.

Mae bron draean yn mynd ar grantiau a'r gweddill ar gyfer gweinyddiaeth.

Y bennod nesaf, 'Lledu Gorwelion Ysgolheictod ...' , a'r bennod ar ei hôl yw'r ddwy feithaf yn y llyfr, yn ymestyn dros ddau draean ei hyd ac yn llawn o ddeiagramau a mapiau a lluniau pwrpasol.

Pan ddaeth yn Ysgrifennydd Cyffredinol cyntaf y Blaid trodd draean ei gyflog yn ôl.

Hi yw un o'r ychydig nofelau sy'n perthyn i draean cyntaf y ganrif hon y mae'n werth mynd i'r afael a hwy.